1-3-1- پیشینه نظری

بحث الگوهای راهبردی و مشارکتی و مباحث مربوط به احیاء و باززنده سازی بافت های کهن شهری در مطالعات متعددی مورد بررسی و مطالعه قرار گرفته که به شرح ذیل به نتایج این پژوهش ها اشاره می شود:

علیرضا علوی تبار در کتاب خود با ریشه یابی مفهوم مشارکت و تعریف آن به عنوان کنشی اجتماعی، که در آن مشارکت افراد در امور اجتماعی را تابعی از مجموعه عوامل درونی (انگیزه های درونی)، بیرونی (هنجارهای جامعه)، ویژگی های فردی، امکانات و شرایط لازم و وضعیت نهادی و قانونی جامعه می داند، به تحلیل موضوع پرداخته است.

هادی سعیدی رضوانی به راهنمایی دکتر سید محسن حبیبی، موضوع شهرسازی مشارکتی و عملیاتی کردن آن در شرایط ایران را مورد بررسی قرار داده است. در این پژوهش وی پس از بررسی و نقد نظریه های جهانی مشارکت و جمع بندی آن به انگاره ای تلفیقی جهت ارزیابی و تبیین شرایط ایران دست یافته که در این انگاره، مفهوم مشارکت در قالب دسته بندی سه گانه ای با عناوین مشارکت شعاری، مشارکت محدود و مشارکت واقعی ارائه شده و نهایتاً اینطور نتیجه گرفتند که شهرسازی ایران در مواردی که داعیه مشارکتی بودن دارد کاملاً منطبق با شرایط مشارکت شعاری است و هنوز با اولین مراحل مشارکت واقعی فاصله زیادی دارد.

 

حسین فلاح به راهنمایی دکتر منصور فلامکی و با موضوع: “باززنده سازی و احیاء بافت های تاریخی در فضاهای شهری امروز ” و در جهت تبیین رویکرد و یا رویکردهایی برای رویارویی با مسئله فضاهای از دست رفته پدیدار در بافت های شهری امروز و بخصوص بافت قدیم شهرها، به ارائه تئوری ها و یک نمونه عملی (بافت پیرامون مسجد جامع کرمان) می پردازد و نهایتاً باززنده سازی این محدوده از بافت قدیم شهر به صورت ایجاد یک مرکز شهری و یک مرکز فرهنگی به منظور بهره مندی از ساختار کهن بافت و عناصر بزرگ شهرسازانه (بازار، مسجد جامع و میدان)، توسعه کم هزینه در زمینه های اجتماعی و معماری و در جهت حس تداوم ساختار شهر و حس مکان، هم در زمینه های تاریخی و هم در زمینه های فضایی را مورد تاکید قرار می دهد.

2-3-1- پیشینه عملی

کوچه مروی در محله عودلاجان شهر تهران که از مقابل شمس العماره در خیابان ناصر خسرو تا پامنار ادامه دارد یکی از گذرهای ارزشمند و تاریخی است. این گذر بر اساس طرح تفصیلی مصوب باید تا 12 متر تعریض گردد. طرح ویژه کوچه مروی و بافت پیرامونی به این منظور تهیه شده است که هم ارزش های فضایی و تاریخی و اجتماعی این گذر را حفاظت کند و از طریق ساماندهی کف و بدنه ها کیفیت محیط آن را ارتقاء بخشد و هم نیازهای حرکتی سواره (دسترسی، بارگیری و توقف) در بافت پیرامونی آن را برآورده سازد. این پروژه با اهداف ذیل تهیه شده است:

یک مطلب دیگر :

– مرمت، احیا و باززنده سازی محور به عنوان یکی از محورهای بافت تاریخی شهر تهران

– بهبود سیما و منظر محور و ساماندهی کالبدی وضعیت نما و جداره های محور با توجه به زوائد موجود

– تسهیل رفت و آمد شهروندان در طول محور و بهسازی آن به عنوان یکی از معابر پیاده شهر تهران

– ارتقاء ایمنی و امنیت محور و توسعه قلمرو عمومی سطح شهر

کوچه مروی نمونه شاخص یک راسته قدیمی است که طیف گسترده ای از کارکردهای تجاری (فروش کالاهای گوناگون)، آموزشی (مدارس قدیم و جدید)، مذهبی (مسجد، حسینیه) و خدمات مالی (بانک ها) و کارگاه های تولیدی و انبارها در امتداد و پیرامون آن قرار دارند. بخش عمده ای از بناهای دو طرف کوچه مروی به ترتیب در شمال قابل تخریب و نوسازی (به استثنای مسجد حوزه مروی و حوزه علمیه) و در جنوب قابل تعمیر و نگهداری است.

نتیجه حاصل از تلفیق بررسی های کالبدی و کارکردی، همراه با ارزیابی ارزش های اجتماعی و جذابیت های زندگی جاری در امتداد کوچه مروی، ما را به این نتیجه رسانیده است که در گذر مورد بررسی ارزش های اجتماعی- رفتاری و فضای حاکم بر آن بر ارزش های کالبدی غلبه دارد. به عبارت دیگر باید زندگی جاری در این گذر قدیمی مورد حفاظت و پاسداری قرار گیرد و ساماندهی و مرمت کالبدی نیز در این چارجوب معنا و اهمیت می یابد (باوند، 1384: 8).

اما تاکید این پژوهش بیشتر بر بهره مندی از نتایج مطالعات فوق و به منظور عملیاتی کردن بحث مشارکت واقعی ساکنین از طریق ایجاد زمینه های بکارگیری الگوی مشارکت به ویژه  الگوی محلی راهبردی – مشارکتی در احیاء محله می باشد.

4-1- اهداف تحقیق

به منظور دستیابی به الگوی تجدید حیات بافت به عنوان هدف اساسی پژوهش نخستین هدف شناسایی عوامل بازدارنده در پویایی محله است. بدین ترتیب اهداف پژوهش عبارتند از:

1- شناسایی عوامل بازدارنده پویایی محله آب انبارنو

2- دستیابی به الگوی راهبردی – مشارکتی در تجدید حیات محله آب انبارنو ساری

5-1- فرضیه و یا سؤالات كلیدی تحقیق

1-5-1- فرضیه

در این تحقیق یک فرضیه به شرح ذیل مطرح بوده است.

– بافت قدیم محله آب انبارنو ساری نیاز به محرکی برای توسعه و تجدید حیات دارد.

2-5-1- سوالات تحقیق

سوالات مهم و اساسی مطرح شده در این تحقیق عبارت است از:

1.آیا ساکنین محله آب انبارنو شهر ساری دارای انگیزه درونی مشارکت در احیاء محله خود می باشند؟

دانشکده علوم انسانی، گروه مدیریت دولتی

 

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد

 

گرایش : مدیریت تحول

 

عنوان:

 

«بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر مدیریت استعداد با توجه به نقش میانجی سرمایه اجتماعی در شهرداری شهرستان دامغان»

 

استاد راهنما:

 

جناب آقای دکتر حسین دامغانیان

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(پایان نامه مقطع ارشد)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
چکیده:
هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر عدالت سازمانی بر مدیریت استعداد با توجه به نقش میانجی سرمایه اجتماعی در شهرداری شهرستان دامغان می باشد. این تحقیق

 توصیفی- تحلیلی بوده، روش جمع آوری داده ها میدانی و ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه استاندارد می باشد. بطوریکه سنجش متغیر عدالت سازمانی و ابعاد آن با استفاده از پرسش نامه نیوهاف و مورمن (1993)، مدیریت استعداد و ابعاد آن با استفاده از پرسشنامه احمدی و همکارانش (1391)، و سرمایه اجتماعی و ابعادش با استفاده از پرسشنامه ناهاپیت و گوشال (1998) صورت گرفته است. جامعه آماری تحقیق حاضر کارکنان شهرداری شهرستان دامغان می باشد که از بین آنها 91 نفر به روش نمونه گیری تصادفی ساده پرسشنامه های تحقیق را تکمیل کرده و بازگرداندند. فرضیه های تحقیق با استفاده از روش معادلات ساختاری و به کمک نرم افزارهای Spss19 و Lisrel 8.54 مورد بررسی قرار گرفتند که نتایج حاکی از تایید تمامی فرضیه هاست.

فصل اول: کلیات تحقیق
مقدمه:
مدیریت استعداد اصطلاحی است که اولین بار مکنزی و شرکا در دهه 1990 در مقاله ای با عنوان جنگ بر سر استعدادها مطرح کردند. پس از آن بسیاری، مدیریت استعداد را عامل مهم و تاثیرگذار در موفقیت سازمانی دانسته اند که می تواند با شناسایی، توسعه و جذب کارکنان مستعد، برای سازمان مزیت رقابتی ایجاد نماید. به عقیده مورتون، اشتون و بلیس (2005) مدیریت استعداد اغلب شایستگی کلیدی ویژه ای را برای متخصصان منابع انسانی اعم از مدیران عالی و افرادی با قابلیت های بالا که به عنوان منابع انسانی راهبردی با نقش کلیدی به ویژه در شرکت های جهانی شناسایی شده اند، در نظر می گیرد (حسینی، 1391: 181-182). امروزه اتخاذ سیاست ها، راهبردها و رویه های صحیح و کارآمد مدیریت استعداد در جوامع مختلف به یک مساله اساسی تبدیل شده است. شناسایی اجزا و عناصر مدیریت استعداد در جوامع مختلف با زیرساخت ها، منابع، مزیت ها و بازارهای متفاوت، مهمترین فعالیت مطالعاتی برای تصمیم گیری درباره استعدادهاست. از این رو محققین این حوزه به روش های مختلف تلاش می کنند عوامل موثر بر تحرکات فیزیکی نخبگان و نیروهای دانشی را رصد کرده و به روش های مستقیم و غیرمستقیم ضمن شناسایی این عوامل، نحوه تصمیم گیری و نوع تصمیمات مدیران این حوزه را تحت تاثیر قرار دهند (مبینی دهکردی و طهماسب کاظمی، 1392: 106).
از جمله این عوامل، سرمایه اجتماعی و عدالت سازمانی است. سرمایه اجتماعی، بخشی از محیط اجتماعی است که ترکیبی از عناصر مختلف مانند شبکه های اجتماعی، هنجارها و ارزشهای اجتماعی، اعتماد و منابع مشترک می باشد. می توان گفت سرمایه اجتماعی یک ویژگی متراکمی است که می تواند به توصیف صفات سیستم اجتماعی کمک کند (میگنون و همکاران[1]، 2011: 2). سرمایه اجتماعی از طریق دسترسی به منابع اطلاعاتی و بهبود کیفیت اطلاعات، ایجاد اتحاد و همبستگی در بین شبکه های درون سازمانی، ایجاد روابط متقابل بین گروهها، و طرفداری از ارزشها و هنجارهای اجتماعی قوی که قوانین و سنن محلی را مورد حمایت قرار داده و در نتیجه نیاز به کنترل های رسمی را کاهش می دهد، به بهبود خلاقیت و نوآوری منجر می شود. زیرا با ایجاد  همبستگی و شبکه های اعتمادی، اطلاعات غنی تر و صحیح تری بین افراد مبادله می شود (پیرز لونو و همکاران[2]، 2011: 1370).
عدالت سازمانی به تشریح ادراک افراد یا گروه ها از رعایت انصاف در محیط کار و واکنش های رفتاری آنها به چنین ادراکاتی می پردازد. طبق تعریف گرینبرگ، رعایت انصاف در سیستم پاداش سازمانی و اقدامات عدالت سازمانی به افرادی که مسئول پیاده سازی سیستم تخصیص پاداش ها هستند اشاره دارد (دوستار و اسماعیل زاده، 1392: 148). بر هیچ سازمانی پوشیده نیست که استقرار عدالت در سازمان می تواند پیامدهای مؤثری در پی داشته باشد. بدون شک عدالت انسجام آفرین است و عدالت سازمانی مانند چسبی است که باعث می شود افراد دور هم جمع شوند و به طور مؤثر با هم کار کنند؛ درمقابل، بی عدالتی سازمانی هرگونه انسجام سازمانی را ازهم می پاشد (پورسلطانی زرندی و همکاران، 1392: 141). در این فصل به بیان مسأله، اهمیت و ضرورت تحقیق، اهداف ، سوالات و فرضیه های تحقیق پرداخته شده و مدل تحلیلی اولیه تحقیق ترسیم می شود. در ادامه با بیان متغیرهای تحقیق، تعاریف نظری و عملیاتی متغیرها عنوان شده و بطور مختصر طرح پژوهش و روش های تجزیه و تحلیل داده ها توضیح داده می شود. نهایتاً مدل فرایند پژوهش، شش مرحله نحوه اجرای تحقیق حاضر را تشریح می کند.
1-1- بیان مسأله

 

یک مطلب دیگر :

دانلود پایان نامه درمورد گیاه شناسی، صنایع غذایی، دی اکسید کربن

 

در زندگی کاری پویای امروز، سازمان ها باید به منظور انطباق، رشد و رسیدن به سطح بالاتری از بهره وری، در امر تغییر پیش قدم باشند. برای کسب این پیشقدمی، آنها نیازمند بررسی مداوم روش های موجود، وضعیت محصولات، خدمات و ارتقای نوآوری هستند. برای رسیدن به این جایگاه نیاز به نیروی انسانی با استعداد بدیهی است (آلتینوز[1]، 2013: 844).
حفظ نیروهای مستعد موجود، ازچالش های بسیار مهم مدیریت منابع انسانی در قرن حاضر می باشد. چرا که حفظ كاركنان با استعداد و ماهر، جهت حفظ سود رقابتی آن ها برای سازمان، از اهمیت شایان ذكری برخوردار است. از دست دادن چنین كاركنانی، به معنی از دست دادن سرمایه ای است كه برای استخدام و آموزش كاركنان جدید،‌ صرف شده است. از سوی دیگر كاركنان، آخرین اطلاعات فنی آن ها را به دست   می آورند و بنابراین، شركت در خطر از دست دادن اطلاعات محرمانه خود و انتقال آن ها به رقبا، قرار     می گیرد. (گاورتز[2]، 2011: 36).
مدیریت استعداد فرایندی است که در سال 1990 پدید آمد و تا زمانی ادامه می یابد که مورد پذیرش واقع شود. بسیاری از سازمانها در یافته اند که استعدادها و مهارتهای کارکنان محرکی برای موفقیت تجاری آنها می باشد. این شرکتها برنامه ها و فرایندهایی جهت جذب و مدیریت استعداد کارکنانشان فراهم آورده اند که عبارتند از: جذب و استخدام داوطلبان واجد شرایط با سابقه رقابتی، مدیریت و تعیین حقوق و دستمزد رقابتی، آموزش و توسعه فرصت ها، مدیریت عملکرد، برنامه های حفظ، پرورش و ارتقاء پرسنل (خاطری[3]، 2010: 39).  مدیریت استعداد برای توصیف مفهوم و یکپارچه سازی فعالیتهای مدیریت منابع انسانی با اهداف جذب و نگهداشت افراد مناسب برای پستهای کلیدی در زمان مناسب است. تامین و نگهداشت استعداد به دلایل زیر مهمتر از هر چیزی است: 1) اقتصاد دانشی 2) رقابت بسیار شدید 3) جابجایی و نقل و انتقال کارکنان. سازمانها به وسیله افراد حرکت می کنند، و این استعداد افراد است که تعیین کننده موفقیت سازمانهاست. بنابراین مدیریت استعدادها هسته اصلی مدیریت است (حاجی کریمی و حسینی،1389: 55).
یكی از روش های حفظ افراد مستعد در سازمان، ایجاد انسجام و همبستگی بالا بین نیروی كار در سازمان است كه این مقوله در حوزة مدیریت، علوم اجتماعی و علوم سیاسی تحت عنوان سرمایة اجتماعی مطرح است. بهبود سطح سرمایة اجتماعی در سازمان سبب ترویج همكاری، هم دلی و اعتماد، افزایش همكاری بین افراد سازمان به ویژه افراد مستعد و توانمند و تقویت تعامل و ارتباطات انسانی و اخلاقی می شود (احمدی و همکاران، 1391: 239). سرمایه اجتماعی، بخشی از محیط اجتماعی است که ترکیبی از عناصر مختلف مانند شبکه های اجتماعی، هنجارها و ارزشهای اجتماعی، اعتماد و منابع مشترک می باشد. می توان گفت سرمایه اجتماعی یک ویژگی متراکمی است که می تواند به توصیف صفات سیستم اجتماعی کمک کند (میگنن و همکاران[4]، 2011: 2). سرمایه اجتماعی بعنوان مجموعه منابع نهفته در شبكه اجتماعی یا دیگر ساختارهای اجتماعی كه توسط افراد و گروه ها كسب می شود تا با تسهیل كنش جمعی منافع شان تأمین گردد، تعریف شده است. سرمایه اجتماعی بر ابعاد ساختاری(شامل مؤلفه مشاركت اجتماعی) و شناختی (شامل مؤلفه های اعتماد اجتماعی و حس همبستگی اجتماعی) تأكید داشته است (توکل و ناصری راد، 1391: 12). سرمایه اجتماعی مجموعه ای از منابع حقیقی یا مجازی است که متعلق به یک فرد یا یک گروه بوده و در نتیجه عضویت در شبکه های پایداری از روابط متقابل بین دوستان و آشنایان بوجود می آید و بر اساس شبکه های اجتماعی، هنجارهای مشترک، اهداف و توافقات، و اعتماد متقابل مفهوم سازی می شود (خلجی و چن[5]، 2011: 113). از طرفی نتایج تحقیقات حاكی از آن است كه گام برداشتن در راستای افزایش رعایت عدالت در سازمان ها یكی از مهمترین طرقی است كه سازمان ها را یاری می دهد تا علاوه بر بهره مندی از مزایای عدالت سازمانی، بتوانند محیطی آكنده از سرمایه اجتماعی فراهم آورده و به دستاوردهای مهمی در این خصوص دست یابند (امیرخانی و پورعزت، 1387: 29). عدالت سازمانی اشاره به ادراک هر فرد از رعایت انصاف دارد. عدالت سازمانی به معنای تخصیص منصفانه فرصتهای پیشرفت، یا پاداش های مالی (عدالت توزیعی)، فرایندی که در آن تخصیص صورت می گیرد (عدالت رویه ای)، و  نوع رابطه در طول فرایند (عدالت تعاملی)، است (گیلنز و همکاران[6]، 2013: 343).  عدالت سازمانی درجه ای است كه كاركنان احساس می كنند قوانین و سیاستهای سازمانی مربوط به كار آن ها، منصفانه است. عدالت سازمانی بیان می كند باید با چه شیوه هایی با كاركنان رفتار شود تا احساس كنند به صورت عادلانه با آنان رفتار شده است (جمشیدی و همکاران، 1392: 58).
عدالت اولین عامل سلامتی مؤسسات اجتماعی به شمار می رود. مدیران و کارکنان به عدالت سازمانی   علاقه مندند، زیرا منافع اقتصادی آنان را به بهترین شکل تأمین می کند. طبق نظریه برابری آدامز هر زمان که کارکنان احساس بی عدالتی کنند، برای رفع آن اقدام می کنند. نتیجه این امر می تواند بهره وری کمتر، کاهش بازده، غیبت یا استعفای داوطلبانه کارکنان باشد (مشیری و همکاران، 1392: 178).
لذا سوال اصلی تحقیق به صورت زیر مطرح می شود:
آیا عدالت سازمانی از طریق سرمایه اجتماعی بر مدیریت استعداد در شهرداری شهرستان دامغان تاثیری معنی‌دار دارد؟
2-1- اهمیت و ضرورت تحقیق
آرزوی هر سازمانی دستیابی به اهداف مورد نظر و انجام موفقیت آمیز وظایفش می باشد. به این منظور سازمان باید تمامی منابع، مواد، تکنیکها، تکنولوژیها، سرمایه و شیوه هایش را بطور موثر بکار گیرد. عنصر کلیدی دستیابی به این اهداف، منابع انسانی، به ویژه افراد با استعداد هستند. بنابراین لازم است سازمان توجه فزاینده ای به آنها داشته باشد (هارواث اوا و داردوا[1]، 2010: 58). سازمانها دریافته اند که اگر بتوانند افراد با استعداد را جذب و استخدام نمایند، می توانند از داشتن این مزیت رقابتی سود ببرند. در حقیقت امروزه سازمانها از طریق داشتن سرمایه انسانی با استعداد با هم رقابت می نمایند. توان آنها در جذب نیروی مستعد، بدلیل “جنگ بر سر استعدادها” بسیار حیاتی است زیرا سازمانها همواره در صدد بدام انداختن بهترین و باهوشترین پرسنل سایر سازمانها هستند (درایز[2]، 2013: 273).
در حال حاضر مدیریت استعداد یکی از مهمترین موضوعات استراتژیک سازمان ها به حساب می آید. وجود نخبگان از هر لحاظ ضروری است و اغلب به عنوان یک استراتژی کلیدی در حفظ برتری نسبی در برابر رقبا به حساب می آید. نخبگی نگرشی است که باید در تمامی سطوح یک شرکت و یا سازمان حاکم باشد. مدیریت استعداد نگرشی به منظور جذب، توسعه و نگهداری افراد خلاق و نخبه جهت رسیدن به اهداف حال و آینده سازمان است. به معنای کلی تر مدیریت استعداد نگرشی هوشیارانه جهت استفاده از استعداد و شایستگی افراد نخبه به منظور تأمین نیاز ها و اهداف کلی و جزئی سازمان می باشد (شائوی و همکاران، 1392: 49-50). مدیریت استعداد یا مدیریت استعدادیابی را سرمایه گذاری در توسعه کارکنان، شناسایی جانشین ها و افراد با استعداد در سازمان و بالنده کردن آنان برای ایفای نقش های گوناگون رهبری تعریف می کنند (صیادی و همکاران، 1389: 82).
[1] Horvath ova & Durdova
[2]  Dries
[1] Altinoz
[2]  Govaerts

2-2-2-تعریف هوش………………………………………………………………………………..22

2-2-3-تعاریف هوش معنوی از دیدگاه های مختلف………………………………………………23

2-3- معنویت……………………………………………………………………………………………30

2-3-1-معنویت و مذهب………………………………………………………………………………32

2-3-2-همپوشی بین معنویت ومذهب……………………………………………………………….34

2-3-3-انواع معنویت………………………………………………………………………………….35

2-3-4-اسلام و معنویت………………………………………………………………………………38

2-3-5ویژگی اصلی انسانهای معنوی………………………………………………………………….41

2-3-6-ابعاد ارادی انسانهای معنوی……………………………………………………………….42

2-3-7-مدل هوش معنوی کینگ………………………………………………………………….47

2-4-خودکنترلی……………………………………………………………………………………..48

2-4-1-مراحل خودکنترلی برای رسیدن به منبع کنترل درونی…………………………………52

2-4-2-پنج مهارت افزایش خود کنترلی………………………………………………………….54

2-4-3-خود کنترلی و مراقبه……………………………………………………………………….57

2-4-4-واگیر دار بودن توانایی خود کنترلی………………………………………………………57

2-4-5-نقش و ضرورت خود كنترلی……………………………………………………………..59

2-4-6-خود کنترلی در سازمان……………………………………………………………………59

2-4-7-ماهیت و هدف خود کنترلی………………………………………………………………60

2-4-8-مرز بین کنترل و خود کنترلی…………………………………………………………….62

2-4-9-عواقب نداشتن کنترل بر خود………………………………………………………………..63

2-4-10-ریشه کنترل بر خود……………………………………………………………………….64

2-4-11-مدل خود کنترلی تانجی……………………………………………………………………66

2-5ادبیات و پیشینه  تحقیق………………………………………………………………………..67

فصل سوم : روش شناسی تحقیق

3-1-مقدمه ………………………………………………………………………………………….77

3-2-روش تحقیق ……………………………………………………………………………….78

3-3-جامعه آماری……………………………………………………………………………………..78

3-4-تعیین حجم نمونه و روش نمونه گیری………………………………………………………….79

3-5-روش جمع‌آوری اطلاعات…………………………………………………………………………..80

3-6-ابزار جمع آوری اطلاعات………………………………………………………………………..81

3-6-1-پرسشنامه بررسی رابطه هوش معنوی و خود کنترلی دانشجویان دانشگاه پیام نور بهشهر….81

3-6-1-1-پرسشنامه هوش معنوی دانشجویان دانشگاه پیام نور بهشهر……………81

3-6-1-2-پرسشنامه خود کنترلی دانشجویان دانشگاه پیام نور بهشهر……………….82

3-6-3-مولفه های جمعیت شناختی………………………………………………………..83

3-6-4-ابعاد پرسشنامه هوش معنوی دانشجویان دانشگاه پیام نور بهشهر……………..84

3-6-5-ابعاد پرسشنامه خود کنترلی دانشجویان دانشگاه پیام نور بهشهر………………84

3-6-6-روایی پرسشنامه……………………………………………………………………85

3-6-6-1-اعتبار و روایی  پرسشنامه هوش معنوی…………………………………………85

3-6-6-2-اعتبار و روایی  پرسشنامه خودکنترلی…………………………………………….85

3-6-7-پایایی آزمون………………………………………………………………………………85

3-6-7-1-ضریب آلفای کرونباخ………………………………………………………………….86

3-6-8-روش­های تجزیه و تحلیلی…………………………………………………………….88

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها

4-1-مقدمه ……………………………………………………………………………………..91

4-2-بررسی شاخص های جمعیت شناسی………………………………………………..91

4-3-شاخص جنسیت:………………………………………………………………………….92

4-4-شاخص  تاهل………………………………………………………………………………93

4-5-شاخص سن…………………………………………………………………………………..94

4-6-آمار استنباطی  …………………………………………………………………………..95

4-7-یافته های مربوط به فرضیه اصلی تحقیق……………………………………………….95

4-8-آزمون رگرسیون برای تحلیل فرضیه اصلی تحقیق …………………………………..96

4-9-یافته های مربوط به فرضیه اول فرعی تحقیق………………………………………….98

4-10-آزمون رگرسیون برای تحلیل فرضیه اول فرعی …………………………………………99

4-11-یافته های مربوط به فرضیه دوم  فرعی تحقیق………………………………………..101

4-12- یافته های مربوط به فرضیه سوم فرعی  تحقیق……………………………………..103

4-13-آزمون رگرسیون  برای تحلیل فرضیه سوم فرعی تحقیق…………………………….104

 

4-14-یافته های مربوط به فرضیه چهارم فرعی تحقیق…………………………………..106

4-15-آزمون رگرسیون برای تحلیل فرضیه جهارم فرعی……………………………………107

فصل پنجم

5-1-مقدمه ………………………………………………………………………………….111

5-2-نتایج آمار توصیفی…………………………………………………………………….111

5-3-تایج فرضیه اصلی تحقیق………………………………………………………………112

5-4-نتایج فرضیه اول فرعی تحقیق…………………………………………………………114

5-5-نتایج فرضیه دوم فرعی تحقیق……………………………………………………….116

5-6-نتایج فرضیه سوم فرعی تحقیق………………………………………………………117

5-7-نتایج فرضیه چهارم فرعی تحقیق………………………………………………….118

5-8-مقایسه نتایج این پژوهش با سایر تحقیقات…………………………………………120

5-9-محدودیت های تحقیق……………………………………………………………….121

5-10-پیشنهادها درراستای نتایج تحقیق…………………………………………………121

5-10-1-پیشنهادهای پژوهشی…………………………………………………………..122

5-11-1-منابع فارسی………………………………………………………………………123

5-11-2-منابع لاتین……………………………………………………………………………126

چکیده:

خودکنترلی، مراقبتی درونی است که بر اساس آن،بی آنکه نظارت یا کنترل خارجی در بین باشد، وظایف محول شده انجام و رفتارهای ناهنجار و غیر قانونی ترك می شود.

هنگامی که کسی بی توجه به کنترل خارجی،تلاش خود را مصروف انجام دادن کاری که بر عهده او واگذار شده است،کند و مرتکب خلافی از قبیل کم کاری و سهل انگاری نشود،از کنترل درونی بهره مند است.

از طرف دیگر، هوش معنوی بیانگر مجموعه ای از توانایی ها، ظرفیت ها و منابع معنوی می باشد که بکار بستن آنها در زندگی روزانه می تواند موجب افزایش انطباق پذیری فرد شود.

هدف از پژوهش تحلیل و بررسی رابطه  میان هوش معنوی و خودکنترلی در بین دانشجویان پیام نور واحد بهشهر می باشد. به این منظور تعداد 357 نفر از دانشجویان دانشگاه پیام نور بهشهر به عنوان نمونه ، به روش تصادفی انتخاب و داده های مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جمع آوری شده است.

با استفاده از تحلیل آزمون پیرسون ورگرسیون تلاش شده است تا صحت فرضیه های پژوهش مورد آزمون قرار گیرد.

یافته های پژوهش بیانگر آن است که برخی از ابعاد هوش معنوی، دارای رابطه معناداری با خود کنترلی دانشجویان و برخی نیز  فاقد رابطه می باشند.

نتایج پژوهش نشان می دهد که بین خود کنترلی و هوش معنوی ارتباط معنادارو متوسطی وجود دارد .

بین تفکر وجودی نقادانه، آگاهی متعالی و گسترش خودآگاهی با خود کنترلی دانشجویان، رابطه ی معناداری وجود دارد.

همچنین موئلفه معنا سازی شخصی با خود کنترلی، فاقد رابطه می باشد.

یک مطلب دیگر :

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

دانشجویان مهم ترین سرمایه های انسانی و آینده سازان جامعه اند. آگاهی و اطلاع از میزان هوش معنوی و خودکنترلی آنان و دانستن نوع ارتباط آن با نحوه تعریف و برداشت آنان از جنبه های اجتماعی هویتی خویش، برای هر نوع برنامه ریزی اجتماعی و فرهنگی آنان لازم و ضروری است.

فضای ساختاری دانشگاه می تواند منتقل کننده ایده ها، ارزش ها و هنجارها با ضمانت های اجرایی مؤثر به دانشگاهیان باشد. از این رو، دانشگاه و نظام آموزش عالی به عنوان یکی از کانون های اصلی ایجاد، تولید و ظرفیت سازی هوش معنوی در جهت خودکنترلی در سطح جامعه، مسئول است.

اما رابطۀ هوش معنوی افراد بر خودکنترلی، مقوله ای است که مورد بررسی قرار نگرفته است(تابان و همکاران،1391).

فرد باهوش معنوی بالا دارای انعطاف، خودآگاهی و ظرفیت برای روبرو شدن با دشواریها، سختی ها می باشد و ظرفیتی برای الهام، شهود، نگرش کل نگر به جهان هستی، جستجوی پاسخ برای پرسش های مبنای زندگی، نقد سنت ها و آداب و رسوم پیدا می کند.

از زمانهای قدیم، معنویت جزء لازمی از زندگی انسانها بوده و هرکس استعداد توسعه ی هوش معنوی را داشته است. زیرا هرکس توانایی حس، تفکر، شهود و احساس را دارد.(واگان ، 1979).

درواقع هوش معنوی یکی از جنبه های کاربردی برای مفهوم معنویت است و استفاده از توانایی ها و منابع معنوی است بطوریکه افراد بتوانند تصمیمات معناداری اتخاذ کنند(سالاری فر و همکاران، 1384).

تفاوت های مهم فردی و قابل سنجش ویژگی های رفتاری را خودكنترلی می نامند. خودكنترلی بیانگر میزان مطابقت ویژگی های رفتاری خود با شرایط و موقعیت موجود است(كریتنر وكینیكی[1] ۱۳۸۴،ص ۱۷۴ ).

همچنین انعكاس تفاوت های فردی در تمایلات است كه شكل مشخصی در مدیریت احساسات و عواطف به خود می گیرد(اشنایدر[2]،1974).

در این فصل به تعریف مساله تحقیق پرداخته و در ادامه  اهمیت و ضرورت این پژوهش را بیان می شود. سپس فرضیهات، جامعه و نمونه آماری تحقیق را بیان کرده و در آخر نیز مدل مفهومی مورد نظر را پیاده می شود.

2-1- بیان مسئله تحقیق

عدم شناخت معنای زندگی یكی از مهمترین عواملی است كه باعث بیهودگی در زندگی شخصی و اجتماعی افراد شده است. دلیل اصلی اهمیت هدفمندی آن است كه افراد دارای معناداری در زندگی قادر به حل مسائل پیچیده، ارزشی و چالشی در زندگی فردی، گروهی و سازمانی هستند.

برای شناخت معنای زندگی و حل مسائل ارزشی نمی توان فقط از هوش منطقی و عاطفی استفاده كرد بلكه باید از هوشی ورای هو شهای متعارف استفاده نمود كه این موضوع در قالب مفهوم هوش معنوی  بیان می شود.

یكی از صاحب نظران در مورد تعریف هوش معنوی می گوید: هوش معنوی، ظرفیت انسان است برای جستجو و پرسیدن سئوالات غایی درباره معنای زندگی و  به طور همزمان تجربه پیوند یكپارچه بین هر یك از ما و جهانی كه در آن زندگی میكنیم.

از طریق این هوش، با توجه به جایگاه، معنا و ارزش مشكلات به حل آنها میپردازیم. با توجه به جایگاه و اهمیت هوش معنوی و عدم توجه جدی به این مقوله، پرداختن ومفهوم سازی آن ضروری به نظر می آید.

چنین به نظر می رسد که یکی از ویژگی های افراد باهوش معنوی بالا، برخورداری از روحیۀ خودکنترلی است.

اسلام برای نظارت و خودکنترلی اهمیت زیادی قائل است. در قرآن کریم در آیات زیادی، موضوع نظارت وخودکنترلی مطرح شده است. علاوه بر آن، آیاتی هست که در آنها خداوند، خود- حسابرسی را مطرح می فرماید(تابان و همکاران،1391).

خودکنترلی یعنی فرد کنترل رفتارها، احساسات و غرایز خود را با وجود برانگیختن برای عمل داشته باشد.

یک کودك یا نوجوان با خودکنترلی زمانی را صرف فکرکردن به ، انتخاب ها و نتایج احتمالی می کند و سپس بهترین انتخاب را می کند(فرایز و هوفمن[1]،2009).

مایر و سالووی[2] ، خودکنترلی را تحت عنوان کاربرد صحیح هیجان ها معرفی می نمایند و اعتقاد دارند که قدرت تنظیم احساسات موجب افزایش ظرفیت شخصی برای تسکین دادن خود، درك کردن اضطراب ها، افسردگی ها یا بی حوصلگی های متداول می شود.

افرادی که به لحاظ خودکنترلی ضعیف اند، دائماً با احساس ناامیدی، افسردگی، بی علاقگی به فعالیت دست به گریبان اند، در حالی که افراد با مهارت زیاد در این زمینه با سرعت بیشتر می توانند ناملایمات را پشت سر گذاشته و میزان مشخصی از احساسات را با تفکر همراه نموده و مسیر درست اندیشه را بپیمایند(صفری،1387).

در دهه های اخیر مفهوم معنویت و کاربردهای آن در دنیا، به ویژه در دنیای غرب اهمیت زیادی یافته است، به طوری که مفاهیمی همچون خدا، مذهب، معنویت و غیره که موضوعاتی خصوصی قلمداد می شدند وارد تحقیقات علمی و مباحث آکادمیك در حوزۀ علوم انسانی شدهاند.

البته ورود مفهوم و واژۀ هوش معنوی را به ادبیات علمی روانشناسی و مدیریت باید به زوهر و مارشال[3](2000) و ایمونز[4](2000) نسبت داد.

با توجه به مطالب فوق در این تحقیق پژوهشگر در پی آن است که این موضوع را (با توجه به اینکه دانشجویان مهم ترین سرمایه های انسانی و آینده سازان جامعه اند) بررسی نماید که چه رابطه ای بین هوش معنوی و خودکنترلی دانشجویان وجود دارد.

3-1- اهمیت و ضرورت تحقیق

هوش معنوی، زیربنای باورهای فرد و نقشی است که این باورها و ارزش ها در کُنش هایی که فرد انجام می دهد و به زندگی خود شکل می دهد، ایفا می کند. به دیگر سخن؛ هوش معنوی به دلیل پیوندش با معنا، ارزش و پرورش تخیل، می تواند به انسان توان تغییر و تحول بدهد.

یکی از ویژگی اساسی هوش معنوی، خودآگاهی عمیق است که شامل آگاهی تدریجی از لایه ها و ابعاد خویشتن است. در آیین اسلام به این موضوع توجه ویژه ای شده است که فرد خود را بشناسد و موقعیت خویشتن را در جهان آفرینش تشخیص دهد.

این همه تأکید در قرآن در مورد”خود” انسان برای این است که انسان خویشتن را آنچنان که هست بشناسد و مقام و موقعیت خود را در عالم وجود درك کند و هدف از این شناختن و درك کردن این است که خود را به مقام والایی که شایستۀ آن است برساند(مطهری،1386).

با توجه به مطالب پیش گفته، چنین به نظر می رسد که یکی از ویژگی های افراد با هوش معنوی بالا، برخورداری از روحیۀ خودکنترلی است.

یکی از فنون اساسی بهبود در زندگی فردی و اجتماعی، استفاده از فن خودکنترلی است؛ یعنی انسان هر لحظه با کنترل فکر و عملکردش، بهترین راه ها را در زندگی انتخاب می کند. فردی دارای خود کنترلی است که بتواند انگیزه ها و هیجانات آنی خود را مدیریت کند.

خودکنترلی، ایجاد حالتی است درون فرد که او را به انجام وظایفش متمایل می سازد، بدون آنکه عامل خارجی او را در کنترل داشته باشد(الوانی،1382).

هدفی که در خودکنترلی، دنبال می شود، ارائۀ یک شخصیت سالم است که به بلوغ فکری رسیده است، در برابر انواع مشکلات از خود مقاومت نشان می دهد و علاوه بر محیط کار، در زندگی شخصی خویش نیز خودکنترل می شود و این امر از طریق بسترهای مناسب، نهادینه خواهد شد(خیری،1382).

با این وصف پژوهشگر درانجام این پایان نامه به دنبال این مسأله است که با توجه به اینکه عوامل بسیار زیادی بر خود کنترلی افراد  تأثیر گذارند. بررسی کند که چه رابطه ای بین هوش معنوی و خودکنترلی دانشجویان وجود دارد.

[1]  Friese&Hofmann

[2]  Salovay

[3]  Zohar & Marshal

تعریف عملیاتی پیشرفت تحصیلی …………………………………………………………. 17

فصل دوم

تعریف هویت …………………………………………………………………………………  19

تقسیم بندی كلی نظریه های هویت …………………………………………………… 22

دیدگاه های نظری درباره شكل گیری هویت ……………………………………………. 23

نظریه لوینگر ……………………………………………………………………………….. 23

نظریه هارتر …………………………………………………………………………………. 24

نظریه كیگان ……………………………………………………………………………….. 25

نظریه بلوز ………………………………………………………………………………….. 25

نظریه گلاسر  ………………………………………………………………………………. 26

نظریه جیمز ………………………………………………………………………………… 27

نظریه  کلبرگ ……………………………………………………………………………….. 27

نظریه اریکسون ……………………………………………………………………………. 28

عواقب عدم شكل گیری هویت مناسب ……………………………………………….. 31

پیامد شكل گیری هویت مناسب ………………………………………………………. 31

تثبیت هویت و آشفتگی هویت ………………………………………………………….. 32

رشد هویت نوجوانی از دیدگاه اریكسون ………………………………………………… 33

نظریه جیمز مارسیا …………………………………………………………………………. 37

نظریه برزونسکی ……………………………………………………………………………. 39

مدل برزونسکی ………………………………………………………………………….. 40

فرایند هویت …………………………………………………………………………………. 40

محتوای هویت …………………………………………………………………………….. 42

ساختار هویت : تعهد هویت ……………………………………………………………….. 44

انواع سبك های پردازش هویت …………………………………………………………….. 46

سبک هویت اطلاعاتی ……………………………………………………………….. 46

سبک هویت هنجاری ……………………………………………………………………. 47

سبک هویت سردرگم/ اجتنابی ……………………………………………………….. 47

رابطه بین سبك های پردازش هویت و پایگاه هویتی  ………………………… 48

بحران هویت ………………………………………………………………………….. 50

رابطه هویت و ازدواج ( صمیمیت و دوستی ) ……………………………………. 52

خود پنداره و هویت …………………………………………………………………. 53

هویت و جنس …………………………………………………………………………. 53

گام اصلی در رشد هویت …………………………………………………………….. 54

عوامل موثر بر شكل گیری  هویت ……………………………………………….. 54

هویت در طول چرخه عمر …………………………………………………………… 57

تثبیت هویت  …………………………………………………………………………… 58

تعریف دلبستگی …………………………………………………………………….. 59

نظریه های دلبستگی ……………………………………………………………….. 60

نظریه یادگیری اجتماعی ………………………………………………………….. 61

نظریه های رفتارگرایی ………………………………………………………………… 61

 

نظریه رفتار شناسی طبیعی …………………………………………………………. 62

نظریه روانكاوان ……………………………………………………………………….. 63

نظریه اینسورث …………………………………………………………………….. 65

نظریه بالبی …………………………………………………………………………..  67

مراحل ایجاد وابستگی  …………………………………………………………….. 72

علایم دلبستگی ………………………………………………………………….. 73

ارزیابی دلبستگی …………………………………………………………………… 74

طبقه بندی كیفیت دلبستگی نوزاد …………………………………………….. 74

همبستگی رفتار در موقعیت ناآشنا با سایر متغیرها …………………………….  76

نظام دلبستگی  …………………………………………………………………….. 77

مدل های فعال ساز درونی …………………………………………………………. 78

نظام كاوشی …………………………………………………………………………….. 79

اهمیت رفتار حساس ………………………………………………………………… 79

عوامل موثر بر دلبستگی ایمن ……………………………………………………… 80

ادراكات مشترك غلط درباره نظریه دلبستگی ………………………………………. 81

خلق و خوی طفل و دلبستگی ……………………………………………………… 81

دلبستگی های متعدد ……………………………………………………………… 82

وابستگی در طول چرخه عمر …………………………………………………….. 83

دلبستگی در بزرگسالی …………………………………………………………….. 84

سبک های دلبستگی در بزرگسالان  ………………………………………. 85

رابطه جنسی و دلبستگی ………………………………………………………. 86

روش های فرزند پروری و دلبستگی كودك ……………………………………….. 86

اشتغال مادر و مهد كودك ……………………………………………………………. 86

افسردگی مادر و تاثیر آن بر دلبستگی فرزندان ………………………………….. 88

دلبستگی و رفتارهای بعدی ……………………………………………………….. 89

نشانه های مشکلات دلبستگی …………………………………………….. 90

اضطراب جدایی ………………………………………………………………………. 90

علل دلبستگی توام با ایمنی و مضطربانه …………………………………………. 91

دلبستگی و آسیب شناسی روانی ………………………………………………. 92

یک مطلب دیگر :

استرس و مقابله با آن ………………………………………………………………. 93

نظریه اختلال دلبستگی …………………………………………………………. 94

اختلالات وابستگی …………………………………………………………………… 95

طبقه بندی دلبستگی در راهنمای تشخیص ICD ………………………………..

تعریف سلامت روان …………………………………………………………………. 96

رویكردهای مختلف سلامت روان

رویكرد زیستی نگری ……………………………………………………………. 100

رویكرد تحلیل روانی ……………………………………………………………… 100

رویكرد رفتار گرایی …………………………………………………………………. 100

رویكرد انسان گرایی  ………………………………………………………………. 101

رویکرد بوم شناسی ……………………………………………………………… 102

نظریه گلدشتاین ………………………………………………………………… 102

رویکرد هستی‌گرایی …………………………………………………………….. 103

رویکرد شناختی ……………………………………………………………. 103

نظریه یونگ ………………………………………………………………………. 104

نظریه اریکسون …………………………………………………………………. 104

تاریخچه بهداشت روان …………………………………………………………. 105

اهمیت موضوع بهداشت روانی …………………………………………………. 106

اصول بهداشت روانی …………………………………………………………… 106

خصوصیات افراد سالم …………………………………………………………. 107

مدرسه و سلامت روانی …………………………………………………………. 107

بهداشت روانی و اهمیت پیشگیری اولیه در مدارس ……………………….. 108

تعریف پیشرفت تحصیلی  ……………………………………………………. 109

پیشینه پژوهش

دلبستگی و سلامت ……………………………………………………………….. 110

دلبستگی و هویت ……………………………………………………………….. 114

هویت و سلامت روان ………………………………………………………. 117

هویت و پیشرفت تحصیلی ……………………………………………………… 120

دلبستگی و پیشرفت تحصیلی …………………………………………….. 120

جمع بندی ………………………………………………………………………… 122

فصل سوم : روش پژوهش

طرح تحقیق ……………………………………………………………….. 125

جامعه آماری، نمونه و روش نمونه گیری …………………………………. 125

روش اجرای تحقیق ………………………………………………………….. 126

ابزارهای جمع آوری داده‌ها

پرسشنامه سبک هویت برزونسکی ………………………………………… 127

روایی و پایایی پرسشنامه سبک هویت ……………………………………… 128

پرسشنامه سبک دلبستگی کولینز و رید ………………………………………. 129

روایی و پایایی پرسشنامه سبک دلبستگی ……………………………………. 130

پرسشنامه سلامت عمومی گلدبرگ ………………………………………….. 131

روایی و پایایی پرسشنامه سلامت عمومی …………………………………….. 132

روش های آمار توصیفی و استنباطی …………………………………………….. 133

فصل چهارم: یافته های پژوهش

مقدمه …………………………………………………………………………… 135

توصیف داده ها …………………………………………………………………… 136

تحلیل داده ها

فرضیه 1: بین سبک های هویت و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد……. 138

فرضیه 2: بین سبک های هویت و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد….. 142

فرضیه 3: بین سبک های دلبستگی و سلامت روان دانش آموزان رابطه وجود دارد…….. 145

فرضیه 4: بین سبک های دلبستگی و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان رابطه وجود دارد….. 149

فرضیه 5: بین سبک های هویت و سبک های دلبستگی دانش آموزان رابطه وجود دارد. 150

خلاصه نتایج . ………………………………………………………………………… 152

فصل پنجم : بحث و نتیجه گیری

بحث و نتیجه گیری ………………………………………………………………… 155

محدودیت های پژوهش …………………………………………………………. 164

پیشنهادهای پژوهشی ……………………………………………………….. 164

منابع فارسی ……………………………………………………………………… 166

منابع لاتین ………………………………………………………………… 171

چکیده 1:

نظریه پذیرش فرهنگی …………………………………………………………………………… 48

نظریه اسناد (برای فرد پرخاشگر) …………………………………………………………. 52

سبک اسناد کنترل……………………………………………………………………………….54

فرض های اساسی نظریه اسناد ……………………………………………………………….. 59

نظریه اسناد به عنوان یک رویکرد شناختی در زنان ………………………………………60

کلیشه های جنسیتی و شیوه های اسناد دهی در خشونت خانگی………………..65

نظریه طرحواره های جنسیتی بم در رابطه با خشونت ………………………………….. 77

قالب های فکری جنسیتی ………………………………………………………………… 91

نظریه های و دیدگاه های مختلف در رابطه با جنسیت ……………………………. 93

سبک های ابراز هیجان …………………………………………………………………… 106

کلیشه های جنسیتی در ابراز هیجان ………………………………………………… 108

رابطه سبک ابراز هیجان و سبک اسناد کنترل در خشونت خانگی علیه زنان……..112

فصل سوم

نوع مطالعه ……………………………………………………………………………… 120

ابزارهای تحقیق…………………………………………………………………………..121

روش و محل اجرای تحقیق ……………………………………………………………. 130

روش تجزیه و تحلیل داده ها …………………………………………………………. 131

فصل چهارم

یافته های توصیفی ……………………………………………………………………… 133

یافته های استنباطی ……………………………………………………………………… 136

فصل پنجم

فرضیه اول: بررسی رابطه کلیشه های جنسیتی خشونت خانگی علیه زنان………..146

فرضیه دوم : بررسی رابطه کلیشه های جنسیتی و سبک اسناد کنترل…………..149

فرضیه سوم: بررسی رابطه کلیشه های جنسیتی و سبک ابراز هیجان ………….150

فرضیه چهارم : بررسی رابطه سبک اسناد کنترل و خشونت خانگی علیه زنان………151

فرضیه پنجم بررسی رابطه سبک ابراز هیجان و خشونت علیه زنان…………………152

سوال پژوهش……………………………………………………………………………..153

محدودیت ها …………………………………………………………………………… 156

پیشنهادات……………………………………………………………………………. 156

منابع فارسی…………………………………………………………………………… 160

منابع انگلیسی…………………………………………………………………………..167

پیوست ها……………………………………………………………………………..170

چکیده لاتین……………………………………………………………………………..188

چکیده:

هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین سبک های ابراز هیجان و سبک اسناد کنترل در خشونت های خانگی علیه زنان با نقش کلیشه های جنسیتی بود. جامعه آماری شامل کلیه زنان مراجعه کننده به پزشکی قانونی استان البرز در  شهر کرج در بهار1393 که علت مراجعه شان ضرب و شتم از سوی شوهر بود، که از این تعداد به 100 نفر پرسشنامه داده شد ترتیب پرسشنامه ها بدین شکل بود: پرسشنامه ابرازگری هیجان کینگ و آمونز (1990)،  پرسشنامه کلیشه های جنسیتی ساندرا بم (1989)، پرسشنامه مهار هیجانی راجر و نشوور (1987)، پرسشنامه سبک اسناد پترسون، آبرامسون و سلیگمن، پرسشنامه دوسوگرایی کینگ و آمونز (1990)، و مقیاس تاکتیک تعارضی استروس (1981). طرح پژوهش از نوع همبستگی بود و تحلیل داده ها از طریق رگرسیون سلسله مراتبی بود. نتایج نشان داد پذیرش خشونت خانگی با بازداری هیجانی، سبک اسناد منفی و کلیشه‌های زنانه رابطه مستقیم معنادار و با ابراز هیجان منفی، کلیشه‌های مردانه و خنثی رابطه معکوس معنادار دارد.  به نظر می رسد هرچه فرد از سبک اسناد مثبت و خوش بینانه تری برخوردار باشد از جرئت ورزی، فعالیت، مردم آمیزی، هیجانات مثبت و دلپذیری بیشتری برخوردار است و برعکس هرقدر سبک اسناد فرد به علت پیروی از کلیشه های زنانه و حفظ نقش های زنانه بدبینانه و منفی باشد شخص  از اضطراب، ناامیدی بیشتری رنج می برد. بنابراین زنان با سبک اسناد منفی از جرات ورزی پایینی برخوردارند و با این ویژگی خود را از حمایت اجتماعی محروم می سازند چرا که خود را بیش از حد در مورد وقایع منفی سرزنش میکنند و به شدت دچار خود اسناد دهی منفی هستند و همین امر موجب گرفتار شدن آنها در چرخه خشونت خانگی و عدم دریافت حمایت ها توسط اجتماع و خانواده می

 شود.

فصل اول: کلیات پژوهش

مقدمه:

خانواده کوچکترین واحد اجتماعی و اما مهمترین واحد اثربخش حمایتی و تربیتی است نیاز افراد به قرار و آرامش ایجاب می نماید که در خانواده رابطه ای مبتنی بر عاطفه و عقل، آنگونه که احساس امنیت، اطمینان و سلامت، حمایت و رضایت را برای طرفین به ارمغان آورد شکل گیرد (برود و گرین 1983). نقش سازنده زن در ایجاد پیوند های اخلاقی و عاطفی اعضای خانواده غیرقابل انکار است اما این هدف جز باایجاد محیطی آرام،مطمئن و به دور از خشونت برای همه افراد خانواده میسر نمی شود (مرواریدی 1386). امروزه شواهد بسیاری حاکی از اختلال در روابط خانواده و خشونت ناشی از آن است (اعظم زاده و دهقان فرد1385، موحدی و احدی1385).

هنگامی که از نهاد خانواده صحبت به میان می آید بلا فاصله در ذهن صمیمیت، عشق و علاقه تداعی می شود وجود ثبات، استحکام و برقراری نظم در این نهاد منوط به داشتن روابط گرم اعضای خانواده با یکدیگر است ولی آنچه از بین برنده این فضاست تضاد و کشمکش و درگیری است که تصویر آرام خانه و امنیت آن را در هم می شکند(خسروی زادگان،1386). خشونت خانگی ابزاری برای تثبیت قدرت و سلطه جویی است که نه تنها آرامش و امنیت خانواده بلکه اعتبار و کرامت انسانی را نیز خدشه دار می کند (اعظم زاده، دهقان فرد؛ 1385).

چنانچه رفتار خشونت آمیز علیه زنان در چارچوب خانواده و میان زن و شوهر روی دهد از آن به خشونت خانگی تعبیر می شود (پور رضا و موسوی،1382؛ سازمان جهانی بهداشت،1380).

خشونت خشونت خانوادگی به خصوص خشونت علیه زنان پدیده جدیدی نیست اما توجه به آن به عنوان مسا له ای اجتماعی به دوران جدید برمی گردد. خشونت علیه زنان مساله ای جهانی ست و در اغلب جوامع قابل مشاهده است در ایران متاسفانه آمار دقیقی از پدیده همسرآزاری وجود ندارد اما فقدان آمار نمیتواند دلیل موجهی بر نادیده گرفتن آن باشد صرفه نظر از چگونگی برداشت و پذیرش و یا رد خشونت خانگی از طرف افراد، مشاهدات تجربی  و شواهد ظاهری حاکی از وجود گسترده انواع آن در خانواده های ایرانی ست (سام گیس،1377؛ فروغان،1380؛ مجوزی،1381). اگرچه ممکن است هم زن وهم مرد مرتکب اعمال خشونت آمیز در خانواده شوند ولی تحقیقات نشان می دهند که زنان به میزان بیش تری مورد بدرفتاری قرار می گیرند(فروست 1999 به نقل از صابریان آتش نفس و بهنام1382).

بیان مسأله:

خشونت خانگی شایع ترین شکل خشونت، همراه با بیشترین احتمال تکرار، کمترین گزارش به پلیس و بیشترین عوارض اجتماعی، روانی و اقتصادی است که غالبا توسط نزدیک ترین فرد خانواده (مانند شوهر) به وقوع می پیوندد (بختیاری و امید بخش،1382؛ جانسون و جانسون2000 به نقل از بلالی میبدی و حسنی1387).

از آنجا که خانواده متشکل از زن و شوهر است و روابط اعضای آن در چارچوب نظام همسر گزینی(روابط زناشویی) و نظام روابط متقابل است به طوری که افراد بتوانند نیازهای یکدیگر را برآورده کنند بنابراین خانواده واحدی است که نقش های اجتماعی متعددی را بر عهده دارد و ارتباط متقابل اعضای آن بر مبنای  بنیادها و نیازهای فرهنگی جامعه شکل میگیرد (کجباف، نشاط دوست، خالویی1384).

مفهوم کلانی که تبیین عینی از دریافت و نگرش زنان نسبت به خودشان و مسایل مربوط به آنها به دست می دهد، جامعه پذیری جنسیتی است یعنی فرآیندی که در ضمن آن زنان با الگوهای رفتاری، هنجارها و جهت گیری های فرهنگی آشنا می شوند و به تدریج نگرش ها و رفتار اجتماعی مناسب را فرا می گیرند و برای زندگی آینده آماده می شوند (وردی نیا و همکاران،1386).

شایان ذکر است که اعمال خشونت علیه زنان و پذیرش آن از سوی زنان نشات گرفته از الگوهای جامعه پذیری نقش های جنسیتی است که از گذشته تا به امروز استحکام بخش تبعیض جنسیتی در جوامع بوده است، نظریات گوناگون و شواهد تجربی (نظریه منابع در دسترس گود، 1989 و نظریه جامعه پذیری جنسیت، 2003) در این حوزه

یک مطلب دیگر :

بررسی اولیه DS4 CROSS BACK؛ متفاوت به سبک فرانسوی

 نشان می دهد که عوامل خطرساز به لحاظ یادگیری و جامعه پذیری جنسیتی در شکل گیری انواع و میزان خشونت علیه زنان نقش ایفا می کند (شفر، 1992).

راپوپورت اولین وظیفه بعد از ازدواج را جایگزینی نقش زناشویی با نقش قبلی می داند و این مشکل آفرین است که در روابط زناشویی طبق انتظارات فرهنگی مرد باید نقش رهبری را بر عهده داشته باشد (کجباف، نشاط دوست، خالویی،1384).

عقاید جنسیتی با ساخت های بیشماری پیوند دارد و ممکن است برای زندگی حال و آینده نوجوان پیامد جدی داشته باشد مثلا می توانند بر اعتماد به نفس، افسردگی، تصور از خود، اختلال خوردن، انجام اعمال ناملایم و، رفتارهای شدید انحرافی، رفتارهای جنسی و کلیشه های شغلی مبنی بر جنسیت تاثیر داشته باشد (کینیویی2008 به نقل از  خانی مجد، پور ابراهیم و فتح آبادی،1391). اگرچه تفاوتهایی بین زن و مرد مشاهده می شود اما آنها بیش از آنکه متفاوت باشند از لحاظ رفتاری و شخصیتی به هم شبیه هستند برای مثال بعضی زن ها به اندازه مردها پرخاشگر هستند و درجه پرخاشگری بعضی مردها مانند زنان کم است (ویتمن-مک دونالد،2006 به نقل از همان منبع).

مهمترین عاملی که زنان را از پیشرفت باز می دارد دیدگاه ها و ایستارهایی است که در بطن جامعه شکل گرفته اند ایستارهایی که بدون تغییر در آنها هرگونه تلاشی از سوی نهضت ها و جنبش های زنان بدون نتیجه خواهد ماند این ایستارها به صورت کلیشه هایی در جامعه رسوخ کرده و مانع بزرگی در تغییر وضعیت زنان می باشد (ادهمی و روغنیان،1389).

بدرفتاری روانی زیر بنای همه انواع بد رفتاری هاست بنابراین انواع خشونت جسمی، عاطفی و جنسی را می توان به منزله اشکال حاد اعمال سلطه و کنترل تلقی کرد (کمپ،1998 به نقل از نادری، حیدری، حسین زاده مالکی).

مفهوم کلانی که تبیینی عینی از دریافت و نگرش زنان نسبت به خودشان و مسایل مربوط به آنها به دست می دهد جامعه پذیری جنسیتی ست فرآیندی که در ضمن آن  زنان با الگوهای رفتاری، هنجارها و جهت گیری های فرهنگی  آشنا می شوند به تدریج نگرش ها و رفتار اجتماعی  مناسب را فرا می گیرند و برای زندگی آینده آماده می شوند (وردی نیا و همکاران 1389).

ویژگی های متفاوتی که هر جامعه بر اساس جنسیت از افراد آن انتظار دارد که دارای آن باشد محصولی از فرایند اجتماعی شدن جنسی ست که بر اساس آن مردان برای مردانگی و زنان برای زنانگی مطابق با تعریف های موجود در هر جامعه اجتماعی می شوند (اسکانزونی، 1988).

نگرش های به لحاظ اجتماعی پذیرفته شده  ازسوی جامعه زنان را به پذیرش، تحمل و  برخورد انفعالی نسبت به خشونت وا می دارد؛ آموزه های درونی شده ای که پرخاشگری مردان و فرمان برداری و سکوت زنان را مشروعیت می بخشد (وردی نیا و همکاران،1389).

جنس ناشی از طبیعت زیستی است اما انتساب ضعف و ناتوانی به آن یا برخورد خشونت آمیز نهادینه با این پدیده ناشی از فرهنگ است فرهنگ متضمن انتساب صفات نمادین به امور و اشیاء است و ابزارها و وسایل مورد نیاز زندگی را در متن مناسک و آداب و رسوم و باورها و نهادها و معارف  و زبان و نظایر آن حفظ می کند کودک این فرهنگ را از جهان اطراف می آموزد زیرا زبان و الگوهای رفتاری را به اتکای ضمانت های اجرایی شان درونی می سازد از طریق فرهنگ است که جامعه پایدار می ماند (وایت،1959 به نقل از محمدی اصل).

فیزیولوژی نیست که می تواند ارزش ها را بنیان نهد اصول زیست شناسی غا لبا همان ارزش هایی را در بر میگیردکه فرد به آنها می بخشد  اگر احترام یا ترسی که زن برمی انگیزد مانع از استفاده از خشونت در قبال او شود آن وقت برتری عضلانی نر منبع قدرت نخواهد بود اگر عرف آن گونه که در میان برخی قبایل سرخپوست دیده می شودبر آن جاری باشد که دختران برای خود شوهر انتخاب کنند حالت تهاجمی جنس نر دیگر هیچگونه  امتیازی برای او شناخته نمی شد (دوبوار، 1986).

افکار و ارزش ها و  کنش ها و عواطف همچون سیستم عصبی مان از فرهنگ نشات می  گیرد خشونت نقشی است که به ظرفیت آدمی در متن نظام اجتماعی واگذار می شود وضعیت نقش در جامعه همچون کلمه در متن است که بر حسب قالبی فرهنگی بر کنش موثر می افتد و انگیزش و هدف و تاثیر آن را معین می کند  مراحل انجام کنش همچون  ایفای نقش بر صحنه رفته رفته معنای تکمیلی می گیرد و کنشگران می توانند آن را در حین اجرا  یا بیان توصیف کنند (محمدی اصل، 1388).

وقتی کودکان با انگ های جنسیتی، اشیا و فعالیت ها را طبقه بندی می کنند از این برچسب ها به عنوان راهنمایی برای تمایلات و انتظاراتشان  از دیگران استفاده می کنند  مارتین و همکاران (1995) این فرآیند را این گونه توضیح می دهند که یک دختر این طور نتیجه گیری می کند که عروسک چیزی است که معمولا دختران آن را می پسندند من یک دختر هستم بنابراین احتمالا من بازی با عروسک را دوست خواهم داشت  در چنین مواقعی این گونه استدلال به راحتی آموخته شده و به طور خودکار بدان استناد می شود  این تعقل جنسیت محور که از سوی کودکان خردسال استفاده می شود بدین معنی ست که آنچه یک جنس می پسندد جنس دیگر نمی پسندد یا آنچه که فردی از یک جنس می پسندد سایر افراد آن جنس نیز آن را می پسندند کودکان با زمینه های مشابه ای که در معرض  پیام های فرهنگی یکسان قرار می گیرند تمایل به پذیرش محتوای آنچه را که از  ارتباطات جنسی دارند و از آن اطلاعات برای سازماندهی دنیای اجتماعی خود استفاده می کنند دارند (مارتین و همکاران، 1995).

به نظر می رسد کلیشه های جنسیتی بین کودکان 8-5 ساله بیشتر تثبیت شده باشد دوره ای که مک کوبی (1998) از آن به عنوان جنسیت گرایانه ترین دوره زندگی یاد می کند.

در تحقیق لوبن (1976) در میان شش مطلب کتابهای غیر درسی، حتی یک مادر شاغل پیدا نشد این بررسی  تمایز آشکار و انعطاف ناپذیری را در میان کارهای خانه (زنانه) و خارج از خانه (مردانه) نشان داد این مطالب دنیایی واقعی پر از زن و دختر را تصویر می کرد که مشغول کارهای خانگی بودند و به گفته ریم(1987) چنین مطالبی باورهایی در دختر و پسر ایجاد می شود که تقسیمات خشک را درست می پندارند و این کلیشه ها تحکیم و تایید می شوند.(لوبن، 1976 به نقل ازکرمانی فاروب1378).

در بین تمایزات موجود در جوامع انسانی، تمایزات جنسیتی، عینی ترین و گسترده ترین نوع تمایزات است این تمایزات اگرچه در بنیان های خود، تمایزی بیولوژیک است آن چه آن را امروز در کانون توجه بسیاری از مکاتب و نظریه هایی اجتماعی و فلسفی قرار داده است، معنای اجتماعی آن است. در کشور ما نیز در سال های جنگ به سبب وجود دشمن خارجی  مرد و زن همه دست بکار شده بودند و زنان اگر نگوییم حضوری فعال تر از مردان داشتند ولی  چیزی کمتر از آنها هم نبودند  و این علی رقم وجود فرهنگ مرد سالار بود جنگ باعث شده بود که زنان از لاک سنتی خویش بیرون بیایند و در سرنوشت خویش مشارکت جدی داشته باشند ولی با این حال در ادبیات داستانی کودکان آن سال ها مانند بچه های ایستگاه، زنان در سایه حوادث زندگی می کنند  و اگر گاهی صحبت از زنی به میان می آید یا در حال ناله و نفرین و غصه خوردن است مانند مادر قهرمان قصه احمد و یا زهرا، خواهر احمد که هیچ حضور فعالی در داستان ندارد در حالی که احمد تمام داستان را پر کرده (کرمانی فاروب، 1378).

از آنجا که سلامتی زناشویی  و روانی زنان و مردان نکته ای حائز اهمیت است چرا که بر روند خانواده تاثیر می گذارد و محققان راجع به ازدواج از این نکته مهم  که ازدواج جنسیتی بوده است غافل شده اند (برنارد، 1972).

بر اساس نظریه جامعه پذیری جنسیت (فایرستون و همکاران، 2003) فرایند جامعه پذیری، گرایش ها و هویت جنسیتی را در خانواده درونی کرده و آن را به فرزندان انتقال می دهد و باعث دائمی شدن سلطه مرد و مطیع بودن زن می شود چرا که معمولا از زنان تصویرآرام، مطیع، منفعل،عاطفی و وابسته و از مردان تصویری مستقل،استوار،شایسته،توانا و مصمم ترسیم می نماید و در چنین شرایطی زنان نقش جنسیتی سنتی مطیع بودن و در مقابل مردان نقش سلطه گری مردانه را میپذیرند (برت و هلن، 2002).

بنابراین فرد در فرایند جامعه پذیری در خانواده و تحت تاثیر روابط درون خانوادگی روحیه استبدادی و یا روحیه دموکراتیک کسب می کند (فایرستون و همکاران، 2003). بات به نوعی دیگر از روابط متقابل بین همسران در خانواده ها اشاره می کند.

وی دو الگوی متفاوت از روابط خانوادگی را معرفی میکند الگوی اول را مناسبات تفکیکی نقش های زناشویی نامگذاری می کند این الگو روابطی را توضیح می دهد که در آن زن و شوهر قائل به تفاوت واضحی در وظایف خود می باشند و نقش های خانوادگی را به دقت تفکیک کرده و منافع، علایق و فعالیت های جداگانه ای دارند ازالگوی دوم با عنوان مناسبات مربوط به  نقش های مشترک نام میبرد که نقطه مقابل نظریه تفکیک نقش های پارسونز می باشد در این نوع از مناسبات زن و شوهر دراکثر فعالیت ها با هم همکاری و هم فکری داشته و تضاد منافع و علایق شان در حداقل است (ملکی لارستافی، 1385).