دانشگاه آزاد اسلامی

 

واحد گرمی

 

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد رشته حقوق

 

گرایش خصوصی

 

عنوان:

 

بررسی تطبیقی وصیت تملیکی در حقوق ایران و فقه اهل سنت

 

استاد راهنما:

 

دکتر محمود علیزاده

 

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
فهرست مطالب:
چکیده…………………………………………………………………………………………….. 1
مقدمه……………………………………………………………………………………………… 2
الف- بیان مساله………………………………………………………………………………….. 3
ب- مرور ادبیات و سوابق مربوطه …………………………………………………………….. 4
ج- اهداف تحقیق ………………………………………………………………………………… 4
د- سؤالات تحقیق ………………………………………………………………………………… 4
ه- فرضیه­های تحقیق …………………………………………………………………………….. 5
فصل اول: کلیات تحقیق
1-1- مذاهب اربعه اهل سنت……………………………………………………………………. 6
1-1-1- حنفی…………………………………………………………………………………….. 6
1-1-2- مالکی…………………………………………………………………………………… 7
1-1-3- سوم شافعی……………………………………………………………………………… 8
1-1-3-1- كتاب…………………………………………………………………………………. 9
1-1-3-2- سنت………………………………………………………………………………….. 9
1-1-3-3- اجـماع………………………………………………………………………………… 9
1-1-4- چهارم حنبلی……………………………………………………………………………. 10
1-2- تعاریف و مفاهیم…………………………………………………………………………… 11
1-2-1- تعریف………………………………………………………………………………….. 11
1-2-1-1- معنای لغوی………………………………………………………………………….. 11
1-2-1-2- معنای وصیت در قرآن………………………………………………………………. 11
1-2-1-3- تعریف وصیت……………………………………………………………………….. 11
1-2-2-  اقسام وصیت…………………………………………………………………………… 12
1-2-2-1- وصیت تملیکی………………………………………………………………………. 12
1-2-2-2- وصیت عهدی………………………………………………………………………… 13
1-2-3- سوم ارکان وصیت……………………………………………………………………… 13
1-2-3-1- موصی……………………………………………………………………………….. 13
1-2-3-2-  موصی به……………………………………………………………………………. 13
1-2-3-3- موصی له…………………………………………………………………………….. 14
1-2-3-4-   وصی……………………………………………………………………………….. 14
1-3- مشروعیت و حکم وصیت…………………………………………………………………. 16
1-3-1- وصیت در قرآن…………………………………………………………………………. 16
1-3-1-1- اوصاف وصیت در قرآن…………………………………………………………….. 16
1-3-1-2- فلسفه وصیت‏…………………………………………………………………………. 19
1-3-1-3- عدالت در وصیت…………………………………………………………………… 20
1-3-1-4- وصایاى واجب و مستحب……………………………………………………………. 20
1-3-1-5-  آیا وصى مى تواند محتواى وصیت نامه را تغییر دهد؟……………………………. 20
1-3-2- وصیّت تملیکی………………………………………………………………………….. 24
1-3-2-1- ایجاب وصیّت………………………………………………………………………… 24
1-3-2-2- قبول وصیّت تملیکی…………………………………………………………………. 25
1-3-2-3- ردّ وصیّت……………………………………………………………………………. 25
1-3-2-4- وفات موصی‌له……………………………………………………………………….. 25
1-3-3- وصایت (وصیّت عهدی)……………………………………………………………….. 25
1-3-3-1- حق وصیّت برای کودکان با کیست؟………………………………………………… 26
1-3-3-2- شرایط وصی…………………………………………………………………………. 26
1-3-3-3-  زمان معتبر بودن شرایط در وصی…………………………………………………. 26
1-3-3-4- وصی قرار دادن بچه…………………………………………………………………. 26
1-3-3-5- وصی قرار دادن زن و خنثی………………………………………………………… 26
1-3-3-6-  تعداد اوصیا…………………………………………………………………………. 27
1-3-3-7-  ناتوانی وصی در انجام امور وصایت………………………………………………. 27
1-3-3-8-  خیانت وصی………………………………………………………………………… 27
1-3-3-9-  پرداخت بدهی‌های موصی………………………………………………………….. 27
1-3-3-10-  ردّ وصایت………………………………………………………………………… 28
1-4-  ماهیت حقوقی وصیت…………………………………………………………………….. 28
1-4-1- وصیت تملیکی………………………………………………………………………….. 28
1-4-2-  وصیت عهدی………………………………………………………………………….. 32

 

فصل دوم: وصیت تملیکی در مذاهب چهارگانه اهل سنت و حقوق ایران
2-1- وصیت در مذاهب چهارگانه اهل سنت……………………………………………………. 33
2-1-1- ارکان وصیت…………………………………………………………………………… 33
2-1-1-1- موصی……………………………………………………………………………….. 33
2-1-1-2- دوم موصی له………………………………………………………………………… 34
2-1-1-2- مواد قانونی در باب موصی له………………………………………………………. 36
2-1-1-3- موصی به…………………………………………………………………………….. 37
2-1-1-4- چهارم وصی…………………………………………………………………………. 39
2-1-1-5- صیغه وصیت………………………………………………………………………… 40
2-1-2 – وصیت کردن برای وارث، غیر وارث، حمل و محل  احتساب (ثلث) و……………… 40
2-1-2-1- وصیت برای وارث………………………………………………………………….. 40
2-1-2-2- وصیت برای غیر وارث…………………………………………………………….. 40
2-1-2-3- مواد قانونی…………………………………………………………………………… 41
2-1-3- وصیت برای حمل………………………………………………………………………. 41
2-1-3-1- مواد قانونی…………………………………………………………………………… 41
2-1-4- وصیت برای قاتل، کافی  و مرتد………………………………………………………. 42
2-1-4-1- شرح وصیت برای قاتل، کافی  و مرتد……………………………………………… 42
2-1-4-2- مواد قانونی…………………………………………………………………………… 43
2-1-5- وصیت معلق به شرط ( مضاف )………………………………………………………. 43
2-1-6-  بطلان وصیت………………………………………………………………………….. 43
2-2- وصیت در حقوق ایران……………………………………………………………………. 44
2-2-1- حقوق اقلیت ها  (وصیت)  در قانون اساسی جمهوری اسلامی………………………… 44
2-2-1-1- تعریف اقلیت…………………………………………………………………………. 44
2-2-1-2- اقلیت های دینی در قانون اساسی جمهوری اسلامی…………………………………. 45
2-2-2- قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه در محاکم …………………….. 46
2-2-3- وصیت در قانون مدنی………………………………………………………………….. 46
2-2-3-1- وصی…………………………………………………………………………………. 47
2-2-3-2- موصی به…………………………………………………………………………….. 47

یک مطلب دیگر :

 

مقاله با موضوع ساختار اجتماعی

 

2-2-3-3- موصی له…………………………………………………………………………….. 48
2-2-3-4- وصی…………………………………………………………………………………. 48
2-2-3-5- از قانون مدنی در مورد وصیت……………………………………………………… 48
2-2-4-  وصیت در قانون امور حسبی………………………………………………………….. 50
2-2-4-1- وصیت خود نوشته…………………………………………………………………… 50
2-2-4-2-  وصیت نامه رسمی………………………………………………………………….. 50
2-2-4-3- وصیتنامه سری………………………………………………………………………. 51
2-2-4-4- وصیت نامه شفاهی………………………………………………………………….. 51
2-2-4-5- موادی از قانون امور حسبی…………………………………………………………. 51
2-3-  تعارض قانون مدنی و مقررات احوال شخصیه (وصیت) مذاهب چهارگانه…………….. 53
2-3-1- حل تعارض…………………………………………………………………………….. 53
2-3-2- شرایط اعمال احوال شخصیه ایرانیان غیر شیعه………………………………………. 53
2-3-3- رویه دادگاه های ایران در مورد دعاوی ایرانیان غیر شیعه……………………………. 54
فصل سوم: بحث و نتیجه گیری
3-1- نتیجه گیری………………………………………………………………………………… 55
منابع …………………………………………………………………………………………….. 57
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………… 59
چکیده  
موضوعات مربوط به احوال شخصیهافراد از جمله وصیت تملیکی از امور مهم و زیربنایی هر جامعه می‌باشد.فقه اسلامی و قوانین موضوعه جمهوری اسلامی ایران  به خاطر ویژگی‌های وصیت، احکام و مقررات خاصی برای آن وضع نموده است. با توجه به اختلاف بینقواعد و مقررات فقهی مذاهب اسلامی، احکام و مقررات مربوط به احوال شخصیه در مذاهب مختلف نیز اختلاف پیدا می‌کند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران نیز این تفاوت را محترم شمرده و مطابق اصول 12 و 13 قانون اساسی، اجازه داده ایرانیان غیرشیعه در احوال شخصیه (ازدواج، طلاق، ارث، وصیت) بر طبق مذاهب خودشان عمل می‌کنند.همچنین طبق ماده واحده قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاکم، مصوب 1312، دادگاه های ایران دعاوی مربوط به احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه را،باید طبق قواعد و سنن مسلّم مذهبی شخص طرف دعوا رسیدگی نمایند.ازاین رو ضرورت شناسایی و تطبیق مذاهب اربعه اهل سنت با حقوق موضوعه ایران احساس می شود. در این تحقیق مختصر تطبیق وصیت تملیکی در مذاهب اربعه اهل سنتبا قوانین جمهوری اسلامی ایران با واکاوی و شناخت نقاط مشترک و اختلاف،به شناخت دقیق و مناسب از جایگاه وصیت تملیکی در حقوق ایران کمک خواهد نمود. با توجه به اندک پژوهش و تحقیق صورت گرفته می توان گفت:در فقه اهل سنت قاعده لاوصیه للوارث جاری بوده و لذا وصیت به نفع وراث یا جانیز نبوده و یا محتاج اجازه ورثه می باشد. احناف اعتقاد دارند وصیت دیوانه باطل است همچنین اکثریت فقهای اهل سنت هر گاه موصی در وقت انشاء وصیت دارای اهلیت کامل باشد و سپس دیوانه شود وصیت او صحیح می باشد! حنفیه معتقدند اگر موصی وارث یا دینی نداشته باشد وصیت زائد برثلت و حتی وصیت به تمام اموال صحیح است و منوط به اجازه متصدی  بیت المال نیست. زیر بیت المال وارث محسوب نمی شود. اما در فقه امامیه که منبع حقوق موضوعه جمهوری اسلامی ایران می باشد، موصی مجاز به وصیت به نفع هر شخص اعم از وراث یا غیروراث می باشد. اکثر فقهای امامیه وصیت سفیه را باطل می دانند، زیرا در کنار بلوغ و عقل (رشد موصی) را نیز شرط صحت می دانند. اما در مذاهب اهل سنت رشد تحقق شرط صحّت وصیت نبوده و سفیه نیز می تواند وصیت کند.
مقدمه  
سرزمین ایران از دیر باز مهد زیست مسالمت آمیز اقوام، ملل، فرق و مذاهب مختلف بوده است. افتخار این دیار آن است که توانسته مذاهب و آیین­های مختلف را در خود جای دهد و قرن ها زندگی توام با آسایش و آرامش را در زیر پرچم دوستی و مدارا هدیه آنانی کند که دل در گرو مهر مام میهن نهاده اند.
قانون اساسی در جمهوری اسلامی ایران حقوق اقلیت های ساکن در ایران را به رسمیت شناخته و طبق قانون اساسی جمهوری اسلامی که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357با آرای اکثریت قریب به اتفاق مردم به تصویب رسید به حقوق اقلیت ها و ایرانیان غیر شیعه اشاره و اهتمام لازم شده است. از مذاهب غیرشیعه ساکن در کشور برادران اهل سنتمی باشند. اهل سنت در چارچوب قانون اساسی از حقوق تعیین شده خود برخوردارند.
مطابق قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مطابق اصول 12 و 13 قانون اساسی ایرانیان غیرشیعه در احوال شخصیه (ازدواج، طلاق، ارث، وصیت) بر طبق مذاهب خودشان عمل می‌کنند و در انجام احکام و مقررات و مراسم مذهب خودشان آزادند. همچنین طبق ماده واحده قانون اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه در محاکم، مصوب 10/5/1312، دادگاه های ایرانی دعاوی مربوط به احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه را باید طبق قواعد و سنن مسلّم مذهبی شخص طرف دعوا رسیدگی نمایند و دادگاه ها حق ندارند طبق قانون ماهوی رسمی(قانون شیعه)به آن رسیدگی کنند.
از طرفی وصیت و به طور خاص وصیت تملیکی از جمله اعمال حقوقى است که هر فردى ممکن است نیازمند آن باشد. افراد باید بتوانند برای وضعیت و مالکیت اموال خود برای پس از مرگ تصمیم گیری نمایند. همچینین چه بسیار دیده شده است اشخاص دیون و طلبهاى خویش را نمى‌توانند در زمان حیات خود پرداخت و یا مطالبه نمایند و یا تمایل به انجام کارى داشته‌اند و یا قسمتى از آن را انجام و قسمتى را ناتمام گذاشته‌اند، ولى اجل مجال اتمام و یا انجام آن کار راناممکن ساخته است. در بسیارى از موارد و به طور مثال مواردى که مطرح گردید، وصیت عمل حقوقى مفیدى است که موجب رضایت و آرامش خاطر افراد در حیات دنیوى آنها مى‌گردد.
از طرفی به جهت اهمیت وصیت در زندگى اجتماعى افراد در فقه اسلامى و حقوق مدنى این مبحث از اهمیت وافرى برخوردار می‌باشد و همواره مباحث وصیت موردتوجه حقوقدانان و فقهاى اسلامى بوده است.
شکى نیست که فلسفه وجودى حقوق و بالاخص حقوق مدنى تنظیم و برقرارى عدالت در مطالبات و دیون و اساساً روابط حقوقى افراد است لذا اقتضاى این امر این است که در مورد مراودات و معاملات حقوقى اشخاص بعد از حیات دنیوى نیز قواعد و مقرراتى حاکم باشد که موجب حمایت از حقوق بازماندگان او باشد.
اهمیت وصیت در اسلام به اندازه‌اى است که پیامبر اکرم(ص) دراین‌باره فرموده‌اند:

2-1-1-3- نظر فقهای اهل سنت و تشیع در مورد ازدواج مرد مسلمان با زن غیر مسلمان ………………………. 39
2-1-2- موانع نکاح جهانگردان در حقوق ایران ……………………………………………………………….. 43
2-1-2-1- موانع ناشی از قرابت نسبی (خونی) …………………………………………………………….. 43
2-1-2-2- موانع ناشی ازقرابت سببی …………………………………………………………………………. 44
2-1-2-3- موانع ناشی از قرابت رضاعی ( شیری) …………………………………………………………………………. 47
2-1-2-4- موانع متفرقه ………………………………………………………………………………………………… 48
2-1-2-5- رعایت مصالح كشور ……………………………………………………………………………………………… 49
2-1-3- جایگاه ازدواج خارجیان(جهانگردان) در سایر ادیان …………………………………………. 50
2-1-3-1- آیین یهود و مسئله ازدواج زنان با مرد خارجی ……………………………………………………… 50
2-1-3-2- دین مسیحیت و ازدواج زنان با خارجیان …………………………………………………………………….. 50
2-1-3-3- ازدواج بهائی …………………………………………………………………………………………………. 52
2-2- قانون حاکم بر احوال شخصییه اقلیتهای دینی در ایران ……………………………….. 52

 

2-2-1- دیدگاه فقه شیعه ………………………………………………………………………………………..54
2-2-2- دیدگاه حقوقی …………………………………………………………………………………………….. 56
2-2-3- دیدگاه اسلامی ……………………………………………………………………………………………… 58
2-3- قانون حاکم بر نکاح جهانگردان در صورت حدوث اختلاف تابعیت زوجین ……………………………………… 58
2-3-1- نکاح بیگانگان در ایران …………………………………………………………………………………………………… 59
2-3-2- نکاح ایرانیان در خارجه ……………………………………………………………………………………….. 60
2-3-3- اختلاف تابعیت زن و مرد …………………………………………………………………….. 62
فصل سوم : آثار ازدواج جهانگردان در حقوق ایران
3-1- تمکین ……………………………………………………………………………………….. 65
3-1-1- اقسام تمكین ………………………………………………………………………….. 65

یک مطلب دیگر :

3-1-1-1- شرایط تمکین ……………………………………………………………………………………. 66
3-1-1-2- موانع تمکین ………………………………………………………………………………….. 67
3-1-1-3- رابطه تمکین با نفقه …………………………………………………………………………………….. 67
3-1-2- نشوز و آثار آن ……………………………………………………………………………………………. 68
3-1-2-1- عدم استحقاق نفقه ………………………………………………………………………….. 69
3-1-2-2- دعوای الزام به تمكین …………………………………………………………………………. 70
3-1-2-3- اجازه ازدواج دوم …………………………………………………………………. 71
3-1-3- مسئله استناد به قانون خارجی در روابط زوجین ……………………………… 72
3-1-3-1- سیستم آلمانی ؛ عدم لزوم استناد به قانون خارجی ……………………………………….. 72
3-1-3-2- سیستم انگلیسی ؛ لزوم استناد به قانون خارجی ……………………………………………… 73
3-1-3-3- سیستم فرانسوی یا سیستم حد وسط:عدم لزوم استناد به قانون خارجی وقتی که مسئله مربوط به نظم عمومی است ……………………………………………………………………………………………………73
3-2- قانون حاکم بر طلاق جهانگردان ……………………………………………………………………………………….. 74
3-2-1- طلاق بین زن و شوهری که تبعه یک دولت هستند  …………………………………………. 74

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

یک مطلب دیگر :

BUCM لیست سایت ها

 

چکیده ………………………………………………………………………………………………………………………………..	1
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………………………	2
الف) بیان مسئله …………………………………………………………………………………………………………………..	3
ب) سوالات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..	4
ج) پیشینه تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………	4
د) فرضیات تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………….	5
ه) اهداف و ضرورت تحقیق ………………………………………………………………………………………………….	5
و) روش تحقیق …………………………………………………………………………………………………………………..	6
ز) ساماندهی تحقیق ……………………………………………………………………………………………………………..	6
فصل اول: کلیـات تحقیق
1-1- معنا و مفهوم حق از نظر لغوی و اصطلاحی …………………………………………………………………..	7
1-1-1- حق از نظر لغوی …………………………………………………………………………………………………….	7
1-1-2- حق از نظر اصطلاحی………………………………………………………………………………………………	8
1-1-3- خیار………………………………………………………………………………………………………………………	8
1-1-3-1- خیار از نظر لغوی ……………………………………………………………………………………………….	9
1-1-3-2- خیار از نظر فقها و حقوقدانان ………………………………………………………………………………	9
الف) معنا و مفهوم اصطلاحی خیار از نظر فقهاء……………………………………………………………………….	9
ب) خیار از نظر فقهای عامه ………………………………………………………………………………………………….	10
1-1-3-3- تقسیم بندی خیارات از منظر فقهای( شیعه و عامه) و قانون مدنی ……………………………	11
الف) خیارات از نظر فقهای شیعه ………………………………………………………………………………………….	11
ب) خیارات از نظر فقهای عامه ……………………………………………………………………………………………..	11
پ) خیارات از نظر قانون مدنی ……………………………………………………………………………………………..	11
1-2- فسـخ ………………………………………………………………………………………………………………………..	14
1-2-1- معنا و مفهوم فسخ ………………………………………………………………………………………………….	14
1-2-1-1- معنا و مفهوم فسخ از نظر لغوی ……………………………………………………………………………	14
1-2-1-2- معنا و مفهوم فسخ از نظر اصطلاحی و فقهی ………………………………………………………….	15
1-2-1-3- فسخ از حیث ماهیت …………………………………………………………………………………………..	15
1-2-1-4- انوع فسخ ………………………………………………………………………………………………………….	16
1-2-1-5- تفاوت فسخ با انفساخ و تفاسخ ……………………………………………………………………………	17
1-2-2- اسباب و شرایط و موانع فسخ ………………………………………………………………………………….	19
1-2-2-1- اسباب ایجاد حق فسخ قرارداد ……………………………………………………………………………..	19
الف) نقض اساسی در حقوق ایران ………………………………………………………………………………………..	19
ب) عدم اجرای تعهد در مهلت اضافی در حقوق ایران ……………………………………………………………..	22
پ) اعلام فسخ در حقوق ایران ……………………………………………………………………………………………..	22
1-2-2-2- موانع اعمال فسخ ……………………………………………………………………………………………….	23
الف) حق جبران عدم اجرای تعهد به وسیله متعهد …………………………………………………………………..	24
ب) موانع اعمال فسخ در حقوق ایران ……………………………………………………………………………………	24
1-2-2-3- تضمین کافی در نقض اساسی قابل پیش بینی …………………………………………………………	25
1-2-3- آثار فسخ ……………………………………………………………………………………………………………….	25
1-2-3-1- اثر فسخ نسبت به گذشته در حقوق ایران ………………………………………………………………	25
1-2-3-2- استرداد اموال و منافع ………………………………………………………………………………………….	26
الف) استرداد مال یا پول پرداخت شده ……………………………………………………………………………………	27
ب) مالی که ارزش آن کاهش یافته ………………………………………………………………………………………..	27
پ) عدم امکان استرداد …………………………………………………………………………………………………………	28
ت) استرداد منافع …………………………………………………………………………………………………………………	29
1-2-3-3- حقوق و تعهدات قابل اجرای بعد از فسخ ……………………………………………………………..	30
الف) مطالبه خسارت ……………………………………………………………………………………………………………	30
ب) وضع عقد از لحاظ فسخ در صورت عدم انجام تعهد ………………………………………………………….	33
1-2-3-4- آثار فسخ نسبت به اشخاص ثالث در حقوق ایران …………………………………………………..	34
1-2-3-5- حق فسخ در عقود جایز و لازم …………………………………………………………………………….	35
الف) حق فسخ در عقد جایز …………………………………………………………………………………………………	35
ب) حق فسخ در عقد لازم ……………………………………………………………………………………………………	37
1-3- شرط ………………………………………………………………………………………………………………………..	39
1-3-1- تعاریف …………………………………………………………………………………………………………………	39
1-3-1-1- تعریف شرط در علوم مختلف ……………………………………………………………………………..	39
1-3-1-2- شرط از دیدگاه فقه امامیه …………………………………………………………………………………….	40
1-3-1-3- جمع تعاریف در حقوق ………………………………………………………………………………………	41
1-3-2- شرط فعل و صحت و فساد شروط …………………………………………………………………………..	43
1-3-2-1- توصیف شرط فعل ……………………………………………………………………………………………..	43
الف) شرط فعل (حقوقی و مادی) ………………………………………………………………………………………….	43
ب) شرط فعل حقوقی کلی …………………………………………………………………………………………………..	44
پ) متعذر شدن انجام شرط ………………………………………………………………………………………………….	45
1-3-2-2- صحت و فساد شرط …………………………………………………………………………………………..	45
الف) شرایط صحت شرط در فقه …………………………………………………………………………………………..	45
ب) شروط باطل ………………………………………………………………………………………………………………….	45
1-3-3- مبنای الزام آور بودن شروط ……………………………………………………………………………………..	48
1-3-3-1- اصل اباحه در شروط …………………………………………………………………………………………..	48
1-3-3-2- دیدگاه فقها و الزام آور بودن شروط ……………………………………………………………………..	50
1-3-4- ارتباط شرط و قرارداد اصلی …………………………………………………………………………………….	52
1-3-4-1- تأثیر لزوم عقد و تعهد اصلی در شرط …………………………………………………………………..	53
1-3-4-2- تبعیت شرط از عقد یا تعهد اصلی ………………………………………………………………………..	53
1-3-4-3- تبعیت عقد و تعهد اصلی از شرط …………………………………………………………………………	55
1-3-4-4- استقلال شرط از عقد ………………………………………………………………………………………….	55
1-3-4-5- وجوه افتراق خیار شرط و خیار تخلف از شرط ……………………………………………………..	57
1-3-4-6- تخلف از شرط فعل به نحو تعدد مطلوب بوده یا وحدت مطلوب …………………………….	58
فصل دوم: شرط فعل
2-1- دیدگاه فقها در خصوص تخلف از شرط فعل و بررسی نظرات ………………………………………..	62
2-1-1- ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل ………………………………………………………………………….	62
2-1-2- دیدگاه فقها در خصوص تخلف از شرط فعل …………………………………………………………….	63
2-1-2-1- نظریه لازم الوفا نبودن شرط …………………………………………………………………………………	63
2-1-2-2- نظریه وجوب وفاء به شرط و اجبار ممتنع ……………………………………………………………..	63
2-1-2-3- نظریه الزام به وفای به شرط یا ثبوت خیار با تخلف مشروط علیه ……………………………..	64
2-1-3- دیدگاه فقها در خصوص امکان اجبار مشروط علیه به مفاد شرط …………………………………..	64
2-1-3-1- نظریه عدم امکان اجبار مشروط علیه …………………………………………………………………….	65
2-1-3-2- امکان اجبار مشروط علیه و بررسی و توجیه نظریه جواز اجبار …………………………………	66
2-1-3-3- قول به تفصیل ……………………………………………………………………………………………………	68
2-1-3-4- بیان نظر منتخب در خصوص اجبار ………………………………………………………………………	68
2-1-4- تخلف مشروط علیه از انجام مفاد شرط و فسخ عقد ……………………………………………………	71
2-1-4-1- نظر غیر مشهور ………………………………………………………………………………………………….	71
2-1-4-2- نظر مشهور ………………………………………………………………………………………………………..	71
2-1-5- ارش به عنوان ضمانت اجرای تخلف از شرط …………………………………………………………….	72
2-1-5-1- نظر مشهور ………………………………………………………………………………………………………..	72
2-1-5-2- نظر غیر مشهور ………………………………………………………………………………………………….	73
2-1-6- حکم تخلف مشروط علیه در شرط به نفع ثالث ………………………………………………………….	73
2-1-6-1- نظریه عدم امکان اجبار مشروط علیه از سوی ثالث …………………………………………………	73
2-1-6-2- نظریه امکان اجبار مشروط علیه از سوی ثالث ………………………………………………………..	74
2-1-6-3- نقد و بررسی نظرات ………………………………………………………………………………………….	74
2-1-7- تخلف از شرط فعل حقوقی که به نفع شخص معین است ……………………………………………	75
2-1-8- حکم شرط فعل انشایی قابل نیابت ……………………………………………………………………………	76
2-2- ضمانت اجرای تخلف از شرط ترک فعل حقوقی و بررسی اقوال فقها ……………………………….	78
2-2-1- نظریه صحت معامله خلاف شرط ……………………………………………………………………………..	78
2-2-1-1- مبانی اصولی نظریه صحت از دیدگاه فقها ……………………………………………………………..	78
2-2-1-2- نقد و بررسی دلائل …………………………………………………………………………………………….	80
2-2-2- نظریه عدم صحت معامله خلاف شرط ………………………………………………………………………	81
2-2-2-1- مبانی اصولی نظریه عدم صحت ……………………………………………………………………………	81
2-2-2-2- نقد و تحلیل مبانی نظریه عدم صحت معامله ثانوی …………………………………………………	84
2-2-3- نظرات فقهای عامه و امامیه در خصوص شرط ترک فعل …………………………………………….	87
فصل سوم: آثار تخلف از شرط فعل در حقوق موضوعه ایران
3-1- ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل در حقوق موضوعه ایران …………………………………………..	91
3-1-1- ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل از دیدگاه حقوقدانان …………………………………………….	91
3-1-2- آثار و ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل در روابط طرفین قرارداد و اشخاص ثالث ………	93
3-1-2-1- آثار و ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل در روابط طرفین قرارداد ………………………….	93
3-1-2-2- آثار و ضمانت اجرای تخلف از شرط فعل نسبت به اشخاص ثالث …………………………..	98
3-2-ضمانت اجرای تخلف از شرط ترک فعل حقوقی در حقوق موضوعه ایران و بررسی نظرات مختلف…	101
3-2-1- عدم ملازمه بین شرط ترک فعل حقوقی و سلب حق ………………………………………………….	101
3-2-2- نظریه صحت معامله خلاف شرط ترک فعل حقوقی ……………………………………………………	103
3-2-2-1- پیروان نظریه صحت ……………………………………………………………………………………………	103
3-2-2-2- بررسی مستندات قانونی نظریه صحت معامله خلاف شرط ………………………………………	106
3-2-3- نظریه عدم نفوذ معامله خلاف شرط ترک فعل حقوقی ………………………………………………..	110
3-2-3-1- نظر بطلان معامله خلاف شرط ترک فعل حقوقی ……………………………………………………	111
3-2-3-2- نظر غیر نافذ بودن معامله خلاف شرط ترک فعل حقوقی …………………………………………	118
نتیجه و پیشنهاد ……………………………………………………………………………………………………………………	123
منابع …………………………………………………………………………………………………………………………………..	126
پیوست ……………………………………………………………………………………………………………………………….	131

2-6-2-3- پیکر بندی و سازماندهی.. 37
2-6-2-4- موافق بودن با رویه ایمن.. 37
2-6-2-5- امضای الکترونیکی مطمئن.. 39
2-7- امضای الکترونیکی.. 40
2-7-1- تعریف امضای الکترونیکی.. 40
2-7-2- ویژگی های امضای الکترونیکی.. 40
2-7-3- انواع امضای الکترونیکی.. 42
2-7-3-1- امضای الکترونیکی ساده 42
2-7-3-2- امضای زیست سنجی.. 43
2-7-3-3- امضای مبتنی بر رمزنگاری و انواع آن. 45
2-7-3-3-1- رمز نگاری یکطرفه. 45
2-7-3-3-2- رمز نگاری متقارن. 45
2-7-3-3-3- رمز نگاری نامتقارن. 46

 

2-7-4- امضای دیجیتال. 47
2-7-4-1- فن آوری و زیر ساخت امضای دیجیتال. 47
2-7-4-2- رمز نگاری.. 47
2-7-4-3- رمز نگاری کلید عمومی.. 48
2-7-4-4- نحوه ایجاد یک امضای دیجیتال. 48
2-7-4-5- مرجع گواهی امضاء. 49
2-8- ارزش اثباتی امضای الکترونیک… 51
2-8-1- سابقه مطمئن.. 52
فصل سوم: اعتبار و ارزش اثباتی دلیل الکترونیکی
3-1- مقدمه. 55
3-2- عناصر اعتبار دلیل یا عناصر اصلی تشکیل دهنده یک سند معتبر. 55
3-2-1- نوشته. 56
3-2-1-1- تعریف نوشته و کارکرد آن. 56
3-2-1-2- برابری داده پیام و نوشته. 57
3-2-2- امضاء. 60
3-2-2-1- تعریف امضاء و کارکرد آن. 60
3-2-2-2- تأمین کارکردهای امضاء در دلیل الکترونیکی.. 62
3-2-2-3- برابری امضای الکترونیکی و امضای سنتی.. 62
3-2-2-4- فرض انتساب سند به صادر کننده 63

یک مطلب دیگر :

3-3- اصالت… 65
3-3-1- تعریف اصالت و کارکرد آن. 66
3-3-2- تأمین عنصر اصالت در اسناد الکترونیکی.. 67
3-4- قابلیت پذیرش و ارزش اثباتی دلیل الکترونیکی.. 69
3-4-1- بررسی برخی از قواعد عمومی ادله اثبات دعوا 70
3-4-1-1- نوع نظام ارزیابی دلیل در حقوق ایران. 70
3-4-1-2- اعتبار قرارداد خصوصی خلاف مقررات ادله اثبات دعوا 71
3-4-1-3- امکان اجبار دارنده سند به ارائه آن در دادگاه 73
3-4-2- قابل استناد بودن دلیل الکترونیکی.. 75
3-4-3- ارزش اثباتی دلیل الکترونیکی.. 77
3-4-3-1- ارزش اثباتی دلیل الکترونیکی عادی.. 78
3-4-3-2- ارزش اثباتی دلیل الکترونیکی مطمئن.. 79
3-4-4- بار اثبات دعوا 84
3-4-5- تعارض دلایل.. 85
3-4-6- تکذیب صحت سند. 86
3-4-6-1- اظهار انکار و تردید. 86
3-4-6-2- ادعای جعل.. 87
3-4-7- ارجاع دهی دلیل الکترونیکی.. 88
3-5- بررسی اعتبار قانونی دلیل الکترونیکی پیش از تصویب قانون تجارت الکترونیک… 90
3-6- موانع پذیرش دلیل الکترونیکی در نظام قضایی ایران. 93
نتیجه‌گیری.. 95
منابع. 96
چکیده انگلیسی….98

2-10-1- نظریه اول:پایین بودن ارزش و اختیار زن نسبت به شوهر…………………………………………………..31
2-10-2- نظریه دوم:مسئولیت مالی و اجتماعی مرد نسبت به زن بیشتر است……………………………………..32
فصل سوم: شرایط و موانع ارث بردن زوجه
3-1- شرایط ارث بردن زوجه………………………………………………………………………………………………………35
3-1-1- وجود پیمان زناشوئی………………………………………………………………………………………………………36
3-1-1-1- صحت نکاح و مساله زناشویی……………………………………………………………………………………..36
3-1-1-2- ازدواج در حال بیماری منتهی به مرگ…………………………………………………………………………..38
3-1-1-3- مبنای این حکم استثنائی……………………………………………………………………………………………..38
3-1-1-3- الف- بطلان عقد به موجب روایات و اجماع…………………………………………………………………38
3-1-1-3- ب- سوء نیت زوج…………………………………………………………………………………………………….40
3-1-1-4- شرایط محرومیت زن از ارث شوهر بر طبق ماده 945ق.م ……………………………………………….40
3-1-1-5- انتقاد بر ماده 945ق.م………………………………………………………………………………………………….42
3-1-2- دائمی بودن پیمان زناشوئی………………………………………………………………………………………………43
3-1-2-1- نظرات فقها در خصوص توارث زوجین در ازدواج موقت……………………………………………….43
3-1-2-1-الف- نظر اول: نکاح منقطع مثل نکاح دائم مطلقاً موجب ارث خواهد بود خواه شرط ارث شده باشد، خواه نه………………………………………………………………………………………………………………………………43
3-1-2-1- ب-نظردوم:اصولا نکاح منقطع موجب ارث است مگراینکه شرط عدم توارث شده باشد……..44
3-1-2-1- ج-نظرسوم:اصولا نکاح منقطع موجب ارث نیست مگراینکه شرط توارث گردیده باشد………45
3-1-2-1- د-نظرچهارم:نکاح منقطع مطلقا موجب ارث نیست،خواه شرط توارث شده باشد،خواه نه……45
3-1-2-2- روایاتی که بر عدم توارث زوجین در نکاح موقت دلالت دارد………………………………………….46
3-1-2-3- نظر قانون مدنی………………………………………………………………………………………………………….47
3-1-3- بقای رابطه زوجیت تا زمان فوت……………………………………………………………………………………..48
3-1-3-1- توارث زوجین در صورت فوت یکی از آنها در عده طلاق رجعی…………………………………….48
3-1-3-2- ارث زوجه در طلاق در مرض متصل به موت………………………………………………………………49
3-1-3-2-الف- شرایط ارث بری زوجه بر طبق ماده 944ق.م…………………………………………………………50

 

3-1-3-2- ب- مبنای ارث بردن زوجه در طلاق در مرض متصل به موت……………………………………….51
3-1-3-2- ب- 1- روایاتی که قصد اضرار را علت ارث بری زوجه میداند……………………………………….51
3-1-3-2- ب- 2- عدم نفوذ طلاق نسبت به ارث…………………………………………………………………………52
3-1-3-3- وضعیت ارث زوجه در طلاقی که به درخواست زن و به حکم دادگاه واقع میشود………………53
3-1-4- محروم و ممنوع نبودن از ارث ………………………………………………………………………………………..54
3-1-4-1- قتل مورث…………………………………………………………………………………………………………………55
3-1-4-1- الف- مقتول باید به هنگام مرگ در مقام مورث قاتل باشد……………………………………………….56
3-1-4-1- ب- قتل باید عمدی باشد……………………………………………………………………………………………56
3-1-4-1- ج- قتل مورث به حکم قانون یا برای دفاع نباشد……………………………………………………………56
3-1-4-2- کفر…………………………………………………………………………………………………………………………..57

یک مطلب دیگر :

3-1-4-3- لعان………………………………………………………………………………………………………………………….58
3-1-4-3- الف- لعان و تشریفات آن……………………………………………………………………………………………59
فصل چهارم: کمیت و کیفیت سهم الارث زوجه
4-1 قلمرو سهم الارث زوجه……………………………………………………………………………………………………….60
4-2- صاحب فرض بودن زوجه…………………………………………………………………………………………………..61
4-3- وراثت زوجه همراه با وارثان نسبی……………………………………………………………………………………….62
4-4- ارث زوجه با وجود اولاد برای متوفی……………………………………………………………………………………63
4-5- ارث زوجه در صورت نبود اولاد برای متوفی ………………………………………………………………………..64
4-6- سهم الارث زوجات متعدد…………………………………………………………………………………………………..64
4-7- ارث زوجه ای که قرابت نسبی با متوفی دارد………………………………………………………………………….65
4-8- سهم الارث زوجه ای که وارث منحصر به فرد است……………………………………………………………….66
4-8-1- اقوال فقهای شیعه در صورتی که زوجه وارث منحصر به فرد باشد……………………………………….66
4-8-1-1- نظریه که زوجه را از بردن بیش از 4/1محروم میدارد ……………………………………………………..66
4-8-1-1- الف- اصل عدم وراثت……………………………………………………………………………………………….67
4-8-1-1- ب- شهرت عظیم این نظر نزد فقها………………………………………………………………………………68
4-8-1-1- ج- مضامین غیر قابل خدشه روایات…………………………………………………………………………….68
4-8-1-2- نظریه ای که زوجه را وارث تمام ترکه میداند………………………………………………………………..69
4-8-1-3- نظریه فقها مبنی بر تقاوت قایل شدن بین زمان حضور امام و زمان غیبت…………………………..70
4-8-2- نظر قانون مدنی……………………………………………………………………………………………………………..71
4-9- بیان نظرات فقها در خصوص اموال موضوع ارث زوجه …………………………………………………………72
4-9-1- نظر اول:ارث بردن زوجه از تمام ترکه……………………………………………………………………………….72
4-9-2- نظر دوم:اختصاص محرومیت زوجه به عرصه خانه و اماکن مسکونی …………………………………..74
4-9-3- نظر سوم:حرمال زوجه از عین زمین منزل و ارث بردن او از بهای آن…………………………………….76
4-9-4- نظر چهارم:تفصیل زوجه دارای فرزند و زوجه ای که فرزند ندارد…………………………………………77
4-9-5-نظرپنجم:محرومیت زوجه از عین بنا و درختان و محرومیت او از ارث بردن زمین بطور مطلق…..79
4-10- نظر قانون مدنی………………………………………………………………………………………………………………..80
4-11- ارث زوجه از حق شفعه……………………………………………………………………………………………………82
فصل پنجم:تحولات قانونی راجع به ارث زوجه
5-1- تحولات اجتماعی و اقتصادی و امکان تحول در قانون گذاری در مورد ارث زوجه…………………….85
5-1-1- ارث زن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران……………………………………………………………….85
5-1-2- ارث زن در اعلامیه جهانی حقوق بشر وکنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان…………………86
5-1-3- مقتضیات زمانی و تاثیر آن بر میراث زوجه………………………………………………………………………..87
5-1-4- تحولات اقتصادی و اثر آن بر اصلاح ارث زوجه ……………………………………………………………….88
5-1-5- تحولات اجتماعی و اثر آن بر اصلاح ارث زوجه………………………………………………………………..90
5-1-6- حکم حکومتی و مصلحت اجتماعی و تاثیر آن در اصلاح ارث زوجه……………………………………94
5-2- تلاش متفکرین و حقوقدانان اسلامی برای یافتن راحلهای مناسب قانونی…………………………………..96
5-2-1- تمییز فقه از اسلام ضروری است………………………………………………………………………………………97
5-2-2- پذیرش نظرهای نو وجدید در امور اجتماعی……………………………………………………………………..98
5-2-3- راهکاری برای جبران نقیصه سهم الارث زوجه ……………………………………………………………….99
5-3- نظر رهبر معظم انقلاب راجع به اصلاح ارث زوجه ……………………………………………………………..100
5-4- بررسی روند اصلاح مواد 946،947و948ق.م……………………………………………………………………….102
5-4-1- نظر فقها و حقوقدانان در خصوص اصلاحیه راجع به ارث زوجه……………………………………….106