ز)تحقیق توصیفی تحلیلی.. 17

ح)نوع مطالعه «روش‌ها و ابزار های گرد آوری اطلاعات». 17

ط) اسناد عمده‌ی مورد استفاده در این تحقیق: 18

ی) ابزار گردآوری اطلاعات: 18

ک)محدودیت‌ها و موانع. 18

فصل اوّل: تعاریف و کلیات تحقیق

تعاریف و کلیّات.. 20

1-1درباره وصال شیرازی و شعرش… 20

1-2 وصال و سبک بازگشت : 21

1-3وصال و شاعران سبک خراسانی و عراقی: 22

1-4 مختصری در موردعلم بیان. 26

1-5وصال و موسیقی شعر. 27

فصل دوّم: جایگاه علم بیان در شعر وصال شیرازی

بخش اوّل: تشبیه. 31

2-1-1 تشبیه. 32

2-1-1 حسی و عقلی بودن طرفین تشبیه. 32

 

2-1-2 محسوس به محسوس: 33

2-1-3 معقول به معقول. 39

2-1-4 محسوس به معقول. 41

2-1-5 معقول به محسوس: 43

2-1-6تشبیه خیالی و وهمی: 52

2-1-1-2تشبیه به اعتبار مفرد و مرکب بودن طرفین: 53

2-1-1-2-1 تشبیه مفردمقید به مفرد مقید. 53

2-1-1-2-2 تشبیه مفردغیر مقیدبه مفرد غیر مقید. 57

2-1-1-2-3تشبیه مفرد مقید به مفرد غیر مقید. 62

2-1-1-2- 4 تشبیه مفرد غیر مقید به مفرد مقید. 65

2-1-1-2-5  تشبیه مفرد به مرکب.. 67

2-1-1-2-6 تشبیه مرکب به مفرد. 68

2-1-1-2-7  تشبیه مرکب به مرکب.. 69

2-1-1-2-8 تشبیه مرکب به مرکب مرسل.. 86

انـواع دیگر تشبیه. 88

2-1-1-3-1 استخـدام (وجه شبه دوگانه ) 89

2-1-1-3-2تشبیه جمع. 89

2-1-1-3-3 تشبیه مفروق. 92

2-1-1-3-4 تشبیه مجمل.. 95

2-1-1-3-5 تشبیه مؤکد ومرسل.. 96

2-1-1-3-6 تشبیه مشروط و تفضیل.. 98

2-1-1-3-7 تشبیه ملفوف.. 98

2-1-1-3-8 تشبیه تفضیل.. 99

2-1-1-3-9 تشبیه مضمر. 101

2-1-1-3-10 تشبیه تمثیل.. 102

2-1-1-3-11 اضافه تشبیهی.. 102

بخش دوّم: استعـاره. 118

2-2-1 استعاره 119

2-2-1-1 استعاره مصرحه مجرده 119

یک مطلب دیگر :

2-2-1-2 استعارۀ مصرّحۀ مرشحه. 123

2-2-1-3 استعارۀ مصّرحۀ مطلقه. 127

2-2-1-4 استعارۀ مکنیۀ تخییلیّه (تشخیص)………………………………………………………………………………………128

2-2-1-5  استعاره مصرّحۀ تبعیّه. 137

2-2-1-6 اضافۀ استعاری.. 138

2-2-1-7  استعاره تمثیلیّه. 140

بخش سوّم کنـایه: 141

2-3-1 کنایه. 142

2-3-1-1 اقسام كنایه به لحاظ مكنیّ عنه……………………………………………………………………………………………………..142

2-3-1-2 انواع کنایه به لحاظ واضح بودن و مخفی بودن: 143

2-3-1-2-1ایماء 143

2-3-1-2-2تلویح. 143

2-3-1-2-3تعریض… 144

بخش چهـارم: مجـاز. 149

2-4-1- مجاز 150

2-4-1-1 مجاز به علاقۀ جزء و كل. 150

2-4-1-2 مجاز به علاقه حال و محلّ……………………………………………………………………………………………………………..151

2-4-1-3 مجاز به علاقه ظرف و مظروف……………………………………………………………………………………………………….152

2-4-1-4 مجاز به علاقه آمر و مأمور ……………………………………………………………………………………………………………153

2-4-1-5 مجاز به علاقه ما كان…………………………………………………………………………………………………………………….153

2-4-1-7 مجاز به علاقه سبب و مسبب……………………………………………………………………………………………………….153

2-4-1-8 مجاز به علاقه  بدلیّت…………………………………………………………………………………………………………………..154

2-4-1-9 مجاز به علاقه تضاد……………………………………………………………………………………………………………………….154

2-4-1-10مجاز به علاقه مادیّت…………………………………………………………………………………………………………………….154

2-4-1-11 مجاز به علاقه قوم و خویشی……………………………………………………………………………………………………….154

2-4-1-12 مجاز به علاقه  آلیّه……………………………………………………………………………………………………………………..155

2-4-1-13 مجاز به علاقه عموم و خصوص……………………………………………………………………………………………………156

2-4-1-14 مجاز به علاقه ی غلبه………………………………………………………………………………………………………………….156

2-4-1-15مجاز به علاقه ملازمت………………………………………………………………………………………………………………….156

2-4-1-16 مجاز جنسیّت.. 157

فصل سوّم: نتیجه گیری

كتابنامه. 161

بیان مسأله

در این پایان نامه سعی شده است تا اطلاعات جامع و مستندی بر مبنای اشعار وصال، از عناصر بنیادی شعریعنی: تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه ، ارائه گردد و هر یک از عناصر صور خیال و بلاغت را در فصلی جداگانه، نسبتاً جامع و مُشَبع، باز نموده شود.

از آن جا که در شعر ، تتبّع و تقلید از سرآمدان و بزرگان، امری شایع و طبیعی است، شاعران دوره‌ی بازگشت از جمله وصال، با نظر به ویژگی‌های شعر کهن و راه و شیوه‌ی فحول ادبای پیش یعنی سرایندگان سبک عراقی و پس از آن خراسانی، توانستند به گونه ای طبیعی و توانمند، سرودن شعر را ادامه دهند و غزلیات ، قطعات و قصاید نسبتاً زیبا و هنرمندانه ای از خود به جای گذارند. البته برخی از اشعار آنان در ردیف بهترین اشعار به جای مانده در ادب پارسی نیز، قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به ترجیع بند معروف هاتف اصفهانی که بسیار عارفانه و از روی سوز و از سر حقیقت سروده شده است، اشاره کرد.

برخی از تک بیت‌های به جای مانده و معروف در ادب فارسی ، نیز سروده‌ی طبع شاعران دوره‌ی بازگشت و از جمله وصال است: