2-5- ویژگی های کیفی برگر. 33

2-5-1- بافت.. 33

2-5-2- رنگ.. 33

2-5-1- ویژگی های حسی. 34

فصل سوم : مواد و روش‌ها 36

3-1- دستگاه ها 36

3-2- مواد شیمیایی. 36

3-3- مواد اولیه. 36

3-4- تهیه نمونه های برگر 37

3-5- پخت نمونه های برگر 38

3-6- اندازه گیری pH.. 38

3-7- اندازه‌گیری ویژگی های پخت.. 39

3-8- اندازه‌گیری پارامترهای بافت.. 39

3-9- اندازه‌گیری ویژگی های حسی. 40

3-10- آنالیز آماری.. 41

فصل چهارم : نتایج و بحث. 42

 

4-1- کاهش قطر و افزایش ضخامت.. 42

4-1-1- تاثیر فرمولاسیون بر کاهش قطر و افزایش ضخامت نمونه های برگر گیاهی.. 42

4-1-2-تاثیر زمان نگهداری  بر کاهش قطر و افزایش ضخامت نمونه های برگر گیاهی.. 44

4-2- بازده پخت.. 46

4-2-1- تاثیر فرمولاسیون بر بازده پخت نمونه های برگر گیاهی.. 46

4-2-2-تاثیر زمان نگهداری  بر بازده پخت ضخامت نمونه های برگر گیاهی.. 47

4-3- چروکیدگی. 48

4-3-1- تاثیر فرمولاسیون بر چروکیدگی نمونه های برگر گیاهی.. 48

4-3-2-تاثیر زمان نگهداری  بر چروکیدگی نمونه های برگر گیاهی.. 50

4-4- pH.. 52

4-4-1-تاثیر فرمولاسیون و زمان نگهداری بر pH نمونه های برگر گیاهی.. 52

4-5- آزمون بافت.. 53

4-5-1-تاثیر فرمولاسیون بر ویژگی های بافتی نمونه های برگر گیاهی.. 53

4-5-1-1- سفتی. 53

4-5-1-2- پیوستگی. 55

4-5-1-3- صمغی بودن. 56

4-5-1-4- قابلیت ارتجاعی. 57

4-5-1-5- قابلیت جویدن. 58

4-5-2-تاثیر زمان ماندگاری بر پروفایل بافت نمونه های برگر گیاهی.. 60

4-6- ویژگی های حسی. 62

4-6-1-تاثیر فرمولاسیون بر ویژگی های حسی نمونه های برگر گیاهی.. 62

4-3-2-تاثیر زمان نگهداری  بر ویژگی های حسی نمونه های برگر گیاهی.. 65

فصل پنجم : نتیجه‌گیری و پیشنهادها 67

منابع 70

فهرست جدول ها

جدول 2-1- ترکیبات شیمیایی لوبیای سویا تجاری. 9

جدول 2-2- مقدار مواد معدنی در دانه سویا (براساس وزن خشک) 10

جدول 2-3- ارزش بیولوژیکی چند منبع پروتئینی مختلف. 11

جدول 2-4- خواص تابعی محصولات پروتئینی سویا 13

یک مطلب دیگر :

جدول 2-5- استفاده تابعی از پروتئین های سویا در مواد غذایی. 14

جدول 4-1- میانگین پارامترهای بافت تیمارهای مختلف فرمولاسیون و زمان نگهداری بر نمونه های  برگر گیاهی  61

جدول 4-2- میانگین پارامترهای حسی فرمولاسیون های مختلف برگر گیاهی. 64

جدول 4-3- میانگین پارامترهای حسی در زمان های نگهداری مختلف برگر گیاهی. 66

فهرست شکل ها

شکل 2-1- واحدهای منومر آلژینات. 24

شکل 2-2- واحد تکراری اصلی کاراگینان. 27

شکل 2-3- فرآیند تولید برگر سبزیجات  32

شکل 4-1- اثر فرمولاسیون های مختلف برکاهش قطر نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 43

شکل 4-2- اثر فرمولاسیون های مختلف برافزایش ضخامت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 44

شکل 4-3- اثر زمان نگهداری برکاهش قطر نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 45

شکل 4-4- اثر زمان نگهداری برافزایش ضخامت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 45

شکل 4-5- اثر فرمولاسیون های مختلف بر بازده پخت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 47

شکل 4-6- اثر زمان نگهداری بر بازده پخت نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 48

شکل 4-7- اثر فرمولاسیون های مختلف بر چروکیدگی نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 50

شکل 4-8- اثر زمان نگهداری بر چروکیدگی نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 51

شکل 4-9- اثر فرمولاسیون های مختلف بر سفتی نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 55

شکل 4-10- اثر فرمولاسیون های مختلف بر میانگین پیوستگی نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 56

شکل 4-11- اثر فرمولاسیون های مختلف بر میانگین خاصیت صمغی بودن نمونه های گریل شده برگر گیاهی  57

شکل 4-12- اثر فرمولاسیون های مختلف بر میانگین خاصیت ارتجاعی نمونه های گریل شده برگر گیاهی  58

شکل 4-13- اثر فرمولاسیون های بر میانگین خاصیت جویدن  نمونه های گریل شده برگر گیاهی. 59

چكیده

هدف این پژوهش ارزیابی اثر افزودن کاپاکاراگینان و سدیم آلژینات بر ویژگی‌های كیفی سویا برگر در طی زمان نگهداری 60 روز در دمای 20- درجه سانتی گراد بود. بدین منظور ویژگی های پخت، خصوصیات حسی، pH، آنالیز پروفایل بافت هر 30 روز مورد بررسی قرار گرفتند. صمغ های مذکور بر سویا برگرها در چروکیدگی، پارامترهای بافت و خصوصیات حسی و پذیرش کلی اثر معنی دار از نظر آماری داشتند (05/0>p). نتایج نشان دادند که برگرهای فرموله شده با آلژینات سدیم و کاپاکاراگینان،  بدلیل تشکیل ژل و قابلیت حفظ آب بیشتر نسبت به نمونه شاهد، باعث کاهش میزان چروکیدگی، تغییرات ابعادی، افت پخت و بهبود بافت و خواص حسی شدند. نمونه شاهد دارای بیشترین میزان چروکیدگی، سفتی و کمترین بازده پخت، قابلیت ارتجاعی، جویدن و پذیرش کلی را داشت. امتیازهای مربوط به پذیرش كلی محصول توسط ارزیابان حسی در تمامی فرمولاسیون‌های مورد مطالعه بیشتر از 4/3 بود كه بیانگر مقبولیت كلیه‌ی نمونه‌ها می‌باشد. زمان نگهداری بر سویا برگرها در پارامترهای پروفایل بافت، رنگ، شکل ظاهری، چروکیدگی اثر معنی داری داشت (05/0>p). نتایج نشان دادند که با افزایش زمان ماندگاری میزان چروکیدگی، شکل ظاهری، سفتی، بازده پخت و طعم کاهش یافت و رنگ نمونه ها تیره تر شد.

مقدمه

در سال های اخیر استفاده از منابع پروتئینی گیاهی در رژیم غذایی روزانه بیش از پیش توصیه می شود. زیرا از یک طرف به علت ارزان بودن منابع پروتئین گیاهی و از طرفی با مصرف کمتر منابع حیوانی، مقدار چربی اشباع مصرفی کاهش یافته و موجب پیشگیری از بیماری های مزمن به خصوص قلبی ـ عروقی، دیابت، نارسایی کلیوی، سرطان و پوکی استخوان می گردد (یانگ[1] و همکاران، 1979). از آنجایی که رژیم غذایی نقش تعیین کننده ای هم در ایجاد و هم در درمان این بیماری ها دارد توجه محققان به استفاده از غذاهای فراسودمند نظیر سویا معطوف شده است (بحرینیان و همکاران، 2012).

با تایید اثرات پروتئین سویا در کاهش خطر بیماری های قلبی توسط سازمان غذا و دارو، استفاده از محصولات پروتئینی سویا افزایش یافته است (آلیبهای[2]، 2006؛ لیو[3]، 2004). در ایالت متحده با کاهش تقاضای محصولات گوشتی و توجه مصرف کنندگان به غذاهای سلامت بخش شانس جدیدی برای پروتئین سویا جهت فرموله کردن محصولات کم کالری، کم کلسترول و با پروتئین بالا ایجاد گردیده است (سینگ[4] و همکاران، 2008). همچنین پروتئین سویا از مهم ترین منابع پروتئینی تجاری است که استفاده از آن به دلیل ویژگی های عملکردی مطلوب در سیستم های غذایی، سهل الوصول بودن، هزینه پایین و ارزش تغذیه ای بالا گسترش یافته است (آلیبهای، 2006؛ لیو، 2004).

همبرگر یکی از مهم ترین محصولات تولید شده از گوشت قرمز است که به لحاظ ارزش تغذیه ای بالا در کنار خوش طعمی و شیوه مصرف ساده آن، طرفداران زیادی دارد. یکی از مهمترین جنبه های کیفی همبرگر ویژگی بافتی آن است که بر مقبولیت آن توسط مصرف کنندگان و افزایش تقاضا در آن ها اثرگذار می باشد (گهان کاسم[5] و امارا[6]، 2010). برگرهای بدون گوشت (برگر سبزیجات[7]) فرآورده های پروتئینی می باشند که بجای گوشت دارای مواد اولیه پروتئینی دیگری از جمله سویا می باشند. سویا برگر[8] ازجمله فراورده های بدون گوشت متعلق به دسته برگرهای سبزی ها و محصولی با میزان چربی اشباع و کلسترول پایین که در آن از سویا به عنوان ماده اصلی استفاده می شود. سایر مواد فرمولاسیون این فراورده شامل پنیر، روغن های گیاهی، آب، ادویه، سبزی های مختلف و افزودنی های معطر می باشند (موسسه استاندارد وتحقیقات ایران، 9715).

مطالعات اپیدمولوژی نشان داده که میان نوع رژیم غذایی و خطر بروز برخی بیماری ها رابطه مستقیم وجود دارد.  از این رو نگرانی های روزافزون پیرامون خطرات بالقوه مرتبط با مصرف غذاهای با چربی زیاد سبب شده است تا صنعت غذا به توسعه فرمولاسیون های جدید و اصلاح محصولات غذایی سنتی به فراورده های با محتوی چربی کمتر روی آورد. امروزه جایگزین های چربی راهکارهای نوینی جهت تولید غذاهای کم چرب متنوع و جدید گشوده اند که طعم و بافت دلپذیر همانند محصولات پرچرب دارند، اما فاقد کالری های غیرضروری و کلسترول می باشند (آلسون کاربونل[9] و همکاران، 2005).

1-10- واریته های مختلف سیب ………………………….14

1-10-1- واریته های سیب ایرانی ………………………………………………………………..14

1-10-2- واریته های سیب خارجی ……………………………….14

1-11- آفات و بیماری های سیب ………………………………………………15

1-12- کشت بافت گیاهی …………………………………………16

1-13- کاربرد کشت بافت گیاهی ………………………………………..17

1-14- بیان مسئله (منظور تحقیق) …………………………………………17

1-15- ضرورت انجام این تحقیق …………………………………………………………..18

1-16- اهداف عمده ی این تحقیق …………………………………18

1-17- فرضیه های تحقیق ………………………………………..18

1-18- پرسش اصلی تحقیق ………………………………………………19

فصل دوم بررسی منابع …………………………………………………..20

2-1- ریز ازدیادی …………………………………………………………21

2-2- ریزازدیادی درختان میوه ………………………………………………..21

2-3- زمان تهیه ریز نمونه ها …………… ………………………………………..22

2-4- ضدعفونی سطحی ریزنمونه ……. …………………………………….22

2-5- مواد ضد عفونی کننده سطحی ………………………………………23

2-6- قهوه ای شدن بافت های گیاهی …………………………………………….26

2-7- استقرار ریزنمونه ها ………… ………………………………………….28

2-8- شاخه زایی …………… ……………………………………………………………29

2-9- ریشه زایی …………………………………………………………………………..35

2-10- سازگاری ……………………………………………………………………….37

فصل سوم مواد و روشها ……………………….. ………………………………..39

 

3-1- محل انجام آزمایش …………………….. ……………………………………………………40

3-2- مواد گیاهی ………………………… ……………………………………………..40

3-3- ضد عفونی ریز نمونه ها …………. …………………………………………………41

3-4- محیط های کشت ………………… ……………………………………………….42

3-5- تهیه محیط کشتQL  ………………………………………………………………….43

3-6- مرحله استقرار ………………… ……………………………………….46

3-6-1- کاربرد 4 محیط کشت پایه به صورت کامل و 2/1 برای بدست آوردن بهترین محیط کشت پایه در مرحله استقرار………..46

3-6-2- کاربرد غلظت های مختلف بنزیل آمینو پورین در ترکیب با ایندول بوتیریک اسید در مرحله استقرار.. ……………….46

3-7- مرحله پرآوری ………..47

3-7-1- اثر 3 نوع محیط پایه مختلف QL, MS, WPM  بر شاخه زایی دو رقم سیب زینتی و مربایی ………………………47

3-7-2- کاربرد غلظت های مختلف بنزیل آمینو پورین در ترکیب با ایندول بوتیریک اسید در مرحله شاخه زایی …………..47

3-7-3- کاربرد غلظت های مختلف زآتین در مرحله شاخه زایی دو رقم سیب بومی مربایی و زینتی ……………………………47

3-7-4- کاربرد غلظت های مختلف جیبرلیک اسید در مرحله شاخه زایی…………………………………………………………………..48

3-7-5- کاربرد 2 هیدرات کربن مختلف در مرحله شاخه زایی…………………………………………..48

3-8- مرحله ریشه زایی …………. …………………………………………………………49

3-8-1- کاربرد تنظیم کننده های رشد ایندول بوتیریک اسید و نفتالین استیک اسید بر ریشه زایی نوشاخه ها …………………49

3-8-2- مقایسه توان ریشه زایی ریزنمونه های با واکشت های مختلف بعد از مرحله اسقرار ……………………………………….49

3-9- انتقال و سازگاری …………….. …………………………………50

3-10- تجزیه آماری ………………… …………………………………50

فصل چهارم نتایج ……………………. ……………………….. ………51

4-1- مرحله استقرار ………………….. ……………………………………52

4-1-1- بررسی اثر کاربرد 4 محیط کشت پایه به صورت کامل و 2/1 در مرحله استقرار ……………………………………………..52

4-1-2- اثر کاربرد غلظت های مختلف بنزیل آمینو پورین در ترکیب با ایندول بوتیریک اسید در مرحله استقرار……………..57

4-2- مرحله پرآوری ……….. ………………………………..63

4-2-1- اثر سه نوع محیط پایه (QL, MS, WPM) بر شاخه­زایی دو رقم سیب زینتی و مربایی ………………………………..63

4-2-2- بررسی اثر تیمارهای هورمونی بنزیل آمینو پورین در ترکیب با ایندول بوتیریک اسید در مرحله شاخه­زایی…………68.

4-2-3- اثر کاربرد غلظت های مختلف زآتین در مرحله شاخه زایی ………. ……………………………………………………………….77

4-2-4- اثر کاربرد غلظت های مختلف جیبرلیک اسید در مرحله شاخه زایی ……………………………………………………………..79

4-2-5- اثر کاربرد دو منبع مختلف قند در محیط کشت در مرحله شاخه­زایی………………………………………………………………81

یک مطلب دیگر :

4-3- مرحله ریشه­زایی ……………………. …………83

4-3-1- بررسی اثرغلظت­های مختلف IBA در ترکیب با NAA بر روی ریشه­زایی ………………………………………………….83

4-3-2- مقایسه ریشه­زایی ریزقلمه­های حاصل از چند بار واکشت (ریزنمونه یکساله) و یک بار واکشت (ریزنمونه جدید)90

4-4- انتقال و سازگاری………………………………………………………93

فصل پنجم بحث ………. ………………………………………96

5-1- مرحله استقرار …….. …………………………………..97

5-2- مرحله پرآوری ………. ………………………………100

5-3- مرحله ریشه­زایی ………. ………………………………….104

5-4- انتقال و سازگاری………………………………………………….106

نتیجه گیری …………….. …………………………………..108

پیشنهادات ……………. ……………………………………………………….108

منابع ………………………….. …………………………………..109

 

چکیده

این مطالعه به منظور بهینه سازی روش ریزازدیادی دوپایه بومی پاكوتاه كننده سیب (زینتی و مربایی) و بهبود مرحله استقرار و شاخه زایی آنها انجام شد. ابتدا از سر شاخه های سالم و فعال درختان مادری این پایه ها در طول فصل رشد نمونه گرفته شد. پس از تهیه ریزنمونه‌ها (جوانه های جانبی و انتهای از سرشاخه های سالم، جوان و بالغ) و ضدعفونی سطحی آنها با استفاده ازهیپوکلرید سدیم و توین20، نانوسیلور، روی محیط‌های DKW، QL،  WPMو  MSحاوی مقادیر مختلف سیتوکنین ها و اکسین ها، در شرایط درون شیشه‌ای مستقر شدند. پس از طی مرحله استقرار و انتخاب بهترین محیط كشت پایه، ریز‌شاخه‌ها برای بهینه‌سازی مراحل پرآوری شاخه و سپس ریشه‌زایی مورد استفاده قرار گرفتند. در این تحقیق تأثیر تیمارهای مختلف بر استقرار، پرآوری و ریشه زایی شاخساره ها، تاثیر چهار محیط کشت پایه برای بدست آوردن بهترین محیط کشت پایه در مرحله استقرار دو رقم مربایی و زینتی مورد بررسی قرار گرفت. در آزمایش دیگر اثر سه محیط پایه QL, MS, WPM برای بدست آوردن بهترین محیط کشت پایه در مرحله شاخه زایی و همچنین کاربرد غلظت­های مختلف BAP در ترکیب با IBA در مرحله شاخه­زایی بررسی شد. همچنین دو نوع منبع قندی ساکارز و سوربیتول، اثرغلظت­های مختلف IBA در ترکیب با NAA بر ریشه­زایی ریزنمونه­های چند بار واکشت شده (ریزنمونه یکساله) و ریزنمونه­های بعد از مرحله اسقرار (ریزنمونه جدید) در رقم مربایی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در مرحله استقرار بهترین پارامترهای رشدی در محیط کشت پایه QL بدست آمد. در مرحله پرآوری بهترین تیپ رشدی و بیشترین طول شاخه برای ریزنمونه­های کشت شده در محیط کشت پایه WPM بدست آمد. بیشترین تعداد شاخه در دو محیط کشت حاوی 5/0 میلی­گرم در لیترBAP  به همراه 1/0 یا 01/0 میلی­گرم در لیتر IBA برای رقم زینتی حاصل شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد که بیشترین تعداد برگ و بهترین کیفیت ظاهری رشددر محیط کشت حاوی 30 گرم در لیتر ساکارز در مقایسه با سوربیتول برای رقم مربایی بدست آمد. کاربرد 4 میلی­گرم در لیتر IBA به همراه 25/0 میلی­گرم در لیتر NAA بیشترین درصد ریشه­زایی و طول ریشه را برای رقم سیب مربایی به دنبال داشت. بیشترین درصد تشکیل ریشه، بیشترین تعداد ریشه تولید شده در هر ریزنمونه و همچنین بهترین شاخص کیفیت ظاهری رشد ریزنمونه برای ریزنمونه­های چند بار واکشت شده (یکساله) مشاهده گردید.

واژه های کلیدی: سیب (Malus × domestica. Borkh) ریزازدیادی، استقرار، پرآوری شاخه، ریشه زای

مقدمه

بشر از هزاران سال قبل در تلاش برای بدست آوردن غذا و سرپناه بوده و در این مدت برای برای انتخاب بهترین گیاهان مطابق با خواسته های خود تلاش زیادی نمودند است که میوه، سبزی و صیفی نیز بخشی از نیازهای غذای را تشکیل داده است (ایزدپناه، 1380). پیش بینی می شود در سال 2015 میلادی جمعیت دنیا به 8 میلیارد نفر و در پایان نیمه اول قرن حاضر به 10 میلیارد نفر افزون گردد. در صورت تحقق این پیش بینی باید تولید مواد غذایی در سال 2015 میلادی به دو برابر میزان کنونی افزایش یابد (میرمحمدی میبدی، 1382).

تلاش متخصصین کشاورزی در دهه های اخیر، باعث افزایش توانایی بشر در تولید مواد غذایی شده است، به طوری که در دو دهه اخیر آمار و ارقام گویای افزایش تولد مواد غذایی بوده است (میرمحمدی میبدی، 1382). تکنیک های سنتی به نژادی گیاهان، پیشرفت های قابل توجهی را در اصلاح ارقام با پتانسیل بالای تولید به وجود آورده اند ولی این تکنیک ها قادر نیستند میزان تولید میوه ها و سبزی ها را نسبت به افزایش تقاضا برای این محصولات در کشورهای در حال توسعه بالا ببرند. لذا نیاز ضروری به استفاده از بیوتکنولوژی برای سرعت دادن به توسعه برنامه های اجرایی احساس می شود (ایزدپناه، 1380).

بیوتکنولوژی یک جنبه جدیدی از بیولوژی و علوم کشاورزی است که ابزار و راهکار های جدیدی را برای حل مشکلات تولید غذا در دنیا مهیا می سازد. تکنولوژی های جدید حاصله در راستای افزایش کارایی نهاده های تولیدی (نظیر آب، خاک، نیروی انسانی، انرژی، بذر و نهال) بود  و باید در راستای بکارگیری حداقل نهاده ها با بالاترین کارایی تولید استفاده شود( ایزدپناه، 1380).

در سالهای اخیر کشت های متراکم درختان میوه در دنیا توسعه یافته که به جای کاشت چند صد اصل درخت در هکتار، هزران اصله نهال در هکتار را می توان کشت کرد. علاوه بر آن اخیرا باغبانی منازل[1] نیز مورد توجه قرار گرفته و در کشورهای پیشرفته، توسعه یافته است. برای دستیابی به این هدف، استفاده از پایه های کوتاه کننده در درختان میوه در سالیان گذشته مورد توجه قرار گرفته است. امکان احداث باغات یکدست با استفاده از نهال های بذری امکان پذیر نبوده لذا پایه های تولیدی باید به روش های رویشی تکثیر شوند و مورد استفاده قرار گیرند. در واقع مدیریت صحیح باغ باعث افزایش عملکرد در واحد سطح، داشت و برداشت مکانیزه باغ ها می شود. در نهایت استفاده از پایه های مقاوم در باغ به تناسب شرایط اقلیمی و محیطی مستلزم تکثیر پایه های مقاوم، پاکوتاه و رویشی خواهد بود (ایزد پناه، 1380).

به منظور تولید انبوه نهال های مورد نیاز، به کارگیری روش های آزمایشگاهی (کشت بافت) در دنیا رواج یافته است و سالیانه در کشورهای توسعه یافته و بعضی از کشورهای در حال توسعه مانند ترکیه، مصر، هند و غیره چندین میلیون نهال و نشاء تولید می شود .در این رابطه تکثیر پایه های کوتاه کننده سیب به روش کشت بافت، برای تولید نهال های یکسان، ارزان و پاکوتاه ضرورت دارد و در صورت کار بر روی پایه های مورد استفاده در باغبانی منازل، از طریق استفاده از تکنیک های کشت بافت می توان به در ختان پاکوتاهی دست یافت که در عین زینتی بودن و باردهی خوب در آپارتمان ها نیز قابل استفاده و پرورش خواهند بود (کهریزی و همکاران، 1386).

آفت کش های ارگانوفسفر از جمله معمول ترین ترکیبات شیمیایی می باشند که به منظور حفاظت از محصولات کشاورزی و دام ها استفاده می شوند.این ترکیبات مهار کننده استیل کولین استراز بوده و در ایران به عنوان سومین علت مسمومیت و عات اصلی مرگ و میر ناشی از مسمومیت گزارش شده اند.با این وجود به دلیل افزایش نیاز محصولات کشاورزی استفاده از آفت کش ها اجتناب ناپذیر است.بیشتر روشهای فیزیکی و شیمیای که برای رفع آلودگی ناشی از ترکیبات ارگانوفسفره به کار می روند نقایص و مشکلات زیادی دارند بنابر این برای هیدرولیز این ترکیبات یک فن آوری سالم و بی خطر مورد نیاز است.شناخته شده ترین هیدرولیز ترکیبات ارگانوفسفره OPH نام دارد که در باکتری Flavobacterium ATCC 27551 و P. diminuta MG یافت شده است.اما از آنجا که یک آنزیم درون سلولی است نفوذ ترکیبات به داخل سلول و در نتیجه سرعت تجزیه محدود می شود.در این مطالعه به دنبال باکتری بودیم که قدرت هیدرولیز کنندگی و مقاومت بالایی در برابر این سموم داشته باشد. چندین گونه از باکتری های جدا شده از حوضچه آب و لجن و خاک مرطوب اطراف کارخانه تولید آفت کش با موفقیت جدا سازی شد.سوش های جدا شده قادر بودند از دیازینون و کلرپیرفوس به عنوان منبع کربن و انرژی استفاده کنند.2 سوش جدا شده رشد قابل توجهی در محیط کشت با غلظت 1000 میلی گرم در لیتر از سم دیازینون و کلرپیرفوس داشتند که آنها را. Slu₁و  Slu₂ نامگذاری شد و برای بررسی بیشترانتخاب شدند.تست های بیوشیمیایی و آنالیز SrRNA 16نشان داد هر دو سوش از خانواده سیترد باکتر بودند.آنالیز  FPLCنشان داد که کاهش سموم دیازینون و کلرپیرفوس در 5 روز صورت می گیرد.دو سوش  Slu₁و Slu₂ همچنین نیز می توانند در محیط MSM آگار حاوی سم مالاتیون رشد کرده و از آن به عنوان منبع کربن و انرژی استفاده کنند.این اولین گزارش از کاهش ترکیبات ارگانوفسفر بوسیله

 خانواده سیترو باکتر است.قطعا  Slu₂ و Slu₁  در کاهش ترکیبات ارگانوفسفر موثر هستند.

لغات کلیدی:جداسازی.حشره کش ارگانوفسفر.دیازینون.کلرپیرفوس.کاهش

 

1-1- مقدمه

در پی پیشرفتهای قرن اخیر در سنتز مواد شیمیایی ترکیبات جدیدی ساخته شده است که برخی از آنها سمی هستند و رها سازی این ترکیبات سمی در محیط زیست و در معرض قرار گرفتن پسماندها به دلیل کاربرد زیاد این ترکیبات به عنوان آفت کش,حلال,مواد منفجره,خنک کننده رنگ در کاربرد های صنعتی و کشاورزی در دهه های اخیر افزایش یافته است[1]. از جمله این ترکیبات سنتزی ترکیبات ارگانوفسفر هستند که شامل آفت کش ها و عوامل شیمیایی عصبی[1]می باشند[2]. به دلیل رها شدن ناگهانی یا مدیریت ضعیف پسماند آفت کش ها آلودگی خاک و آبهای زیر زمینی در منطقه ایجاد می شود[3]. بنابر این,نیاز مهمی در تکامل فن آوری تصفیه زیستی به منظور تسهیل تجزیه آلودگی های ارگانوفسفر احساس می شود[4].بیشتر روش های فیزیکی و شیمیایی از قبیل استفاده از حرارت,سوپر اکسیداز,دی اکسید کربن و غیره که برای رفع آلودگی ناشی از ترکیبات ارگانوفسفر به کار می روند نقایص و مشکلات زیادی دارند زیرا این روش ها اغلب سمی ,حساسیت زا ,خورنده و غیر اختصاصی هستند و به محیط زیست آسیب می رسانند بنابر این برای هیدرولیز ترکیبات سمی یک فن آوری سالم و بی خطر نیاز است[5]. تصفیه زیستی روشی موثر و بی خطر است و به فر آیندی اطلاق می شود که در آن پسماند های عالی تحت شرایط کنترل شده تجزیه می شوند.درطی این فر آیند نمونه به سطح بی ضرر تر یا به غلظتی کمتر تبدیل می شود.تصفیه زیستی[2] با استفاده ار میکروبها به منظور سم زدایی و تجزیه آلودگی انجام می گیرد و به عنوان روشی موثر در بیوتکنولوژی به منظور پاکسازی محیط آلوده مورد توجه سوش های باکتریایی متعلق به گروه های تاکسونومی مختلف,توانایی تجزیه دامنه وسیعی از حشره کش های ارگانوفسفره و دیگر آفت کش ها را دارند[6]. این سوش ها دارای فسفو تری استرازی با دامنه سوبسترای وسیع می باشند[7]. اگرچه استفاده از سوش های طبیعی به عنوان کاتالیز کننده های حیاتی روش جالبی برای تیمار ترکیبات ارگانوفسفره است اما عدم توانایی ترکیبات ارگانوفسفره در عبور از عرض غشا قدرت کاتالیتیکی را کاهش می دهد[8]. آنزیم هایی که بر سطح ارائه می گردند این مزیت را دارند که ترکیب ارگانوفسفره به عنوان سوبسترا به راحتی در دسترس آنها قرار می گیرد در صورتی که در سوش های طبیعی در دسترس قرار گرفتن ترکیب ارگانوفسفره مرحله محدود کننده سرعت در تجزیه است[9].

 

1-2- چرا از آفت کش ها اینقدر

یک مطلب دیگر :

وب سایت شرق موزیک

 استفاده می کنیم

دلایل زیر بیانگر استفاده ار آفت گشها می باشد

• حدود 6 میلیارد نفر در جهان باید تغدیه کنند و گیاهان نیز این غذا را استفاده می کنند.
• 30هزار علف هرزه وجود دارد.
• 30 درصدمحصولات به خاطر آفت از بین می روند.
• یک میلیون گونه حشره در جهان وجود دارد.
• 80 تا100 هزار نوع بیماری وجود دارد.
• بیماری هایی وجود دارند که منشا آنها حشرات می باشند.
• سه هزار گونه کرم وجود دارند.
• شهر سازی و شهر نشینی در حال گسترش است.
• هزینه زیادی به خاطر آفات مصرف(حدود 100 بیلیون دلار)می شود.
• با حذف آفت کش ها حدود25 درصد محصولات در سراسر دنیا از بین می روند.
• با استفاده از آفت کشها با خرج یک دلار 4 دلار سود بدست می آید[10] .

1-3- عمده عللی که باعث شد تا جهت جداسازی این میکروارگانیسم ها اقداماتی صورت بپذیرد به این شرح است

• استفاده بیش از حد و بی رویه آفت کش ها در کشور که باعث آلودگی محیط زیست می شود , چرا که این ترکیبات عمدتا در محیط زیست پایدارند و می توانند از طریق آبهای آلوده به مناطق دیگر رفته و حتی آبهای زیر زمینی را نیز آلوده کنند ولی آنچه اینجا مطرح است انتقال این ترکیبات به فاضلاب های صنعتی و آب راهها و در نهایت رودخانه ها و در یاها می باشد که باعث آسیب های جدی به موجودات و محیط زیست میشود.
• مسمومیتهای ناشی از سموم آفت کش ها که ممکن است از طریق استعمال و یا از طریق مواد غذایی آلوده و حتی از طریق پوست و یا استنشاق آنها باشد.
• رفع آلودگی مناطق آلوده با عوامل جنگی ارگانوفسفره مثل سومان ,سارین و تابون.
• تولید پادهزهایی جهت خنثی کردن افرادی که با عوامل جنگی ارگانوفسفره آلوده شده اند و یا احتمالا خواهند شد.
• ایجاد ضد عفونی کننده هایی برای مواد غذایی آلوده شده با سموم آفت کش ارگانوفسفره

1-4- آفت کش ها

2-6- معرفی نشاسته و سیب زمینی……………………………………………………………………………………………….21

2-6-1- معرفی نشاسته………………………………………………………………………………………………………………..21

2-6-2- معرفی سیب زمینی…………………………………………………………………………………………………………22

2-6-3- طریقه استخراج نشاسته…………………………………………………………………………………………………..24

2-7- معرفی مرزه……………………………………………………………………………………………………………………….24

2-7-1- طریقه اسانس گیری……………………………………………………………………………………………………….27

2-8- خواص کاربردی فیلم­های نشاسته­ای……………………………………………………………………………………..28

2-8-1- بازدارندگی نسبت به بخار آب ………………………………………………………………………………………..28

2-8-2- بازدارندگی نسبت به گازها و ترکیبات فرار………………………………………………………………………..28

2-8-3- خواص مکانیکی…………………………………………………………………………………………………………….29

2-8-3-1- ارزیابی خواص مکانیکی فیلم های بیوپلیمری………………………………………………………………..29

2-8-4- رنگ……………………………………………………………………………………………………………………………..30

2-8-5- پلاستی­سایزرها………………………………………………………………………………………………………………31

 

2-8-5-1- مقایسه پلاستی­سایزرهای مورد استفاده…………………………………………………………………………31

فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1- مواد………………………………………………………………………………………………………………………………….34

3-2- تهیه فیلم­ها………………………………………………………………………………………………………………………..34

3-3- ضخامت فیلم­ها………………………………………………………………………………………………………………….35

3-4- آنالیز فیلم­ها………………………………………………………………………………………………………………………35

3-4-1- ویژگی های مکانیکی……………………………………………………………………………………………………..35

3-4-2- رنگ سنجی…………………………………………………………………………………………………………………..37

3-4-3- نفوذپذیری نسبت به بخار آب (WVP) ………………………………………………………………………….37

3-4-4- حلالیت فیلم ها (Solubility) ……………………………………………………………………………………..38

3-4-5- ظرفیت جذب آب (WAC) ………………………………………………………………………………………….39

3-4-6- خاصیت ضد میکروبی…………………………………………………………………………………………………….39

3-5- تجزیه و تحلیل آماری…………………………………………………………………………………………………………40

فصل چهارم: نتایج و بحت

4-1- ارزیابی کیفی فیلم های خوراکی…………………………………………………………………………………………..42

4-1-1- بررسی اثر اسانس مرزه بر خواص ظاهری فیلم های نشاسته سیب زمینی………………………………42

4-2- بررسی اثر اسانس مرزه بر خواص مکانیکی فیلم های نشاسته سیب زمینی…………………………………42

4-3- بررسی اثر اسانس مرزه بر خواص فیزیکوشیمیایی فیلم های نشاسته سیب زمینی………………………..45

4-3-1- اندازه گیری حلالیت……………………………………………………………………………………………………….45

4-3-2- اندازه گیری میزان جذب آب (WAC)……………………………………………………………………………46

4-4- بررسی اثر اسانس مرزه بر خواص ممانعتی فیلم های نشاسته سیب زمینی………………………………….47

4-4-1- تعیین میزان نفوذ پذیری نسبت به بخار آب (WVP) ………………………………………………………..47

4-4-2- نفوذ پذیری نسبت به بخار اکسیژن……………………………………………………………………………………48

4-5- مشخصه های رنگی……………………………………………………………………………………………………………49

4-6- بررسی اثر اسانس مرزه بر خواص ضد میکروبی فیلم های نشاسته سیب زمینی…………………………..50

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1- نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………………….54

5-2- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………………………54

فهرست منابع

یک مطلب دیگر :

منابع فارسی………………………………………………………………………………………………………………………………..55

منابع انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………..57

چکیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………………………………….60

 

فهرست جدول ها

جدول 2-1 ترکیبات شیمیایی اسانس مرزه……………………………………………………………………………………..27

جدول 4-1 میانگین ضخامت فیلم های شاهد و نمونه های حاوی اسانس مرزه…………………………………..42

جدول 4-2 پارامترهای رنگ سنجی از فیلم نشاسته­ای با غلظت های مختلف اسانس مرزه……………………50

 

فهرست نمودارها

نمودار 1-1 مراحل پژوهش………………………………………………………………………………………………………….10

نمودار 4-1 اثر اسانس مرزه بر مقاومت به کشش فیلم های نشاسته سیب زمینی………………………………….44

نمودار 4-2 اثر اسانس مرزه بر کش آمدگی تا نقطه شکست فیلم های نشاسته سیب زمینی……………………44

نمودار 4-3 اثر اسانس مرزه بر مدول یانگ فیلم های نشاسته سیب زمینی…………………………………………..45

نمودار 4-4 اثر غلظت اسانس مرزه بر میزان حلالیت فیلم های نشاسته سیب زمینی……………………………..46

نمودار 4-5 اثر غلظت اسانس مرزه بر محتوای رطوبت فیلم های نشاسته سیب زمینی………………………….46

نمودار 4-6 اثر غلظت اسانس مرزه بر قابلیت جذب آب فیلم­های نشاسته سیب زمینی…………………………47

نمودار 4-7 اثر غلظت اسانس مرزه بر نفوذ پذیری فیلم­های نشاسته سیب زمینی نسبت به بخار آب……….48

نمودار 4-8 اثر غلظت اسانس مرزه بر نفوذ پذیری فیلم­های نشاسته سیب زمینی نسبت به اکسیژن…………49

نمودار 4-9 سینتیک رشد میکروبی در فیلم نشاسته سیب زمینی با غلظت های مختلف اسانس مرزه………52

 

فهرست شکل ها

شکل 3-1 دیسپرسیون نشاسته………………………………………………………………………………………………………35

شکل 3-2 نمونه فیلم های کنترل، 10، 20 و 30 درصد اسانس مرزه حین اندازه گیری WVP……………..38

شکل 3-3  نمونه فیلم های کنترل، 10، 20 و 30 درصد اسانس مرزه حین اندازه گیری حلالیت……………38

شکل 3-4 نمونه فیلم های کنترل، 10، 20 و 30 درصد اسانس مرزه حین اندازه گیری WAC…………….39

شکل 3-5 کشت سوش میکروبی استافیلوکوکوس اورئوس پلیت مربوط به آن…………………………………….40

شکل 4-1 رنگ فیلم­های نشاسته سیب زمینی با غلظت های مختلف اسانس مرزه ………………………………42

شکل 4-2 اثر اسانس مرزه بر سنتیک رشد میکروبی (استافیلو کوکوس اورئوس) در فیلم­های نشاسته سیب زمینی…………………………………………………………………………………………………………………………………………52

شکل 4-3 دستگاه اسپکترفوتومتر جهت قرائت میزان جذب نمونه ها…………………………………………………52

 

چكیده

در این کار پژوهشی تولید و ارزیابی ویژگی های فیلم­های خوراکی بر پایه نشاسته سیب زمینی حاوی اسانس مرزه مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور­ اسانس مرزه در نسبت­های مختلف (0%، 10%، 20% و 30%) و پلاستی­سایزر40% به 3 گرم نشاسته سیب زمینی اضافه شده و فیلم­های نشاسته­ای به روش کاستینگ تحت شرایط کنترل شده تهیه شد. خواص فیزیکوشیمیایی، ممانعتی، مکانیکی و ضد میکروبی فیلم­ها تحت شرایط استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت. آزمون مکانیکی فیلم­های نشاسته سیب زمینی حاوی اسانس مرزه نشان داد که استحکام کششی و مدول یانگ کاهش و درصد کشیدگی این فیلم­ها افزایش معنی داری داشت. میزان جذب آب، محتوی رطوبت، حلالیت، میزان نفوذ پذیری به بخار آب و میزان نفوذیذیری به اکسیژن فیلم­های نشاسته سیب زمینی حاوی اسانس مرزه، با افزایش غلظت اسانس، کاهش یافت.  بررسی مشخصه­های رنگی نشان داد که با افزایش غلظت شفافیت فیلم­ها کاهش و رنگ فیلم­ها رو به قرمزی و زردی افزایش داشت. اسانس تهیه شده به دلیل وجود فلاونوئیدها، و فنول دی ترپن­ها خاصیت ضد میکروبی خوبی در برابر استافیلوکوکوس اورئوس از خود نشان داد. بنابر­این می­توان از این فیلم بدست آمده در بسته بندی فعال در پوشش­های خوراکی و بسته بندی محصولات غذایی و کشاورزی استفاده کرد.

1-6-6  تصفیه اسیدی: 37

1-6-7 مقایسه سه روش صمغ گیری آبی، اسیدی و TOP روی روغن های کلزا و آفتابگردان. 37

1-6-8 صمغ گیری نرم 39

1-6-9 صمغ گیری آنزیمی- 40

1-6-10 صمغ گیری به روش اولترافیلتراسیون 42

1-7 اهمیت بررسی فلزات کمیاب در روغن های خام. 44

1-8 اهمیت اسیدهای چرب آزاد در روغن های خام. 46

1-9. اهمیت و ضرورت تحقیق.. 48

فصل دوم- مروری بر تحقیقات.. 50

2-1 .اسیدهای چرب آزاد 51

2-2. فسفاتید ها: 53

فصل سوم: 57

روش تحقیق- مواد و روش‌كار. 57

 

3-1. آنالیز مواد اولیه. 58

3-1-1 . تعیین رطوبت اولیه 58

3-1-2.اسیدیته دانه های مورد آزمون 59

3-1-3. تعیین میزان روغن در دانه های اولیه 61

3-2- آزمایشات روغن ( فراورده) 63

3-2-1 تعیین عدد پراکسید 63

3-2-2.  تعیین درصد اسیدهای چرب آزاد 64

3-2-3.  اندازه گیری میزان فسفر 65

3-2-4 اندازه گیری آهن و مس در نمونه روغن- 67

3-2-5. صمغ گیری در آزمایشگاه 67

3-2-6. تعیین میزان روغن دانه به روش سوکسله 68

3-2-7.اندازه گیری میزان اسیدیته روغن- 69

3-2-8 رنگ سنجی به روش لاویباند 70

3-3 آنالیز آماری- 70

3-4  طرح های مورد آزمون 71

3-4-1 مقایسه کیفیت روغن های حاصل از روش های مختلف آماده سازی استخراج با حلال روغن از دانه روغنی سویا 71

3-4-1-1 مراحل آماده سازی دانه های سویا 71

3-4-1-1-1 تمیز کردن دانه 71

3-4-1-1-2 شکستن دانه های سویا 73

3-4-1-1-3 دستگاه پخت- 74

3-4-1-1-4  پرک کردن 77

3-4-1-2  استخراج روغن از کیک ها و فلیک ها و کلت های روغنی- 86

3-4-2. تاثیر شرایط انبارداری ، کنترل میزان رطوبت و غیر فعال کردن آنزیم ها و تخریب دانه ها بر میزان فسفاتید دانه ها . 90

3-4-3  تاثیر دمای هیتر های جداسازی حلال از روغن بر میزان اسیدهای چرب آزاد روغن و باقیمانده حلال در روغن. 93

3-4-4 بررسی تاثیر حضور یون های مس بر کیفیت روغن گام گیری شده. 96

3-4-5 بررسی شرایط بهینه اپراتوری دانه کلزا  و تاثیر آن بر  اسیدیته و فسفر. 97

فصل چهارم- بحث و نتیجه گیری.. 100

4-1 . آنالیز دانه های مورد استفاده در این پژوهش- 101

4-2 مقایسه کیفیت روغن های حاصل از روش های مختلف آماده سازی استخراج با حلال روغن از دانه روغنی سویا. 105

یک مطلب دیگر :

4-2-1 عدد پراکسید و اسیدهای چرب آزاد 106

4-2-2 رنگ سنجی به روش لاویباند 109

4-2-3 مقایسه میزان فسفر و فسفاتیدها در روغن های حاصل از روش های مختلف روغن کشی- 110

4-2-4 مقایسه میزان فلزات کم مقدار آهن و مس در روغن حاصل از روش های مختلف روغن کشی- 112

4-3. تاثیر شرایط انبارداری ، کنترل میزان رطوبت و غیر فعال کردن آنزیم ها و تخریب دانه ها بر میزان فسفاتیدها و اسیدیته دانه ها . 113

4-4  تاثیر دمای هیتر های جداسازی حلال از روغن بر میزان اسیدهای چرب آزاد روغن و باقیمانده حلال در روغن. 114

4-5 بررسی تاثیر حضور یون های مس بر کیفیت روغن گام گیری شده. 115

4-6 بررسی شرایط بهینه اپراتوری دانه کلزا  و تاثیر آن بر  اسیدیته و فسفر. 117

فهرست مأخذ. 119

چکیده

روغن نباتی در کشور ما یک محصول استراتژیک محسوب می شود.میزان واردات این محصول در کشور حایز اهمیت بوده و به همین دلیل تلاش برای تولید روغن خام استخراج شده از دانه های روغنی در داخل کشور،در حد رقابت با نوع وارداتی آن از نظر هزینه تمام شده و نیز کیفیت، قابل توجه می باشد.این پژوهش در راستای بیان تاثیر فاکتور های مختلف آماده سازی دانه روغنی بر روی کیفیت نهایی روغن استخراج شده با حلال هگزان،با بررسی میزان اسیدهای چرب آزاد و پراکسید که شاخص کیفیت روغن خام استحصالی هستند، میزان فسفر و فسفاتیدهای آبدوست و غیرآبدوست که بر میزان افت در مرحله تصفیه روغن تعیین نقش تعیین کننده دارند ، ونیز میزان آهن و مس به عنوان فلزات کمیابی که باعث تشدید اکسیداسیون و کاهش کیفیت روغن خام می شوند انجام شده و با بررسی عملکرد و شرایط کاری دستگاه ها در مقیاس صنعتی و در کارخانه کشت و صنعت روغن نباتی گلبهار سپاهان صورت گرفته است. اهمیت این پژوهش درکاربردی بودن آن به دلیل انجام در شرایط واقعی و با تشریح شرایط کنترل کیفیت تمامی دستگاه های مورد استفاده در کارخانجات روغن کشی بوده که قابل تعمیم به سایر کارخانجات فعال در زمینه روغن کشی و نیز استفاده در تهیه جزوات درسی و دستورالعمل ها می باشد.

کلیدواژه ها: استخراج با حلال ، اسیدیته، روغن خام، فسفاتید، فلزات کمیاب، کنترل کیفیت

1-1.مقدمه:

دانه های روغنی که مهمترین محصولات حاوی ماده روغنی هستند ، به دو دسته عمده دانه ها یی با گیاهان یک ساله مانند سویا ، کلزا ، آفتابگردان ، پنبه دانه و ذرت و دانه هایی با گیاهان ماندگار مانند پالم روغنی ، زیتون و نارگیل تقسیم بندی می شوند،این دانه ها سطح وسیعی از زمین های زیر کشت سراسر جهان را با توجه به فاکتور هایی مانند تنوع آب و هوایی،شرایط کشت،امکانات حمل و نقل و فراوری به خود اختصاص داده اند. مشابه شرایط متفاوت کشت ،  نوع روغن مصرفی نیز در نواحی مختلف جهان یکسان نیست ؛ برای مثال : مصرف روغن سویا در چین ، روغن زیتون در نواحی مدیترانه ای و روغن های سویا و ذرت و تخم پنبه دانه در امریکا و روغن پالم درمالزی و اندونزی رایج تر است(1).

در کشور ما تا سال 1320مصرف روغن های نباتی به دلیل عادات تغذیه ای مردم و تمایل آنها به استفاده از روغن های حیوانی و نیز مضر شمردن روغن های نباتی در برخی موارد ، چندان متداول نبوده و بنابراین مقاومت هایی در برابر مصرف آن وجود داشته است.روغن های نباتی مصرفی در آن زمان عمدتاً به صورت وارداتی و از کشور های امریکا و هلند تامین می شد. با این وجود اولین کارخانه روغن کشی ایران در سال 1317 با ظرفیت معادل 3500 تن در سال در ورامین تاسیس گردید (2).

پس از آن با احداث کارخانه روغن هیدروژنه در ایران و با ترویج اطلاعات و آموزش فواید مصرف روغن های نباتی به عنوان منبع مناسب و بی نظیری از ترکیبات ضروری مورد نیاز بدن انسان ، این فراورده کم کم جایگاه خود را در سبد مصرفی خانوار پیدا کرد.

صنعت تولید روغن نباتی از دانه های روغنی با قدمتی حدود 70 سال،از صنایع در حال رشد و توسعه در کشور ما بوده که با توجه به اشتغال زایی بالا،وجود اقلیم مناسب کشت دانه های روغنی به خصوص  کشت دانه کلزا که از مواد اولیه قابل توجه برای این صنعت است در سراسر کشور،و نیز امکان کشت دانه های روغنی در کشت های بهاره و پاییزه و همچنین کشت دوم،وجود بازار مصرف مناسب در داخل کشور و کشور های منطقه،صنعت فراوری دانه های روغنی می تواند جایگاه مناسب خود را در صنعت ایران پیدا کند(4).

نکته جالب توجه در صنعت روغن کشی و روغن نباتی استفاده غذایی و دارویی از فراورده های جانبی این صنایع می باشد که می توان به کنجاله  های مختلف دانه های روغنی اشاره کرد. به عنوان مثال کنجاله سویا که فراورده باقیمانده از استخراج روغن دانه ی سویا به وسیله حلال است که به علت فراوانی و ویژگی های مطلوب خود مانند قابلیت هضم بالا وقابلیت ایجاد تعادل در رژیم غذایی دام و ماکیان و بازار تجارت فعال یکی از عمده ترین این محصولات است ،پوسته های سویا به عنوان فراورده ای  دیگر به عنوان منبعی از انرژی ، فیبر ، پروتیین و مواد معدنی مطرح است و به علت داشتن لیگنین های کم ، هضم آن برای دام آسان است . فراوده های با روغن بالا[1] (HFP)  که فراورده ای جانبی و مخلوط سویا و ذرت است و دارای انرژی(چربی) و فیبر بالابوده و اغلب در تغذیه گاو های شیری کاربرد دارد(4).

همچنین فراورده هایی از سویا برای مصرف انسانی کاربرد دارد که می توان به : 1- کنسانتره پروتیین سویا که محتوی پروتیین با کیفیت بالا و ویژگی های آلرژی زایی اندک است . 2- پروتیین ایزوله سویا ، 3- پروتیین سویا بافت دار[2] با عطر و بوی متنوع و 4- آرد سویا [3] اشاره کرد(5).