2-4-1-جرم مخصوص ظاهری بسترهای كشت.. 11

2-4-2- هدایت الكتریكی (EC) بسترهای كشت.. 11

2-4-3- هوادهی. 11

2-4-4 – ظرفیت نگهداری آب.. 12

2-5- بسترهای كشت همراه با خاك.. 12

2-6- بسترهای کشت بدون خاك.. 12

2-6-1- پرلیت.. 13

2-6-2- پیت و کوکوپیت.. 13

2-7- مواد آلی. 14

2-7-1- کمپوست و کودهای زیستی. 14

2-8- کشت بادام ‌زمینی در ایران. 16

2-9- پتاسیم. 18

2-9-1- مشخصات پتاسیم. 18

2-9-2- خواص یونی پتاسیم. 18

2-9-3- تثبیت پتاسیم. 19

2-9-4- مصرف پتاسیم در گیاه 19

2-10- فسفر. 21

2-10-1- معرفی فسفر. 21

2-10-2- نقش فسفر در گیاه 21

2-10-3- علائم کمبود فسفر. 21

2-10-4- فتوسنتز. 21

2-11- ازت.. 22

2-11-1- نقش ازت در گیاه 22

2-11-2- علائم کمبود ازت در گیاهان. 22

2-11-3- جذب برگی ازت.. 22

2-11-4- زمان مصرف ازت.. 22

2-12-آهن. 23

2-12-1- مشخصات آهن. 23

2-12-2- وظایف آهن در گیاه 23

2-12-3- فرم قابل جذب آهن توسط گیاهان. 23

2-12-4- علائم کمبود آهن. 23

2-13- روی. 24

2-13-1- پراکندگی کمبود روی در ایران. 24

2-13-2- روی در گیاه 24

2-13-3- علائم کمبود روی. 24

2-14- منگنز. 24

2-14-1- پراکندگی کمبود در ایران. 24

2-14-2- وظایف منگنز در گیاه 25

2-14-3- علائم کمبود منگنز. 25

2-14-4- روش اصلاح کمبود منگنز. 25

فصل سوم مواد و روشها 26

3-1- مواد گیاهی. 27

3-2- پیاده کردن طرح آزمایشی و معرفی تیمارها 27

3-3- بسترهای کشت استفاده شده 27

3-4- تهیه محلول غذایی هوگلند. 28

3-5- ارزیابی صفات.. 30

3-5-1- ارتفاع گیاه 30

3-5-2- وزن خشک اندام هوایی. 30

3-5-3- وزن خشک ریشه 31

3-5-4- اندازه گیری pH وEC بستر کشت.. 31

3-6- خشک کردن نمونه ها در خشک کن (آون) 31

3-7- تجزیه برگ.. 31

3-8- خصوصیات شیمیایی برگ و بستر گیاه 32

3-8-1- عصارهگیری از برگ گیاه 32

3-8-2- اندازه گیری پتاسیم در برگ گیاه 32

3-8-3- اندازه گیری فسفر در برگ گیاه 32

3-8-4- اندازه گیری غلظت نیتروژن گیاه 33

3-8-5- اندازه گیری غلظت عناصر آهن، منگنز و روی در برگ گیاه 33

3-8-6- اندازه گیری جذب عناصر. 34

3-9- تجزیه و تحلیل داده‌ها 34

فصل چهارم بررسی نتایج. 35

4-1- اثر بسترهای کشت بر شاخصهای رشد گیاه 35

4-1-1- تعداد برگ.. 37

4-1-2- ارتفاع گیاه 38

4-1-3- وزن خشک ریشه 39

4-2-1- نیتروژن. 42

4-2-2- فسفر. 43

4-2-3- پتاسیم. 44

4-2-4- آهن. 45

4-2-5- منگنز. 46

4-2-6- روی. 47

4-3- اثر بستر کشت بر جذب عناصر غذایی در برگ گیاه کاملیا 48

4-3-1- نیتروژن. 49

4-3-2- فسفر. 50

4-3-3- پتاسیم. 51

4-3-4- آهن. 52

4-3-5- منگنز. 53

4-3-6- روی. 54

4-4- اثر غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر شاخصهای رشد گیاه 55

4-4-1- تعداد برگ.. 55

4-4-2- ارتفاع گیاه 56

4-4-3- وزن خشک ریشه 57

4-4-4- وزن خشک اندام هوایی. 58

4-5- اثر غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر غلظت عناصر در برگ کاملیا 59

 

4-5-1- نیتروژن. 59

4-5-2- فسفر. 60

4-22- اثر غلظت پتاسیم بر غلظت فسفر در برگ.. 60

4-5-3- پتاسیم. 61

4-5-4- آهن. 62

4-5-5- منگنز. 63

4-5-6- روی. 64

4-6- اثر غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر جذب عناصر در برگ گیاه کاملیا 65

4-6-1- نیتروژن. 65

4-6-2- فسفر. 66

4-6-3- پتاسیم. 67

4-6-4- آهن. 68

4-6-5- منگنز. 69

4-6-6- روی. 70

4-7- اثر متقابل بستر کشت و غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر شاخصهای رشد کاملیا 71

4-7-1- تعداد برگ.. 71

4-7-2- ارتفاع گیاه 72

4-7-3- وزن خشک ریشه 73

4-7-4- وزن خشک اندام هوایی. 74

4-8- اثر متقابل بستر کشت و غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر غلظت عناصر در برگ.. 75

4-8-2- فسفر. 76

4-8-3- پتاسیم. 76

4-8-4- آهن. 76

4-8-5- روی. 76

4-8-6- منگنز. 77

4-9- اثر متقابل بستر کشت و غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر جذب عناصر در برگ توسط گیاه 77

4-9-1- نیتروژن. 78

4-9-2- فسفر. 79

یک مطلب دیگر :

4-9-3- پتاسیم. 79

4-9-4- آهن. 79

4-9-5- روی. 79

4-9-6- منگنز. 80

فصل پنجم بحث.. 81

5-1- بحث.. 82

5-1-1- اثر بستر کشت بر شاخصهای رشد کاملیا 82

5-1-2- اثر غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر شاخصهای رشد گیاه کاملیا 83

5-1-3- بررسی عناصر غذایی در برگ گیاه کاملیا 84

5-1-3-1- اثر بستر کشت بر جذب عناصر غذایی. 85

5-1-3-2- اثر غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر جذب عناصر. 86

5-1-4- اثرمتقابل کمپوست پیله بادام زمینی و غلظت پتاسیم در محلول غذایی بر عملکرد گل کاملیا 86

5-2- نتیجه گیری کلی. 88

5-3- پیشنهادات.. 89

منابع. 90

چکیده

انتخاب بستر کشت، یک فاکتور مهم و تاثیرگذار روی کیفیت گل و گیاهان زینتی است. یکی از ضایعات آلی منطقه گیلان، پیله بادام زمینی است که از محصول بادام زمینی بدست می‌آید که با توجه به بالا بودن پتاسیم در ترکیب کمپوست پیله بادام زمینی، در این تحقیق هدف این است که بررسی شود آیا این ضایعه آلی توانایی تامین پتاسیم مورد نیاز گیاه را دارد؟ همچنین اثر آن بعنوان بستر رشد کاملیا، بر رشد این گیاه و جذب عناصر غذایی دیگر چگونه است؟

به این منظور، مطالعه­ای در قالب آزمایش فاکتوریل بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی با دو فاکتور کمپوست پیله بادام زمینی در 5 سطح (شاهد (به نسبت حجمی 50 درصد ماسه + 50 درصد پرلیت)؛ 20 ، 40، 60 و 100 درصد) و پتاسیم در 3 سطح (0، 50 و 100 میلی­گرم در لیتر) در محلول غذایی هوگلند در 15 تیمار، 3 تکرار و 45 پلات آزمایشی انجام شد. در این مطالعه ارتفاع گیاه، وزن خشک ریشه، وزن خشک اندام­های هوایی و غلظت عناصر نیتروژن ، فسفر، پتاسیم، آهن، روی و منگنز در برگ اندازه‌گیری شد. با‌توجه به وزن خشک برگ و غلظت عناصر، جذب عناصر غذایی بر حسب میلی‌گرم بر گلدان اندازه‌گیری شد.

نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که جذب عناصر مختلف از جمله نیتروژن، فسفر و پتاسیم در بستر کشت دارای 40٪ کمپوست (M3) و در برخی موارد نهایتا تا 60٪ کمپوست (M4) در ترکیب بستر کشت، بیشترین میزان را دارا بود و با افزایش درصد کمپوست در ترکیب بستر کشت و بویژه در بستر کمپوست خالص (M5) کاهش چشمگیر جذب عناصر به‌وقوع پیوست. بسترهای کشت دارای ترکیبات گیاهی (از جمله بستر کمپوست پیله بادام زمینی) با توجه به خصوصیات فیزیکی و شیمیایی مناسب و اقتصادی بودن آن می‌‌تواند به‌عنوان یک بستر کشت جدید جایگزین سایر بسترهای کشت موجود در ایران و دنیا معرفی شود.

کلمات کلیدی: پتاسیم، شاخص­های رشد، کاملیا، کمپوست پیله بادام زمینی.

1-1- معرفی گیاه کاملیا

1-1-1- گیاه­شناسی و پراکنش اکولوژیکی

کاملیا با نام علمیCamellia japonica از خانوادهCamelliaceae یاTheaceae است و جزو گونه­های بومی شرق آسیا می­باشد (شریعت پناهی و ظهوری، 1388). کاملیا درختچه­ای با برگ­های سبز تیره، گیاه دائمی و برگ­ها دائمی و دندانه­دار به ضخامت برگ چای می­باشد. گل­ها درشت و سفید و در بعضی ارقام صورتی یا قرمز است. معمولا تعداد گلبرگ­ها زیاد بوده و در ارقامی که گل ساده دارند تعداد گلبرگ­ها 5 عدد است. شکل گل­ها در بعضی واریته­ها شبیه به رز و در برخی دیگر شبیه گل صد تومانی است. این گل در محلی نسبتا سایه گل می‌دهد و در کرج نگهداری شده و در شمال ایران در باغ نیز کشت شده‌اند (خلیقی، 1389). گونه C.sinensis یک درخت همیشه سبز است ، منشا آن از چین و هند گرفته شده است، چای خوراکی می­باشد و دارای برگ­های زیبایی است و نیازمند سایه و نگهداری مرتب جهت رشد بهینه می­باشد (شریعت پناهی و ظهوری، 1388).

1-1-2- اقلیم:

در اقلیم‌های خنک و معتدل و در یخبندان‌های سبک می‌رویند و خوب رشد می‌کنند. برای مناطق گرمسیری با رطوبت کم یا نواحی خیلی سرد مناسب نیستند. کاملیاها را باید از هوای داغ، باد خشک، سرما و یخبندان شدید محافظت کرد.

1-1-3- اهمیت اقتصادی

کاملیا امروزه به عنوان یک گیاه آپارتمانی و یک درختچه زینتی مهم و شناخته شده مطرح است که گونه زینتی آن در فضای سبز و گونه خوراکی آن پس از خشک کردن برگ­ها جهت مصرف چای مدنظر است (شیراوند و رستمی، 1388؛ شریعت پناهی و ظهوری، 1388). در میان گونه‌های وحشی گونه C.japonica به خاطر داشتن گل‌های زینتی زیبا ارزش اقتصادی بالایی دارد و بیش از 3000 رقم آن هم اکنون در سراسر جهان موجود می‌باشد.

1-1-4- شرایط کاشت

کاملیا جهت کاشت نیازمند ترکیبی از خاک جنگلی و ماسه است. در تابستان کاملیا می­تواند در حرارت اتاق رشد کند و از اواسط پاییز تا اوایل زمستان در دمای 8 درجه سانتی­گراد می­توان آن را نگهداری کرد. این گیاه نیاز آبی متوسطی دارد و پتانسیل بستر کاشت برای آن گزارش نشده اما پتانسیل مناسب بستر جهت رشد اکثر گیاهان زراعی و باغی بین 5/6 تا 5/7 است (وزوایی، 1370؛ شریعت پناهی و ظهوری، 1388؛ محمدی ترکاشوند، 1387).

1-1-5- روش تکثیر

روش­های مناسب تکثیر آن را می­توان قلمه نیمه خشبی در بهار دانست. همچنین پیوند نیز روش تکثیر مناسبی برای کاملیا است (شریعت پناهی و ظهوری، 1388؛ خلیقی، 1389).