2-3-1- زمینه های بروز تعارض از منظر دین اسلام. 25

2-4- دیدگاه های نظری درباره تعارض… 26

2-4-1- جرج هگل.. 27

2-4-2- کارل ماركس… 27

2-4-3- رالف دارندورف‌.. 28

2-4-4- نظریه تقابلی لوئیس كوزر 29

2-4-5- نظریه قدرت، تضاد و ایدئولوژی.. 30

2-5- عوامل بروز تعارض… 30

2-5-1- اختلاف‌های شخصی(تفاوت‌های فردی) 31

2-5-2- اختلاف‌های ساختاری.. 32

2-5-3- اختلاف‌های ارتباطی.. 33

2-6- فرایند بروز تعارض… 37

2-6-1- مخالفت بالقوه(شرایط پیشین)‌ 37

2-6-2- ادراک (شناخت) و شخصی تلقی کردن آن. 38

2-6-2-1- درك‌ تعارض‌… 38

2-6-2-2- احساس‌ تعارض‌… 39

2-6-3- رفتار(تعارض‌ آشكار و پنهان) 39

2-6-4-  نتیجه تعارض. 40

2-7- مدل پایه ای از تعارض… 41

2-8- مدیریت‌ تعارض‌… 44

2-9- سبک های مدیریت تعارض… 46

2-9-3- استراتژی اجتناب.. 50

2-9-4- استراتژی مصالحه یا تشریک مساعی(نرمش) 52

2-9-5- استراتژی گذشت (سازش) 52

2-10- جمع بندی پیشینه نگاشته ها 56

2-11- چارچوب مفهومی تحقیق.. 59

فصل سوم. 62

روش پژوهش… 63

3-1- نوع پژوهش و ابزار سنجش… 63

3-2- منطقه مورد مطالعه. 63

3-3- جامعه آماری، روش نمونه‌گیری و حجم نمونه تحقیق.. 64

3-4- ابزار جمع آوری اطلاعات، روایی و پایایی ابزار سنجش… 65

3-5- تعاریف مفهومی و كاركردی متغیرها 67

3-5-1- متغیرهای وابسته. 67

 

3-5-2- متغیر میانجی.. 68

3-5-3- متغیر های مستقل.. 69

3-5-3-1- عوامل شخصی(ویژگی های فردی) 69

3-5-3-2-  عوامل(ناسازگاری) ساختاری.. 77

3-5-3-3- عوامل ارتباطی.. 78

3-5-3-4- عوامل محیطی.. 79

3-5-3-5- عوامل اقتصادی- اجتماعی.. 79

3-5-3-6-  استراتژی های تعارضی و سبک های مقابله با آن. 80

فصل چهارم. 81

یافته ها و بحث.. 82

4-1- ویژگی های نمونه مورد مطالعه. 82

4-1-1- سن کشاورزان. 82

4-1-2- سطح سواد. 83

4-1-3-  سابقه کار کشاورزی.. 83

4-1-4- محل سکونت.. 84

4-1-5- شغل اول و شغل دوم. 84

4-1-6- درآمد. 85

4-1-7- نوع محصولات تولیدی.. 86

4-1-8- روش آبیاری.. 87

4-1-9- تعداد اعضای تحت تکلف.. 88

4-1-10- میزان مشارکت پذیری.. 89

4-1-11-  برخورداری از خدمات ترویجی.. 90

4-1-12- ناسازگاری های محیطی.. 91

4-1-13- ناسازگاری ساختاری.. 92

4-1-14- نگرش تعارضی کشاورزان. 95

4-1-15- انگیزش کشاورزان برای انجام تغییر کاربری در اراضی.. 96

4-1-16- دانش زیست محیطی کشاورزان. 97

4-1-17- آگاهی کشاورزان از اهمیت منابع طبیعی(منابع فسیلی) 99

یک مطلب دیگر :

4-1-18- درک و شخصی کردن تعارض… 100

4-1-19- رفتار تعارضی.. 101

4-1-19-1- رفتار تعارضی آشکار 101

4-1-19-2- رفتار تعارضی پنهان. 103

4-1-20- استراتژی های تعارضی کشاورزان. 104

4-2- مقایسه میانگین میزان مشارکت پذیری، برخورداری از خدمات ترویجی، ناسازگاری محیطی، نگرش تعارضی، دانش زیست محیطی، ادراک و احساس تعارض، رفتار تعارضی پنهان و آشکار کشاورزن از لحاظ موقعیت جفرافیایی آنها 106

4-2-1- مقایسه میانگین مشارکت پذیری کشاورزان باتوجه به موقعیت روستایی.. 106

4-2-2- مقایسه میانگین برخورداری از خدمات ترویجی با توجه به موقعیت روستایی.. 106

4-2-3- مقایسه میانگین ناسازگاری محیطی با توجه به موقعیت روستایی.. 107

4-2-4- مقایسه میانگین نگرش تعارضی کشاورزان با توجه به موقعیت روستایی.. 108

4-2-5- مقایسه میانگین انگیزش کشاورزان برای انجام تغییر کاربری در اراضی زراعی با توجه به موقعیت روستایی   109

4-2-6- مقایسه میانگین دانش زیست محیطی و آگاهی کشاورزان نسبت به اهمیت منابع فسیلی با توجه به موقعیت روستایی   110

4-2-7- مقایسه میانگین درک و احساس تعارض با توجه به موقعیت روستایی.. 111

4-2-8- مقایسه میانگین رفتار تعارضی آشکار کشاورزان با توجه به موقعیت روستایی.. 112

4-2-9- مقایسه میانگین رفتار تعارضی پنهان کشاورزان با توجه به موقعیت روستایی.. 113

4-2-10- مقایسه میانگین سبک های تعارضی کشاورزان با توجه به موقعیت روستایی.. 114

4-3- رابطه بین ابعاد انگیزه تغییر کاربری با سایر عوامل زمینه ای بروز رفتار تعارضی.. 116

4-4- رابطه(همبستگی) بین متغیرهای مستقل با رفتارهای تعارضی آشکار 119

4-5- بررسی همبستگی بین متغیرهای مستقل با رفتارهای تعارضی پنهان. 120

4-6- واکاوی مدل علی سازه های موثر بر رفتار تعارضی کشاورزان. 121

4-6-1- سازه های موثر بر تعارض آشکار کشاورزان با اداره محیط زیست.. 122

4-6-2- تفکیک اثرات علی متغیرها بر درک تعارض… 122

4-6-3- تفکیک اثرات علی متغیرها بر احساس تعارض… 124

4-6-4- تفکیک اثرات علی متغیرها بر رفتار تعارضی آشکار کشاورزان. 126

4-6-5- مدل رفتار تعارض آشکار کشاورزان با اداره محیط زیست.. 130

4-7- سازه های موثر بر تعارض پنهان کشاورزان با اداره محیط زیست.. 131

4-7-1- تفکیک اثرات علی متغیرها بر درک تعارض… 131

4-7-2- تفکیک اثرات علی متغیرها بر احساس تعارض… 133

4-7-3- تفکیک اثرات علی متغیرها بر رفتار تعارضی پنهان کشاورزان. 134

4-7-4-  مدل رفتار تعارض پنهان کشاورزان با اداره محیط زیست.. 137

فصل پنجم. 138

نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 139

فهرست منابع.. 162

مقدمه

در ایران مشارکت مردم در تمامی عرصه های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی از یک سو و وجود شخصیتها و آرا و افکار و منافع گروه های مختلف از سوی دیگر، باعث شده است که کشورمان از پویایی گسترده ای برخوردار باشد. بدیهی است که از اثرات جانبی این جریان یکسری تعارض بین گروه های مردمی و سازمان ها یا نهادهای دولتی مطرح می شود.

تعارض و اختلاف نظر بعنوان امری اجتناب ناپذیر، ممکن است برای هر فرد یا گروهی در جامعه اتفاق بیافتد. مروری سطحی بر رویدادهای تاریخی، مبین گوشه ای از این واقعیت اجتماعی است و وجود همكاری‌ و همدلی‌ بین‌‌ منابع‌ ارزشمند انسانی از جمله‌ عوامل‌ اساسی ‌برای‌ موفقیت‌ در همه‌ جوامع انسانی شمرده شده است. تعارض و اختلاف های اجتماعی همانند سایر فرایندهای اجتماعی، دارای ابعاد منفی شامل رفتارها و کارشکنی هایی که نظم و امنیت محیط اجتماعی را مختل نموده و از عوامل تهدیدکننده وحدت جامعه به شمار میروند ولی از بعد مثبت میتوان آنها را بعنوان فرصتهایی تلقی نمود که زمینه های پیشرفت و توسعه جامعه را فراهم می آورند.

جوامع انسانی با توجه به ماهیتی که دارد محیط مناسبی برای رشد و توسعه انواع تعارضها و عدم توافق ها است. این امر می تواند ناشی از وجود اختلاف در شخصیتها، ویژگیها، نیازها، باورها، ادراکات متفاوت و منافع مختلف و متمایزی باشد. این ناسازگاری ها در نهایت به  تعارض ها و احتمالاُ کشمکش هایی بین افراد و گروه ها در جامعه منجر می شود. وفور اختلاف نظرها و تعارض ها در جوامع انسانی در بین گروه های مردمی و بین سازمان های دولتی باعث شده است که میزان چشمگیری از وقت و فعالیت مدیران و مسئولان دولتی صرف کاستن و حل مشکلات تعارضی با افراد شود. مطالعه ای که توسط اشمیت روی تعدادی از مدیران انجام گرفت گویای این واقعیت بود که تقریباَ 20 درصد از وقت مدیران روزانه صرف رسیدگی به تعارض ها می گردد. بطوریکه در سطوح بالای سازمان، اداره و کنترل تعارض از نظر اهمیت برابر یا حتی در مواقعی بیشتر از کارکردهایی چون برنامه ریزی، سازماندهی، ارتباطات، انگیزش و تصمیم گیری است (ایزدی یزدان آبادی، 1379).

با وجود اینکه تحقیقات بسیاری در زمینه تعارض و مدیریت آن در سطح سازمانی انجام گرفته است. ولی با این حال نیاز به مطالعات گسترده ای در این زمینه احساس می شود. در اینجا لازم است چند تعریف مختصر از تعارض ارائه شود تا مفهوم آن بهتر تبیین گردد.