3-2-2 دیدگاههای اقتصادی.. 15

4-2-2 نظریه اورت لی.. 17

5-2-2 نظریه های امنیت ملی.. 19

3-2 نتیجه گیری.. 25

فصل سوم: مهاجرت نخبگان در ایران

1-3 مقدمه. 27

2-3 تعریف مهاجرت نخبگان و فرار مغزها 

27

3-3 تاریخچه مهاجرت نخبگان. 31

4-3 ابعاد مختلف مهاجرت نخبگان. 36

5-3 زمینه های شکل گیری فرار مغزها 41

6-3 جهانی شدن و فرار مغزها 43

7-3 مهاجرت نخبگان و امنیت ملی 48

8-3 نقش نخبگان در روند توسعه. 49

9-3 زمینه ها و دلایل مهاجرت نخبگان در ایران. 50

1-9-3 تاریخچه مهاجرت نخبگان در ایران. 51

2-9-3 منشا اجتماعی و طبقاتی نخبگان. 62

3-9-3 هزینه مهاجرت نخبگان از کشور. 63

4-9-3 نقش نخبگان در توسعه ایران. 65

5-9-3 علل مهاجرت نخبگان از ایران. 66

6-9-3 نقش دانشگاه در کاهش مهاجرت نخبگان. 78

10-3 نتیجه گیری.. 80

فصل چهارم:مهاجرت نخبگان و تاثیر آن بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران

1-4 فرار مغزها و نارسایی در بهره گیری از مزیت عقب ماندگی.. 83

2-4 فرار مغزها و فرآیند تخریب خلاق.. 84

3-8 فرار مغزها و رکود تحقیق و توسعه. 85

4-4 فرار مغزها و نارسایی در انباشت سرمایه انسانی.. 86

5-4 فرار مغزها و سواری مجانی گرفتن از کشورهای کمتر توسعه یافته. 

یک مطلب دیگر :

کشف جرم:/پایان نامه درباره کودک آزاری

87

6-4 پیامدهای اقتصادی مهاجرت نخبگان. 89

7-4 فرار مغزها و کاهش رفاه مالیات دهندگان 95

8-4 تهدیدهای سیاسی – فرهنگی.. 96

9-4 سایر ابعاد تاثیر مهاجرت نخبگان بر امنیت ملی ایران. 99

10-4 سیاست های جمهوری اسلامی ایران در جهت کاهش اثرات امنیتی مهاجرت نخبگان  102

نتیجه گیری 105

فهرست منابع. 113

چکیده

مهاجرت نخبگان در تاریخ معاصر ایران یک پدیده قابل توجه است؛ به طوری که در دوران جمهوری اسلامی ایران همواره سیر صعودی داشته و برای سیستم سیاسی حاکم بر جامعه ایران چالش های مختلفی ایجاد نموده است. نوشتار حاضر به دنبال پاسخ دو سوال اساسی است:1-مهاجرت نخبگان چه تاثیری بر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران دارد؟2- مهم ترین عامل مهاجرت نخبگان از کشورهای توسعه نیافته به کشورهای توسعه یافته چیست؟در پاسخ به سوالات فوق دو فرضیه محوری مطرح شد:1-مهاجرت نخبگان می تواند زمینه ساز تضعیف امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران شود.2-ترکیب عوامل فشار در کشورهای توسعه نیافته با عوامل کشش در کشورهای توسعه یافته و پدیده جهانی شدن و فروریختن مرزها مهم ترین عامل مهاجرت نخبگان است. با توجه به این که تحقیق حاضر یک تحقیق کیفی است لذا روشی که با استفاده از آن بتوان فرضیه مذکور را آزمایش نمود توصیفی-تحلیلی است.

کلمات کلیدی: مهاجرت، نخبگان، امنیت، امنیت ملی، مهاجرت نخبگان، جمهوری اسلامی

-1 بیان مسأله

پدیده مهاجرت و ترک سرزمین به‌صورت فردی یا گروهی همواره یکی از صورت‌های بنیادین اجتماعات بشری بوده که ریشه آن را باید در روح جستجوگر، ذهن پرسش‌گر و طبع ناراضی و کنجکاو انسان دانست. اگرچه در بسیاری مواقع مهاجرت‌ها ارادی و خودخواسته نبوده و ضرورت‌های اقلیمی، سیاسی، اجتماعی و یا اقتصادی افراد را مجبور به گریز از مکان خود نموده است، اما حتی در این موارد نیز یافتن شرایط بهتر و امید به ارتقای شرایط زیست، محرک انسان‌ها برای ترک سرزمین یا وطن خویش بوده است.

تاریخ زندگی اجتماعی ایرانیان نیز نشان از مهاجرت‌های دسته‌جمعی، گروهی یا فردی دارد. از این رو چه از منظر ورود مهاجران به ایران و چه از وجه مهاجرت‌کنندگان، تغییر و تحولاتی را در ساختار اجتماعی ایران به وجود آورده است. اما یکی از مهم‌‌ترین جلوه‌های مهاجرت که به‌ویژه در سده اخیر در ایران و جهان نمایان شده و مسائل و دشواری‌های مهاجرت را دو چندان کرده است، مهاجرت نخبگان و به اصطلاح فرار مغزهاست.