فصل سوم: مواد و روش­ها

3-1 مشخصات جغرافیایی شهرستان گرگان ………………………………………………………….24

3-2 روش­های نمونه­برداری ……………………………………………………………………………..25

3-3 تهیه­ی اسلایدهای میکروسکوپی ………………………………………………………………..25

3-4 روش ترسیم شکل­ها …………………………………………………………………………………26

فصل چهارم: نتایج

4-1 زیرراسته­ Tubulifera …………………………………………………………………………..

4-1-1 زیرخانواده Idolothripinae ………………………………………………………………….

4-1-1-1 گونه­ Pseudocryptothrips meridionalis ………………………………………………..

4-1-2 زیرخانواده­ Phlaeothripinae ……………………………………………………………….

4-1-2-1 گونه­ Hoplothrips sp. ………………………………………………………………….

4-1-2-2 گونه Hoplandrothrips sp. …………………………………………………………….

4-1-2-3 گونه­Haplothrips aculeatus (Fabricius) …………………………………………….

4-1-2-4 گونه­ Haplothrips flavicinctus (Karny) ……………………………………………..

فصل پنجم: بحث

5-1 گونه­ Pseudocryptothrips meridionalis Priesner ………………………………………….

5-2 گونه­Hoplothrips sp. …………………………………………………………………………

5-3 گونه­ Hoplandrothrips sp. ……………………………………………………………………

5-4 گونه­ Haplothrips aculeatus (Fabricius) ……………………………………………………

5-5 گونه­ Haplothrips flavicictus (Karny) ……………………………………………………….

5-6 پیشنهادهای پژوهشی ……………………………………………………………………50

منابع …………………………………………………………………………………………….51

پیوست ……………………………………………………………………………………………57

چکیده:

در این تحقیق که در مورد بال­ریشک­داران خاک­زی و قارچ­خوار انجام شد، با نمونه­برداری از خاک­ها و خاک­برگ­های جنگلی و سرشاخه­های خشکیده­ درختان جنگلی، در مجموع 5 گونه تریپس متعلق به 4 جنس جمع­آوری شدند. همه­ی نمونه­های جمع­آوری شده به زیرراسته­ی Tubulifera و خانواده­ی Phlaeothripidae متعلق بودند. در بین نمونه­ها، یک جنس و یک گونه برای اولین بار از استان گلستان گزارش می­شوند که با علامت ^* مشخص شده­اند. اسامی گونه­ها به شرح زیر است:

1. Subfamily Phlaeothripinae
2. یک مطلب دیگر :
3. معرفی اپلیکیشن باسلام؛ بازار خرید و فروش محصولات ایرانی
5. Hoplothrips sp.*
6. Hoplandrothrips sp.
7. Haplothrips aculeatus (Fabricius)
8. Haplothrips flavicinctus (Karny)

1. Subfamily Idolothripinae
2. Pseudocryptothrips meridionalis* Priesner

تراکم این بال­ریشک­داران به رغم نمونه­برداری­های فراوان، بسیار پایین بود و در بسیاری از نمونه‌های گرفته شده وجود نداشتند. تمام گونه­های جمع­ آوری شده به صورت اسلایدهای میکروسکوپی دایمی در گروه گیاه­پزشکی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان نگه­داری می‌شوند.

فصل اول: مقدمه

1-1- مقدمه

تریپس­ها حشراتی از راسته­ی بال‌ریشك­داران[1] می­باشند که برای اولین بار در سال  1744 میلادی توسط دکتر گیر[2] توصیف و با نام Physapus معرفی شدند. سپس، در سال 1758 میلادی این گروه توسط حشره­شناسان انگلیسی تریپس نام­گذاری شدند و در ابتدا شامل چهار گونه­ی متعلق به یک جنس بودند (لوئُنگ، 2008). این حشرات دارای بدنی باریک به طول 5/0 تا 5 میلی­متر می باشند. البته برخی از گونه­ها در نواحی گرمسیر نزدیک به 14 میلی­متر طول دارند. تقریبا همه‌ی تریپس­­­­­ها دو جفت بال دارند، اگر چه برخی‌ها بی­بال هستند. بال­دار­ها در بال­های خود دارای دو ردیف ریشک می­باشند که به طور متقارن قرار گرفته­اند. به همین دلیل، ریشک­های بال­های حشرات راسته­ی Thysanoptera  (که به معنی بال­ریشک­داران می­باشد) در طول پرواز، سطح تماس را افزایش می­دهند. اتلاق نام بال‌ریشک­داران به راسته، از این صفت نشات گرفته است (حسن­زاده سلماسی، 1373؛ لوئُنگ، 2008). در سراسر جهان، بیش­تر گونه­های تریپس­ها در مناطق گرمسیر یافت می­شوند و تعدادی نیز در مناطق معتدل وجود دارند. حتی گونه­های کمی از آن­ها در مناطق سرد و نواحی قطب شمال زندگی می‌کنند (اِشمیت، 2007).

در راسته­ی بال­ریشک­داران، متنوع­ترین رژیم غذایی را می­توان یافت. این حشرات به طور معمول گونه­هایی گل‌زی هستند (ایزو و همکاران، 2002) و از نظر رفتار تغذیه­ای، حدود 100 گونه از آن­­ها به عنوان آفت کشاورزی مطرح می­باشند. این­ها آفات جدی گیاهان زراعی هستند که باعث نقره­‌ای شدن سطح برگ­ها، گل‌برگ­ها و میوه­ها، ریزش گل­ها و برگ‌ها، کاهش گرده­افشانی، و هم‌چنین بروز بدشکلی و تشكیل گال در آن­ها می­شوند و روی  بوم‌سامانه­های کشاورزی به صورت مستقیم و غیرمستقیم تاثیر می­گذارند (ماوند و کیبی، 1998؛ ایزو و همکاران، 2002؛ علوی و همکاران، 2007؛ رِیناود، 2010؛ میراب بالو و چِن، 2010).

گونه­های زیادی از تریپس­ها از اسپورهای قارچ­ها تغذیه می­کنند. برخی از تریپس­ها به عنوان شکارگرهای کنه­ها و دیگر تریپس­ها و بندپایان کوچک شناخته شده­اند و تعداد معدودی از گونه­های گیاه‌خوار آن­ها نیز در کنترل بیولوژیک علف­های هرز مورد استفاده قرار می­گیرند (ماوند و مارولو، 1996). هم­چنین، یک گونه از خانواده­ی Heterothripidae به نام Aulacothrips dictyotus به عنوان انگل خارجی بر روی بدن گونه‌ای از زنجرك‌های درختی خانواده‌ی Aethalionidae با نام علمی Aethalion reticulatum زندگی می‌کند. این تریپس‌ اولین انگل خارجی شناخته شده از راسته­ی Thysanoptera است که لارو­های آن در زیر بال­های پوره­ها و حشرات کامل میزبان زندگی می‌کنند و پیله­های شفیرگی بر روی نیم‌حلقه‌های پشتی بدن میزبان تشکیل می­شوند. سایر گونه­های این خانواده بر روی گل­ها زندگی می­کنند (ایزو و همکاران، 2002). كاوالِری و همكاران (2010) نیز دومین گونه‌ی انگلِ این جنس را به نام A. minor از روی همین زنجرك درختی گزارش كردند.

تریپس‌ها تقریبا در تمامی مکان­ها ساکن می­شوند، بنابراین، جمع­آوری این حشرات همیشه دشوار است و مکان‌های جمع­آوری ویژه­ای ندارند (اکرم و همکاران، 2003). این حشرات را می­توان از روی یک گیاه و با ضربه زدن به اندام­های گیاهی، بر روی یک صفحه­ی سفید پلاستیکی جمع­آوری کرد. هم­چنین، برای جمع­آوری آن­ها از قیف برلیز (برای تریپس­هایی که در خاک و بقایای برگی زندگی می­کنند) و آسپیراتور نیز می­توان استفاده نمود (میراب بالو و چِن، 2010).