2-2 انواع حسگرهای گازی  ……………………………………………………………………………………………………….  27

2-3 حسگرهای گازی نیم‏رسانا اکسید-فلزی  ………………………………………………………………………….  29

2-4 خواص حسگرهای گازی  ……………………………………………………………………………………………………  30

2-4-1 حساسیت  ………………………………………………………………………………………………………………………  30

2-4-2 گزینش  ………………………………………………………………………………………………………………………….  34

2-4-3 زمان پاسخ / زمان بازگشت  …………………………………………………………………………………………..  34

2-5 مروری بر مقاله‏های موجود دربارۀ حسگرهای گازی بر پایۀ نانوساختارهای اکسید نیکل  .  34

فصل سوم- مراحل آزمایشگاهی رشد نانوساختارهای اکسید نیکل به روش عملیات حرارتی در اتمسفر اکسیژن و اسپری پایرولیزیز و آماده‏سازی لایۀ حسگر گازی

3-1 مقدمه  ……………………………………………………………………………………..  59

3-2 انواع روش‏های رشد نانوساختارهای اکسید نیکل  ……………………………………………………………..  59

3-3 تهیۀ نانوساختارها به روش اسپری پایرولیزیز  ……………………………………………………………………  60

3-3-1 جزئیات دستگاه اسپری پایرولیزیز  ………………………………………………………………………………..  60

3-3-2 آماده‏سازی زیرلایه  ……………………………………………………………………………………..  61

3-3-3 تهیۀ محلول  ………………………………………………………………………………………………..  62

3-3-4 پارامترهای لایه‏نشانی  ………………………………………………………………………………….  63

3-4 تهیۀ لایه‏های نازک نانوساختار به روش عملیات حرارتی در اتمسفر اکسیژن  ………………….  64

3-4-1 کورۀ الکتریکی تیوبی  …………………………………………………………………………………………………….  64

3-4-1-1 متعلقات کوره  ……………………………………………………………………………………………………………  65

3-4-1-2 سیستم خلأ به کار رفته …………………………………………………………………………………………….  65

3-4-2 مراحل سنتز نانوساختارهای اکسید نیکل  …………………………………………………………………….  66

3-4-2-1 تهیۀ قرص‏های نیکل  ………………………………………………………………………………………………..  67

3-4-2-2 عملیات حرارتی قرص‏ها  ……………………………………………………………………………………………  68

3-5 حسگر گازی  ……………………………………………………………………………………………….  69

3-5-1 جزئیات دستگاه حسگر گازی  ……………………………………………………………………………………….  70

3-5-2 آماده سازی لایه حسگر  …………………………………………………………………………………………………  72

3-5-2-1 الکترود گذاری  ………………………………………………………………………………………………………….  72

فصل چهارم- نتایج و بحث در مورد مورفولوژی و خواص ساختاری نانوساختارهای NiO و نتایج مشخصه‏یابی حسگرهای گازی ساخته شده بر پایۀ لایه‏های نازک اکسید نیکل

4-1 مقدمه  ……………………………………………………………………………………..  75

4-2 بررسی خواص فیزیکی لایه‏های نانوساختار اکسید نیکل تهیه شده به روش عملیات حرارتی در اتمسفر اکسیژن  .  75

4-2-1 معرفی نمونه‏های سنتز شده  ……………………………………………………………  76

4-2-2 بررسی اثر فاصلۀ قرص‏ها از مرکز ناحیۀ بسیار گرم کوره بر مورفولوژی نمونه‏ها  …………  78

4-2-3 بررسی اثر دما بر مورفولوژی نمونه‏ها  ……………………………………………………………………………  79

4-2-4 آنالیز عنصری نمونه‏ها………………………………………………………………………………………………………  80

4-3 بررسی خواص فیزیکی لایه‏های نانوساختار اکسید نیکل تهیه شده به روش اسپری پایرولیزیز…………………………………………………………………………………………………………  80

4-3-1 مطالعۀ مورفولوژی سطح لایه‏ها  ……………………………………………………………………………………  81

4-3-2 مطالعۀ خواص ساختاری لایه‏ها   …………………………………………………………………………………..  81

4-4 نتایج حاصل از حسگر لایه‏های نازک NiO سنتز شده به روش اسپری پایرولیزیز  ………….  82

4-4-1 زمان پاسخ و بازیابی حسگر لایه‏های نازک NiO سنتز شده به روش اسپری پایرولیزیز  87

4-5 بحث و نتیجه‏گیری  …………………………………………………………………………………………. 88

4-5-1 عملیات حرارتی در اتمسفر اکسیژن  ……………………………………………………………………………..  89

4-5-2 اسپری پایرولیزیز  …………………………………………………………………………………………………………..  89

4-5-3 حسگر گازی  ………………………………………………………………………………………………………………….  89

منابع  ……………………………………………………………………………………………………….  90

1 مقدمه

یک مطلب دیگر :

اکسیدهای نیکل ممکن است به صورت‏های گوناگون مانند NiO، NiO₂، NiO₄ و Ni₂O₃ وجود داشته ‏باشند ]1[. این اکسیدها به صورت پودرهای سیاه یا سبز رنگ موجود هستند که شکل سیاه آن‏ها از نظر شیمیایی واکنش‏پذیر است در حالی که شکل سبز آن‏ها بی‏اثر و دیرگداز می‏باشد. اکسید مورد نظر ما در این پایان‏نامه NiO می‏باشد که به این اکسید، Green nickel oxide،             Nickel monoxide  و Nickelous oxide هم گفته ‏می‏شود.

NiO کپه‏ای، مقاومت ویژه ونقطۀ ذوب (حدود °C 2000) خیلی بالایی دارد بنابراین می‏تواند در کاربردهای دمای بالا مورد استفاده قرار بگیرد ]1[. NiO یکی از معروف‏ترین مواد الکتروکرومیک[1] بعد از اکسید تنگستن است. به عنوان یک ماده الکتروکرومیک، به سبب بازده الکتروکرومیک ( ) بالا،

برگشت‏پذیری دوره‏ای، پایداری و رنگ‏آمیزی خاکستری که در تکنولوژی پنجره‏های هوشمند مفید است مزایای ویژه‏ای دارد ]2[. NiO یک مادۀ الکتروکرومیک آندی است که می‏تواند در ترکیب با یک مادۀ الکتروکرومیک کاتدی مانند اکسید تنگستن (WO₃) استفاده ‏شود ]3[.

اکسید نیکل بدون آلایش دارای انرژی گاف نواری مستقیم و پهن در گسترۀ eV 0/4-6/3 و چگالی g/cm³ 67/6 است. هنگامی که در حضور هوا گرم می‏شود به خاطر تولید تهی‏جاهای Ni²⁺ در ساختار NiO، نیم‏رسانندگی نوعp- نشان می‏دهد ]1[. الکترودهای ساخته شده با ذرات NiO نانو بلورین، نسبت به مواد سرامیکی معمولی ظرفیت بالاتری را نشان می‏دهند. از خواص مغناطیسی اکسید نیکل این است که یک مادۀ آنتی‏فرومغناطیس می‏باشد، هنگامی که اندازۀ بلورک از مرتبه چند نانو متر می‏شود، سوپرپارامغناطیس یا سوپرآنتی‏فرومغناطیس می‏شود. در حالت کلی خواص اپتیکی و الکتریکی NiO به استوکیومتری (تناسب عنصری)[2] و همچنین نقایص ساختاری آن بستگی دارند.

NiO یک مدل نیم‏رسانا با رسانندگی حفره (نیم‏رسانای نوع-p) در نظر گرفته می‏شود. تناسب عنصری NiO تقریباً به وسیلۀ رنگ نمونه نشان داده می‏شود. رنگ NiO تا حد زیادی به حضور حالت‏های ظرفیت بالاتر نیکل حساس است. تهی‏جاهای کاتیون نیکل و یا اکسیژن میانین در بلورک‏های NiO منجر به NiO_x غیر استوکیومتری می‏شود. NiO استوکیومتری یک عایق با      مقاومت ویژه از مرتبۀ Ω 10¹³ در دمای اتاق است و تا حد زیادی به اکسید شدن مقاوم است. پایداری شیمیایی بسیار خوب همراه باخواص اپتیکی، الکتریکی و مغناطیسی جالب، NiO را کاندیدای بسیار خوبی برای اسباب الکتروکرومیک می‏سازد ]4[.

NiO به عنوان یک اکسید رسانای شفاف دارای ترکیبی از رسانندگی الکتریکی و شفافیت اپتیکی می‏باشد. محدودیت کوانتومی الکترون‏ها که به وسیلۀ چاه کوانتومی نانو ساختارها ایجاد می‏شود از ابزارهای قوی برای کنترل خواص الکتریکی، اپتیکی، مغناطیسی و ترموالکتریک مواد فعال حالت جامد است. اکسید نیکل به عنوان نوعی مادۀ فعال مهم در طی دهه‏های متوالی مورد تحقیقات گسترده قرار گرفته است. به خاطر اثر حجم، اثر اندازۀ کوانتومی و اثر سطح نانو بلورهای اکسید نیکل، انتظار می‏رود که نسبت به ذرات با اندازۀ میکرونی NiO دارای خواص بهتر و مفیدتری باشند ]5[.

اکسید نیکل در اسیدها و محلول‏های هیدروکسید آمونیوم قابل حل است. در آب گرم و سرد و محلو‏ل‏های سوزان حل نمی‏شود. هنگامی که تا C° 400 گرم می‏شود می‏تواند اکسیژن را جذب کند و به Ni₂O₃ تبدیل شود. هنگامی که تا C° 600 گرم می‏شود دوباره به NiO تبدیل می‏شود

1-2 ساختار

اکسید نیکل دارای ساختار‏های آمورف و بلورین می‏باشد که بسته به مکانیزم به‏ کار رفته برای رشد و شرایط رشد، انواع مختلفی از ساختار‏های بلورین برای اکسید نیکل شناسایی شده‏اند.

یکی از ساختارهای بلورین اکسید نیکل، ساختار هگزاگونال با ثابت‏های شبکه nm 295/0=a و  nm 723/0=c است ]6[. این ساختار در شکل 1-1 نشان داده شده است.

شکل 1-1: ساختار هگزاگونال

ساختار بلورین دیگر، یک ساختار مکعبی مانند ساختار کلرید سدیم (NaCl) با پارامتر شبکه      Å 195/4=a می‏باشد ]7[ که در شکل 1-2 نشان داده شده است.

شکل 1-2: ساختار مکعبی

1-3 خواص الکتریکی و اپتیکی

خواص الکتریکی فیلم‏های نازک NiO نشان می‏دهد که آن‏ها نیم‏رساناهای نوع-p هستند. مقاومت ویژه این فیلم‏ها می‏تواند با افزایش غلظت حفره کاهش یابد. کاهش مقاومت ویژه به وسیلۀ افزایش تعداد نقص‏های ذاتی مانند تهی‏جاهای نیکل، اکسیژن میانین و یا به وسیلۀ آلایش با یون‏های تک ظرفیت مانند لیتیم می‏تواند به دست آید ]8[. یکی از مهم‏ترین خواص اپتیکی و الکتریکی اکسید نیکل خاصیت الکتروکرومیک آن است که به این خاصیت، خاصیت اپتوالکتریکی هم گفته می‏شود. در همین راستا به معرفی مواد الکتروکرومیک و انواع مواد الکتروکرومیک می‏پردازیم.

1-3-1 مواد الکتروکرومیک

موادی که قادر هستند خواص اپتیکی خود را به عنوان یک پاسخ به محرک خارجی تغییر دهند به عنوان کروموژنیک[3] شناخته می‏شوند. این تغییر در خواص اپتیکی می‏تواند از طریق پرتودهی با نور (مواد فوتوکرومیک[4])، تغییر در دما (مواد ترموکرومیک[5]) و به کار بردن یک ولتاژ الکتریکی (مواد الکتروکرومیک[6]) اتفاق بیفتد ]9[ .

اثر الکتروکرومیک برای نخستین بار در سال 1960 در فیلم‏های نازک اکسیدهای فلزات واسطه مانند WO₃ و MoO₃ کشف شد. هنگامی که یک اختلاف پتانسیل به دو سر یک مادۀ الکتروکرومیک اعمال می‏شود می‏تواند در جریان اکسایش و کاهش الکتروشیمیایی خواص اپتیکی خود را تغییر دهد. خواص اپتیکی باید برگشت‏پذیر باشند، به این معنی که اگر قطبش ولتاژ تغییر داده ‏شود حالت اولیه باید قابل بازیافت باشد. در فرآیند الکتروکرومیسم[7] یک ماده می‏تواند تحت تأثیر میدان یا جریان الکتریکی اعمال شده تغییر رنگ پایا و برگشت‏پذیر نشان دهد ]10[. از میان مواد الکتروکرومیک آلی و غیر آلی بسیار، اکسیدهای فلزات واسطه بیشتر مطالعه شده‏اند زیرا آن‏ها تغییر قابل توجهی در استوکیومتری نشان می‏دهند ]11[.

1-3-2 انواع مواد الکتروکرومیک

مواد الکتروکرومیک دو نوع هستند: 1- مواد الکتروکرومیک کاتدی که به محض کسب یون یا الکترون تغییر رنگ می‏دهند. 2- مواد الکتروکرومیک آندی که به محض از دست دادن یون یا الکترون تغییر رنگ می‏دهند.

اکسید تنگستن WO₃)) یک مادۀ الکتروکرومیک کاتدی است که به محض کسب یون یا الکترون آبی رنگ می‏شود. اکسید نیکل NiO)) یک مادۀ الکتروکرومیک آندی است که به محض از دست دادن یون یا الکترون خاکستری رنگ می‏شود. در صورت معکوس شدن فرآیندها این مواد، شفاف       می‏شوند ]12[.

2-9 عملیات حرارتی جانبی.. 14

2-10 تحولات ساختاری فرایند اصطکاکی اغتشاشی.. 15

2-10-1 ناحیه‌ی اغتشاش(SZ) 15

2-10-2 منطقه‌ی تحت تأثیر عملیات ترمومکانیکی(TMAZ) 16

2-10-3 منطقه ی تحت تأثیر حرارت (HAZ) 17

2-11 اثر تعداد پاس‌های فرایند اصطکاکی اغتشاشی بر خواص و ریزساختار نهایی.. 17

2-12 اثر فرایند اصطکاکی اغتشاشی بر سختی.. 18

2-13 کاربردهای فرایند اصطکاکی اغتشاشی.. 20

2-14 سایش…. 22

2-15 سایش چسبان.. 22

2-15-1 پارامترهای مؤثر در سایش چسبان.. 23

2-16 سایش خراشان.. 24

2-17 سایش ورقه‌ای.. 25

2-18 تفاوت بین سایش چسبان و ورقه‌ای.. 25

2-19 سایش نوسانی.. 25

2-20 رفتار سایشی آلیاژهای منیزیم.. 25

2-21 نقشه سایشی آلیاژ AZ91. 26

2-22 تأثیر فرایند اصطکاکی اغتشاشی بر رفتار سایشی آلیاژ AZ91. 27

2-23 ترکیبات بین‌فلزی نمودار فازی Mg-Cu. 28

2-24 جمع‌بندی و هدف از اجرای پژوهش…. 29

فصل سوم: مواد، تجهیزات و روش تحقیق.. 30

3-1 مقدمه. 30

یک مطلب دیگر :

3-2 مواد اولیه. 30

3-3 آماده سازی نمونه‌ها 31

3-4 بهینه سازی پارامترهای فرایند.. 32

3-5 ارزیابی های متالورژیکی.. 32

3-6 بررسی رفتار مکانیکی.. 32

3-6-1 آزمون سختی سنجی.. 32

3-6-2 آزمون کشش…. 33

3-6-3 آزمون سایش…. 33

3-7 عملیات حرارتی T6. 33

فصل چهارم: نتایج و بحث… 34

4-1 ساخت نانوکامپوزیت در سیستم‌های Mg/Cu وMg/CuO.. 34

4-2 تعیین پارامتر بهینه. 34

4-3 بررسی اثر فرایند اصطکاکی اغتشاشی و کامپوزیت‌سازی بر ریزساختار آلیاژAZ91. 36

4-4 بررسی فازی و میکروساختاری کامپوزیت AZ91/CuO قبل و بعد از عملیات حرارتی.. 41

4-5 ارزیابی خواص مکانیکی.. 43

4-5-1 سختی سنجی.. 43

4-5-2 بررسی رفتار کششی.. 44

4-5-3 بررسی سطوح شکست… 46

4-6 شکل‌گیری ترکیبات بین‌فلزی طی فرایند اصطکاکی اغتشاشی.. 48

4-6-1 سینتیک و ترمودینامیک تشکیل ترکیبات بین‌فلزی.. 48

4-6-2 مکانیزم تشکیل تقویت‌کننده‌ها طی فرایند اصطکاکی اغتشاشی.. 51

4-7 رفتار سایشی کامپوزیت‌های مختلف در سیستم‌های مختلف Mg-Cu و Mg-CuO.. 54

4-7-1 بررسی مکانیزم‌های حاکم بر سایش…. 56

یابند. به طوری که سازمان بهداشت جهانی در تعریف ابعاد وجودی انسان، به ابعاد جسمانی، روانی، اجتماعی و معنوی اشاره میکند و بعد چهارم یعنی بعد معنوی را نیز در رشد و تکامل انسان مطرح میسازد. اما علی رغم تاکید روز افزون دانشمندان بر بعد معنوی رشد انسان، هنوز تعریف واحدی که دربرگیرنده تمامیت معنویت باشد، ارائه نشده است. وون(1993)، معنویت را به عنوان تلاشی دائمی بشر برای پاسخ دادن به چراهای زندگی تعریف کرده است. معنویت یکی از نیازهای درونی انسان است که برخی صاحب نظران آن را متضمن بالاترین سطوح زمینه های رشد شناختی، اخلاقی، عاطفی، فردی ، تلاش همواره آدمی برای پاسخ دادن به چراهای زندگی می دانند ، به

 عبارت واضحتر استفاده بهینه از قوه خلاقیت و کنجکاوی برای یافتن دلایل موجود مرتبط، با زنده ماندن و زندگی کردن و در نتیجه، رشد و تکامل،بخش مهمی از معنویت را تشکیل میدهد(یعقوبی، 1387).

یكی از مهمترین ویژگی های انسان توانایی در شكل دادن به روابط بین فردی و حفظ آن است . این روابط كه برای هریك از ما جهت حفظ بقای تولید مثل ، عشق ، شغل و …. كاملا ضروری است شكل های مختلفی به خود می گیرد. روابط دوستانه ، الگوهای ارتباطی و احساس رضایت از رابطه ، موضوعاتی هستند که هم از جنبه ی اجتماعی و هم از جنبه ی روانشناسی بر روی رفتارهای بین فردی متمرکزند و موضوع اصلی هستندکه از دوران کودکی آغاز می شوند. از آن جا که روابط دوستانه ، الگوهای ارتباطی و احساس رضایت از رابطه در اغلب روابط وجود دارد و می تواند تاثیر زیادی رود افراد داشته باشد. تاثیر منفی این مسئله می تواند روی روند رشد فرد اثر بگذارد از وقایع که در دوران کودکی رخ می دهد تا تجاربی که در دوران بزرگسالی در رابطه با مردم سبک می کند(رئیسی، 1390).

سازگاری از آن دسته عواملی است که می‌توانند هم در نقش تسهیل‌کننده و هم در نقش بازدارنده پیشرفت تحصیلی ظاهر شود. به این صورت که توجه به استعدادهای خلاقانه افراد و فراهم‌نمودن زمینه بروز این استعدادها و ایجاد جوی در مدرسه که ابهام،‌ تضاد،‌ تناقض، شکست و عدم کنترل بیرونی را توسعه دهد موجب گسترش خلاقیت و نوآوری شده و در نتیجه سازگاری دانش‌آموزان نیز تحت تأثیر نوآوری آنها افزایش خواهد یافت و برعکس در صورتی که زمینه‌های توسعه خلاقیت دانش آموزان

یک مطلب دیگر :

ابعاد چابکی،پایان نامه درباره چابكي سازماني

 فراهم نگردد و سازگاری آنها و عوامل مرتبط با آن نیز بررسی و مطالعه نگردد پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان نیز افت نموده و کاهش خواهد یافت(اسلامی‌نسب،1373).

1-2- بیان مساله

واژه هوش معنوی(SQ)  در سال های اخیر توجه روانشناسان را به خود جلب کرده است. زورهار و مارشال(2000) در کتاب هوش معنوی خود، آن را به عنوان هوش بنیادی آورده اند. جاین و پور هیت(2006)، هوش معنوی را توانایی تجربه شده ای میدانند که به افراد امکان دستیابی به دانش و فهم بیشتر را میدهد و زمینه را برای رسیدن به کمال و ترقی در زندگی را فراهم میسازد(یعقوبی، 1387).

1-5-6-2- روشهای اندازه گیری غیر مستقیم فرسایش خاک… 12

1-5-7- مدلهای برآورد فرسایش و رسوب… 12

1-5-8- انواع مدلهای برآورد فرسایش و رسوب… 12

1-5-9- سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS). 12

1-5-10- سنجش از دور (RS) 13

1-5-11- شاخص گیاهی تفاضل نرمال شده NDVI. 14

1-5-12- مشخصات ماهواره LANDSAT.. 14

1-5-13- مرتعکاری.. 15

1-5-14- بذركاری.. 15

1-5-15- کپه­کاری.. 16

1-5-16- میانکاری.. 16

1-5-17- کشت نواری.. 17

1-5-18- تراس­بندی.. 17

1-5-19- کشت روی خطوط تراز. 18

بررسی منابع ………………………19

2-1- مقدمه. 20

2-2- پیشینه تحقیق در داخل کشور. 20

2-3- پیشینه تحقیق در خارج از کشور. 23

2-4- جمع بندی پیشینه تحقیق.. 26

مواد و روش­ها………………………………28

3-1- مشخصات منطقه مورد مطالعه. 29

3-1-1- زمین شناسی.. 30

3-1-2- ارتفاع. 30

3-1-3- شیب… 31

3-1-4- جهت شیب… 32

3-1-5- اقلیم.. 33

3-1-6- پوشش گیاهی.. 34

3-2- منابع داده­ها 35

3-2-1 جمع آوری دادههای مورد نیاز. 35

3-3- روش تحقیق.. 36

3-3-1  تهیه لایه­های اطلاعاتی از دادههای زمینی با استفاده از Arc GIS. 36

3-3-2- برداشت میدانی.. 37

3-3-3- ارزیابی فرسایش خاک با مدل RUSLE.. 37

-3-3-1 ساختار معادله اصلاح شده جهانی تلفات خاک (RUSLE). 38

3-3-3-2 فاکتور فرسایندگی باران ®. 39

3-3-3-3- فاکتور فرسایشپذیری خاک (K). 39

3-3-3-4- فاکتورهای توپوگرافی L و S. 40

3-3-3-5- فاکتور مدیریت پوشش گیاهی ©. 41

3-3-3-6- فاکتور عملیات حفاظتی (P). 42

3-3-3-7- بررسی و تهیه نقشه هدر رفت خاک با استفاده از مدل RUSLE.. 42

3-3-4- مکانیابی مناطق مناسب برای عملیات اصلاح و احیاء. 43

3-3-5- مکانیابی مناطق مناسب برای عملیات حفاظت آب و خاک… 49

3-3-6- اثر عملیات اصلاح و احیاء پیشنهادی بر میزان فرسایش…. .50

نتایج………………………….52

یک مطلب دیگر :

4-1- برآورد میزان فرسایش خاک… 53

4-1-1- فاکتور فرسایندگی باران R.. 53

4-1-2- فاکتور فرسایش پذیری خاک K.. 54

4-1-3- فاکتورهای توپوگرافی L و S. 55

4-1-4- فاکتور مدیریت پوشش اراضی C.. 56

4-1-5- فاکتور عملیات حفاظتی خاک P. 56

4-1-6- تهیه نقشه فرسایش با استفاده از معادله اصلاح شده فرسایش خاک… 57

4-1-7- نقشه خطر فرسایش منطقه. 58

4-2-1- مدل پیشنهادی مناطق مناسب بذرکاری.. 61

4-2-2- مدل پیشنهادی مناطق مناسب برای میانکاری.. 62

4-2-3- مدل پیشنهادی مناطق مناسب برای عملیات کپه کاری.. 62

4-3- فاکتور عملیات حفاظتی (P). 64

4-3-1 نتایج حاصل از پیش بینی مقادیر فاکتور C.. 66

4-4- پیش­بینی میزان هدررفت خاک… 66

بحث و نتیجه­گیری………………………….69

5-1- معادله اصلاح شده جهانی تلفات خاک RUSLE.. 70

5-2- اثر اصلاح و احیاء مراتع بر میزان فرسایش…. 72

5-3- جمع­ بندی.. 74

5-4- پیشنهادها 76

1-1-    مقدمه

مراتع اكوسیستم­­های طبیعی هستند كه دارای پوششی از گیاهان مرتعی بومی و مناسب چرای دام می­باشند. این اراضی بالغ بر 43 درصد خشكی­های زمین و حدود 54 درصد از سطح كشور را در بر گرفته­اند (مصداقی، 1377). در زمان­های گذشته مراتع ایران با مشكلات كمتری روبرو بود، چراکه از یك طرف تعداد دام­ها كمتر و سطح مراتع به نسبت بیشتر بود و از سوی دیگر با مالكیت فردی و گروهی حاكم بر آنها، سعی در حفظ مراتع شده بود، لذا طی هزاران سال گذشته تخریب در مراتع، محدود به قطع درختان، درختچه­ها و بوته­ها بوده است (مقدم، 1384).

براساس نقشه­های تهیه شده از تصاویر ماهواره­ای در سال 1385 که توسط دفتر مهندسی سازمان جنگل­ها، مراتع و آبخیزداری کشور تهیه شد، مساحت مراتع کشور حدود 85 میلیون هکتار برآورد گردید. که این مقدار قسمت اعظم مساحت کشور را تشکیل مى دهد و نحوه صحیح بهره بردارى، نگهدارى و احیاى این بخش کاملا ضرورى است زیرا در راستاى توسعه پایدار کشور بایستى به پتانسیل­هاى موجود در این عرصه توجه کافى به عمل آید. به عبارت دیگر مدیریت اصولى مراتع کشور به لحاظ اینکه قسمت اعظم مساحت کشور را تشکیل مى دهند مساله اى کاملاً ضرورى است (لطف اناری، 1388). مطالعات مدیریت مرتع در اواخر قرن نوزدهم در آمریکا انجام شد (اسمیت[1]، 1990). اولین مطالعه تحقیقاتی نیز در سال 1890 در تگزاس انجام شدکه نتایج آن درسال 1902 منتشر شد (بنت لی[2] ، 1902). از سال1950  اصول مرتعداری از کشور آمریکا به سایر کشورها انتقال یافت (هولچک[3]و همکاران، 1989). تحقیقات مربوط به مرتع در ایران نیز از سال 1340 و با همکاری دفتر عمران سازمان ملل شروع شد (قره داغی، 1377).در ایران، مراتع بیشترین گستردگی را در میان اكوسیستمهای طبیعی دیگر دارند (مقدم، 1384). واقعیت این است كه بیشتر مناطق مرتعی كشور به علت مدیریت و بهره­برداری نادرست در گذشته و حال با تغییر در وضعیت و گرایش پوشش گیاهی و تخریب خاك مواجه بوده كه كاهش تولید علوفه و تولیدات دامی را در پی دارد (آذرنیوند و زارع چاهوکی، 1387). جلوگیری از تخریب بیشتر این اكوسیستم­های با ارزش و تلاش جهت احیاء مراتع تخریب یافته بخش مهمی از فعالیت­های مدیران مرتع می­باشد. این كار با انجام عملیات احیاء پوشش گیاهی به صورت تلفیقی از روش­های بیولوژیكی و مكانیكی انجام می­شود (جنگجو، 1388). اولین قدم در راه اصلاح و مدیریت مناسب بر مراتع را می­توان اصلاح و بهره­برداری صحیح از مراتع در قالب طرح­های منابع طبیعی و مرتعداری دانست (دهقان، 1373). قسمت­های وسیعی از مراتع ایران نیازمند مناسبترین و سریعترین روش تهیه و تلفیق اطلاعات جهت برنامه­ریزی و طراحی برنامه­های فعلی و آتی می­باشد و ارزیابی قابلیت و مدیریت مراتع کشور نیاز به روشی توانا، پویا و کم هزینه دارد (غروی، 1365)

در پروژه­های اصلاح و احیاء هدف بهبود تركیب و مقدار پوشش گیاهی مرغوب در منطقه جهت حفظ آب، خاك و كاهش فرسایش خاك و در نهایت افزایش تولید علوفه و بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی بهره­برداران است (دهقان، 1389). احیا در مفهوم خاص به مجموعه فعالیت­هایی گفته میشود كه اكوسیستم را به شرایط پیشین یا شرایط قبل از تخریب برمی­گرداند. در این رابطه احیای بیولوژیكی یكی از روش­های احیایی است كه در حال حاضر در مراتع و حوزه­های آبخیز به منظور حفاظت آب و خاك انجام میشود و روش­های متداول آن شامل كپه­كاری، بذرپاشی، بذركاری یا نهالكاری به همراه انجام قرق و مدیریت چرا می­باشد (مقدم، 1384).

شود . اما باید توجه كرد كه عدم تمركز، یك اكسیر جادویی نیست و مشكلات و مسایل خاص خود را به همراه خواهد داشت. برای کاهش تمرکز باید به طور هم زمان از تمام زیرمجموعه های یک مجموعه، از جمله بخش مالی، مدیریتی، و برنامه ای، کار را شروع کرد، و بدترین حالت ممکن زمانی است که تمرکززدایی فقط در یک بخش رخ دهد كه این امر کیفیت کار مدارس و کیفیت یادگیری را بدتر از قبل خواهد نمود.

موضوع تمرکز و عدم تمرکز از موضوعاتی است که در درازای تاریخ آموزش و پرورش محل بحث و منازعه علمای تعلیم و تربیت و خط مشی گذاردن آموزشی بوده است.تاریخ یک صد ساله ی اخیر، یعنی قرن بیستم، خود به تنهایی نمایانگر آن است که بسیاری از نظام های آموزش دست کم روزانه با مسئله ی تمرکز و عدم تمرکز دست به گریبان

 بوده اند، چون روزانه پژوهش های آزمایش، تجربی و ملاحظات نظری کاستی هایی را در نظام های متمرکز و غیر متمرکز روبروی دیدگان    می گذارد (فتحی،1386). نظام های آموزش و پرورش در كشورهای اروپایی و امریكایی، تقریباً از سه دهة پیش برنامه ریزی درسی غیرمتمركز را تجربه كرده اند (OECD،1979).

یک مطلب دیگر :

همزمان با تحولات و تغییرات گسترده سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ، مطالبات و تقاضای اجتماعی برای مشاركت در تصمیم گیری های آموزشی و تأمین حقوق فردی و اجتماعی و ضرورت برنامه های درسی و آموزشی منعطف و سازگار با تغییرات اجتماعی ، فرهنگی و بین المللی از نیمة دوم قرن بیستم مطرح شده است . در همین رابطه، برخی نظام های آموزشی متمركز برای رهایی از وضعیت نامطلوب و بحران زای خود، گرایش تمركززدایی را اختیار نموده و بعضی نظام های آموزشی نیز رویكرد تمركز گرایی را به عنوان پاسخی به بحث عدالت آموزشی و فرصت های برابر آموزش و تحصیل قلمداد نموده اند(فتحی،1386).

1-2- بیان مسئله :