فهرست

کلیات… 1

بیان مسئله. 1

اهمیت و ضرورت.. 1

سؤالات تحقیق.. 1

فرضیه های تحقیق.. 1

پیشینه‌ی تحقیق.. 2

چهارچوب نظری تحقیق.. 2

مفاهیم کلیدی.. 2

بخش اول. 5

تعریف لذات معنوی.. 5

فصل اول : لذات معنوی.. 7

1.1. تعریف لذت… 7

1.2. لذات مادی.. 8

 

1.2.1. راه رهایی از لذات مادی و دنیوی.. 10

3/1. تعریف فرح، سرور و نضرة 11

فصل دوم: لذات معنوی در کلام بزرگان.. 13

2.1. کلام مرحوم نراقی.. 13

2.2. کلام مرحوم مطهری.. 14

فصل سوم: گونه های لذت معنوی خیالی.. 17

3.1 لذت عبادت در چهارچوب ادیان باطل.. 17

3.2 احساس لذت از فراوانی مال.. 18

3.3 توهم لذت برای انسان بدعت‌گزار. 18

3.4. توهم لذت از زهد ساختگی و بی‌پایه و اساس… 19

3.5. لذت ریاست باطل.. 21

بخش دوم. 25

لذات معنوی واقعی و عوامل پیدایش و ازدیاد آن‌ها 25

فصل اول: لذات معنوی واقعی شناختی.. 27

1.1 معرفت خدا 27

1.1.1. آثار و پیامد‌های معرفت خداوند متعال. 28

1.2. محبت خداوند. 37

1.2.1. راههای ازدیاد محبت خدا 37

1.3. ایمان به خداوند. 45

1.3.1. راه‌های چشیدن شیرینی ایمان. 45

1.4. محبت اهل‌بیت: 68

1.4.1 راه‏های عملی کسب حب اهل‌بیت7. 70

1.5. لذت تفکر. 75

1.6. لذت قبولی عبادت.. 77

فصل دوم: لذات معنوی واقعی رفتاری.. 79

2.1. عبادت، نماز و مناجات… 79

2.2. ملاقات برادران دینی.. 81

2.3. افطار روزه دار. 82

2.4 تهجد در آخر شب… 83

2.5. کظم غیظ.. 83

1.5.1 راه‌های کنترل خشم. 85

2.6. حلاوت تلاوت قرآن.. 87

2.6.1. ریشه‌ی لذت بردن از قرائت قرآن. 88

2.7. ذکر خدا 88

2.7.1. ذکر خفی.. 90

2.7.2. عوامل ذکر. 91

2.8. انس با خدا 94

2.9. لذت و شادی در دوره‌ی ظهور امام زمان7.. 95

یک مطلب دیگر :

2.10. گریه. 96

2.10.1. گریه در هنگام یاد اهل‌بیت: 96

2.10.2. گریه از خشیت خداوند. 98

2.10.3. عوامل زیاد شدن گریه. 99

بخش سوم. 101

عوامل محرومیت از لذات معنوی.. 101

فصل اول: قساوت قلب.. 103

1.1. تعریف قساوت… 103

1.2. قساوت، بیماری مهلک…. 104

1.3. عوامل ایجاد قساوت قلب… 105

1.3.1 گناه 105

1.3.2. زیادی کلام. 106

1.3.3. پرخوری.. 107

1.3.4. بلندی آرزوهای دنیایی.. 107

1.3.5. برخی شغل‌ها 108

1.3.6. برخی از اعمال. 109

1.4. رابطه‌ی بین قساوت قلب و لذات معنوی.. 110

1.5. راه‌های درمان قساوت… 111

1.5.1 توبه. 111

1.5.2. دعا 111

1.5.3. سکوت.. 112

1.5.4. محبت کردن به ایتام. 112

1.5.5. خوردن عدس.. 113

1.6. کلام مرحوم نراقی.. 114

فصل دوم: برخی دیگر از عوامل محرومیت از لذات معنوی.. 115

2.1. گناه 115

2.1.1. محرومیت از نماز شب بر اثر گناهان. 115

2.1.2. محرومیت از نماز شب بر اثر دروغ. 115

2.1.3. محرومیت از نماز شب بر اثر عجب.. 116

2.1.4. محرومیت از قبولی عمل بر اثر حرام خواری.. 116

2.1.5. محرومیت از قبولی عمل بر اثر نیت سوء نسبت به برادر مومن. 117

2.2. علم بدون تهذیب نفس… 117

2.3. مجالست با اهل بدعت… 118

2.4. محافظت نکردن خویش از هوی و هوس… 118

فهرست منابع. 119

 

 

 

 

 

 

 

کلیات

 

بیان مسئله

یکی از بالاترین عوامل و ریشه های جذب انسان‌ها به دین و رعایت دستورات الهی و احکام دینی و التزام به مبانی اعتقادی دینی، لذت بردن از دین‌داری است. بسیاری از دین گریزان و حتی دین ستیزان اگر بدانند که چه لذات غیر قابل توصیفی در دین داری واقعی نهفته است به دنبال التزام و عمل به دستورات دین خواهند رفت چرا که ریشه‌ی بسیاری از دین گریزی‌ها و زیر پا گذاشتن فرامین الهی لذتی است که از ترک واجب و انجام حرام می‌برند.

در این نوشتار به بیان اقسام لذات معنوی پرداخته شده راه های کسب و تقویت آن توضیح داده شده است.

اهمیت و ضرورت

دانستن اقسام لذات معنوی واقعی چه لذات شناختی و چه لذات رفتاری آن قدر مهم است که می‌تواند سبب ارتقای ایمان تقوا و معرفت دین داران و اهل معنویت باشد. یعنی ثابت قدم شدن آنان در مسیر بندگی خدا که برای انسان مسئله ای از بندگی خدا مهم‌تر نیست چرا که هدف از آفرینش ما بندگی و عبودیت بوده است: و ما خلقت الجن و الانس الا یعبدون آن کس به دنبال کشیدن طعم شیرین لذات معنوی می‌افتد، مسلماً در مسیر نورانی بندگی خدا قرار خواهد گرفت. اگر دین گریز باشد و خارج از مسیر بندگی، چشیدن طعم لذات معنوی، او را عاشقانه و داوطلبانه به این مسیر خواهد آورد؛ و اگر اهل دین و دیانت باشد مقام و درجه و رتبه‌ی او بالاتر خواهد رفت.

سؤالات تحقیق

1- آیا هر لذتی که انسان احساس کند لذت معنوی است؟ واقعیت دارد؟ یا لذات معنوی خیالی هم داریم؟

2- چگونه می‌توان لذات معنوی واقعی را از لذات معنوی خیالی باز شناخت؟

3- اقسام لذات معنوی واقعی کدامند؟