1-2-12-1- مقاومت به خشكی………………………………………………………..12

1-2-12-2- فرار از خشكی ……………………………………………………………….13

1-2-12-3- اجتناب از خشكی…………………………………………………………..13

1-2-12-4- تحمل خشكی………………………………………………………………..13

1-2-12-5- بازیافت (بهبود) ……………………………………………………………..13

1-2-13- مكانیزم­های گریز از خشكی ………………………………………………….13

1-2-13-1- زودرسی یا دوره رشد كوتاه ……………………………………………….13

1-2-13-2- حساسیت به طول روز …………………………………………………….13

1-2-13-3- كنترل پنجه­دهی ……………………………………………………………13

1-2-14- مكانیزم­های اجتناب …………………………………………………………..14

1-2-14-1- سیستم ریشه­ای توسعه یافته …………………………………………..14

1-2-14-2- هدایت روزنه­ای …………………………………………………………..14

1-2-14-3- اندازه و فراوانی روزنه­ها ……………………………………………………..14

1-2-14-4- تجمع آبسیزیك اسید ………………………………………………………15

1-2-14-5- ضخامت كوتیكول و قشر مومی روی برگ ……………………………….15

1-2-15- مكانیزم­های تحمل خشكی …………………………………………………15

1-2-15-1- تنظیم فشار اسمزی ………………………………………………………15

1-2-15-2- تجمع پرولین  ………………………………………………………………..16

1-2-15-3- جابجایی مواد پرورده ………………………………………………………16

1-2-16- صفات مورفولوژیك مرتبط با تنش اسمزی …………………………………..16

1-2-17- شاخص­های مقاومت …………………………………………………………..17

1-2-17-1- شاخص میانگین ریاضی تولید  ……………………………………………18

1-2-17-2- شاخص هارمونیك  …………………………………………………………..18

1-2-17-3- شاخص میانگین هندسی تولید …………………………………………19

1-2-17-4- شاخص تحمل به تنش …………………………………………………..19

1-2-17-5- شاخص  TI…………………………………………………………………

1-2-18- صفات فیزیولوژیك مرتبط با تنش اسمزی …………………………………20

1-2-18-1- اثر تنش اسمزی بر فلورسانس كلروفیل ……………………………….20

1-2-18-2- اثر تنش اسمزی بر میزان پرولین  ………………………………………21

1-2-18-3- اثر تنش اسمزی بر قند محلول ………………………………………..21

1-2-18-4- اثر تنش اسمزی بر میزان كلروفیل  …………………………………….22

1-2-19- هیدروپونیك ………………………………………………………………..22

1-2-19-1- سیستم­های آب­كشتی (بدون محیط كشت جامد) …………………..22

1-2-20- اصلاح مقاومت به خشكی ………………………………………………..23

1-2-20-1- استفاده از تنوع ژنتیكی موجود ……………………………………..24

1-2-20-2- تلاقی­های درون و برون گونه­ای …………………………………………25

1-2-20-3- ایجاد تنوع ……………………………………………………………25

1-2-20-4- انتقال ژن ………………………………………………………………25

1-2-21- اهمیت تنوع ژنتیكی ……………………………………………………..26

1-2-22- روش­های براورد تنوع ژنتیكی  ……………………………………………26

1-2-22-1- نشانگرهای مورفولوژیكی  ………………………………………….26

 

1-2-22-2- نشانگرهای بیوشیمیایی  ……………………………………………..26

1-2-22-3- نشانگرهای مولكولی …………………………………………………27

1-2-22-3-1- نشانگرهای رپید ………………………………………………….27

1-2-22-3-1-1- مزایای نشانگرهای رپید …………………………………………28

1-2-22-3-1-2- معایب نشانگرهای رپید  ………………………………………….28

1-3- هدف و ضرورت تحقیق ………………………………………………………29

فصل دوم: مواد و روش­ها

2-1- مواد گیاهی و نوع طرح آزمایش ……………………………………………..31

2-2- كشت هیدروپونیك …………………………………………………………..31

2-2-1- كشت در ماسه  …………………………………………………………..31

2-2-2- كشت در آب …………………………………………………………………31

2-3- اعمال تیمارها در سیستم هیدروپونیك  ………………………………….32

2-3-1- اعمال تنش در سیستم آب­كشت  ……………………………………..32

2-3-2- اعمال تنش در سیستم ماسه­كشت …………………………………..32

2-4- اندازه­ گیری صفات…………………………………………………………..34

2-4-1- اندازه­ گیری صفات مورفولوژیكی …………………………………..34

2-4-2- اندازه ­گیری صفات فیزیولوژیكی ……………………………………….34

2-4-2-1- اندازه­گیری فلورسانس و مقدار كلروفیل ……………………………34

2-4-2-2- اندازه­گیری پرولین …………………………………………………….34

2-4-2-3- اندازه­گیری قند محلول ………………………………………………..35

2-4-2-4- اندازه­گیری رنگیزه­های فتوسنتزی  …………………………………..36

2-4-3- اندازه­گیری شاخص­های تحمل………………………………………….36

2-5- تجزیه و تحلیل داده­های كمی …………………………………………36

2-6- صفات مولكولی……………………………………………………………..37

فصل سوم: نتایج و بحث

3-1- تنش كم­آبی ……………………………………………………………….39

3-1-1- تجزیه واریانس داده­های ماسه كشت ……………………………….39

3-1-2- مقایسه میانگین صفات در سیستم ماسه كشت ماسه كشت……41

3-1-2-1- مقایسه میانگین صفات مورفولوژی در سیستم ماسه­ كشت…….41

3-1-2-2- مقایسه میانگین صفات فیزیولوژی در سیستم ماسه ­كشت………47

3-1-2-3- مقایسه میانگین شاخص­های مقاومت در سیستم ماسه­ كشت ….54

3-1-2-3-1- تجزیه­ی خوشه ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس شاخص­ها در سیستم ماسه­ كشت..55

3-1-3- تاثیر خشكی روی صفات مورد مطالعه در سیستم ماسه كشت …..57

3-1-4- تجزیه خوشه­ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­ كشت..58

3-1-5- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­ كشت…..68

3-1-5-1- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفولوژی در سیستم ماسه­ كشت …..68

3-1-5-2- تجزیه به عامل­ها برای صفات فیزیولوژی در سیستم ماسه­ كشت………70

3-1-6- تجزیه واریانس داده­های آبكشت………………………………………………76

یک مطلب دیگر :

3-1-7- مقایسه میانگین داده­های آبكشت……………………………………………77

3-1-7-1- مقایسه میانگین صفات مورفولوژی در سیستم آب­كشت…………………77

3-1-7-2- مقایسه میانگین صفات فیزیولوژی در سیستم آب­كشت…………………..82

3-1-7-3- مقایسه میانگین شاخص­های مقاومت در سیستم آبكشت……………….87

3-1-7-3-1- تجزیه خوشه­ای لاین­های مورد مطالعه بر اساس شاخص­ها در سیستم آب­كشت……89

3-1-8- تاثیر خشكی روی صفات مورد مطالعه در سیستم آب كشت ……………91

3-1-9 – تجزیه خوشه­ای ارقام مورد مطالعه بر اساس صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­كشت…92

3-1-10- تجزیه به عامل­ها برای صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­كشت …….98

3-2- تجزیه مولكولی RAPD ………………………………………

3-2-6- رابطه بین داده­های مولكولی و صفات مورفوفیزیولوژی …………….102

3-2-6-1- رابطه بین داده­های مولكولی و صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم ماسه­ كشت………103

3-2-6-2- رابطه بین داده­های مولكولی و صفات مورفوفیزیولوژی در سیستم آب­كشت….105

3-3- نتیجه گیری كلی …………………………………………………….121

3-4- پیشنهادات……………………………………………………………122

منابع مورد استفاده………………………………………………………….123

چکیده:

برای ارزیابی تحمل تنش اسمزی در لاین­های گندم دوروم و ارتباط آن با نشانگرهای مولكولی آزمایشی در دانشکده­ی علوم کشاورزی در سال 1392 انجام شد. در این آزمایش 20 لاین گندم در دو سیستم آب­كشت و ماسه­كشت و در سه سطح تنش اسمزی به­صورت هیدروپونیک کشت شد. ارقام در سه سطح آب­كشت (شاهد، 4- و 8- بار) و ماسه­كشت (شاهد، تنش 40 درصد و تنش 60 درصد) به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار كشت شدند. نتایج نشان داد که تنش اسمزی کلیه صفات مورفولوژیک را کاهش و بیشتر صفات فیزیولوژیک مانند قندهای محلول، پرولین و کلروفیل کل را افزایش داد. نتیجه مقایسه میانگین اثر متقابل تنش و لاین برای صفات مورد مطالعه نشان داد که در بیشتر صفات مورد بررسی لاین های 11 و 17 دارای بیشترین میانگین و لاین 7 دارای کمترین میانگین در سیستم ماسه­كشت بودند. در سیستم آب­كشت بیشترین میانگین مربوط به لاین­های 17 و 18 و كمترین میانگین­ها مربوط به لاین­های 7 و 10 بود. بر اساس تجزیه شاخص­های مقاومت به تنش اسمزی لاین­های 11، 13، 14 و 17 در هر دو سیستم متحمل و لاین 5 و 16 حساس شناخته شدند. نتایج تجزیه خوشه­ای نشان داد که در هر سه شرایط محیطی در دو سیستم لاین­های 4، 13، 18 و 19 در گروه با میانگین بالا و لاین­های 5 و 6 در گروه با میانگین پایین در سیستم آبكشت و سیستم ماسه كشت قرار گرفتند. با توجه به تجزیه عاملی لاین­ها در هر دو سیستم آب كشت و ماسه كشت لاین 1 و 3 و حساس و لاین­های 13، 18 و 19 متحمل شناخته شدند. در سیستم ماسه­كشت موثر­ترین نشانگر­ها در سطح شاهد نشانگر P₅₀M₈ و P₂₄M₇ شناخته شد که با 4 صفت همبستگی نشان داد. در سطح تنش اسمزی 40 درصد نشانگر P₃₀M₂ بیشترین تعداد همبستگی معنی­دار (4) با صفات داشت. در سطح تنش اسمزی 60 درصد نشانگرهای P₂₄M₄ و P₂₄M₄ با بیشترین تعداد همبستگی معنی­دار (4) با صفات، موثر­ترین نشانگر بودند. در سطح شاهد سیستم آب­كشت نشانگر P₁₉M₂ موثر­ترین نشانگر شناخته شد که با 4 صفت همبستگی نشان داد. در سطح تنش اسمزی 4- بار نشانگر P₂₅M₂ بیشترین تعداد همبستگی معنی­دار (5) با صفات داشت. در سطح تنش اسمزی 8- بار نشانگر P₁₉M₂ با بیشترین تعداد همبستگی معنی­دار (4) با صفات، موثر­ترین نشانگر بود.

فصل اول: مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته

1-1- مقدمه

شرایط اقلیمی خشک و نیمه خشک که اکثر مناطق کشور ما را در بر می­گیرد، سبب محدودیت منابع آبی و امکانات تولید محصولات زراعی شده است. رشد سریع جمعیت از یک طرف و کاهش یا ثابت ماندن منابع از طرف دیگر بررسی راه­های استفاده بهینه از پتانسیل­های تولید مواد غذایی را جهت بهره­وری بیشتر ضروری می­سازد. از آنجا که در بیشتر نقاط دنیا، آب محدود كننده اصلی تولیدات كشاورزی است، بنابراین، استفاده بهینه از آن اهمیت زیادی دارد. این موضوع برای ایران كه حدود دو سوم مساحت آن را اقلیم خشك و نیمه خشك تشکیل داده، جدی­تر می­باشد. توجه به اقتصاد و مدیریت منابع آب نه تنها در مناطق خشک و نیمه خشک، بلکه در مناطق با بارندگی مناسب هم می­تواند از راه تاثیر بر هزینه­های تولید مهم بوده و ایجاب می­كند كه از واحد حجم آب بیشترین استفاده به عمل آید. در این راستا، آگاهی از واكنش گیاهان و تعیین میزان حساسیت مراحل مختلف رشد آنها به كم آبی از اهمیت بسزایی برخوردار است (رضایی و همكاران، 1388).

عوامل نامساعد محیطی همانند تنش خشكی كه یكی از رایج­ترین و مهمترین تنش­های محیطی است، تولید محصولات كشاورزی را محدود می­سازد. خشكی روی اكثر مراحل رشد گیاه مانند مرحله جوانه­زنی و استقرار گیاهچه و همچنین ساختار اندام و فعالیت آن­ها آثار مخرب و زیان­آوری وارد می­سازد. از آن جایی كه ایجاد و حفظ یك پتانسیل آب خالص در محیط خاك، كاری تقریباً مشكل است، در این راستا برقراری شرایط تنش خشكی با استفاده از مواد اسمزی مختلف برای ایجاد پتانسیل­های اسمزی، یكی از مهم­ترین روش­های مطالعه تأثیر تنش خشكی بر روی گیاه تلقی مى­شود (زید و همكاران، 2001).

گندم نان و گندم دوروم از مهم­ترین محصولات زراعی جهان بوده و غذای اصلی مردم را در مناطق خشک و نیمه خشک تشکیل می­دهند (مانز، 2006). این گیاه از دیر باز به صورت آبی و دیم درغرب ایران کشت می­شده است. مناطق گرمسیر، نیمه گرمسیر و معتدل کشور بیشترین سطح زیر کشت گندم دوروم را به خود اختصاص می­دهند. توسعه صنعت ماکارونی سازی به همراه افزایش تقاضا برای آن و همچنین مساعد بودن شرایط آب و هوایی در بسیاری از نقاط کشور، پژوهش­های بیشتری را، بویژه در زمینه به نژادی گندم دوروم و گزینش ارقام متحمل به تنش­های محیطی از جمله تنش كم­آبی و اسمزی طلب می­نماید (فابریانی و همكاران، 1988). هر اقدامی برای اصلاح ژنتیکی تحمل به خشکی با استفاده از تنوع ژنتیکی موجود، نیاز به یک روش ارزیابی کارآمد دارد که باید سریع بوده و قادر به انتخاب یک جمعیت بزرگ باشد. مقاومت به خشکی نتیجه صفات مختلف مورفولوژیکی، فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی است. بنابراین، می­توان از این اجزای مختلف به عنوان شاخص­های گزینش برای انتخاب تیپ ایده­آل گیاهی استفاده کرد.

2-1- مروری بر تحقیقات گذشته

1-2-1- اهمیت و جایگاه گندم در ایران و جهان

گندم احتمالا یكی از اولین گیاهانی است كه به وسیله­ی انسان زراعت شده­ است و به همین دلیل مهمترین گیاه زراعی به شمار می­آید. زیرا، زراعت آن از تمام گیاهان ساده­تر، تطابق آن در مناطق مختلف كه دارای شرایط آب و هوایی متفاوتی می­باشند، بیشتر و از طرف دیگر غذای اولیه اغلب مردم جهان را تشكیل می­دهد. گندم گیاهی است كه به مقدار زیاد و در مساحت وسیعی از زمین­های كشاورزی دنیا و حتی در نواحی خشك كشت شده و محصول كافی تولید می­نماید. اهمیت اقتصادی گندم چه از نظر تولید و چه از نظر تغذیه در دنیا بیش از سایر محصولات كشاورزی می­باشد. حتی در مناطقی كه به علت متغیر بودن شرایط اقلیمی و یا خشكی محیط، امكان تولید دیگر گیاهان وجود نداشته باشد، می­توان گندم تولید نمود. بیشترین سطح زیر كشت گندم در قاره­های آسیا و اروپا واقع شده است. ایران یكی از مهمترین كشور­های تولید كننده گندم در جهان می­باشد (خدابنده، 1387). سطح زیر کشت گندم در جهان 61/31132 تن در هکتار است که حدود 63 درصد سطح زیر کشت جهان را ایران به خود اختصاص داده ­است. تولیدات گندم در ایران 05/2 درصد از کل تولیدات گندم در جهان می­باشد (فائو، 2012). نسبت سطح زیر كشت گندم به سایر محصولات عمده كشاورزی نیز رقم بالایی را تشكیل می­دهد. همواره حدود 70-65 درصد از اراضی زیر كشت محصولات عمده زراعی به گندم تعلق دارد (ایران نژاد و شهبازیان، 1384).

تردیدی نیست که صورت زندگی کنونی ما تنها شکل ممکن و بهترین شکل موجود برای زندگی نیست. برخی از بخش‌هایی که ما آن را جزء ضروریات می‌دانیم در گذشته‌ای نه چندان دور اصلاً وجود نداشته است. بی‌گمان اشکالاتی در صورت زندگی کنونی ما هست که با برطرف کردنش معضلات فراوانی حل خواهد شد و نیز جای برخی بخش‌ها در زندگی ما خالی است که بودنش زندگی ما را بسیار بهتر می‌کند. بودن و نبودن یک بخش در زندگی ما، به عالمی بر می‌گردد که برای خود ساخته‌ایم، پاسخ‌های بنیادی ما به تعریف سعادت و انسان، و تلقی ما از مبدأ و مقصد و تصمیم‌های اجتماعی بشر در این دوره از حیات، مجموعه‌ای از امکان‌ها و عدم امکان‌ها ایجاد کرده که به ما اجازه نمی‌دهد به راحتی هر انتخابی داشته باشیم.

پژوهش کنونی تحقیقی است با عنوان « مبانی سبک زندگی اسلامی در قرآن کریم» که در آن تلاش شده است ضمن معرفی مفاهیم سبک زندگی از دیدگاه های متفاوت، شاخصه سبک زندگی اسلامی با توجه به آیات و روایات مورد بررسی و تبیین قرار گیرد، و ابعاد گسترده این فرآیند نیز در بعد عقیدتی از جمله نگرش توحیدی، اخلاق گرایی و ولایت مداری با استناد به آیات و روایات مورد کنکاش قرار گرفت.

شکی نیست که بحث داشتن سبک زندگی اسلامی در عصر کنونی که مسلمانان در آن از ارزش های دینی خود فاصله گرفته اند از چند جهت حائز اهمیت می باشد. معمولاً، سبک زندگی الگویی دارد که مشخص کنندۀ روابطی است که فرد در زندگی خود میان ارزش ها و نگرش ها و رفتارها برقرار می کند. این ارزش ها نیز شامل موضوعاتی چون ارزش شناسی و زیباشناسیِ دینی است. سبک زندگی اسلامی با توجه به سه منبع غنی: قرآن کریم و سیره پیامبر اکرم (ص)  و سیره اهل بیت (ع) نیز سرشار از آموزه های دینی و دنیوی است که در دو بعد تئوری و عملی قابل تطبیق و اجرا می باشد.

خدای بزرگ را سپاسگزارم که توفیق ویژه‌اش را نصیب بنده ساخت تا به رغم بضاعت ناچیز، با همکاری مخلصانة استادان بزرگوار و گرانمایه، پژوهش کنونی با عنوان « مبانی سبک زندگی اسلامی» را به یکی از بهترین و عزیزترین اقشار این جامعه، یعنی دانشجویان، و پژوهشگران تقدیم کنم. امیدوارم لطف الهی بر این قلم افزون شده و ضعف‌ها و کمبودهای معنوی و عملی او را در تأثیرگذاری این پژوهش دخالت ندهد.

در این پژوهش تلاش بر این است که مبانی سبک زندگی اسلامی در برخی از مهم‌ترین ابعاد زندگی اجتماعی را با استناد به آیات و روایات تبیین شود.  بدین منظور بعد از طرح برخی از مباحث مفهوم‌شناسی و مبانی اعتقادی، به توضیح سبک زندگی اسلامی در حوزه‌های «جهان بینی» ولایت مداری» و اخلاق» و آداب معاشرت» برنامه های اقتصادی»  «علم‌آموزی»، «ارتباط با دیگران»، «روابط خانوادگی» و «کسب و کار» پرداخته است.

در بخش‌هایی از این پژوهش  از همکاری مخلصانة برخی از دوستان گرانمایه‌ام استفاده برده‌ام. بن‌مایة اصلی فصل اول با عنوان «کلیات تحقیق» و همچنین قسمت‌هایی از فصل دوم با عنوان «پیشینه ی تحقیق» وفصل سوم با عنوان شاخصه های سبک زندگی اسلامی و فصل چهارم نیز محصول زحمات و ارشادات استاد راهنما دکتر سید محمد حسینی بوده است.

در پایان، بر خود لازم می‌دانم از همة عزیزانی که در به انجام رسیدن این پژوهش دخالت داشته‌اند صمیمانه سپاسگزاری کنم. به ویژه از اساتید دانشگاه علوم قرآن ایلام که با تشویق‌ها و پیگیری‌های متواضعانه و دلسوزانة خود و همچنین با تذکر نکات علمی لازم بنده را در انجام این کار مصمم‌تر کردند.

امیدوارم خوانندگان گرامی و اساتید ارجمند، ما را از راهنمایی‌های خود محروم نکنند و تذکرات آنان بتواند در ویراست‌های بعدی بر غنای این اثر بیافزاید.

حبیب محمدخانی فرد

15 / 5 / 93

 

 

 

عنوان                                                                                               صفحه

1ـ فصل اول: کلیات تحقیق 1

ـ  مقدمه: 2

1 ـ 1 ـ بیان مسئله تحقیق 3

1 ـ 2 ـ ضرورت و اهمیت تحقیق 4

1 ـ 3 ـ پیشینه ی تحقیق: 5

 

1 ـ 4 ـ جنبه های جدید و نوآوری تحقیق: 7

1 ـ 5 ـ اهداف تحقیق 7

1 ـ 6 ـ سؤالات تخقیق: 8

1 ـ 7 ـ فرضیه های تحقیق: 8

1 ـ 8 ـ روش تحقیق: 8

1 ـ 9 ـ معانی مفردات و واژهای کلیدی تحقیق: 8

ـ فصل دوم: اصول و مبانی سبک زندگی اسلامی در قرآن كریم) 11

2ـ 1 ـ مبانی اعتقادی 12

2 ـ 1 ـ 1 ـ  اصل توحید 12

2 ـ 1 ـ 1 ـ 1 ـ توحید در خالقیت 15

2 ـ 1 ـ 1 ـ 2 ـ توحید در مالیکت خداوند 16

2 ـ 1 ـ 1 ـ 3 ـ توحید در ربوبیت خداوند 18

2 ـ 1 ـ 2 ـ  اصل معاد 20

2 ـ 1 ـ 3 ـ  اصل امامت و خلافت 21

2 ـ 1 ـ 4 ـ  اصل نبوت 22

2 ـ 1 ـ 5 ـ  اصل عدل 23

2 ـ 5 ـ 1 ـ  عدل تکوینی 23

2 ـ 5 ـ 2 ـ  عدل تشریعی: 24

2 ـ 5 ـ 3 ـ  عدل جزائی: 24

2  ـ 2 ـ مبانی انسان شناسی 24

2  ـ 2 ـ 1 ـ هدفدار بودن انسان 24

2  ـ 2 ـ 2 ـ خلافت و جانشینی انسان 25

2  ـ 2 ـ 3 ـ هدفمندی آفرینش 27

2  ـ 3 ـ 4 ـ اختیار 27

2  ـ 2 ـ 5 ـ معرفت‌پذیری انسان 29

2  ـ 2 ـ 6 ـ گرایش فطری انسان 30

2  ـ 2 ـ 7 ـ حقیقت خُلقی و خَلقی انسان 31

2  ـ 2 ـ 8 ـ عقل گرایی (تعقل ورزی) 32

2 ـ 3 ـ مبنای اجتماعی 34

2 ـ 3 ـ 1 ـ اصل عدالت 35

2 ـ 3 ـ 2 ـ اصل مسؤلیت پذیری 37

2 ـ 3 ـ 3ـ اصل امر به معروف و نهی از منكر 37

2 ـ 3 ـ 4 ـ اصل آزمایش و ابتلاء 37

2 ـ 3 ـ 5 ـ عدالت اجتماعی در سایه قوانین اسلامی 38

2 ـ 4 ـ مبانی اخلاقی 38

2 ـ 4 ـ 1 ـ اصل تلازم سلوك زندگی و تجرّد روحانی 40

2 ـ 4 ـ 2 ـ بسط معیشت، مایه حقارت، نه پایه سعادت 40

2 ـ 4 ـ 3 ـ توجه به تفاوت اخلاقِ سلوک با نظم مادّی 41

یک مطلب دیگر :

2 ـ 5 ـ مبانی اقتصادی 41

2 ـ 5 ـ 1 ـ اصل دوری از اسراف 41

2 ـ 5 ـ 2 ـ اصل انفاق 42

2 ـ 5 ـ 3 ـ تشویق به انفاق 42

2 ـ 5 ـ 4 ـ توزیع ثروت:…………………………. 43

2 ـ 5 ـ 5 ـ هدف از توزیع………………………… 44

2 ـ 6 ـ  مبانی اقتصاد و عدالت اجتماعی در سبک زندگی اسلامی 45

2 ـ 6 ـ  1 ـ  اصل توزیع عادلانه ثروت………………. 45

2 ـ 6 ـ  2 ـ  نهی از خوردن اموال دیگران…………… 46

2 ـ 6 ـ  3 ـ  نهی از ربا………………………… 47

2 ـ 6 ـ  4 ـ  نهی از خورن اموال دیگران و حاکمیت ظالمان 47

2 ـ 6 ـ  5 ـ  خالی بودن معاملات بانکی از اکل مال به باطل 47

2 ـ 6 ـ  6 ـ  برتری زکات بر ربا………………….. 48

2 ـ 6 ـ  7 ـ  برتری جهاد بر جمع اموال…………….. 48

2 ـ 6 ـ  8 ـ  جمع کردن ثروت هدف نیست……………… 48

فصل سوم.. شاخصه های سبک زندگی اسلامی .50

ـ پیشگفتار:……………………………………. 51

3 ـ 1 ـ نقش. جهان‌بینی الهی در تدوین سبک زندگی اسلامی 51

3 ـ 1 ـ 1 ـ  تعریف شاخص 54

3 ـ 1 ـ 2 ـ  زندگی دنیوی، ابزاری برای نیل به زندگی اخروی 55

3 ـ 1 ـ 3 ـ  یاد خدا: عامل خوشی و سعادت زندگی 55

3 ـ 1 ـ 4 ـ بازیچه و بی‌ارزش انگاشتن زندگی مادی دنیوی 56

3 ـ 1 ـ 5 ـ متأثر بودن خوشی و ناخوشی «زندگی» از عوامل غیر مادی 57

3 ـ 1 ـ 6 ـ. پرهیز از دلبستگی و توجه افراطی به زندگی دنیوی: 57

3 ـ 1 ـ 7 ـ  بهره‌گیری بیش از حد کفاف، عامل تباهی زندگی:: 59

3 ـ 1 ـ 8 ـ هر زیستنی زندگی نیست: 59

3 ـ 1 ـ 9 ـ رفاه‌زدگی خط قرمز زندگی 60

3 ـ 1 ـ 10 ـ مذمت دلبستگی و فریفته شدن به زینت‌ها و جاذبه­های مادی زندگی 61

3 ـ 1 ـ  11 ـ دوری از صاحبان نگاه ناصواب به زندگی:…. 62

3 ـ 1 ـ 12ـ ولایت مداری الهی: 62

3 ـ 2 ـ شاخصه های اخلاقی- اجتماعی سبک زندگی اسلامی…… 63

3 ـ 2 ـ 1ـ اخلاق محوری: 63

3 ـ 2 ـ 2 ـ عفو و گذشت: 64

3 ـ 2 ـ 3 ـ اصلاح بین مردم: 64

3 ـ 2 ـ 4 ـ عشق و علاقه به دیگران بخاطر خدا 65

3 ـ 2 ـ 5 ـ انجام دادن فریضه امر به معروف و نهی از منکر 66

3 ـ 2 ـ 6 ـ صله رحم و احسان به پدر و مادر و خویشاوندان 68

3 ـ 2 ـ 7 ـ رعایت حقوق همسایگی 71

3 ـ 2 ـ 8 ـ توصیه به ((حسن جوار)) 72

3 ـ 3 ـ  شاخصه های اقتصادی 73

3 ـ 3 ـ  1 ـ اصول اقتصادی سبک زندگی اسلامی در قرآن کریم 73

3 ـ 3 ـ  2 ـ اهمیت اقتصاد در عرصه زندگی…………… 77

3 ـ 3 ـ  3 ـ نظام اقتصادی اسلامی 78

3 ـ 3 ـ  4 ـ نگرش دینی به اقتصاد 79

3 ـ 3 ـ  5 ـ جایگاه اقتصاد اسلامی 80

3 ـ 3 ـ  6 ـ فقر پدیده ای عارضی 80

3 ـ 3 ـ  7 ـ انحطاط اقتصادی 82

3 ـ 3 ـ  8 ـ موارد توزیع 82

3 ـ 3 ـ  9 ـ هدف مصرف : 83

3 ـ 3 ـ  10 ـ آداب خوردن و نوشیدن در سبک زندگی اسلامی 84

3 ـ 3 ـ  11 ـ برخی آداب غذا خوردن 84

3 ـ 3 ـ  12 ـ پرخوری 88

3 ـ 3 ـ  13 ـ لباس و پوشش 89

3 ـ 3 ـ  14 ـ نهی از برهنگی 89

3 ـ 3 ـ  15ـ آداب پوشش 90

3 ـ 3 ـ  16 ـ پوشش های پسندیده 90

3 ـ 3 ـ  17 ـ پوشش های ناپسند 91

3 ـ 3 ـ  18 ـ لباس شهرت 91

3 ـ 3 ـ  19 ـ زینت و آراستگی 92

2-3 آزادی و اختیار انسان 32

2-4 توانایی انسان در ساختن خود و جامعه 43

فصل سوم: اصول آموزش معارف اسلامی‌در قرآن و روایات 53

1-3 اصول مربوط به آموزش گیرنده 54

1-1-3 اصل کرامت 54

 

2-1-3 اصل کوشش (فعالیت) 61

3-1-3 اصل تسهیل و تیسیر 64

2-3 اصول مربوط به آموزش دهنده 70

1-2-3 اصل تفکر 70

2-2-3 اصل تدرج و تمکن 74

3-2-3 اصل اعتدال 79

3-3 اصول مربوط به روشها و ابزار آموزش 84

1-3-3 روش تشویق 84

2-3-3 روش الگویی 88

3-3-3 روش تمثیل و تشبیه 91

4-3- اصول مربوط به محتوای آموزشی 94

1-4-3 اعتقادات 96

2-4-3 احکام 99

3-4-3 اخلاقیات 101

نتیجه گیری: 103

پیشنهادات 107

منابع: 108

 

 

 

یک مطلب دیگر :

 

 

 

 

 

 

 

 

فصل اول : کلیات

 

 

 

 

 

1-1 بیان مسئله

آموزش درست معارف و احکام، به عنوان برنامه فراگیر و نقشه راه سیر به سوی کمال و سعادت انسانی- که اساسی ترین هدف خداوند در فرستادن پیامبران تلقی می‌شود- از اهمیت بالایی برخوردار است.

می‌توان گفت هدف اصلی و نهایی در نظام آموزشی اسلامی، فراهم نمودن هر چه بیشتر زمینه تکامل و تعالی انسان‌ها می‌باشد. به همین هدف در آموزش معارف و مسائل دینی نیز به طور دقیق تر و پررنگ تر وجود دارد. همان طور که در هر نظام آموزشی، نیاز است برای رسیدن به اهداف آن نظام یک سری اصول و مبانی دقیق و معتبر رعایت شود، به همان صورت نظام آموزشی معارف اسلامی‌نیز برای رسیدن به اهداف عالی و نهایی خود نیاز به یکسری مبانی و اصول دارد؛ که لازم است از منابع معتبر همچون قرآن و روایات معصومین (7) دریافت شود.

2-10- مراحل فنولوژی……………………………… 14

2-11- نیازهای اکولوژیک…………………………… 14

2-12- آفات و بیماری­ها………………………………. 14

2- 13-روش­های اصلاحی در کلزا…………………… 17

2-14-جهش…………………………………………. 18

2-14-1- جهش­زاهای شیمیایی……………………. 18

2-14-2-جهش­زاهای فیزیکی……………………….. 19

2-14-3- نسل­های جهش……………………………. 20

2-14-4-موارد استفاده از به­نژادی جهشی………… 20

2-15- اهداف اصلاحی کلزا …………………………….21

2-15-1- کیفیت دانه………………………………….. 22

2-15 -2-اصلاح برای بهبود کیفیت روغن……………. 22

2-15-3-اصلاح برای کیفیت کنجاله بذر………………. 22

2-15-4- بهبود عملکرد………………………………… 23

2-15-5-اصلاح برای مقاومت به بیماری­ها و آفات…….. 23

2-15-6- اصلاح صفات زراعی…………………………. 23

2-16- تجزیه تحلیل‌های چند متغیره…………………. 24

2-16-1- همبستگی بین صفات……………………… 25

2-16- 2- رگرسیون گام به گام ………………………..25

2-16-3- تجزیه و تحلیل ضرایب مسیر………………… 26

2-16-4- تجزیه به عامل‌ها…………………………….. 26

2-16-5- وراثت‌پذیری………………………………….. 27

 

2-16-6- ضریب تغییرات……………………………….. 28

فصل سوم: مواد و روش­ها ………………………………..30

3-1- مکان آزمایش…………………………………….. 30

3-2- عملیات زراعی……………………………………..30

3-3- مواد ژنتیکی و طرح آماری مورد استفاده……….. 31

3-4- خصوصیات مورد برررسی و نحوه اندازه‌گیری آن­ها…31

3-5- تجزیه آماری اطلاعات…………………………….. 31

فصل چهارم: نتایج و بحث……………………………… 34

4-1- تجزیه واریانس و مقایسه میانگین ها ……………34

4-1-1 روز تا گل­دهی……………………………………… 34

4-1-2- روز تا رسیدگی…………………………………… 36

4-1-3- ارتفاع بوته………………………………………. 37

4-1-4- وزن هزار دانه……………………………………. 38

4-1-5- تعداد غلاف در بوته…………………………….. 39

4-1-6- تعداد دانه در غلاف…………………………….. 40

4-1-7- عملکرد دانه در بوته……………………………. 40

4-2- همبستگی بین صفات…………………………… 44

4-3- رگرسیون مرحله ای………………………………. 46

4-4- تجزیه ضرایب مسیر………………………………… 48

4-5- تجزیه به عامل‌ها ……………………………………49

فصل پنجم: نتیجه­گیری و پیشنهادات………………….. 52

5-1- پیشنهادات………………………………………….. 53

منابع……………………………………………………….. 54

چکیده انگلیسی…………………………………………..66

چکیده:

کلزا (Brassica napus L.) به عنوان یکی از مهم­ترین گیاهان دانه روغنی از لحاظ عملکرد دانه، میزان و کیفیت بالای روغن وکنجاله و سازگاری با شرایط آب و هوایی اکثر نقاط کشورمان از اهمیت شایانی برخوردار است. به منظور ارزیابی صفات زراعی در لاین‌هایM3  حاصل از القای موتاسیون و شناسایی لاین‌های موتانت مطلوب در کلزا، آزمایشی در سال زراعی 91-90 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی اصفهان، واقع در لورک نجف آباد به صورت طرح لاتیس ساده 10×10 با دو تکرار اجرا شد. در این آزمایش 94 لاین جهش یافته با دزهای 800، 1000 و1200 گری اشعه گاما بر روی ارقام ساریگل و RGS003 به همراه 6 ژنوتیپ شاهد مورد ارزیابی قرار

یک مطلب دیگر :

پایان نامه در مورد تعریف صمیمیت از دیدگاههای مختلف:

 گرفت. صفات زراعی شامل روز تا گلدهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در بوته اندازه‌گیری شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که لاین‌ها اختلاف بسیار معنی­داری(p<0/01) برای همه صفات مورد مطالعه داشتند. این اختلاف معنی­دار بیانگر وجود تنوع ژنتیکی زیاد بین لاین­های جهش یافته بوده که به نوبه­ی خود نشان دهنده­ی امکان کارائی بالای انتخاب برای افزایش عملکرد و بهبود بقیه صفات می­باشد. نتایج برآورد نشان داد که بیشترین وراثت‌پذیری متعلق به روز تا گلدهی (1/90%) و کمترین آن به وزن هزار دانه (8/10%) اختصاص داشت. تفاوت کمی بین ضرایب تغییرات فنوتیپی و ژنتیکی برای اکثر صفات مشاهده شد. نتایج همبستگی ساده بین صفات نشان داد که بین عملکرد دانه در بوته و صفات روز تا گلدهی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه همبستگی مثبت و معنی­داری وجود دارد. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام برای عملکرد دانه به عنوان متغیر تابع در برابر سایر صفات نشان داد که روز تا گلدهی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه 24 درصد از تنوع عملکرد دانه را توجیه نمودند. طبق نتایج تجزیه مسیر تعداد روز تا گلدهی بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشت، در حالی که اثر غیرمستقیم آن از طریق وزن هزار دانه و تعداد دانه در غلاف ناچیز و مثبت بود. نتایج تجزیه به عامل‌ها، 4 عامل را مشخص نمود که 72 درصد از تنوع کل را توجیه کرد. این عامل‌ها به ترتیب عامل عملکرد بیولوژیک، عامل سرعت رشد، فنولوژی ومخزن نامیده شد. به طور کلی نتایج این بررسی نشان داد که تنوع ژنتیکی وسیعی در میان لاین‌های مورد ارزیابی وجود دارد که می­توان از آن برای دست­یابی به لاین‌های مطلوب بهره جست.

فصل اول: مقدمه

1-1- کلیات و اهمیت موضوع

گیاهان دانه روغنی پس از غلات، دومین ذخایر غذایی جهان را تشکیل می­دهند. این محصولات علاوه بر دارا بودن ذخایر غنی اسید­چرب، حاوی پروتئین نیز می­باشند [26]. دانه­های روغنی به دلیل تولید روغن­های با کیفیت بالا و درصد زیادی از اسیدهای چرب و مرغوب از اهمیت شایانی در تغذیه انسان برخوردارند [28، 77]. در حال حاضر، مصرف سرانه روغن خوراکی کشور بیش از 16 کیلوگرم برآورد شده است. لذا با توجه به جمعیت کشور، نیاز به حدود یک میلیون و دویست هزار تن روغن در سال می­باشد که بیش از 90 درصد آن از طریق واردات تامین می­شود [15]. به این لحاظ لزوم برنامه­ریزی بلند مدت و منسجم با هدف نیل به خود­کفائی در تولید روغن خوراکی غیر قابل انکار خواهد بود.

کلزا(Brassica napus L.)  به عنوان یکی از مهم­ترین گیاهان روغنی برای کشت در شرایط آب و هوایی کشور مورد توجه قرار گرفته است. تولید جهانی روغن کلزا در مقایسه با دیگر روغن­های گیاهی در مقام سوم بعد از روغن سویا و نخل روغنی قرار دارد [85]. همچنین پس از استحصال روغن، کنجاله باقی مانده سرشار از پروتئین بوده و برای تغذیه دام مناسب است [28]. با توجه به اینکه در حال حاضر میزان روغن تولیدی در کشور ناچیز بوده و عمدتاً با کشت گیاهان سویا، آفتاب­گردان، پنبه­دانه، بادام­زمینی، زیتون و کنجد تامین می­شود و همچنین با عنایت به اینکه همه­ساله مقدار قابل توجهی از زمین­های آبی و دیم کشور به منظور تقویت بنیه خاک، بدون کشت باقی می­ماند، لذا کلزا به ویژه نوع پاییزه آن با داشتن بیش از 40-45 درصد روغن در دانه و در حدود 25-35 درصد پروتئین در کنجاله، از لحاظ زراعی می­تواند در تناوب با غلات که زراعت عمده کشور می­باشد قرار گیرد و سهم قابل توجهی را در رفع کمبود روغن گیاهی مورد نیاز کشور ایفا کند [14، 17].

کلزا به سرما، کم­آبی و شوری نسبتا متحمل است و به دلیل هزینه کمتر تولید و سهولت عملیات زراعی و عملکرد بیشتر روغن در واحد سطح نسبت به سایر دانه­های روغنی مورد توجه می­باشد [124، 150].

اصلاح عملکرد روغن کلزا هدف اصلی در اصلاح این گیاه محسوب می­شود. برای این منظور، مرحله اول یک برنامه اصلاحی، بررسی تنوع ژنتیکی و ارزیابی صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی و زراعی به عنوان شاخص انتخاب در برنامه­های بهبود عملکرد می­باشد. روغن کلزا به طور عمده توسط عوامل ژنتیکی تعیین می­شود ولی به مقدار قابل توجهی نیز تحت تاثیر شرایط محیطی قرار می­گیرد [91].

القاء جهش، روشی مؤثر برای بهبود و توسعه تنوع ژنتیکی مورد نیاز اصلاح­گران به ویژه برای صفاتی که تنوع ژنتیکی محدودی دارند، می­باشد [52]. به طور کلی هدف از القاء جهش مصنوعی افزایش تنوع ژنتیکی، تغییر یک یا چند ژن و شکستن پیوستگی بین ژن­های مطلوب و نا­مطلوب می­باشد. تا­کنون، تعداد زیادی ارقام اصلاح شده به کمک برنامه­های اصلاحی جهش­زایی در گیاهان زراعی روغنی در سطح جهان آزاد شده است [64]. در همین ارتباط اصلاح به کمک جهش­زایی در کلزا برای مقاومت به علف­کش [93]، مقاومت به بیماری­ها [123،54]، به محتوای گلوکوزینولات کمتر [63،108]، بهبود کیفیت و محتوای روغن [150] بکار رفته است.

در تایید سودمندی تنوع ژنتیکی القاء شده با جهش­زایی در اصلاح گیاهان می توان به آمار بانک اطلاعات ارقام موتانت (Mutant Varieties Database) استناد نمود که تا سال 2011، تعداد 3088 رقم موتانت متعلق به 1700 گیاه زراعی به ثبت رسیده است [88]. شاید جهش بیشترین نقش را در اصلاح کلزا و آفتابگردان ایفا کرده باشند که در آن­ها جهش­های خودبخودی و القایی در ترکیب با روش­های اصلاح متداول برای تغییر ترکیب روغن و افزایش عملکرد به کار رفته است [53].

با توجه به اهمیت تنوع ژنتیکی در برنامه اصلاح نباتات، وجود معضلات ریزش دانه و حساسیت به آفات نظیر شته و کمبود تنوع گیاه کلزا برای صفات مزبور، مطالعه حاضر به تولید و ارزیابی لاین­های جهش یافته با هدف شناسایی موتانت­های مفید از لحاظ صفات زراعی اهتمام ورزیده است.

فصل دوم: بررسی منابع

1-2- تاریخچه

کلزای روغنی مهم­ترین گونه زراعی جنس براسیکا می­باشد وبه احتمال قوی رویش نوع وحشی آن به اروپا و آفریقای شمالی محدود می­شود [17]. مورد توجه قرار گرفتن کلزا تنها در سال­های اخیر نبوده بلکه 2000 سال قبل از میلاد مسیح در نوشته­های دوران قدیم از آن یاد شده است. در نوشته­های باستانی که به زبان سانسکریت بوده، دانه روغنی کلزا سارسون نامیده شده است [32]. در آثار به جا مانده از دوران نوسنگی در مصر، در نوشته­های هندوها که از سال­های 1500 تا 2000 قبل از میلاد به دست آمده و بویژه در کتیبه­های یونانی، رومی و چینی باقی مانده از سال­های 2000 تا 500 قبل از میلاد به گیاهان روغنی جنس براسیکا و ارزش دارویی آن­ها اشاره شده است. کشت تجاری کلزا از سال 1942در قسمت شمالی آمریکا یعنی کشور کانادا آغاز گردیده وامکان استفاده از روغن کلزا برای مصرف خوراکی در سال 1948مورد توجه قرار گرفت و منجر به استخراج روغن خوراکی از کلزا در سال­های 1956 تا 1957 گردید [30].کلزا نخستین بار در کانادا در سال 1943 به منظور روغن­کاری ماشین بخار کشت شد [36]. در سال 1957، در کشور کانادا اولین کلزای روغنی با مقدار کم اسید اروسیک در روغن اصلاح شد. با تولید روز افزون کلزا طی سال 1956 هزاران هکتار از اراضی کانادا به کشت این گیاه اختصاص یافت [21]. اپلیکویست (1972) اظهار داشته است که Brassica. napus اولین بار در هلند و در قرن 17 به عنوان یک گیاه روغنی کشف شده است و سپس کشت آن به سایر بخش­های اروپا گسترده شده است. با کشف ویژگی­ های غذایی مفید روغن کلزا وضعیت آن در سال­های اخیر بهبود یافته است [36]. در سال 1974، رقم تاور به عنوان اولین رقم دو صفر کلزا که هم میزان اسید اروسیک روغن و هم میزان گلوکوزینولات کنجاله آن پایین بود، معرفی شد.

 

یک مطلب دیگر :