چکیده

این مجموعه شامل فضاهای تفریحی از قبیل زمین تنیس،بسکتبال،سالن بیلیارد،استخر و سونا و جکوزی می باشدزیرا ورزش باعث نشاط و در نتیجه تقویتروحیه در تمامی انسانها و اشخاصی که دارای معلولیت هستند می شود علاوه بر آن در معلولین باعث تغییر نگرش- تفکر و دیدگاه این قشر نسبت به خود و تغییر نگرش،تفکر و دیدگاه جامعه نسبت به معلولیت و نیازهای آنها می باشد.

این مجموعه همچنین شامل فضاهای اقامتی از قبیل اتاق های دو نفره و یک نفره و همچنین سوییت های خانوادگی و فضاهای اداری،رستوران،کافی شاپ و سالن کنفرانس می باشد.هدف از این پژوهش طراحی مکانی مناسب برای تفریح و استراحت به منظور پر کردن اوقات فراغت آخر هفته شهروندان عادی و همچنین شهروندان دارای معلولیت هستند است.با قرار دادن تسهیلات برای جانبازان و معلولین جسمی و حرکتی باعث حضور هر چه بیشتر و بهتر این قشر از جامعه می شویم.در نهایت این مجموعه حلقه ی ارتباطی بین معلولین و سایر افراد است به گونه ای که افراد جامعه با معلولیت و شرایط آنها آشنا می شوند و مسولیت خود را در برابر پدیده ی معلولیت به درستی ایفا کنند.

روش تحقیق در این پژوهش گردآوری اطلاعات-روش تجزیه و تحلیل و روش قیاسی است.سایت در مجاورت پارک انتخاب شده است و از طبیعت زیبای پارک نیز استفاده شده است.

مقدمه

با گسترش روزافزون شهر نشینی مشكلات مربوط به زندگی شهری نظیر مساله مالی، مشغله‌های كاری، استرس، فاصله عاطفی افراد خانواده، كاهش میزان استفاده از اوقات فراغت و تفریحات گروهی را منجر شده است. در صورتی كه حق استراحت و استفاده از مرخصی با حقوق و ایجاد تسهیلات اداری لازم، برای استفاده بیشتر مردم از تعطیلات و اوقات فراغت در واقع دستاوری است که بشر پس از سالها کار و تولید انبوه فرهنگ مادی در قرن اخیر به دست آورده است. بنابراین نیاز به فضاهایی برای استراحت، تمدد اعصاب، تفریح ضروری به نظر می‌رسد.

• علت انتخاب موضوع

با توجه به كم شدن تفریحات گروهی و خانوادگی و مشكلاتی چون مسافت های طولانی، هزینه های بالای سفر و كمبود برخی امكانات سبب شد كه توجه ویژه‌ای به این مقوله صورت گیرد.

زندگی كردن در فضاهای شلوغ و پر سرو صدای شهرها ونیاز افراد به مكانی آرام و زیبا برای استراحت و تمدد اعصاب از ضروریات جامعه امروز می‌باشد.سفر به مكانی كه فاصله چندانی با شهر نداشته باشد و مستلزم برنامهریزی خاصی نباشد از ویژگی‌های مهم این پروژه محسوب می‌شود.

• اهمیت و ضرورت انجام پروژه

این پروژه با فراهم نمودن جایی كه صرفاً خود آن مكان هدف و مقصد باشد و به نوعی اوقات فراغت ساكنین شهرها، افرادی كه نمی‌دانند كجا بروند و افرادی که به دلیل معلولیت هایی که دارند امکان حضور در همه ی مکان ها برای آن ها فراهم نیست و تمایل به سفرهای كوتاه در محیطی به دور از هیاهوی شهرها دارند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است..

چه بسا بی توجهی به امر اوقات فراغت و تفریح در دراز مدت آثار سوء اجتماعی در ابعاد خانواده و جامعه خواهد داشت. در صورتی كه وجود فضا‌های تفریحی مناسب سبب پیوند قوی‌تر افراد خانواده و افزایش بازده افراد در محیط كار می‌شود. لذا پرداختن به موضوع تفریح و برنامه‌ریزی برای پر كردن اوقات استراحت شهروندان ضروری است.

• اهداف پژوهش و طراحی

هدف از انجام این پژوهشطراحی مكانی مناسب برای تفریح و استراحت به منظور پر كردن اوقات فراغت آخر هفته شهروندان عادی و همچنین شهروندانی که دارای معلولیت هستنداست. در این طراحی با قرار دادن تسهیلات برای جانبازان و معلولین جسمی و حرکتی باعث حضور هر چه بهتر و بیشتر این قشر از جامعه می شویم.در نظر گرفتن سایتی كه به لحاظ موقعیت دارای طبیعت زیبا و جذاب برای استفاده كننده‌گان باشد و همچنین طراحی مكانی همگون با طبیعت سایت كه پاسخگوی نیازها وكمبودهای افراد می‌باشد، از اهداف این پژوهش است.

• موقعیت استقراری پروژه

سایت مورد نظر این پروژه در استان سمنان واقع در شهمیرزاداست. این سایت به دلیل طبیعت مناسب، آب و هوای مطلوب و ییلاقی، نزدیكی به سمنان انتخاب شده است.

• برنامه‌ریزی كالبدی

مجموعه اقامتی- تفریحی مورد نظر این پروژه شامل:

فضاهای عمومی (سالن های چند منظوره، رستوران، كافی‌شاپ)

فضاهای اقامتی (اتاق‌ها و سوئیت‌های خانوادگی)

فضاهای تفریحی(استخر، اتاق ماساژ، محوطه آفتابگیری، قایقرانی، ماهیگیری، ورزشهای آبی، كمپینگ)

فضاهای اداری (اتاق‌های مدیریت، اتاق پرسنل، اتاق مربیان)

فضاهای خدماتی (پاركینگ، تاكسی سرویس 24 ساعته، بخش‌های تأسیساتی)

می‌باشد.

• روش تحقیق و طراحی

روش‌های تحقیق در این پژوهش شامل گرد‌آوری اطلاعات، روش‌های تجزیه وتحلیل(توصیفی) وروشهای قیاسی می‌باشد. گردآوری اطلاعات خود شامل: مطالعات كتابخانه‌ای، سایت‌های اینترنتی، مجلات معماری و مطالعات پیشین انجام شده در این زمینه می‌باشد.

• ساختار و فصول پژوهش

این پژوهش مشتمل بر پنج فصل به شرح زیر می‌باشد:

فصل اول- مبانی نظری طرح

فصل دوم- ضوابط واستاندارد‌ها وبررسی نمونه ها

فصل سوم –بررسی سایت

– اقلیم

– عوامل تأثیر گذار سایت

– دسترسیها(پیاده وسواره)

فصل چهارم- برنامه‌ریزی كالبدی و معرفی فضاهای مجموعه اقامتی-تفریحی

– فضاهای عمومی

– فضاهای اقامتی

– فضاهای تفریحی

– فضاهای اداری

– فضاهای خدماتی

فصل پنجم- طرح‌های پیشنهادی برای مجموعه اقامتی-تفریحی

– تشریح طرح پیشنهادی

فصل اول: مبانی نظری طرح

• معلول برای آنان در زندگی روزمره مشکلاتی را بوجود می آورد
• معلولیت

معلولیت عارضه ای طبیعی و اجتماعی است که در جوامع مختلف به صورتهای گوناگون دیده می‌شود.
آمار نشان می‌دهد که درصد قابل توجهی از افراد هر جامعه را معلولین تشکیل می‌دهند. به طور مثال طبق آماری که از طرف سازمان بهداشت جهانی وابسته به سازمان ملل متحد درسال جدید منتشر شده است، ده درصد از مردم در جهان به نوعی معلول هستند، امروزه با پیشرفتهای زیادی که در علوم مختلف از جمله پزشکی، روانشناسی، جامعه شناسی، تربیت بدنی و غیره به وجود آمده است، سعی می‌شود هرچه بیشتر به این گونه افراد کمک شود تا بتوانند به طور مستقل و بدون کمک دیگران و نیز بدون آنکه خود را سربار جامعه احساس کنند و یا منزوی باشند، به زندگی عادی خود بپردازند. تدابیری که به اینمنظور ازطرف ارگانهای مختلف به عمل می‌آید بیشتردر زمینه فراهم آوردن امکاناتی از قبیل مسکن مناسب با وضع معلول، شغل مناسب، وسیله حمل ونقل (به طور مثال اتومبیلهای مخصوص برای معلولین قطع نخاعی)، وسایل آموزشی و کمک آموزشی مناسب، گذراندن اوقات فراغت و … است.

3-1- تقسیم بندی معلولین

• معلولین حسی
• معلولین جسمی یا حرکتی
• معلولین ذهنی

1-1- اوقات فراغت

یک مطلب دیگر :

فراغت یک جلوه زندگی است. فراغت، یکی از زمینه‌ها برای پدید آوردن انسانی است با ارزشهای روانی و عاطفی والاتر و فرهنگ سرشارتر، نه زمینه خستگی در کردن برای کار دوباره.

اوقات فراغت برای رفع خستگی و برای تجدید قوا برای کار نیست. برای رفع اندوه نیست. اوقات فراغت، اوقات دیدار دوستان و آشنایان هم نیست. اوقات فراغت عبارت از بخشی از بندگی است که آدمی به جلوه‌های اصیل و نجیب روح خودش پاسخ دهد.

اوقات فراغت برای بازگشت آدمی به خویشتن است. فراغت با بیکاری متفاوت است با تنبلی و لمیدن در کنج خانه متفاوت است. فراغت به معنای جدا کردن ذهن از درگیری‌های جاری زندگی است. سرانجام به معنای کامل برگشتن به خویشتن است.

نیازهای زندگی آدمی را ناگزیر می‌سازد که راه و رسم نظم یافته‌ای را در جریان تلاشهای روزانه خود بپذیرد. بخش بزرگ این راه و رسم‌ها، بی حضور و دخالت و بی‌خواسته انسانها، تنظیم و به آنان تحمیل می‌شود. فرار از این تحمیل و پیشی گرفتن راه و رسمی دیگر، عنصر اصلی فراغت است. فراغت به جلوه درآوردن خواسته‌های اصیل انسانی است. بریدن و دور شدن از همه درگیری‌ها و وابستگی‌های ذهنی و فکری است.

1-2-وقت آزاد

وقت آزاد، وقت فراغت و تمام فعالیت‌هایی را که در خارج از حوزه کار در برابر فرد قرار می‌گیرد. وقت فراغت، فرصت و زمانی است که پس از به انجام رساندن کار و شغل روزانه، به هدف تأمین نیازهای انسانی باقی می‌ماند و زمانی را در بر می‌گیرد که در آن نه فقط از تعهدات شغلی و اقتصادی بلکه از تکالیف اجتماعی و خانوادگی رهیده و می‌خواهند دقایقی را با طیب خاطر بگذرانند. زمان زندگی شامل زمان کار و وقت آزاد، زمان خارج از کار است.

1-3-تفریح

مقصود از تفریح، گرایش انسان هنگام فراغت به حالات و اعمالی است که به علل فیزیکی و روانی به آن نیازمند است. این مسئله از پایه‌های مهم اجتماعی است که ریشه در فرهنگ جامعه، ملاک‌ها و معیارهای اجتماعی و تکنولوژی گذشته و امروز دارد گزارش‌های مربوط به فرهنگ‌های مختلف حاکی است که اهمیت و میزان زمانی که وقت تفریح می‌گردد و همچنین در حد پیشرفت و تکامل سرگرمی‌ها بستگی کامل به رفاهیت مادی جامعه دارد. نکات جالب توجه درباره فعالیتهای تفریحی انسان این است که این فعالیتها از لحاظ اقتصادی دارای ارزش عملی نیستند با این همه این فعالیتها از هر حیث سودمند هستند. زیرا نیازمندی‌های جسمانی و روانی افراد را تأمین می‌کند. اگرچه تفریح یک کیفیت اجتماعی است که ممکن است به اندازه خود فرهنگ قدمت داشته باشد ولی با این همه تعداد کمی دانشمندان مسئله را مورد بررسی قرار داده‌اند. بخصوص در ادوار اخیر که مسیحیت و جهان غرب استیلا یافت تفریح به منزله جامعه‌شناسی و روان‌شناسی و تفریح مورد توجه بیشتری قرار گرفت وبه عنوان یکی از جنبه‌های مهم خوی و رفتار آدمی بررسی شد. در چند سال اخیر به مناسبت توسعه و تکنولوژی، دانشمندان کوشیدند نقش تفریح را در زندگی آدمی با کوشش بیشتر تشریح کنند.

1-4-جهانگردی و جهانگرد

بیشتر لغتنامه‌ها واژه ساده مسافرت (Travel) را بدین گونه تعریف کرده‌اند: «عمل جابجایی».

در محتوای صنعت جهانگردی، این واژه تعریف دیگری دارد. «عمل جابجایی به خارج از جامعه برای تجارت (داد و ستد) یا تفریح و نه برای انجام کار روز مره و تحصیل».

بر طبق تعریف سازمان جهانی و جهانگردی انواع مختلف جهانگردی و گردشگری به صورت زیر می‌باشد:

1. جهانگردییا گردشگری (Tourism): کارهایی است که فرد در مسافرت در مکانی خارج از محیط عادی انجام می‌دهد. این مسافرت بیش از یک سال طول نمی‌کشد و هدف تفریح، تجارت یا فعالیتهای دیگر است.
2. جهانگرد یا گردشگر (Tourist): مقصود کسی است که دست کم یک شب در یک اقامتگاه عمومییا خصوصی، در محل مورد بازدید به سر می‌برد.
3. گردشگر یک روزه (Same Day Visited): مقصود کسی است که یک روز به مکان دیگری می‌رود ولی شب را آنجا نمی‌گذراند.
4. دیدار کننده (Visitor): کسی است که به مکانی غیر از محیط معمولی خود مسافرت می‌کند و کمتر از دوازده ماه متوالی در آنجا به سر می‌برد و هدف اصلی از این مسافرت این نیست که در مکان مورد بازدید، در ازای دریافت پول کار کند.
5. مسافر: کسی است که بین دو یا چند نقطه مسافرت کند.

گردشگران در هر کشور به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• گردشگران اهل یا مقیم آن کشور در خود کشور سفر می‌کنند.
• گردشگران اهل آن کشور که به خارج سفر می‌کنند.
• گردشگران خارجی که به آن کشور سفر می‌کنند.

گردشگری را نیز می‌توان از سه دیدگاه مختلف تقسیم‌بندی نمود:

• تقسیم‌بندی بر اساس بین‌المللی بودن
• تقسیم‌بندی بر اساس طول مدت اقامت
• تقسیم‌بندی بر اساس فردییا دسته جمعی بودن

1-5- تاریخچه مسافرت و جهانگردی

مردم در دورانهای مختلف و مکانهای متفاوت با اهداف متفاوتی به سفر می‌پرداختند که در اینجا به ذکر چند نمونه می‌پردازیم:

1. عهد باستان: مردم متعلق به تمدنهای ماقبل تاریخ با انگیزه‌های زیر به سفر می‌پرداختند. برای کسب غذا، دوری از خطر، رفتن به مکانهایی با آب و هوای مساعدتر و بعدها برای تجارت و تبادل کالا.
2. قرون وسطی: در سده پنجم تا چهاردهم میلادی، مسافرت و تجارت رونق خود را از دست داد. مسافرت سخت و خطرناک بود. در این دوره کلیساهای مسیحی، نخستین انگیزه جهت مسافرت بود. در سده چهاردهم مسافرت به قصد زیارت رونق گرفت.