استاد راهنما:

دکتر علی اکبر فرحزادی

استاد مشاور:

دکتر سید عباس تولیت

ماه و سال دفاع (پایان نامه):

اسفند 1393

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
فهرست اجمالی
عنوان                                                                                                           صفحه
مقدمه. 1
بخش یکم: کلیات و مفاهیم. 5
فصل یکم: مفاهیم اصلی.. 7
مبحث یکم: عقد. 7
مبحث دوم: فساد 18
فصل دوم: مفاهیم مرتبط.. 24
مبحث یکم: صحّت… 24
مبحث دوم: انحلال. 35

مبحث سوم: ضمان معاوضی.. 46
مبحث چهارم: ضمان واقعی.. 49
بخش دوم: آثار فساد عقد در عقود معوّض 50
فصل یکم: آثار فساد عقد نسبت به متعاقدین.. 52
مبحث یکم: ادلّه حکم ضمان نسبت به متعاقدین در فقه امامیه. 52
مبحث دوم: ادلّه حکم ضمان نسبت به متعاقدین در فقه اهل سنّت… 68
مبحث سوم: تأثیر علم و جهل متعاقدین به فساد 71
مبحث چهارم: آثار فساد عقد قبل و بعد از قبض…. 75
مبحث پنجم: حکم تصرّفات قابض در مورد معامله فاسد. 78
فصل دوم: آثار فساد عقد نسبت به عوضین.. 81
مبحث یکم: مسؤولیت ردّ عین.. 81
مبحث دوم: مسؤولیت ردّ منافع. 97
مبحث سوم: مسؤولیت ردّ بدل. 118
فصل سوم: آثار فساد عقد نسبت به قائم مقام و اشخاص ثالث و فضولی.. 150
مبحث یکم: قائم مقام و اشخاص ثالث… 150
مبحث دوم: فضولی.. 153
فصل چهارم: عدم ضمان در موارد مشابه. 155
مبحث یکم: فروشنده نسبت ثمن در بیع مال مغصوب… 155
مبحث دوم: طرف قرار داد سبق فاسد در برابر سابق ( سبقت گیرنده) 157
مبحث سوم: زوج در عقد نکاح باطل با علم زوجه به فساد 160
مبحث چهارم: متهب در هبه فاسد. 163
مبحث پنجم: محجور. 164
مبحث ششم: مکره 167
مبحث هفتم: نسبت به مورد معامله فاقد مالیت یا منفعت عقلاء مشروع. 168
مبحث هشتم: در معامله ضمانی که موضوع آن عملی نامشروع است… 169
بخش سوم: آثار فساد عقد در عقود غیر معوّض 171
فصل یکم: ادلّه عدم ضمان در عقود غیر معاوضی فاسد. 173
مبحث یکم: بررسی ادلّه عدم ضمان در فقه. 173
مبحث دوم: بررسی آثار فساد عقود غیر معاوضی در حقوق ایران. 177
فصل دوم: آثار فساد عقد نسبت به عوضین.. 183
مبحث یکم: آثار فساد عقد نسبت به عوضین در فقه امامیه. 183
مبحث دوم: آثار فساد عقد نسبت به عوضین در حقوق ایران. 185
فصل سوم: عدم ضمان در موارد مشابه. 187
مبحث یکم: ضمان قابض نسبت به منافع غیر مستوفات در بیع فاسد. 187
مبحث دوم: شریک در شرکت فاسد. 192
مبحث سوم: عین در عقد اجاره فاسد. 194
مبحث چهارم: مرتهن در رهن فاسد. 200
مبحث پنجم: حمل در بیع فاسد حیوان حامل.. 202

یک مطلب دیگر :

مبحث ششم: مورد عقد امانی فاسد به علت اکراه یا عدم استحقاق دهنده مال. 204
مبحث هفتم: مورد عقد امانی فاسد به علت حجر تسلیم کننده 206
مبحث هشتم: ضمان مبیع و منافع آن در بیع بی‌ثمن و اجاره بی‌اجرت… 207
نتایج و پیشنهادها 208
فهرست تفصیلی.. 212
فهرست منابع. 218
 
فهرست علائم اختصاری
ق.ا…………………………………………………………………………..قانون اساسی
ق.م………………………………………………………………………….قانون مدنی
ق.ت………………………………………………………………………..قانون تجارت
ج…………………………………………………………………………….جلد
ص…………………………………………………………………………..صفحه
 
 

مقدمه

1ـ تبیین موضوع تحقیق

کلیه معاملات فاسد جدای از علم وجهل طرفین از دید حقوقی و به اعتبار اثری که مورد انتظار طرفین است در حکم هیچ است؛ پدیده‌ی است که به ظاهر صورت عقد را دارد؛ ولی در واقع هیچ تغییری در حقوق و تکالیف دو طرف به وجود نمی‌آورد؛ هم‌چنان‌که در مواد 365 و 366 قانون مدنی هم ذکر شده است. با این وجود، در پاره‌ای موارد، آثاری برای عقد فاسد شمرده شده که یکی از آن‌ها ضمان درک است که در بند 2 ماده 362 ق.م بیان شده است و نیز طبق ماده 366 ق.م در صورتی که بر اثر بیع فاسد خسارتی به مبیع وارد شود، بنابر قاعده ضمان قهری و نه مسؤولیت قراردادی، مشتری ضامن جبران خسارت خواهد بود و نیز طبق مواد 82 و 100 ق.ت نمی‌توان به بطلان عقد شرکت، در مقابل اشخاص ثالث استناد کرد؛ یعنی، شرکت باطل در حکم شرکت واقعی تلقی شده است. ماده 1157 ق.م در مقام بیان نکاح فاسد، اثرات نکاح صحیح را بر آن بار می‌نماید و لذا با این که نکاح فاسد بوده، نگهداری عدّه که حکم عقد نکاح صحیح است بر آن مترتب شده است.
 

2ـ ضرورت و اهداف تحقیق

هر عقدی در صورت فساد، آثاری بر آن بار می‌شود که با دیگر عقود متفاوت است؛ هم‌چنین مطالعه تطبیقی آثار فساد عقد در مذاهب پنج‌گانه نظر اینجانب را بر انگیخت تا به مطالعه و تحقیق بپردازم.
 

3ـ سؤالات تحقیق

1ـ مراد از عقد فاسد در فقه امامیه، عامّه و حقوق ایران چیست؟
2ـ آثار فساد عقد در فقه امامیه و دیگر مذاهب اسلامی کدام است؟
3ـ آثار فساد عقد در حقوق ایران کدام است؟
 
 
 

4ـ فرضیه‌های تحقیق

1ـ عقد فاسد عقدی است که به دلیل فقدان شرایط اساسی صحّت معاملات مانند قصد و رضا و اهلیت و … ، فاقد اثر حقوقی است.
2ـ در بین فقه شیعه و سنّی همگی اتفاق نظر دارند که با کشف فساد عقد، در صورتی که مورد معامله تسلیم شده باشد گیرنده مال اولاً؛ ضامن است و احکام آن مانند غصب است و ثانیاً؛ مورد معامله به تملیک گیرنده مال در نمی‌آید، به جز حنفیان که بین آثار عقد فاسد و باطل تفاوت قائل شده‌اند.
3ـ در حقوق ایران، عقد فاسد فاقد آثار حقوقی مورد انتظار طرفین است که بر عقد صحیح مترتب می‌شود. در عین حال، فساد عقد ممکن است به تناسب آن‌چه در روابط متعاقدین اتفاق افتاده منشأ آثاری نظیر ضمان مقبوض به عقد معاوضی فاسد باشد.
 

5ـ پیشینه تحقیق

ـ عباسی، محمد تقی، جریان یا عدم جریان قاعده مایضمن بصحیحه یضمن بفاسده در اثر فسخ و یا اقاله آن، ، دانشگاه قم، 1390.
ـ گرجی، ابوالقاسم، مقبوض به عقد فاسد(چیزی که به وسیله قرارداد نادرست بدست آمده)، وزارت فرهنگ و آموزش عالی، 1357.
ـ رحیم‌زاده میبدی، حسن، بررسی فقهی و حقوقی قاعده «کل مایضمن بصحیحه یضمن بفاسده و کل ما لا یضمن بصحیحه ما لا یضمن بفاسده» در حقوق ایران و فقه امامیه با مطالعه تطبیقی در فقه عامّه، پایان نامه کارشناسی ارشد، 1362.
ـ پارسا، لیلی، احکام مقبوض به عقد فاسد در فقه و حقوق ایران، ، دانشگاه تهران، 1382.
ـ فهیمی، عزیزاله، فساد بیع و آثار آن، فصلنامه فقه و مبانی حقوق، شماره 2.
 

6ـ قلمرو تحقیق

ـ نگاه این پژوهش معطوف به آراء فقهای امامیه در باب عقود فاسد و باطل است. مشهور فقهای امامیه در مورد عقود معوّض فاسد در صورتی که موضوع عقد عین یا منفعت باشد به چند قاعده فقهی هچون قاعده علی الید، لاضرر، احترام، اقدام و … و به تعدادی روایت که در این بحث مطرح است استناد کرده‌اند و در مورد عقود غیر معوّض به قاعده