دانشکده ادبیات و علوم انسانی

 

گروه آموزشی زبان و ادبیات عربی

 

 

 

 

 

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد در رشته زبان و ادبیات عربی

 

 

 

 

 

 

 

عنوان:

 

 

 

تصاویر ادبی  تقوا در خطبه­های نهج البلاغه

 

 

 

 

 

استاد راهنما:

 

دکتر سید حسن فاتحی

 

 

 

 

 

استاد مشاور:

 

دکتر مرتضی قائمی

 

  

 

 

 

20 اسفند 1392

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود

(در فایل دانلودی نام نویسنده موجود است)

تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

یک مطلب دیگر :

جایگاه و اهمیت نام تجاری

 

چكیده:           نهج‌البلاغه از جمله غنی­ترین و أثرگذارترین منابع اسلامی است که حاوی دریای بیکرانی از معانی ژرف و ناب الهی است. این کتاب، پس از قرآن کریم و کلام نبوی، بهترین راهنما برای پرورش انسان و هدایت اوست. امام علی (ع) مباحث مختلف دینی، فکری، اخلاقی، اجتماعی و … را در زیباترین نوع بیان و با شیوه ای هنرمندانه برای مخاطب خویش بیان داشته و با استفاده زیبا و بجا از تصویر- پردازی­های ادبی به انتقال مفاهیم و تبیین اغراض دینی پرداخته و اثر گذاری کلام خویش را دوچندان نموده است. در این میان، تقوا از جمله واژگان مهم و کلیدی در نهج‌البلاغه است که امام به شیوه­های بیانی مختلف و متنوع به تصویرگری آن پرداخته است. از دیدگاه امام، تقوا اساسی ترین شرط رستگاری و برجسته ترین معیار کمال و سعادت آدمی است. در این راستا امام با تبیین دقیق شاخصه­های تقوا و بیان ویژگی­های متّقین و فرجام نیک آنان در قالب تصاویری حسی، مجسم و خیال انگیز که سرشار از حرکت، حیات و پویایی هستند، ضمن تشویق به متّصف شدن به این صفت نیکو، معانی را از راه حس، فکر، وجدان و روان به خواننده منتقل کرده است. این تصاویر برگرفته از زندگی آدمی هستند و از هماهنگی وانسجام بی نظیری برخوردارند و در آن‌ها، واژگان و عبارت­ها با چنان دقّتی گزینش شده‌اند، واقعیت­هایی که علاوه بر ایفای نقش تصویرگری، موسیقی دل انگیزی را نیز رقم زده‌اند. تابلوهای تصویری ترسیم شده توسط امام از وسعت و عمق بینش، دقّت و ظرافت، طرح­های ابتکاری و رنگ آمیزی متنوع برخوردارند. ضمناً تصویرگری در کلام امام به خودی خود، هدف نیست، بلکه هدف، تحقق غرض دینی و انتقال پیام دینی به کمک تصاویر ادبی است؛ این ویژگی مهم‌ترین وجه تمایز تصاویرادبی امام (ع) است. این پژوهش بر آن است که با بررسی تصاویر هنری تقوا در نهج البلاغه، علاوه بر شناساندن جایگاه تقوا و ارزشهای والای آن، بخشی از زیبایی­ های حیرت انگیز ِ آفرینش‌های هنری کلام امیر بیان را تبیین نماید.

واژه­های کلیدی: امام علی، نهج البلاغه، تقوا، تصاویر ادبی

 

 

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه

فصل اول: کلیات پژوهش

1-1 مقدمه………………………………………………………………………………………………………… 3

1-2 بیان مسأله…………………………………………………………………………………………………… 4

1-3 سوالات پژوهش…………………………………………………………………………………………… 5

1-4 فرضیه های پژوهش………………………………………………………………………………………. 6

1-5 اهداف پژوهش……………………………………………………………………………………………. 6

1-6 روش پژوهش……………………………………………………………………………………………… 6

1-7 پیشینه پژوهش…………………………………………………………………………………………….. 6

فصل دوم: معرفی شخصیت امام علی وبیان مفاهیم وتعاریف

2-1 شخصیت امام علی(ع)…………………………………………………………………………………… 11

2-2 بلاغت امیر المؤمنین(ع)  ……………………………………………………………………………….. 14

2-3 معرفی نهج البلاغه………………………………………………………………………………………… 17

2-3-1 خطابه……………………………………………………………………………………………………. 19

2-3-2 جایگاه خطابه………………………………………………………………………………………….. 19

2-3-3 تاریخچه خطابه………………………………………………………………………………………… 21

2-3-4 فواید خطابه…………………………………………………………………………………………….. 22

2-3-5 علی (ع) بزرگترین خطیب تاریخ………………………………………………………………….. 23

2-4- تقوا واهمیت آن………………………………………………………………………………………….. 24

فصل سوم: بررسی وتحلیل تصاویر ادبی تقوا در نهج البلاغه

3-1 تصویر……………………………………………………………………………………………………….. 29

3-2 خیال…………………………………………………………………………………………………………. 29

3-3 تشبیه………………………………………………………………………………………………………… 32

3-3-1 تشبیه  تقوا در نهج البلاغه……………………………………………………………………………. 33

3-4 استعاره………………………………………………………………………………………………………. 46

3-4-1 استعاره تقوا در نهج البلاغه………………………………………………………………………….. 48

3-5 کنایه…………………………………………………………………………………………………………. 60

فهرست مطالب

عنوان                                                                                                   صفحه

3-5-1 کنایه تقوا در نهج البلاغه……………………………………………………………………………… 62

3-6 مجاز…………………………………………………………………………………………………………. 76

3-6-1مجاز تقوا در نهج البلاغه……………………………………………………………………………… 77

فصل چهارم: نتیجه گیری ومنابع