2-8-2- استیفن رابینز.. 62
2-8-3- دفت.. 64
2-8-3-1- رهبر اندیشمند.. 66
2-8-3-2- تفویض اختیار به كاركنان.. 67
2-8-3-3- استراتژی خود جوش.. 68
2-8-3-4- فرهنگ قوی.. 68
2-8-3-5-مبادله اطلاعات.. 69

2-8-3-6- ساختارهای افقی.. 70
2-8-4- كالون‌و‌یك ولیون.. 70
2-8-4-1- رهبران با بینش.. 71
2-8-4-2- وجود برنامه و نظام سنجش.. 71
2-8-4-3- اطلاعات.. 72
2-8-4-4- ابتكار و نوآوری.. 72
2-8-4-5- اقدام.. 72
2-8-5- لوتانز.. 72
2-8-6- سازمان یادگیرنده از دیدگاه مورگان.. 74
2-9- چارچوب نظری پژوهش.. 75
2-10- پیشینه پژوهش:.. 77
فصل سوم:روش شناسی تحقیق.. 80
مقدمه:.. 81
سوال پژوهش.. 81
روش پژوهش.. 81
منابع جمع آوری اطلاعات.. 82
منابع ثانویه.. 82
جامعه آماری.. 83
روایی و پایایی پژوهش:.. 83
روش تجزیه و تحلیل داده‌ها.. 85

یک مطلب دیگر :

فصل چهارم:تجزیه  و  تحلیل  داده ها.. 87
4-1- مقدمه.. 88
4-2- ویژگیهای جمعیت شناختی پاسخدهندگان.. 88
4-3- آماره های استنباطی:.. 92
4-3-1- آزمون قابلیت اعتماد پرسشنامه مورد استفاده در تحقیق.. 92
4-3-2- آزمون یک نمونه ای کولموگروف اسمیرنوف.. 93
4-3-3- آزمون فرضیات:.. 94
فرضیه اول:.. 94
فرضیه دوم:.. 95
فرضیه سوم:.. 96
فرضیه چهارم:.. 98
فرضیه پنجم:.. 99
فرضیه ششم:.. 100
فرضیه اصلی:.. 101
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهادها.. 104
5-1  مقدمه.. 105
5-2- مروری مختصر بر هدف، مسئله و چگونگی كار.. 105
5-3  نتایج حاصل از فرضیات.. 106
5-4-  نتیجه گیری.. 108
فرضیه اصلی.. 108
فرضیات فرعی.. 108
5-5-  محدودیت های پژوهش.. 108
5-6-  پیشنهادها.. 109

4.3. مجتمع مسکونی ریتراشتراسه- نورد……………………………………………………. 91

5.3. مجتمع مسکونی ته گل هاربور…………………………………………………………. 92

6.3. مجموعه مسکونی هابیتات……………………………………………………………… 93

7.3. شهر جدید شوشتر (شوشترنو)…………………………………………………………. 95

فصل چهارم: توجیه طرح

1.4. اقلیم…………………………………………………………………………………. 102

2.4. تحلیل……………………………………………………………………………….. 112

3.4. حکم­های طراحی……………………………………………………………………. 114

4.4. روند طراحی………………………………………………………………………… 114

فصل پنجم: نتیجه گیری

1.5. نتیجه گیری………………………………………………………………………….. 120

لیست منابع………………………………………………………………………………… 127

فهرست تفصیلی

چكیده……………………………………………………………………………………….. 1

فصل اول: طرح تحقیق

1.1. مقدمه……………………………………………………………………………………. 2

2.1. طرح مسأله……………………………………………………………………………… 3

3.1. ضرورت انجام تحقیق…………………………………………………………………… 4

4.1. اهداف…………………………………………………………………………………… 5

5.1. فرضیه­ها………………………………………………………………………………… 6

6.1. روش تحقیق……………………………………………………………………………. 6

فصل دوم: مبانی نظری

1.2. مطالعات پایه مسکن…………………………………………………………………….. 7

1.1.2. مقدمه…………………………………………………………………………………. 7

2.1.2. مبانی فکری و نظری…………………………………………………………………. 9

1.2.1.2. هستی در جهان……………………………………………………………………. 9

2.2.1.2. سكونت/سكونت‌گاه………………………………………………………………… 9

3.2.1.2. جنبه­های دوگانه سکونت…………………………………………………………. 12

4.2.1.2. زنده بودن………………………………………………………………………… 12

5.2.1.2. نظم………………………………………………………………………………. 15

6.2.1.2. تعیین موقعیت……………………………………………………………………. 17

7.2.1.2. مکان ساخته/مکان طبیعی…………………………………………………………. 18

8.2.1.2. نیازها…………………………………………………………………………….. 20

3.1.2. شناخت کلی کالبد و ساختار خانه ایرانی……………………………………………. 24

1.3.1.2. کلیات خانه ایرانی……………………………………………………………….. 24

2.3.1.2. عناصر و ساختار خانه ایرانی……………………………………………………… 26

3.3.1.2. پیمون……………………………………………………………………………. 33

4.3.1.2. نظم هندسی………………………………………………………………………. 34

5.3.1.2. کارکردهای پنجره…………………………………………………………………. 34

4.1.2. مفهوم مسکن……………………………………………………………………….. 41

5.1.2. معیارهای عمومی طراحی آپارتمان های مسکونی……………………………………. 50

1.5.1.2. معیارهای عمومی طراحی بلوک ها……………………………………………….. 50

2.5.1.2. دسترسی و ورودی به بلوک های ساختمان………………………………………. 50

3.5.1.2. روابط بین واحدهای مسکونی……………………………………………………. 50

4.5.1.2. نما……………………………………………………………………………….. 51

5.5.1.2. صرفه جویی در انرژی…………………………………………………………… 51

6.5.1.2. سیستم تأسیسات گرمایی و سرمایی………………………………………………. 52

7.5.1.2. سیستم سازه و تکنولوژی اجرا……………………………………………………. 53

8.5.1.2. ضوابط و مقررات شهرسازی…………………………………………………….. 54

9.5.1.2. ضوابط ساخت کاربری مسکونی در بافت عادی………………………………….. 56

10.5.1.2. سطح اشغال……………………………………………………………………. 58

11.5.1.2. نحوه استقرار ساختمان در زمین………………………………………………… 58

2.2. نور……………………………………………………………………………………. 58

1.2.2. مقدمه……………………………………………………………………………….. 58

2.2.2. جهت یابی نور……………………………………………………………………… 59

1.2.2.2. نور شمالی……………………………………………………………………….. 59

2.2.2.2. نور جنوبی……………………………………………………………………….. 60

3.2.2.2. نور صبحگاهی…………………………………………………………………… 60

4.2.2.2. نور غروب……………………………………………………………………….. 61

5.2.2.2. نور بالای سر یا عمود……………………………………………………………. 61

6.2.2.2. نورمستقیم و نور منتشره………………………………………………………….. 62

7.2.2.2. سایه ها…………………………………………………………………………… 63

یک مطلب دیگر :

8.2.2.2. نیم سایه………………………………………………………………………….. 63

3.2.2. تجلی نور در فضاهای فیزیکی……………………………………………………… 64

1.3.2.2. نور در معماری ایران زمین……………………………………………………….. 64

2.3.2.2. نور در گستره  زیبایی شناسی…………………………………………………….. 64

3.3.2.2. نور و جهت گیری……………………………………………………………….. 64

4.3.2.2. اصل شفافیت در معماری ایران…………………………………………………… 65

5.3.2.2. استفاده از شیشه های رنگی………………………………………………………. 66

6.3.2.2. انعکاس نور در آیینه……………………………………………………………… 67

7.3.2.2. بازتاب در آب…………………………………………………………………… 68

8.3.2.2. بازتاب نور در کف صیقلی………………………………………………………. 69

9.3.2.2. سایه روشن………………………………………………………………………. 69

10.3.2.2. شعاع و حجم مجازی نور………………………………………………………. 70

11.3.2.2. شبکه ها و گشودگی های مشبک……………………………………………….. 70

12.3.2.2. نور، سقف و گنبدها……………………………………………………………. 71

13.3.2.2. بسط فضایی……………………………………………………………………. 72

14.3.2.2. نور از شکاف دیوار (روزن)……………………………………………………. 72

4.2.2. نور از دیدگاه معماران………………………………………………………………. 73

1.4.2.2. میس وندروهه……………………………………………………………………. 73

2.4.2.2. لوکوربوزیه……………………………………………………………………….. 74

3.4.2.2. آلوار آلتور……………………………………………………………………….. 75

4.4.2.2. لویی کان…………………………………………………………………………. 76

5.4.2.2. تادو آندو………………………………………………………………………… 77

6.4.2.2. هادی میرمیران……………………………………………………………………. 79

7.4.2.2. کامران افشار نادری………………………………………………………………. 80

5.2.2. نور در ادیان و فلسفه……………………………………………………………….. 81

1.5.2.2. نور در زرتشت…………………………………………………………………… 81

2.5.2.2. نور در مسیحیت………………………………………………………………….. 82

3.5.2.2. نور در اسلام……………………………………………………………………… 83

4.5.2.2. نور از دیدگاه سهروردی………………………………………………………….. 84

5.5.2.2. نور از دیدگاه غزالی………………………………………………………………. 85

فصل سوم: برسی نمونه های موردی

1.3. مقدمه………………………………………………………………………………….. 86

2.3. مجتمع مسکونی لیلینگتون استریت…………………………………………………….. 87

3.3. شهرک مسکونی فاروم میدت پانکت…………………………………………………… 90

4.3. مجتمع مسکونی ریتراشتراسه- نورد……………………………………………………. 91

5.3. مجتمع مسکونی ته گل هاربور…………………………………………………………. 92

6.3. مجموعه مسکونی هابیتات……………………………………………………………… 93

7.3. شهر جدید شوشتر (شوشترنو)…………………………………………………………. 95

فصل چهارم: توجیه طرح

1.4. اقلیم…………………………………………………………………………………. 102

1.4 .1. موقعیت منطقه یزد مورد مطالعه…………………………………………………… 102

1.4 .2. تاریخچه هواشناسی استان یزد……………………………………………………. 104

1.4 .3. بررسی تغییرات دمایی……………………………………………………………. 104

1.3.1.4. بررسی داده ها و جداول دما……………………………………………………. 105

2.3.1.4. نمایش منحنی های دما…………………………………………………………. 105

4.1.4. بررسی میزان رطوبت هوا………………………………………………………….. 106

1.4.1.4. بررسی داده های رطوبت……………………………………………………….. 107

2.4.1.4. نمایش منحنی های رطوبت…………………………………………………….. 107

5.1.4. بررسی بادهای غالب و جهت وزش بادها………………………………………… 108

6.1.4. تبخیر……………………………………………………………………………… 109

7.1.4. بارش……………………………………………………………………………… 110

1.7.1.4. بررسی داده های بارش…………………………………………………………. 110

2.4. تحلیل سایت………………………………………………………………………… 112

3.4. حکم­های  طراحی……………………………………………………………………. 114

4.4. روند طراحی…………………………………………………………………………. 114

فصل پنجم: نتیجه گیری

1.5. نتیجه گیری………………………………………………………………………….. 120

لیست منابع        127

چکیده

2-1-4-2  عنصر نسبتا پایدار: حیات مدنی.. 25

2-1-5 فرهنگ (آیین‌ها و رویدادها) تاثیرگذار بر فضاهای شهری.. 27

2-1-5-1 تعامل آئین‌ های جمعی و ساختار  کالبدی شهرهای سنتی ایران. 27

2-1-6 فضای شهری خاص ایران( رویکرد فضای مذهبی) 30

بخش دوم : باززنده سازی بافت های تاریخی.. 35

2-2-1 اهمیت احیا و باز زنده سازی بافت های تاریخی.. 35

2-2-2 تبیین جایگاه فرهنگ در رویکرد بازآفرینی (عامل اول باز زنده سازی) 38

2-2-3 تبیین جایگاه گردشگری در رویکرد باز آفرینی (عامل دوم باز زنده سازی) 39

2-2-3-1 گردشگری مذهبی.. 43

2-3  نتیجه گیری و جمع بندی.. 45

فصل سوم:بررسی نمونه ها 47

بخش اول : نمونه های خارج از کشور 48

3-1-1 انگلستان. 48

3-1-1-1 چی چستر انگلستان. 49

3-1-2 ایتالیا 50

3-1-2-1 بولونیای ایتالیا 51

3-1-2-2 برگاموی ایتالیا 53

3-1-3اسپانیا 53

3-1-3-1 شهر بارسلون. 53

3-1-4 حلب.. 59

بخش دوم : نمونه های داخل کشور 64

3-2-1 شیراز 64

3-4-2 اصفهان. 66

3-3 جمع‌بندی.. 75

فصل چهارم:  روش شناسی تحقیق.. 78

4-1 تحقیقات توصیفی 78

4-2 تحقیقات تاریخی.. 79

4-3 جمع‌بندی.. 81

فصل پنجم:  مطالعات منطقه و شهرعقدا 83

بخش اول:  شهرستان اردکان. 83

5-1-1- جغرافیای طبیعی منطقه. 83

5-1-2-جمعیت و توزیع آن در سطح منطقه. 85

5-1-3- ارتباطات منطقه. 87

5-1-4- صنعت.. 89

5-1-5-معدن. 89

5-1-6-خدمات.. 90

بخش دوم : معرفی شهر عقدا 91

5-2-1- وجه تسمیه و پیشینه تاریخی شهر. 91

5-2-2- جغرافیای عقدا 94

5-2-3- راه ها 103

5-2-4 عوامل شکل دهنده سیمای شهر. 105

5-2-4-1- سیمای بیرونی شهر. 108

الف) برج و بارو 109

یک مطلب دیگر :

ب) قلعه ها 111

ج) بادگیرها 113

د) مصالح. 115

5-2-4-2- سیمای درونی شهر. 115

الف) خانه ها 115

ب) ابنیه مذهبی.. 118

مساجد. 122

حسینیه ها 122

کلک ها 122

چهارطاقی ها 125

ج) ابنیه خدماتی.. 126

آب انبارها 128

حمام ها 130

رباط ها 131

5-2-4-3- سیمای فرهنگی شهر. 133

5-2-4-4-آسیب شناسی شهر. 134

فصل ششم: ارائه طرح پیشنهادی ….137

6-1 موقعیت شهر عقدا 138

6-2معرفی حریم شهر و محدوده طراحی.. 156

6-3دسترسی های به سایت.. 139

6-4معرفی اهداف طراحی.. 156

6-5 معرفی کانسپت طراحی.. 156

6-6 معرفی طرح پیشنهادی.. 156

1-6-6 معرفی بخش اقامتی.. 156

6-6-2 معرفی حسینیه. 156

منابع و ماخذ. 156

چکیده

بافت های تاریخی با توجه به اینکه در روند رو به گسترش شهرها از گذشته تا به امروز، در بردارنده تاریخ مستند هر دوره هستند جزو سرمایه های ملی هر کشور محسوب می شوند. این در حالی است که متاسفانه امروزه این بافت های ارزشمند تاریخی در اکثر شهرهای کشورمان  به دلیل فقدان حیات شهری رو به ویرانی نهادند. عوامل نیرومندی نظیر عوامل فرهنگی؛ شامل آداب اجتماعی و مراسم آیینی و… همچنین جلب جمعیت گردشگر و توریست در ماندگاری، حفظ و احیای حیات این بافت های ارزشمند از طرق مختلفی نظیر جلب حضور و مشارکت مردم، نقش ارزنده ای را ایفا می کنند.

هدف از این پژوهش بررسی نقش عوامل فرهنگی نظیر مراسم آیینی و… در احیای بافت های تاریخی با طرح این پرسش است که آیا می توان با بهره جویی از عوامل فرهنگی بافت تاریخی شهر عقدا را احیا نمود؟  روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و روش جمع آوری داده ها به صورت اسنادی (اسناد بر اساس متون، نقشه ها و تصاویر) به همراه برداشت های میدانی بوده است. بستر تحقیق ، شهر عقدا می باشد.

نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که مراسم آیینی (مراسم مذهبی ایام محرم و صفر) در شهر عقدا به عنوان عامل مهم هویتی و فرهنگی و تاثیر آن بر کالبد شهر، به شکل ابنیه مذهبی و به عنوان جزئی از استخوان بندی و ساختار اصلی بافت شهر، عواملی قوی و موثر در احیا و باززنده سازی شهر عقدا می باشند.

در راستای اهدف ذکر شده ، طراحی یک مجموعه چند منظوره ( مذهبی- اقامتی) که با احترام والگو گیری از ساختار تاریخی شهر، می تواند ضمن تامین اهداف گردشگری و احیای و از زنده سازی شهر ،الگوی مناسبی نیز در توسعه و گسترش بافت این شهر ارائه کند

کلید واژه ها: احیا ، بافت تاریخی، فرهنگ ،آیین ها ، عقدا

فصل اول کلیات تحقیق

1-1 مقدمه

3-5)روش جمع آوری داده ها…………………………………………………………………………………………………

3-6) روش تجزیه و تحلیل داده ها…………………………………………………………………………………………..

3-7)خلاصه مراحل اجرای تحقیق…………………………………………………………………………………………….

3-8)ملاحظات اخلاقی………………………………………………………………………………………………………….

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌های تحقیق

4-1)توصیف آماری و تجزیه و تحلیل داده‌های توصیفی………………………………………………………………..

4-2)تجزیه و تحلیل داده ها در ارتباط با پرسش های تحقیق…………………………………………………………..

4-2-1)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال اول تحقیق…………………………………………………………….

4-2-2)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال دوم تحقیق…………………………………………………………….

4-2-3)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال سوم تحقیق……………………………………………………………

4-2-4)تجزیه وتحلیل داده هادرارتباط با سؤال چهارم تحقیق…………………………………………………………

فصل پنجم:جمع بندی، یافته های پژوهشی، مدل پیشنهادی، بحث وتفسیر و نتیجه‌گیری

5-1)جمع بندی……………………………………………………………………………………………………………………

5-2)یافته های تحقیق……………………………………………………………………………………………………………

5-2-1)یافته های اصلی…………………………………………………………………………………………………………

5-2-2)یافته های جانبی………………………………………………………………………………………………………..

5-3)بحث و تفسیر……………………………………………………………………………………………………………….

5-4)نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………..

5-5)محدودیت های تحقیق……………………………………………………………………………………………………

5-6-1) پیشنهادهای مبتنی بر یافته‌های تحقیق…………………………………………………………………………….

5-6-2)توصیه های کاربردی…………………………………………………………………………………………………..

5-6-3)پیشنهاد برای تحقیق های بعدی……………………………………………………………………………………..

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………………………………………..

پیوست‌ها…………………………………………………………………………………………………………………………….

چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………….

چکیده:

یک مطلب دیگر :

در این پژوهش نخست 28 معیار گوناگون که در ارتباط با کارایی سیستم های اطلاعاتی هستند، شناسایی شده است. پس از جمع بندی نظرهای خبرگان و کارشناسان سرانجام 15 معیار به عنوان معیارهای اثرگذار بر کارایی سیستم های اطلاعاتی در چابکی تعیین شده است این 15 معیار به عنوان معیارهای فرعی در مدل عملیاتی قرار داده شده اند. درادامه این معیارها (معیارهای فرعی) در پنج معیار کلان که در این پژوهش از آن ها به عنوان معیارهای اساسی یاد شده است،  طبقه بندی شده اند. به عبارت دیگر جایگاه هر یک از معیارهای فرعی و اساسی در مدل عملیاتی مشخص گردیده است. در این راستا معیارهای فرعی در طبقه سوم از مدل عملیاتی و معیارهای اساسی در طبقه دوم مدل عملیاتی براساس نظر خبرگان قرار داده شده اند.. پس از انجام مقایسه زوجی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی فازی، وزن های نسبی گزینه ها از نظر هر یک از معیارها و وزن های نسبی ناشی از مقایسه زوجی میان معیارهای تشکیل دهنده هر یک طبقه های تشکیل دهنده درخت تحلیل سلسله مراتبی مشخص شده است. این وزن های نسبی در طبقه های بالاتر درخت تحلیل سلسله مراتبی مورد استفاده قرار گرفته است. سرانجام با گذر از پنج طبقه یا سطح مختلف در درخت تحلیل سلسله مراتبی، وزن نهایی هر یک از گزینه ها که در سطح پنجم درخت تحلیل سلسله مراتبی قرار دارند، با در نظر گرفتن وزن های نسبی تمام معیارهای پژوهش مشخص گردیده است.

با توجه به وزن های نهایی به دست آمده سرانجام مشخص شد، شرکت کشتیرانی حمل کانتینری از نظر رعایت و به کارگیری معیارهایی که سبب افزایش کارآیی سیستم های اطلاعاتی در نظام چابک  می شوند در رده نخست قرار می گیرد.

در این پژوهش، روش تحلیل سلسله مراتبی به همنظور ارائه یك روش سازمان یافته برای انتخاب شرکت برتر از نظر کارآیی سیستم های اطلاعاتی در چابکی میان پنج شرکت مستقر در منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس جنوبی که در زمینه تولید محصولات حمل و نقل دریایی و فعال در حوزه کشتیرانی  فعال هستند، پیشنهاد شده است. که این پنج شرکت به ترتیب عبارت هستند از:

• شرکت کشتیرانی حمل کانینری
• شرکت کشتیرانی حمل فله
• شرکت خدمات نمایندگی کشتیرانی هوپاد دریا
• شرکت کشتیرانی ایران و هند
• شرکت حمل و نقل ترکیبی

کلید واژه:

چابکی؛سیستم اطلاعاتی؛روش تحلبل سلسله مراتبی(AHP).

Agility

Information System

Analytical Hierarchical Process, AHP

  فصــل اول کلــیات

 1-1- مقدمه

هم زمان با شروع قرن بیست ویکم دستیابی به موفقیت و بقاء سازمان ها دشوارتر می گردد و این واقعیتناشی از ظهور عصر تجاری جدیدی است كه تغییر و عدم اطمینان یكی از  ویژگی های اصلی آناست. این موقعیت بحرانی سبب بازنگری اساسی در اولویتهای تجارت،دیدگاه های راهبردی، توانایی بقاءالگوها و روش های قراردادی و موقتی شده استكهتا به حالتوسعهیافتهاند. در جهان امروز بیشتر تاكید بر توانایی سازگاری همراه با تغییر در محیط تجاریاست.

یك روش پیش­کنشی برای درک نیازهای مشتریان و بازار، شیوه های تازة همكاری مانند سازمانهای مجازی[1]استکه با تکیه برمفهوم هایی  نوین مانند دیدگاه تعاملی جهانی، سازمان چابک[2]، شاهراه های اطلاعاتی[3] و توانمندسازهایی[4] مانند سیستم های اطلاعاتی[5]؛ راهبرد ها و منابع انسانی چندمهارته امکان پذیر است.

٢- 6 – 2-  تاریخچه آموزش در آتش نشانی تهران در دهه 60                                              20

٢ – 6 – 3- تاریخچه آموزش در آتش‌ نشانی تهران در دهه 70                                              21

٢- 6 -4- تاریخچه آموزش در آتش‌نشانی تهران در دهه 80 تا كنون                                     28

2-7-  مرکز آموزش                                                                                                           33

2-7-1-  ساختار مرکز آموزش                                                                                           33

2-7-2-  مولفه های یک مرکز آموزش                                                                              34

2-7-2-1-  مولفه های اداری وتسهیلات حمایتی                                                                34

2-7-2-2-  مولفه های تسهیلات داخلی ساختمانی                                                              35

2-7-2-2-1-  مولفه های آزمایشگاهی آموزشی ویژه                                                         36

2-8-2-3-  مولفه های تسهیلات خارجی                                                                            36

2-7-2-4-  مولفه های زیربنایی                                                                                          37

2-7-3-  ساختمان های مرکز آموزش                                                                                 38

2-7-3-1-  دفاتر                                                                                                                38

2-7-3-2-  تالار سخنرانی                                                                                                  38

2-7-3-3-  برج تمرین                                                                                                      38

2-7-3-3-1-  پلکان اضطراری برج تمرین                                                                         39

2-7-3-4-  ساختار آموزشی Live Fire                                                                            39

2-8-  ایستگاه آتش نشانی                                                                                                  40

2-8-1-  ضوابط ومقرارات طراحی ایستگاه آتش نشانی                                                       41

2-8-1-1-  ساختمان اصلی ایستگاه                                                                                     41

2-8-1-2-  اتاق اطلاعات ومخابرات                                                                                   41

2-8-1-3-  آشیانه                                                                                                              41

2-8-1-3-1-  ابعاد                                                                                                             42

2-8-1-3-2-  فضاهای جانبی                                                                                             42

2-8-1-3-3 – موادومصالح                                                                                                43

2-8-1-3-4-  تهویه و نور                                                                                                  43

2-8-1-3-5-  شیب                                                                                                            44

2-8-1-4-  آسایشگاه                                                                                                         44

2-8-1-5-  آشپزخانه                                                                                                          44

2-8-1-6 – غذاخوری                                                                                                        45

2-8-1-7-  اتاق فرمانده                                                                                                      45

2-8-1-8-  اتاق سخنرانی وکلاس درس                                                                              45

2-8-1-9-  ورزش                                                                                                              45

2-8-1-10-  کمد خانه رختکن خشک کن شستشو                                                              45

2-8-1-11-  انبارعمومی                                                                                                      46

2-8-1-12-  میله فرود                                                                                                         46

2-8-1-13-  محوطه تمرینات                                                                                              47

2-8-1-14-  موارد خاص                                                                                                    47

فصل سوم : مطالعات نظری

3-1- مبانی نظری معماری پایدار                                                                                          49

3-1-1- فرایند طراحی پایدار                                                                                                51

3-1-1-1- مفهوم طراحی پایدار                                                                                           51

3-1-1-2-اصول طراحی پایدار در معماری                                                                           53

3-1-1-2-1- مقیاس محیط (نگرش جامع وفراگیر نسبت به محیط)                                        53

3-1-1-2-2- طراحی با طبیعت (طبیعت به عتوان الگوی طراحی)                                           54

3-1-1-2-3-مقیاس زمان در طراحی(طراحی چرخه حیات اثر معماری)                                 55

3-1-1-2-4- طراحی انسانی                                                                                                 55

3-1-1-3- مولفه های پایداری طرح                                                                                      56

3-1-1-3-1- بناومحیط زیست                                                                                              57

3-1-1-3-2- بنا وکاربران (طیف اصلی تاثیر پذیر)                                                                 57

3-2- مبنای علمی معماری پایدار                                                                                            59

3-2-1- منابع انرژی                                                                                                               60

3-2-1-1- انرژی های تجدید پذیر (پایدار)                                                                            62

3-2-1-1-1- انرژی خورشیدی                                                                                              62

3-2-1-1-1-1 کاربرد های انرژی خورشید                                                                             63

3-2-1-1-2- انرژی باد                                                                                                           66

3-2-1-1-3- انرژی زمین گرمایی                                                                                            67

3-2-1-1-4- انرژی زیست توده                                                                                              68

3-2-1-1-5- هیدروژن                                                                                                          69

3-2-1-1-6-پیل سوختی                                                                                                       69

3-2-2- راهکارهای علمی معماری پایدار                                                           71

یک مطلب دیگر :

3-2-2-1- گرم نگهداشتن وخنک ماندن                                                                                 72

3-2-2-1- 1- راه کارهای علمی در باب گرم نگاه داشتن وخنک ماندن                                    74

3-2-2-1-1-1- رنگ وبافت                                                                                                   75

3-2-2-1-1-2- نسبت فشردگی سطح به حجم                                                                         75

3-2-2-1-1-3- چیدمان فضایی وجهت گیری                                                                          75

3-2-2-1-1-4- عایق                                                                                                              76

3-2-2-1-1-5- عایق وجرم حرارتی                                                                                        79

3-2-2-1-1-6- پنجره                                                                                                            81

3-2-2-1-1-7- اکران باز تاب                                                                                                83

3-2-2-1-1-8- نفوذ وتهویه                                                                                                   84

3-2-2-2- سامانه های خورشیدی ایستا(غیرفعال)                                                85

3-2-2-2-1- سامانه گرمایش خورشیدی ایستا                                                                          85

3-2-2-2-1-1-سامانه های جذب مستقیم                                                                                 86

3-2-2-1-2- سامانه دیوار ترومپ                                                                                            88

3-2-2-1-3- فضای خورشیدی                                                                                                91

3-2-2-2-2- سامانه سرمایش ایستا                                                                                           94

3-2-2-2-3- 1- معماری سبز                                                                                                  96

3-2-2-2-3- 1-2-  بام سبز                                                                                                      96

3-2-2-2-3-2- آتریم                                                                                                              98

3-2-2-2-3-3- نمای دو پوسته                                                                                                 99

3-2-2-3-سامانه خورشیدی پویا فعال                                                                 102

3-2-2-3-1- منبع انرژی تقریبا ایده آل                                                                                     102

3-2-2-3-2- سلول فتو ولتائیک                                                                                               104

3-2-2-3-3- سامانه های خورشیدی آب گرم                                                                          105

3-2-2-3-4- گردآوری های خورشیدی هوای گرم                                                                 107

3-2-2-4- سامانه های هوشمند                                                                                                107

3-2-2-4-1- معماری هوشمند                                                                                                108

3-2-2-4-2- تعاریف ساختمان هوشمند                                                                                  109

3-2-2-4-2-1- سیستم مدیریت ساختمان (BMS)                                             109

3-2-2-4-2-2-  سیستم اعلام حریق                                                                                        111

3-2-2-4-2-2-1- شستی اعلام حریق آدرس پذیر                                                                  113

3-2-2-4-2-3-  دتكتورهای ترکیبی دود و حرارتی آدرس پذیر                                             113

3-2-2-4-2-4-  دتکتورهای گاز شهری                                                                                 113

3-2-2-4-2-5-  آژیرها                                                                                                         114

3-2-2-4-2-6 – ماجولهای ورودی/ خروجی                                                                         114

3-2-2-4-2-7-  شبكه كامپیوتر                                                                                             114

3-2-2-4-3- نماهای هوشمند                                                                                                 115

3-2-2-4-4- پوسته های هوشمند                                                                                              115

3-2-2-4-5- ویژگی های اصلی ساختمان های هوشمند                                                             115

فصل چهارم : گرد آوری های داده ها

4-1- نمونه موردی                                                                                                                   117

4-1-1- مرکز آموزش کالج مورتون انگلستان                                                                           117

4-1-2- مرکز آموزش آتش نشانی ومدیریت بحران کوبه ژاپن                                                   120

4-1-3- ایستگاه آتش نشانی یاتسوشیرو ژاپن                                                                             122

فصل پنجم : تحلیل داده ها  و نتیجه گیری

5-2- شرایط آب و هوای تهران                                                                                                125

5-2-1 ساختار کالبدی شهر تهران                                                                                            125

5-2-2 سیمای شهری                                                                                                              126

5-3 مکان یابی سایت                                                                                                              127

5-3-1- عوامل موثر در مکان یابی ایستگاه آتش نشانی                                                            128

5-4- معرفی سایت                                                                                                                 129

5-4-1 آنالیز اقلیمی سایت                                                                                                     130

5-4-1-1- دما                                                                                                                      131

5-4-1-2- رطوبت                                                                                                               133

5-4-1-3-  بارش                                                                                                                 133

5-4-1-4-  باد                                                                                                                     134

5-4-1-5-  تابش                                                                                                                 139

5-5-  اهداف طراحی اقلیمی                                                                                                     136

5-5-1-  تعیین اقلیم به روش دمارتن                                                                                         136

2-1- مبانی فرهنگ ایران و تاثیر آن بر معماری……………………………………………………..35

2-1-1- مفهوم سیر از ظاهر به باطن در معماری ایران…………………………………………….37

2-2- نحوه ابراز افکار و اندیشه ها با هندسه…………………………………………………………38

2-2-1- هندسه …………………………………………………………………………………………..38

2-2-2- هندسه مقدس: استعاره نظم جهانی………………………………………………………40

2-2-3- هندسه در معماری ایرانی …………………………………………………………………..40

2-2-4- تناسب زرّین (طلایی) …………………………………………………………………………42

2-2-5- رشد فراگستر و آفرینش مارپیچها ……………………………………………………..45

2-3- امر قدسی و تجلی آن در تقدس بخشی به فضای معماری …………………………….49

2-3-1- مفهوم امر قدسی ……………………………………………………………………………..50

2-3-2- الوهیت ………………………………………………………………………………………….51

2-3-3- شیوه های تجلی امر قدسی در هنر معماری …………………………………………52

2-4- کاربرد رنگ ، اعداد و اسطوره ها در معماری ………………………………………………..53

2-4-1- رنگ در معماری ……………………………………………………………………………….53

2-4-2- اسطوره و صورتهای سمبولیک …………………………………………………………..54

2-4-3- متافیزیک صورت های سمبولیک ……………………………………………………….55

2-4-4- رنگ و نور ………………………………………………………………………………………55

2-5- زمان و رابطه آن با پویایی در فضای معماری …………………………………………………56

2-5-1- حرکت از نگاه فلسفه ………………………………………………………………………..56

2-5-2- حرکت از دیدگاه معماری …………………………………………………………………..56

2-5-3- عناصر القا کننده حرکت در معماری ……………………………………………………57

2-6- گفتگوی میان فرهنگها ……………………………………………………………………………….59

2-6-1- شاخصهای ارتباطات میان فرهنگی ……………………………………………………..59

2-6-2- ویژگیهای عمومی لازم جهت گفتگو مداری ………………………………………………60

2-7- محیط و تاثیر مولفه های آن بر معماری…………………………………………………………60

2-7-1- ویژگیهای عمومی پاسخ دهی محیط جمعی ………………………………………………61

2-7-2- استنتاج نتایج پاسخ دهی محیط بر حسب ویژگیهای گفتگومداری…………….62

تحلیل نمونه ها

3-1- پیشینه مراکز فرهنگی در برخی از کشورهای جهان ……………………………………..64

3-2- پیشینه ی مراکز فرهنگی در ایران ……………………………………………………………. 67

3-3- بررسی نمونه های موردی فرهنگسرا( ایرانی ) ……………………………………………..68

3-3-1- فرهنگسرای نیاوران …………………………………………………………………………68

3-3-2- مركز بین المللی فرهنگی اصفهان ………………………………………………………75

3-3-3- مرکز فرهنگی دزفول ………………………………………………………………………..76

3-4- بررسی نمونه فرهنگسرای خارجی ………………………………………………………………77

3-4-1- مرکز فرهنگی تی جی بائو …………………………………………………………………..77

3-5- نتیجه گیری ………………………………………………………………………………………………81

مطالعات جغرافیایی، جمعیتی، اقلیمی شهر قم

4-1- حدود طبیعی استان …………………………………………………………………………………..83

4-2- جغرافیای طبیعی استان …………………………………………………………………………….83

4-3- اقلیم استان و تاثیر آن بر ساختمان ……………………………………………………………84

4-3-1- بارش ………………………………………………………………………………………………..84

4-3-2- دما …………………………………………………………………………………………………..85

4-3-3- باد …………………………………………………………………………………………………..87

4-3-4 – انتخاب جهت مناسب ساختمانها ……………………………………………………….87

4-4- نتایج و پیشنهادات کلی …………………………………………………………………………….88

4-4-1- جدول نتیجه گیری ……………………………………………………………………………89

4-4-2- راهکارهای طراحی اقلیمی استفاده شده در طرح …………………………………..90

نتایج حاصل از پژوهش

5-1- راهکارهای طراحی ……………………………………………………………………………………..92

5-1-1- معیارهای طراحی …………………………………………………………………………………….92

5-2- نظام طراحی ………………………………………………………………………………………………92

5-3-معنای معمارانه مفاهیم گفتگوی فرهنگی در قالب طراحی مرکز همایش و گفتگوی فرهنگی ……………………………………………………………………………………………………………..93

5-4- فضاهای مورد نیاز ………………………………………………………………………………………94

5-4-1- گفتگو …………………………………………………………………………………………….95

5-4-2- فضای اداری ………………………………………………………………………………………….96

5-4-3- فضاهای تاسیساتی ………………………………………………………………………………..96

5-4-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی …………………………………………………………….96

5-4-5- فضای آموزشی ………………………………………………………………………………………96

5-4-6- فضای خدمات عمومی …………………………………………………………………………….96

5-5- طراحی فضاها

5-5-1- فضای گفتگو ………………………………………………………………………………………….96

5-5-2- فضای اداری ………………………………………………………………………………………….101

5-5-3- فضاهای تاسیساتی ……………………………………………………………………………….102

5-5-4- فضای عرضه محصولات فرهنگی ……………………………………………………………102

5-5-5- فضای آموزشی ……………………………………………………………………………………..102

5-5-6- فضای خدمات عمومی …………………………………………………………………………..102

تحلیل سایت

6-1- مطالعات میدانی …………………………………………………………………………………………104

6-1-1- موقعیت کلی سایت در شهر …………………………………………………………………….104

6-1-2- کاربری اراضی ……………………………………………………………………………………….105

6-1-3- دید و منظر سایت …………………………………………………………………………………105

6-1-4- همسایگی سایت ……………………………………………………………………………………106

6-1-5- وضعیت ترافیک و خیابانهای اطراف ………………………………………………………..106

یک مطلب دیگر :

6-1-6- دسترسیها به و از سایت …………………………………………………………………………107

6-2- تحلیل اقلیم سایت ……………………………………………………………………………………108

6-3-  مکانیابی طرح ………………………………………………………………………………………….108

روند طراحی و توجیه طرح

7-1- روند طراحی ………………………………………………………………………………………………110

7-1-1-آلترناتیوها ………………………………………………………………………………………………110

7-1-2- حجم اولیه ……………………………………………………………………………………………..110

7-1-3- رسیدن به هندسه کار …………………………………………………………………………….111

7-2- مبانی نظری ………………………………………………………………………………………………112

7-3- معرفی طرح ……………………………………………………………………………………………..114

7-3-1- سازه …………………………………………………………………………………………………….114

7-3-2- تاسیسات …………………………………………………………………………………………….115

7-3-3- تمهیدات زلزله …………………………………………………………………………………….115

7-3-4- تمهیدات ویژه سالمندان و معلولین ……………………………………………………….115

7-3-5- تمهیدات آکوستیکی …………………………………………………………………………….116

7-3-6-تمهیدات اقلیمی ……………………………………………………………………………………117

منابع و ماخذ

بسمه تعالی

چکیده

فرهنگ‌ هر ملت‌، شناسنامه‌ی‌ آن ملت‌ و تمدن‌ هر عصر هویتنامه‌ی‌ آن‌ عصر به‌ شمار می‌رود و دلیل اصلی ضرورت‌ هم‌ زیستی‌ فرهنگ‌ها، لزوم‌ زیست‌ اجتماعی‌ آحاد بشری‌ است‌ و گفتگو راهیست برای ترک مخاصمه و رسیدن به مفاهمه و همدلی. مضرات عدم این گفتگو و تعامل نیز تمامیت‌ خواهی‌، برتری‌جویی‌ و توسعه‌طلبی‌ برخی‌ تمدن‌ها و فرهنگ‌ها که بزرگ‌ترین‌ مانع‌ زیست‌ صلح‌آمیز جوامع‌ بشری است‌، میباشد. مسائل امروز جهان، جنگهای موجود و حتی مسائل داخلی کشور خودمان ایران ناشی از همین عدم تعامل و گفتگو و همدلی بین ادیان، مذاهب، فرهنگها و تمدنهای مختلف است.

از دیگر سو، شهر قم شهریست مهاجر پذیر از اقوام مختلف ایرانی و همچنین دارای دانشجویان خارجی از سراسر دنیا با تفاوت های عمیق فکری-فرهنگی زیاد. این خصوصیت شهر نیاز فراوانی به گفتگو و رسیدن به همدلی یا حداقل نزدیکی نظرات دارد که تخلیه شدن افکار در حین گفتگو سبب تلطیف روحیه شهر، آرامش روانی بیشتر در شهر، ایجاد روحیه انعطاف پذیری و انتقاد پذیری بیشتر میشود.

در این رساله راهکار “گفتگو” جهت بهبود عملکرد مراکز گردهمایی فرهنگی، تحلیل میشود و با استفاده از تعریف مفاهیم گردهمایی و گفتگو و تعامل و فرهنگ، به درک روشنی از تاثیر این مقولات بر هم و بر معماری میرسیم و سپس با بررسی روابط بین انسان با محیط مصنوع به این پرسش پاسخ میدهد که فرهنگ و عناصر محیطی چگونه میتوانند در شکل گیری تعاملات اجتماعی و اشاعه فرهنگ موثر باشند. سپس معنای معمارانه تاثیر این عناصر بر ساخت فضایی منطبق بر ویژگیهای عمومی گفتگو را از این پژوهش استنباط کرده به آن تجسد می بخشیم. آنچه در این روند بیش از همه مورد توجه قرار گرفت، مبانی معماری ایرانی و شیوه های انتقال معانی از طریق تجسد بخشی به مفاهیم عالیه بصورت غیر مستقیم خصوصا از طریق هندسه مقدس بوده است که در طرح نیز پیاده شد. بنابراین روش تحقیق عبارتست از مطالعه اسنادی، توصیفی و میدانی.

فصل اول:

شناخت

شامل:

الف: مسئله

• بیان مسئله
• سوالات تحقیق
• اهداف و فرضیه های تحقیق
• ضرورت طرح
• مروری بر تحقیقات انجام شده
• روند تحقیق

ب: تعاریف، ریشه ها، سوابق

• گردهم آیی
• گفتگو
• فرهنگ
• هویت
• محیط
• فضا
• فرم
• زمان
• معماری ایران

ج: نتیجه گیری

مسئله

• • بیان مسئله

1-16-2- انواع هتل. 31

1-16-3- متلها 36

1-16-4-  سوئیت ها 37

فصل دوم :نمونه (ادبیات تحقیق). 50

2-1- نمونه‌ها 53

2-1-1-هتل نارنجستان نور. 53

2-1-2- ویلاهای هتل نارنجستان. 53

2-1-3-هتل نارنجستان 2. 54

2-1-4-مجتمع توریستی و تفریحی ساحل اکباتان. 55

2-1-5-Sands Beach Villas. 56

2-1-6-Beach Bungalow.. 57

2-1-7-Grayton Beach. 58

2-1-8-West Palm Beach. 58

2-1-9-هتل ساحلی پنج ستاره 59

2-2- ضوابط و استانداردها 61

2-2-1- تفریحی- ورزشی.. 61

2-2-2- خدماتی- رستوران. 63

2-2-3- سایت.. 68

فصل سوم : شناخت منطقه. 75

3-1 معرفی شهرستان مشکین شهر. 76

3-1-1 موقعیت جغرافیایی و انسانی شهرستان مشکین شهر. 76

3-1-2 آب و هوای شهرستان مشکین شهر. 78

3-1-3 مهمترین ارتفاعات و ناهمواریهای شهرستان مشکین شهر. 79

3-2 جایگاه تاریخی شهرستان مشکین شهر. 79

3-3 آبگرم های معدنی شهرستان مشکین شهر. 80

3-4 دریاچه های شهرستان مشکین شهر. 83

3-5 مشخصات اقلیمی.. 83

3-5-1 بارندگی.. 83

3-5-2 دما 83

3-5-3 باد. 83

3-5-4 باد مه ( مه یلی ) 84

فصل چهارم” برنامه‌ریزی كالبدی و معرفی فضاهای مجموعه اقامتی- تفریحی-آبدرمانی.. 88

4-1- فضاهای عمومی.. 89

4-2- فضاهای اقامتی.. 89

4-3- فضاهای تفریحی و ورزشی.. 89

4-4- فضاهای اداری.. 90

4-5- فضاهای خدماتی و پشتیبانی.. 90

4-6 فوائد ایجاد مراكز آبدرمانی: 90

4-7 روشهای متداول در مراكز آبدرمانی: 91

4-7-1 روش نوشیدن ( خوراكی ): 91

4-7-2 روش برون درمانی انفرادی: 92

4-7-3 برون درمانی دسته جمعی: 93

4-8 برنامه زمانبندی درمانی در فضاهای آبدرمانی: 94

4-9 لوازم و دستگاههای آبدرمانی: 95

4-9-1 دوشهای آب پاش ( حمام با دوش افقی ): Column – Shower 95

4-9-2. دوشهای پرتابی (حمام با دوش پرتابی) Jet shower 96

4-9-3 وان جوشان ( حمام وان جوشان ) Gaseous  Bath. 96

4-9-4 وان با دوش زیر آبی: 97

4-9-5 حمام شستشوی داخلی: 98

4-9-6 استخرهای تمرینی و جریان سریع: 98

4-9-7 ائروسل یا حمام بخار: 99

4-9-8 آبفشان یا بخور: 100

4-9-9 حمام سونا: 100

4-9-10 ماساژ: 101

4-9-11 ژیمناستیک ( بدنسازی): 102

4-9-12 . مكانوتراپی: 102

4-9-13 اتاق استراحت: 103

4-10 هسته اصلی: 103

4-10-1 اتاق خوابها: 103

4-10-2 لابی: 105

4-10-3 .پیشخوان :(front  office) 106

4-10-4 تریا: 106

4-10-5 نمازخانه و سرویسهای بهداشتی: 106

4-10-6 فروشگاهها: 107

4-10-7 بالابرها: (ارتباطات عمودی) 107

4-10-8  اداری: 108

4-10-9 .رستورانها: 108

4-10-10 بخش بازی و بازیهای كامپیوتری: 108

4-11 بخش فرهنگی: 109

4-11-1.ورودی.. 109

4-11-2 گالری.. 109

4-11-3سینما(سالن كنفرانس و گردهمایی) 109

4-11-4 كتابخانه، سمعی بصری و سایت كامپیوتری.. 110

4-12 بخش ورزشی.. 111

4-12-1 هال اصلی.. 111

4-12-2 آبدرمانی.. 111

4-12-3 بالابرها 112

4-12-4 بخشهای آبدرمانی.. 112

4-12-5 پرسنل. 113

4-13 خدماتی-پشتیبانی.. 113

4-13-4 فضای پرسنل. 114

4-13-5 آشپزخانه اصلی.. 114

4-13-6 رختشویخانه. 115

یک مطلب دیگر :

4-13-7 خانه داری.. 115

4-13-9 پاركینگها 115

فصل پنجم: نقشه های معماری.. 153

منابع و ماخذ. 166

چکیده

امروزه مساله جهانگردی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. جهانگرد و صنعت جهانگردی جایگاه ویژه ای برای خود پیدا نموده است، تا جایی که در اکثر کشورها با مسائل مهم دولتی در رقابت می باشد.

در جهان امروز، مساله تبادل فرهنگی برداشته شدن مرزها و برطرف و برگردان اقتصادی بیشتر این صنعت به نسبت دیگر امور با توجه به رو به اتمام بودن ذخایر طبیعی کشورها از طرف دیگر، جایگاه مهم توریست و صنعت توریسم را بهتر معرفی می نماید.

امروزه برخی از آبهای زیر زمینی که خروشان و جوشان از عمق و ژرفای زمین می جوشد و بیرون می آید که آنها را آبهای معدنی می گویند .

جلوه های آب متنوع و پر جاذبه است و چشمه های آب و آبهای معدنی علاوه بر شفای درد از دیدنی های طبیعت و نشان رمز و راز و شگفتی خلقت است . به همین دلیل است که آبهای معدنی در هر نقطه از دنیا وکشورها یقینا محل مراجعه مسافران است . آبهای معدنی کالایی است که مشتریان خود را از راه دور و نزدیک بسوی خود می کشاند .آب ، بخصوص آب معدنی نه تنها روح و روان را جلا می بخشد . در التیام دردهای جسمی نیز موثر هست و علاج را سرعت می بخشد .

پروژ ه پیشنهادی حاضر به گوشه ای از روش آب درمانی با آبهای معدنی بر مبنای علم و تجربه بشری پرداخته است . قامی کوچک در راهی که در مقصدی معین دارد هرچند طولانی است و صبر و مداومت طلب می کند . در واقع به تعبیر دیگر تبدیل فضای نا پایدار وغیر بهداشتی سنتی به فضایی پایدار و بهداشتی مدرن در قالب یک مجموعه آبدرمانی که صرفا به مقوله درمان با آبهای معدنی می پردازد .

کلیدواژه: توریزم – توریست – آبهای معدنی – جاهای دیدنی – آبهای شفابخش – آب درمانی

مقدمه

امروزه مساله جهانگردی بیش از هر زمان دیگری مورد توجه قرار گرفته است. جهانگرد و صنعت جهانگردی جایگاه ویژه ای برای خود پیدا نموده است، تا جایی که در اکثر کشورها با مسائل مهم دولتی در رقابت می باشد.

در جهان امروز، مساله تبادل فرهنگی برداشته شدن مرزها و برطرف و برگردان اقتصادی بیشتر این صنعت به نسبت دیگر امور با توجه به رو به اتمام بودن ذخایر طبیعی کشورها از طرف دیگر، جایگاه مهم توریست و صنعت توریسم را بهتر معرفی می نماید.

از این رو مطالعات و برنامه ریزی گسترده ای بر روی این مهم در حال انجام است تا کشورها در هر لحظه موفقترین مسیرها را پیش روی این صنعت ترسیم نمایند.

ایران از نظر دارا بودن پتانسیل جذب توریست دارای امتیازات بالایی می باشد.

این سرزمین پهناور با مساحتی در حدود ۱۶۴۸ هزار کیلومتر مربع به علت پیشینه طولانی تاریخی و خصوصیات ویژه اقلیمی از مهمترین کشورهای توریستی به شمار می رود.(خسروی،۱۳۸۸،۵۸) قدمت طولانی تاریخی، فرهنگ و تمدن غنی، کشور ما را دارای دستاوردها و آثار کرده است و از طرفی، به علت وجود چهار فصل در یک زمان از ویژگیهای خاص اقلیمی برخوردار است.

این نوع آب و هوایی تبعات زیادی را در یک زمان از ویژگی های خاص اقلیمی برخوردار است. این تنوع آب و هوایی تبعات زیادی را در بر دارد و باعث به وجود آمدن پتانسیلهای متفاوت و جذابی هم از نظر طبیعی و هم مصنوعی بقرای جهانگردان می شود، اما بنا به مشکلات موجود جهت جذب توریست که در مباحث بعدی به آنها می پردازیم، نتوانسته ایم جایگاه واقعی خود را پیدا کنیم.

علم پزشکی در حال پیشرفتهای چشمگیری است و زمان در آن تاثیر بسزایی دارد. با توجه به حل بسیاری از دردها و امراض لاعلاج، به این نتیجه رسیده اند که داروها واین روشهای پیشگیری خود مسبب عوارض جانبی بعدی میشود. و علت آن استفاده از داروهای شیمیایی و در کل ساخته شده بشر است.(کرد بچه،۱۳۸۸،۱۳۲) اما در تحقیقات و مطالعات، امزوزه به این نکته پی برده اند که درمان از راه طبیعی بهتر بوده و این روش عوارض جانبی بعدی را به دنبال نخواهد داشت.(صفائی،۱۳۷۳،۱۲۵)

برای همین منظور است که استفاده از داروهای گیاهی (طب گیاهی) و آبهای معدنی (آبدرمانی) و دیگر روشهای طبیعی، بالخص در کشورهای توسعه یافته ای که خود صاحب بزرگترین پیشرفتهای پزشکی هستند نیز توصیه میشود. از این رو در حال حاضر کشورهایی که به نحوی دارای چشمه های طبیعی می نمایند.( الکسین سنوری.۱۳۵٫۱۳۸۵)

منطقه مشگین شهر واقع در استان اردبیل در دامنه زیبایی رشته کوه سبلان قرار گرفته است. این شهر با چشم اندازی طبیعی و زیبا از مناطق نسبتا بکر کشورمان است که ۱0 چشمه آبگرم معدنی را که هر کدام دارای خواص متفاوت و متنوع درمانی خاص خود می باشند در خود جای داده است. (محمدرضا غفوری ۱۳۵٫۱۳۷۸)تاریـخ میگویـد: تمدنهای بـزرگ جـهان در کنـار آبــها و رود خـانه ها بوجـود آمدنـد.(حسین زارعی. ۶۵٫۱۳۸۱)

جغرافیا می گوید: بیشترین سطح زمین را آب تشکیل داده که فعل و انفعالات آن چرخه حیات را می سازد، از این فعل و انفعالات دریاها و دریاچه ها شکل می گیرند، چشمه ها منشا می گیرند، و در همه جای این کره خاکی، آب های گوناگون شکل می گیرد و بشر نیز استفاده های مختلف از آن می کند.(خداداد لطفی.۱۴۵٫۱۳۷۸)

امروزه برخی از آبهای زیر زمینی که خروشان و جوشان از عمق و ژرفای زمین می جوشد، و بیرون می آید که آنها را آبهای معدنی می گویند.

جلوه های آب متنوع و پر جاذبه است و چشمه هایی آب و آبهای معدنی، علاوه بر شفای درد از دیدنیهای طبیعت، و نشان رمز و راز و شگفتی خلقت است، به همین دلیل است که آبهای معدنی در هر نقطه از دنیا وکشورها یقینا محل مراجعه مسافران است. آبهای معدنی کالایی است که مشتریان خود را از راه دور و نزدیک بسوی خود می کشاند.آب، بخصوص آب معدنی، نه تنها روح و روان را جلا می بخشد، در التیام دردهای جسمی نیز موثر هست و علاج را سرعت می بخشد.

پروژه پیشنهادی حاضر به گوشه ای از روش آب درمانی با آبهای معدنی، بر مبنای علم و تجربه بشری پرداخته است. گامی کوچک در راهی که مقصدی معین دارد، هرچند طولانی است، و صبر و مداومت طلب می کند. در واقع به تعبیر دیگر، تبدیل فضای ناپایدار وغیربهداشتی سنتی، به فضاییپایدار و بهداشتی مدرن، در قالب یک مجموعه آبدرمانی که، صرفا به مقوله درمان با آبهای معدنی است می پردازد. با توجه به اشاره ای مختصر به سابقه تحقیقات انجام شده درباره مو ضوع، و نتایج بدست آمده در داخل و خارج از کشور و نظرات علمی موجود و با توجه به نمونه هاییدر داخل کشور، نیاز به تحقیق، در تاریخچه علم آبدرمانی و استانداردهای معماری در این زمینه می باشد، البه استفاده از نظر کارشناسان مربوطه خالی از لطف نمی باشد.

چكیده

با گسترش روزافزون شهر نشینی مشكلات مربوط به زندگی شهری نظیر مساله مالی، مشغله‌های كاری، استرس، فاصله عاطفی افراد خانواده، كاهش میزان استفاده از اوقات فراغت و تفریحات گروهی را منجر شده است. در صورتی كه حق استراحت و استفاده از مرخصی با حقوق و ایجاد تسهیلات اداری لازم، برای استفاده بیشتر مردم از تعطیلات و اوقات فراغت در واقع دستاوری است که بشر پس از سالها کار و تولید انبوه فرهنگ مادی در قرن اخیر به دست آورده است. بنابراین نیاز به فضاهایی برای استراحت، تمدد اعصاب، تفریح ضروری به نظر می‌رسد.

• علت انتخاب موضوع

2-4-3  رنگزاهای طبیعی (Natural Dye) 18

2-4-4  طبقه بندی رنگزاهای طبیعی بر اساس ساختار شیمیایی.. 19

2-4-4-1 رنگزاهای ایندیگو. 19

2-4-4-2  رنگزاهای آنتراکینون.. 19

2-4-4-3  آلفا نفتوکینون ها 19

2-4-4-4 فلانوئیدها 20

2-4-5  طبقه بندی رنگ های شیمیایی مناسب پشم مورد مصرف در قالی.. 20

2-4-5-1   رنگ های اسیدی.. 21

2-4-5-2  رنگ های دندانه ای.. 21

2-4-5-3 رنگ های خمی.. 21

2-4-5-4 رنگ های مستقیم. 22

2-4-5-5   رنگهای راکتیو. 22

2-4-5-5-1   ثبات رنگهای راکتیو بر روی پشم. 22

2-4-5-5-2  یکنواختی رنگ های راکتیو  بر روی پشم. 22

2-4-6  دندانه. 23

2-4-6-1 دندانه های نباتی.. 23

2-4-6-2 دندانه های معدنی.. 24

2-4-7  آب در رنگرزی.. 24

2-4-7-1 اهمیت pH آب.. 25

2-4-7-2 سختی آب ppm… 25

2-5 مرمت… 25

2-5-1 مرمت قالی چیست؟. 26

2-5-2 مرمت – مرمت علمی – مرمت سنتی.. 26

2-5-3  تاریخچه مرمت… 27

2-5-4 انواع آسیب دیدگی در فرش دستباف به سه دسته تقسیم میشود. 29

2-5-5  عوامل آسیب رسان بر فرش… 29

عملیات رنگ کاری در حوزه مرمت به چند بخش تقسیم میشود: 31

2-5-7 ابزار مورد استفاده در رنگ گذاری.. 32

2-5-8 دلایلی که فرش نیازمند عملیات رنگ کاری میشود. 34

فصل سوم: مواد و روش ها

3-1  مواد و تجهیزات مورد نیاز 38

3-2 مراحل انجام آزمایش…. 39

3- 2- 1   تهیه و شستشوی کالای پشمی (قالی خام) 39

3- 2- 2 بافت قالی خام. 39

3- 2- 3 آزمایش تزریق رنگ بر روی قالی توسط سرنگ… 39

3-3   نتیجه کلی از آزمایش دستی.. 42

3-4 معرفی قطعات به کار رفته در ساخت دستگاه و کاربرد آن.. 43

3-5  مراحل آزمایش…. 48

3-5-1  آزمایشات ثبات  شستشویی و نوری نمونه ها 56

3-6  معرفی سیستم l*a*b*. 56

فصل چهارم  تجزیه وتحلیل نمونه ها

1-4  تجزیه وتحلیل نمونه ها 59

2-4 مساحت قسمت های رنگرزی شده به شرح زیر میباشد : 59

4-3 بحث و نتیجه گیری.. 64

فصل پنجم: نتیجه گیری نهایی و پیشنهادها

1-5  نتیجه گیری نهایی.. 69

2-5  پیشنهادات.. 70

منابع ومآخذ.. 71

کتاب ها 71

مقالات.. 72

مقدمه

برخی ازقالی­های نو و کهنه (اغلب تجاری) عیوبی در رنگ دارند که بنابر درخواست مشتری ، توسط مرمت­گر مورد بررسی و رفع عیب  قرار می گیرند. مجموعه این عملیات را رنگ برداری، رنگ کاری، نقاشی یا نیش قلم[1] گویند”افتخاری راد،1382، ص21″.  نکته مهم رنگ­کاری در این است که بخش قابل توجهی از  این عملیات مرمتی دوام ندارند و با گذشت زمان، تابش نور خورشید و یا اولین شستشو این پدیده ی پنهان کاری شده دوباره آشکار می شود. متاسفانه اطلاعات و روش های این عملیات فاقد کارایی آموزشی و علمی است و این روند پاسخگوی هیچ یک از اهداف علمی و استاندارد نیست. زمینه فعالیت این حرفه از مرمت، در راستای تکمیل قالی های صادراتی و گاه مصارف داخلی به شدت گسترش یافته و جایگاه خوبی برای خود ایجاد کرده است. هر چند هیچ یک از یادداشت ها در این خصوص نتایج تحقیقاتی مطلوبی را در پی نداشت. “اربابی، 1386، ص 185”

یک مطلب دیگر :

عواملی که نیاز استفاده از این مرحله مرمت را ضروری می کند:

1- تابش اشعه فرابنفش خورشید که تاثیر زیادی بر کاهش رنگ قالی دارد.

2- اشتباه بافنده در زمینه انتخاب رنگ یک خامه و عوض شدن آن رنگ در یک قسمت بافت که در اصطلاح به آن رگه دار شدن قالی می­گویند.

3- در میانه کار بافت، یکی از خامه ها تمام و خامه جدیدی تهیه شده که از لحاظ رنگی با خامه قبلی مطابقت ندارد و قالی دو رنگ می شود”پیتر.اف،1389، ص 38″.

4- بعد از بافت یکی از رنگ های بکار رفته در قالی مورد پسند مشتری نیست و تصمیم به تغییر آن رنگ می­دهد.

5- شدت رنگ های به کار رفته در در قالی مطلوب نیست.

6- رنگ بندی نامناسب و یا استفاده از رنگ های غیر مانوس وغیر عادی. “اربابی، 1386، ص6،7”.

و عواملی دیگر که منجر به استفاده از عملیات رنگ­کاری در کارگاه مرمت می­شود. معمولا این عملیات به وسیله مواد رنگزا مانند : رنگ های جوهری، مدادشمعی ، ماژیک و همچنین اکسید کننده و احیا کننده هایی مانند پرمنگنات پتاسیم، جوش شیرین (سنگ ترش) ، جوهر لیمو ( اسید سیتریک) ،هیدرو سولفیت، کلر و… استفاده می شود. ابزار این عملیات قلم مو و ظرف رنگ است”افتخاری راد،1382، ص11″ .

با این تفاسیر و با توجه به اعتبار فرش دستباف در دنیا و استاندارد هایش در این مرحله از مرمت باید اعمال تغییراتی جهت بهبود بوجود آید و یا به عبارتی محققان با تلاش و شناخت باید گام هایی موثر درجهت رفع نواقص و پیشبرد کیفیت آن بردارند. انتظار می­رود با ساخت دستگاهی جهت رنگرزی موضعی قالی­های مرمتی در کارگاه تکمیل این ایراد از فرش دستباف ایران رفع شود.

 1-2 ضرورت انجام تحقیق

فرش دستباف یکی از هنرمندانه ترین فراورده های دستی بشر است که علاوه بر دارا بودن ارزش هنری یک منبع درآمد ارزی در اقتصاد کشور محسوب می شود. فرایند تولید این هنر صنعت بسیار گسترده بوده و در تمام مراحل کیفیت و استاندارد سازی باعث ارتقا این کالا می شده است. تمامی قالی­های تولید شده جهت ارتقا و بهبود و بر طبق استاندارد مرکز ملی فرش دستباف ایران و سلیقه بازار در فرایند تکمیل قرار می گیرند”صوراسرافیل، 1376، ص29-33″. عملیاتی که در کارگاه تکمیل فرش صورت می گیرد شامل انواع شور، چرم دوزی، دو گره و زنجیره بافی، کز دادن پشت فرش، بند کشی ، لکه گذاری یا عملیات رنگ برداری میباشد.”مجابی، 1389″ در بین این عملیات رنگ­کاری به صورت غیر متعارف و به نوعی تقلب محسوب می­شود بدین گونه که مرمت­گر قسمت های رنگ پریده قالی را با قلم مو یا ماژیک به صورت سطحی می­پوشاند که با اولین شور رنگ ها در هم ادغام و ظاهر فرش را خراب می­کند”اربابی، 1386، ص24″.  با این تفاسیر برآن شدیم تا عملیات رنگ­کاری در فرش های دستباف معاصر را بررسی و در صورت امکان ارتقا بخشیم.

1-3 سوابق تحقیق

علی­رغم جستجو درکتاب ها و سایت های مختلف مرتبط به فرش و رنگرزی و مرمت مطلبی راجع به عینیت تحقیق پیش رو یافت نشد اما مطالبی ارزشمند راجع به مرمت یافت شد که با ذکر منابع بیان می­گردد. مرمت مجموعه ای از علوم، فنون و هنرهاست. از بین علوم مختلف علم شیمی از گروه علوم پایه بیش از بقیه علوم با مرمت مرتبط است. مرمت یعنی کلیه فعالیت هایی که برای اصلاح مواد موجود و ساختار اثر فرهنگی به منظور نشان دادن وضعیت شناخته شده­ی قبلی انجام می شود. مسلم است که اصلاح مواد تشکیل دهنده­ی اثر و ساختار آن بدون شناخت اولیه امکان پذیر نیست و تا مرمت­گر نداند که با چه چیزی سروکار دارد نخواهد توانست معایب و آسیب های آن را اصلاح و برطرف سازد”خورشیدی،1385، مجموعه مقالات”.  یکی از زمینه های علمی و تخصصی فرش دستباف در مرحله تکمیل، مرمت یا رفوگری می باشد”طالب پور،1381″. پیشینه مرمت قالی از بدو تولد آن وجود داشته است. اگر چه به آن به عنوان یک هنر ارج داده نمی‌شده است. مرمت­گر تنها با قالی کهنه سر و کار نداشته و ندارد. به عبارتی مرمت­گر پوشاننده عیب نبوده بلکه کامل کننده­ی  قالی جهت ورود به بازار و فروش آن بوده است.

روش های مرمت دو نوع است: مرمت ایتالیایی – مرمت آمریکایی : در مرمت ایتالیایی احترام به اثر هنری و احترام به مرمت­گر یک اصل است. مثلا یک قالی که با زمینه کرم آسیب دیده باشد سعی می­شود رنگ قسمت آسیب دیده روشن تر یا تیره­تر انتخاب شود که آثار مرمت در قالی دیده شود. این روش مرمت بیشتر شامل اشیا و بناهای تاریخی می­شود. در مرمت آمریکایی قسمتی از قالی که باید مرمت شود سعی بر آن است که کاملا شبیه سازی صورت گیرد به گونه ای که تفاوت قسمت مرمت شده با قسمت مرمت نشده معلوم نباشد. این دو روش مرمت هم در قالی و هم در مورد سایر اشیای هنری کاربرد دارد. روش مرمت بازار، یا علمی است که بر مبنای علم مرمت­گر می­شود (همان مرمت ایتالیایی ) و یا شیوه بازاری که قالی به گونه ای مرمت می‌شود که ایراد  قابل تشخیص نباشد (روش مرمت آمریکایی). معمولا در مرمت سن قالی ملاک مهمی است که از این نظر قالی­ها به سه دسته تقسیم می‌شوند. قالی­های ۱ تا ۳۰ سال ( نو) از ۳۰ تا۱۰۰ سال و از ۱۰۰ سال به بالا(قالی­های عتیقه ای)

ارزشیابی و تعیین سن در مورد قدمت مهم است. مثلاً قدمت قالی تا ۳۰ سال باید بر مبنای روش آمریکایی باشد و هیچ گونه تغییر رنگ نداشته باشد و مکانیزم کار به گونه ای باشد که قالی مانند روز اول شود. در قدمت ۳۰ تا ۱۰۰ سال، معمولا روش مرمت به سبک ایتالیایی­ست و ارزش قالی در قدمت فرش نهفته است. در قالی با سن ۱۰۰ سال به بالا، در وضعیت فعلی قالی را حفظ می‌کنند که خرابی بیشتر نشود مثلا ممکن است دو تکه قالی با این قدمت پیدا شود در این مواقع نمی‌توان آن‌ها را به هم بند زد و قالی جدید ساخت. در این مواقع یک پارچه سفید بر سطحی بدون خلل و فرج پهن می­کنند و تکه های قالی را روی پارچه قرار می‌دهند تا قطعات قالی بیشتر آسیب نبینند. به طور کلی مرمت یا تکمیل یک مرحله تولید فرش است که می­توان برای آن استاندارد تعریف نمود تا علاوه بر تاثیر کیفیت قالی ارزش کار مرمت­گران نیز در پروسه تولید شناسانده شود. مرحله ای بسیار پر کاربرد که از زمانی که قالی از دار جدا می­شود تا ورود کالا به بازار بر روی قالی‌های نو حائز اهمیت است و بر روی قالی­های پا خورده و دارای قدمت، سبکی متفاوت از کار است”حاجی زاده، 1383″. رنگ­کاری یکی از شاخه های مرمت در قالی است که متختصصان و اشخاص فنی خاص خود را دارد، اما متاسفانه روند کاری این گروه افراد مطابق استاندارد تعریف و شناخته شده نیست، و یکی از دلایل آن عدم شناخت یا عدم آزمایش های متفاوت در این زمینه است. شناخت کیفیت مواد اولیه، رنگرزی، مکانیزم بافت، آشنا بودن با کم کاری‌هایی که ممکن است در هر کدام از مراحل فرآیند قالی صورت گیرد و هر آنچه که با ساختار قالی در ارتباط است در هر چه بهتر انجام دادن کار یک مرمت­گر مهم است”خورشیدی،1385، مجموعه مقالات”.

1-4 سوالات تحقیق

طراحی و بررسی امکان ساخت دستگاه یا روشی که بتواند جایگزین روش غلط لکه­گذاری و رنگ کاری  فرش در مرحله مرمت قرار گیرد و یا عملیات رنگ کاری را ارتقا بخشد یک ایده و پیشنهاد برای بهبود فرش دستباف با توجه به ارزش و اهمیت این کالا می­باشد. با به کار گیری و بررسی روش ها امکان  ارتقا در این مرحله از تولید فرش می­توان رنگ را با نفوذ و ثبات بیشتری وارد گره ها و الیافی که بی رنگ شده  کرد.

با توجه ب توضیحات داده شده و روش هایی که امروزه در مرحله رنگ مرمت به صورت غیر علمی انجام می­شود:

2-2 مشخصات جغرافیایی و اوضاع طبیعی شهرستان مراغه. 8

2-2-1موقعیت و مساحت………………………….. 8

2-2-2پستی و بلندی……………………………. 8

2-2-3 بررسی میزان زلزله‌خیزی مراغه………………………………… 8

2- 3 اوضاع جوی شهرستان مراغه……….. 9

2-3-1وضعیت هوا……………………………… 9

2-3-2جریان‌های هوایی……………………….. 9

2-3-3 وضع بارندگی……………………………….. 9

2-3-4وضعیت رطوبت نسبی هوا……………… 11

2-4 منابع آبی شهرستان مراغه……….  12

2-4-1صوفی رود……………………………….  12

2-5ویژگی‌های تاریخی مراغه………….  13

2-5-1وجه‌تسمیه مراغه………………………… 13

2-5-2مراغه قبل از اسلام……………………..  13

2-5-3مراغه بعد از اسلام……………………….  14

2-5-4 مراغه در عهد حکومت هلاکو و سایر ایلخانان. 15

2-5-5 مراغه، دوره قاجار و معاصر…………… 15

2-6 دروازه‌ها و محلات مراغه…………  17

2-7 حصار شهر…………………………. 17

2-8 بازارها و بازارچه‌ها در مراغه………. 19

2-9 سیمای اقتصادی مراغه………………. 20

2-10ملک التجار مراغه………………..  21

2-11خواجه‌ملکم خان………………..  22

2-12تجارت خشکبار در مراغه…………  22

فصل سوم

3-1بازار………………………………..  25

3-1-1مفهوم بازار……………………………….  25

3-1-2پیدایش مفهوم بازار…………………….  25

3-1-3 شکل‌گیری کالبد بازار………………….. 25

3-1-4 انواع بازار……………………………….  26

3-1-5 ریخت‌شناسی بازار………………………  28

3-1-5-1بازار خطی……………  28

3-1-5-2بازار چند محوری……..   29

3-1-5-3 بازار صلیبی……………  29

3-1-5-4 بازار مرکزی خرده‌فروشی با خان‌های پیرامونی. 29

3-1-6 عناصر ساختاری بازار…………………… 29

3-2کاروانسرا…………………………. 34

3-2-1مفهوم کاروانسرا……………………….. 34

3-2-2 تاریخچه کاروانسراها………………….. 35

3-2-3 ویژگی‌های کاروانسرا، سرا یا خان  ………….36

3-2-4 فرق بین کاروانسراها و سراها…………. 36

فصل چهارم

4-1بازار، سراها و کاروانسراها در مراغه. 39

4-1-1گونه‌بندی سراهای مراغه………………..  41

4-1-2سراهای مشابه با سرای خواجه‌ملکم….. 44

4-2 سرای خواجه‌ملکم………………   46

4-2-1موقعیت سرای خواجه‌ملکم…………….   47

4-2-1-1موقعیت بنا در تصاویر قدیمی…. 47

4-2-1-2موقعیت بنا در عکس هوایی فعلی مراغه. 48

4-2-1-3 موقعیت بنا با توجه به دروازه‌های اصلی و مسیرهای کاروان‌ها در گذشته. 49

4-2-1-4مسیرهای اصلی موجود در بافت مجاور. 50

4-2-1-5 موقعیت سرا نسبت به بناهای مجاور و بناهای شاخص شهری.. 51

4-2-2شناخت معماری بنا………………………. 52

4-2-2-1دوره‌های شکل‌گیری بنا…………. 52

4-2-2-2سه بعدی وضع موجود بنا………. 53

4-2-2-3 معرفی فضاهای بنا………………… 54

4-2-2-3-1ورودی………………………………..   54

4-2-2-3-2میان سرا………………………………. 56

4-2-2-3-3حجره‌ها و اتاق‌ها………………………. 56

4-2-2-3-4 شناخت ازاره ها در بنا………………….. 60

4-2-2-3-5 شناخت پله‌ها در بنا…………………….. 61

4-2-2-4شناخت بنا از روی نقشه‌های معماری.. 62

یک مطلب دیگر :

4-2-2-5 تحلیل فضاهای معماری.   66

4-2-2-6 نور در فضاها………………….. 67

4-2-2-7 کاربری سرا در گذشته…….. 68

4-2-2-8 بررسی خط آسمان از جبهه‌های مختلف. 70

4-2-3 شناخت مصالح بنا………………………. 71

4-2-3-1-1تزئینات آجری به‌کاررفته در بنا…………….. 73

4-2-4 شناخت سازه بنا………………………… 78

4-2-4-1پی…………………………….. 78

4-2-4-2دیوارها و جرزهای بنا……… 79

4-2-4-3 پوشش‌ها و قوس‌ها در بنا…… 81

4-2-4-3-1پوشش‌ها………………………………………….. 81

4-2-4-3-2چفد بکار رفته در بنا……………………… 83

4-2-5 تأسیسات بنا…………………………….. 84

4-2-5-1ناودان‌ها یا سیستم دفع آب‌های نزولی. 84

4-2-5-2سیستم فاضلاب………..   84

4-2-5-3 تأسیسات گرمایشی و سرمایشی. 84

4-2-5-4 نحوه نورگیری در بنا…….. 84

4-2-6جمع‌بندی………………………………….. 85

فصل پنجم

5-1طبقه‌بندی کلی عوامل مخل در بنا 88

5-2عوامل مخل در بنا……………… 90

5-3آسیب نگاری بنا…………………. 91

5-4جداول آسیب‌شناسی…………..   96

فصل ششم

6-1مبانی نظری طرح مرمت………… 119

6-1طرح مرمت بنا…………………… 122

6-2-1طرح مرمت پی و کرسی چینی………….   122

6-2-2جلوگیری از نفوذ رطوبت صعودی………   124

6-2-3 مرمت سقف در قسمت‌های تخریب‌شده 125

6-2-4 اجرای عایق‌بندی سرویس بهداشتی……..   126

6-2-5 مرمت کف سازی حیاط…………………   128

6-2-6 مرمت کف سازی حجره‌ها…………….. 129

6-2-7 تعویض آجرهای پوسیده…………………. 129

6-2-8 طرح مرمت ازاره ها……………………… 129

6-2-9 اجرای  ناودان‌ها………………………….. 131

6-2-10تعویض ملات آسیب‌دیده…………….. 133

6-2-11مرمت پله‌های ارتباطی…………………… 134

6-2-12برداشتن اندودهای نامناسب…………….    135

6-2-13زدودن مرمت‌های ناهمگون…………..  135

6-2-14بازسازی قسمت‌های تخریب‌شده…….. 135

6-2-15تمیز کردن شوره از آجرها…………….. 135

6-2-16بازسازی سردر ورودی………………….. 136

6-2-17طرح پیشنهادی جهت درها و پنجره‌ها. 136

6-2-18جزئیات اجرایی پیشنهادی حوض…………………………….137

6-2-19اجرای تأسیسات الکتریکی و گرمایش و سرمایش…. 138

فصل هفتم

7-1طرح احیا……………………………… 140

7-1-1انتخاب استراتژی احیا…………………… 140

7-1-2اقدامات لازم برای احیا………………….. 141

7-1-3 بررسی طرح‌های فرادست………………..    142

7-1-4 موقعیت سرای خواجه‌ملکم با توجه به ناحیه‌های موجود. 143

7-1-5 بررسی ویژگی‌های منطقه بافت تاریخی.. 144

7-1-4-1ویژگی‌های عمومی…………  144

7-1-4-2آسیب‌های اجتماعی……….. 144

7-1-5 مقایسه ناحیه 7 شهری و کل شهر در سال. 144

7-1-6 بافت تاریخی بنا…………………………… 146

7-1-7 مسیرهای مجاور بنا……………………….. 147

7-2گزینه پیشنهادی………………… 150

7-2-2مبانی احیاء………………………………… 151

1-7- روش جمع آوری اطلاعات:

1-7-1-مطالعات کتابخانه ای

1-7-2- مشاهده

فصل دوم:ادبیات موضوع

2-1-مقدمه

2-2 -مبانی نظری تحقیق

2-2-1-تاریخچه توریسم

2-3 – انواع توریسم

2-3-1  توریسم تفریحی

.2-3-4-تعریف اکو توریسم:

2-4-جهانگردی

2-4-1-تاریخچه جهانگردی

2-5- هتل

2-5-1- مقدمه

2-5-2-تاریخچه هتل

2-5-3- گراند هتل

2-5-4- هتل‌های امروزی

2-6-1- هتل در یك تقسیم بندی كلی

2 -6-2- هتل مركز شهر

هتل بین راهی -.3 -6-2

. هتل فرودگاه -.4 -6-2

هتل تفریحی -.5-6-2

هتل و آب معدنی-.6-6-2

آبگرم -7-2

مقدمه-1-7-2

تاریخچه آبهای معدنی -2-7-2

آبهای گرم معدنی ایران -3-7-2

آب گرم لاریجان -1-3-7-2

چشمه­های گوگردی اسك  -2-3-7-2

چشمه­های گوگردی رامسر  -3-3-7-2

چشمه معدنی استراباكو  -4-3-7-2

چشمه­های معدنی عمارت  -5-3-7-2

چشمه گوگردی سادات محله -6-3-7-2

2-7-4- معرفی هیدرو تراپی

2-7-5- فواید و مضرات آب درمانی

2-7-6- فوائد ایجاد مراكز آبدرمانی

2-7-7- فواید آب درمانی برای معلولین

نمونه ها و مصادیق  :فصل سوم

-1-3مقدمه

نمونه های موردی خارجی-2-3

مرکز آب درمانی و سلامت Exedra Nice.1-2-3

مجتمع تفریحی اقامتی توریستی الشرق كویت -2-2-3

-هتل لیال، ملبورن؛ استرالیا3-2-3

-گراند ویلی، مائویی؛ هاوایی4-2-3

-پارک مزارع ماری لولوج، مجو؛ فرانسه5-2-3

-تفرجگاه‌های هیات در هوا هین؛ تایلند6-2-3

-تفرجگاه ساحلی دبی، امارات7-2-3

-هتل لو سیرانوس،‌پوستیانو؛ ایتالیا8-2-3

-تفرجگاه میلبوروک، آروتون،‌ نیوزلند9-2-3

-تفرجگاه کاخ آبی، کرت؛ یونان10-2-3

-رزوود مایاکودا، پلایا دل کارمن؛ مکزیک11-2-3

-ریتز کارلتون، برلین؛ آلمان12-2-3

نمونه های موارد داخلی (ایرانی)-3-3

-مرکز آب درمانی اقامتی دنیز ارومیه1-3-3

چشمه اعلا دماوند  3-3-2-

3-3-3-مجتمع آب درمانی سبلان سرعین

4-شهرک سلامت زاگرس مهاباد -3-3

یک مطلب دیگر :

-مجموعه سلامت زاگرس  -3-53

6-مجتمع آب درمانی شابیل  -3-3

3-3-7-استخرآبدرمانی  مجموعه ورزشی آزادی
فصل چهارم:استانداردها و مبانی نظری

هسته اصلی-1-4

4-1-1-اتاق خوابها

4-1-1-1.اتاقهای خواب

4- 3- سیرکولاسیون ( مسیر گردش ) قایم

4- 3- اتاق خواب میهمانان

4-3-1-اتاق خواب میهمانان

4-4-حمام های خصوصی

4-5-کریدورهای اتاق های خواب و پلکان

4- 6- اتاق ها یا محوطه های عمومی

4- 7-  فضاهای خدماتی

4-8-  فضاهای اداری

4-9-.بخش فرهنگی

4-10- آبدرمانی

4-10-1-.فضای ورودی

4-10-2-محل تحویل كفش و حوله و فروش مایو

4-10-3-انبار مخصوص كفش و حوله تمیز

4-10-4- رختكن و كمد

4-10-5- سرویسهای بهداشتی

4-10-6-هال تقسیم

4-10-7-دوشها

4-10-8- اتاق آب افشان (بخور)

4-10-9-.اتاق حمام بخار (ائروسل)

4-10-10- حمام سونا

4-10-11- كابین دوش افقی

. 4-10-12 -حوضچه ارتباطی با استخر

4-10-13-.استخرها

4-10-14-پرسنل

4-10-15- كریدور خدماتی

4-10-16- هال تقسیم بخش خدماتی

4-10-17- اتاق استراحت

4-10-18- سرویسهای بهداشتی پرسنل

4-10-19- اتاق كمكهای اولیه

4-10-20- انبار

4-10-21- فضاهای جانبی

4-10-22- اتاق ماساژ

4-10-23- ورودی خدماتی

4-10-24- قسمت نگهبانی و كارت زنی

4-10-25- محوطه بارنداز

4-10-26-تاسیسات مكانیكی و برق

4- 10- 27- مشخصات پارکینگ

4- 10- 28-پاركینگهای محوطه

فصل پنجم :بحث ونتیجه گیری

5-1- مقدمه

5-2- جایگاه جهانگردی در دنیای  امروز

5-3- ایران، سرزمین جاذبه­های جهانگردی

5-4- سرعین

5-5- دلایل شكل گیری مفهوم پروژه

5-6- نتیجه گیری کلی

5-7- پیشنهادها

فصل ششم : روند طراحی ونقشه ها

6-1- کلیاتی در مورد شهرستان سرعین

6-1-1- شناخت شهرستان سرعین

6-1-2- تاریخچه شهر سرعین

6-2- ابهای معدنی شهر توریستی سرعین

6-2-1-آبگرم قره سو

1-3-7- برگزاری جشنواره وآئین های قومی، محلی………………………………………….. 10

1-3-8- الگوسازی برای استفاده از معماری سبز……………………………………………….. 11

1-4- پیشینه پژوهش …………………………………………………………………………………  11

1-4-1 پیشینه پژوهش در سطح ملی ……………………………………………………………..  12

1-4-2 پیشینه پژوهش در سطح بین المللی …………………………………………………….  12

1-5- نتیجه گیری ……………………………………………………………………………………..  12

1-5-1- طراحی یك مجموعه با عنوان مجتمع سینمایی و سینمای تجاری……………….. 13

1-5-2- طراحی یك مجموعه با عنوان مجتمع فرهنگی تفریحی……………………………. 13

1-5-3- کاربردهای جانبی مجموعه ……………………………………………………………….  13

فصل دوم: سینما، هنر، معماری ………………………………………………………………………  15

2-1- سینما و هنر ……………………………………………………………………………………..  16

2-1-1- هنر و تاریخ …………………………………………………………………………………  17

2-1-2- شش هنر و هنر هفتم ……………………………………………………………………..  19

2-1-3- تئاتر و سینما ………………………………………………………………………………..  20

2-1-4- موسیقی و سینما ……………………………………………………………………………  22

2-1-5- معماری و سینما ……………………………………………………………………………  22

2-1-6- نقاشی و سینما ……………………………………………………………………………..  24

2-1-7- ادبیات و سینما ……………………………………………………………………………..  25

2-1-8- برآیند …………………………………………………………………………………………  26

2-2- سینما و معماری ……………………………………………………………………………….  27

2-2-1- فیلم-  معماری- سینماگران ……………………………………………………………..  27

2-2-2- فیلم- معماری-  معماران ………………………………………………………………..  30

2-2-3- فیلم- معماری- تجربیات معماران ……………………………………………………..  33

2-2-4- معماری و سینما: انجمن معماری– لندن ……………………………………………..  34

2-2-5- تفاوت فیلم و معماری ……………………………………………………………………  35

2-2-6- معماری– سینما …………………………………………………………………………….  36

2-2-7- معماری سینما ………………………………………………………………………………  37

2-2-8- معماری – سینما – تفاوت ها …………………………………………………………..  38

2-2-9- معماران – سینماگران …………………………………………………………………….  38

2-2-10- معماری و فیلم – سخن آخر …………………………………………………………  39

فصل سوم : سینما در جهان و ایران …………………………………………………….  41

3-1- تاریخچه سینمای جهان ………………………………………………………………………  42

3-1-1- اختراع سینما ………………………………………………………………………………..  42

3-1-1-1- پانوراما …………………………………………………………………………………..  42

3-1-1-2- دیوراما ……………………………………………………………………………………  42

3-1-1-3- فانوس خیال …………………………………………………………………………….  43

3-1-1-4- نقاشی های متحرك ……………………………………………………………………  42

3-1-1-5- اتاق تاریك ……………………………………………………………………………..  43

3-1-1-6- عكاسی …………………………………………………………………………………..  44

3-1-1-7- تصاویر متحرك ………………………………………………………………………..  44

3-1-1-8- ادیسون …………………………………………………………………………………..  44

3-1-1-9- سینما توگراف لوئی مرها …………………………………………………………….  45

3-1-2- سینمای اولیه ………………………………………………………………………………..  45

3-1-3- استودیو ………………………………………………………………………………………  46

3-1-4-سالن های بعدی سینما …………………………………………………………………….  46

3-1-5- پیدایش تلویزیون …………………………………………………………………………..  47

3-2- تاریخچه سینمای ایران ……………………………………………………………………….  47

3-2-1- سابقه هنرهای نمایشی در ایران …………………………………………………………  47

3-2-2- تکیه دولت اولین آمفی تئاتر ایرانی ……………………………………………………  48

3-2-3- ورود سینما به ایران ……………………………………………………………………….  49

3-2-4- نخستین سالن سینما در ایران ……………………………………………………………  50

3-2-5- سینما عمومی می شود ……………………………………………………………………  50

3-2-6- آغاز فعالیت فیلمبرداری ………………………………………………………………….  51

3-2-7- رونق سینماداری در ایران ………………………………………………………………..  51

3-2-8- تولید فیلم ایرانی …………………………………………………………………………..  51

3-2-9- سینمای ناطق در ایران …………………………………………………………………….  52

3-2-10- نخستین فیلم ناطق ایرانی ……………………………………………………………… 52

3-2-11- آغاز کار دوبله در ایران ………………………………………………………………… 52

3-2-12- فراگیر شدن سالن های سینما در ایران ……………………………………………… 52

3-2-13- پیدایش تلویزیون در ایران …………………………………………………………….. 54

3-3- مشکلات سینمای ایران ………………………………………………………………………. 55

یک مطلب دیگر :

3-3-1- وجوه مختلف بحران در سینمای ایران ………………………………………………… 55

3-3-1-1- از دست دادن مخاطب ……………………………………………………………….. 56

3-3-1-2- ضعف و نبود سرمایه گذاری ……………………………………………………….. 56

3-3-1-3- بیكاری و بطالت عمر و استعداد دست اندر كاران سینما ……………………… 57

3-3-1-4- كیفیت پایین و عدم وجود عمق وتنوع در محصولات سینمایی …………….. 57

3-3-1-5- نابسامانی وضعیت سالن های نمایش …………………………………………….. 58

3-3-1-6- ریشه یابی بحران در صنعت سینمای ایران ………………………………………. 59

3-3-1-7- موانع ساختاری توسعه سینما در ایران …………………………………………….. 59

3-3-1-8- تكنولوژی عقب افتاده ………………………………………………………………… 60

3-3-1-9- ظرفیت و توان محدود ……………………………………………………………….. 61

3-3-1- 10- ضرورت توجه و اقدام عاجل برای خروج سینمای ایران از بحران ……… 62

3-4- عملكرد اقتصادی سینمای ایران در یك دوره ده ساله …………………………………. 66

فصل چهارم : سینما – اجتماع – فرهنگ ………………………………………………………….. 69

4-1- بررسی کارکردهای اجتماعی- فرهنگی سینما …………………………………………… 70

4-1-1- اهمیت ارتباط اجتماعی ………………………………………………………………….. 70

4-1-2- رسالت ها و وظایف وسایل ارتباط جمعی ………………………………………….. 70

4-1-3- سینما بعنوان یک وسیله ارتباط جمعی ………………………………………………… 72

4-1-3-1- سینما و تئاتر ……………………………………………………………………………. 74

4-1-4- زبان سینما بعنوان زبان بین المللی و تأثیر گذار ……………………………………… 75

4-1-5- سینما بعنوان زبان اجتماعی فرهنگی خاص یک قوم ………………………………. 75

4-2- بررسی جنبه های مختلف سینما ……………………………………………………………. 76

4-2-1- سینما و روایت ……………………………………………………………………………  76

4-2-2- سینما بعنوان هنر ………………………………………………………………………….  76

4-2-3- نشانه ها و دلالت در سینما …………………………………………………………….  78

4-2-4- سینما و زمان ………………………………………………………………………………  79

4-2-5- سینما و حرکت ……………………………………………………………………………  80

4-2-6- سینما و نور ………………………………………………………………………………..  81

4-2-7- سینما و معماری …………………………………………………………………………..  81

4-2-8- سینما و واقعیت …………………………………………………………………………..  82

4-2-9- سینما و صنعت ……………………………………………………………………………  84

4-2-10- سینما و اقتصاد ………………………………………………………………………….  85

4-2-11- سینما و سیاست ………………………………………………………………………..  85

فصل پنجم : سالن های سینما ……………………………………………………………  87

5-1- تاریخچه سالن های سینما در جهان ……………………………………………………….  88

5-1-1- خانه و شکل یک نوع ساختمان جدید ………………………………………………..  88

5-1-2- از بازار مکاره تا مکان های خیال انگیز ساختمان هایی برای نمایش فیلم ……..  88

5-1-3- تأثیر فضای باز در سینما …………………………………………………………………  90

5-1-4- سبک آرت دکو – مکان هایی رویایی تا مکان های جریان مند …………………  91

5-1-5- مدرنیسم و سینما …………………………………………………………………………..  93

5-1-6- اکسپرسیونیسم – فیلم ومعماری ………………………………………………………..  96

5-1-7- سینمای مدرن – معماری نور و جریان ……………………………………………….  98

5-1-8- سینمای انتهای قرن بیستم ………………………………………………………………..  99

5-1-9- سینمای آموزشی – موزه ها – سینمای آیماکس ……………………………………  101

5-1-10- آینده ………………………………………………………………………………………  103

5-2- تاریخچه سالن های سینما در ایران ……………………………………………………….  104

5-3- تاثیر تکامل سینما بر سالن های نمایش جهان ………………………………………….  109

5-3-1- سینماهای چند سالنی یا مالتی پلکس ………………………………………………..  111

5-3-1-1- تاریخچه مالتی پلکس ……………………………………………………………….  111

5-3-1-2- معماری مالتی پلکس ………………………………………………………………..  112

5-3-1-3- آپارات خانه در مالتی پلکس ها …………………………………………………..  114

5-3-1-4- ایمنی در مالتی پلکس ها ……………………………………………………………  114

5-3-1-5- سینما یک تفرجگاه عمومی …………………………………………………………  115

5-3-1-6- تحولات فنی در زمینه نمایش فیلم ……………………………………………….  115

فصل ششم : استانداردهای سینما …………………………………………………..  118

6-1- تکنیک سینما …………………………………………………………………………………..  119

6-1-1- محل استقرار ساختمان …………………………………………………………………..  119

6-1-2- دستورالعمل ساخت و مدیریت سالن ها …………………………………………….  120

6-2- تعاریف پایه ……………………………………………………………………………………  122

6-2-1- سیستم نمایش نرمال ……………………………………………………………………..  122

2-3-2- جمع آوری اطلاعات از طریق مشاهده 7

فصل سوم  8

مفاهیم پایه (مبانی نظری عام) 8

3- مقدمه  8

3-1- ادبیات و پیشینه تحقیق(چهارچوب نظری) 8

3-1-1- به لحاظ مبانی نظری.. 9

3-1-2- به لحاظ عملکردی.. 10

3-2- مسکن.. 11

3-2-1- تاریخ پیدایش و تکامل مسکن.. 11

3-2-2- انسان و مسکن.. 12

3-2-3- تعریف مسکن.. 12

3-2-4- مسکن مطلوب.. 13

3-2-4-1- عوامل کلی مؤثر بر مطلوبیت مسکن.. 14

3-2-4-2- عوامل مؤثر در مطلوبیت فضاهای خانه: 15

3-2-5- مفهوم سکونت… 16

3-2-6- شیوه های سکونت… 17

3-2-7- چهار شیوه سکونت… 17

3-2-8- مقدمات اساسی سکونت… 18

3-3- مجتمع مسکونی.. 19

3-3-1- تعریف مجتمع مسکونی.. 20

3-3-2- انواع مجتمع های مسکونی.. 21

3-3-3- روند پیدایش مجتمع مسکونی.. 21

3-3-4- مسکن در ایران.. 22

3-3-5- نتیجه گیری و جمع بندی مسایل مربوط به مجتمع مسکونی.. 22

3-4-رویکرد توسعه پایدار در محیط زیست و معماری امروز 23

3-4-1- مفاهیم اولیه. 24

3-4-1-1- محیط زیست… 24

3-4-1-2- توسعه پایدار 24

3-4-1-3- محیط پایدار 24

3-4-1-4- معماری پایدار 25

3-4-2- ابعاد پایداری.. 25

3-4-2-1- پایداری اجتماعی در معماری.. 25

3-4-2-2- پایداری فرهنگی در معماری.. 26

3-4-2-3- پایداری زیست محیطی در معماری.. 26

3-4-2-4-  پایداری اقتصادی در معماری.. 27

3-4-3- اصول معماری پایدار 27

3-4-4- طراحی پایدار 28

3-4-5- اصول طراحی پایدار 28

3-4-6- صرفه جویی در منابع. 28

3-4-7- طراحی برای بازگشت به چرخه زندگی.. 29

3-4-8- طراحی برای انسان.. 29

3-4-9- ارائه راهکارهای موردی طراحی.. 29

3-4-10- ارائه راهکارهایی جهت کاربردی کردن ویژگی های توسعه و طراحی پایدار در امر ساخت و ساز(مداحی و همکارانش): 30

3-5- عناصر پایدار در معماری سنتی ایران.. 32

3-5-1- فضاهای اقلیمی در معماری ایرنی.. 33

3-6- انرژی.. 38

3-6-1- منابع انرژی.. 38

3-6-2- مسائل عمده در حفظ محیط زیست… 39

3-6-3- میزان مصرف انرژی بخش های مختلف… 40

3-6-4- انرژی های تجدید پذیر. 40

3-6-4-1- انرژی خورشید. 41

3-6-4-2- انرژی باد. 42

3-6-4-3- انرژی آب.. 43

3-6-5- انرژی های تجدید ناپذیر(فنا پذیر) 43

3-6-5-1 چوب و هیزم. 43

3-6-5-2- انرژی های فسیلی.. 43

3-6-5-3- انرژی های هسته ای.. 43

3-7- انرژی و معماری.. 43

3-7-1- انرژی در معماری.. 44

3-7-1-1-  دستورالعمل اجرایی در مورد چگونگی بهینه سازی و صرفه جویی.. 45

3-7-1-2-  خدمات مشاوره در زمینه مدیریت انرژی در ساختمان‌های موجود: 50

3-7-2- دسته بندی مصالح بر حسب اولویت به شرح جدول زیر می باشد: 51

یک مطلب دیگر :

3-7-3- انرژی در شهرسازی ( برون شهری و یا درون شهری ) 54

3-7-4- تحلیلی برمبحث 19 (استفاده بهینه از انرژی ) 55

3-7-5- نتیجه گیری.. 55

3-8- اقلیم. 56

3-8-1- عوامل اقلیمی.. 56

3-8-1-1- تابش خورشید. 56

3-8-1-2- دمای هوا 58

3-8-1-3- رطوبت هوا 58

3-8-1-4- بارندگی.. 60

3-8-1-5- باد. 60

3-8-2- تقسیمات اقلیمی.. 60

3-8-3-حوزه های اقلیمی.. 61

3-8-3-1-تقسیمات اقلیمی در جهان.. 61

3-8-3-2- تقسیمات اقلیمی در ایران.. 61

3-9- اقلیم و انسان.. 62

3-9-1- مقدمه. 62

3-9-2- آسایش حرارتی.. 62

3-9-3-  تعادل حرارتی در بدن انسان.. 63

3-9-4- مهمترین عوامل تاثیر گذار بر احساس آسایش حرارتی.. 63

3-9-3-1- دمای هوا 64

3-9-3-2- دمای متوسط تشعشعی.. 64

3-9-3-3- رطوبت هوا 64

3-9-3-4- جریان هوا 65

3-9-3-5- میزان فعالیت… 65

3-9-3-6- نوع پوشش…. 65

3-9-4- تاثیر عوامل خاص بر احساس آسایش حرارتی.. 66

3-9-4-1- سن.. 66

3-9-4-2- جنس…. 66

3-9-4-3- رنگ فضا 66

3-9-4-4- شرایط اقلیمی.. 67

3-10- اقلیم و معماری.. 67

3-10-1- مقدمه. 67

3-10-2- مکانیابی پروژه 67

3-10-3- نظم و ترتیب و جهت گیری بنا 68

3-10-4- مقاومت مصالح به کار رفته. 68

3-10-5- طرح و شکل.. 69

3-10-5-1- شکل بنا و نور و روشنایی.. 71

3-10-5-2- شکل بنا و تعادل حرارتی.. 73

3-10-5-3- شکل بنا و برف و باران.. 76

3-10-5-4- شکل بنا و باد. 76

3-10-5-5- آثار مهم باد بر ساختمانها 77

3-10-6- طراحی داخلی ساختمان و محل قرارگیری اتاق ها 78

3-10-7- اندازه و محل قراگیری پنجره 78

3-10-8- سیستم های گرمایشی و سرمایشی.. 79

3-10-9- روشنایی ساختمان.. 79

3-10-10- فضا سازی اطراف ساختمان.. 79

3-10-11- ضرایب راحتی و آسایش ساختمان : 80

3-10-12 – جمع بندی.. 80

3-11- سامانه های غیر فعال خورشیدی.. 80

3-11-1- مقدمه. 80

3-11-2- جذب مستقیم 81

3-11-2-1- نورگیرهای سقفی.. 83

3-11-2-2- ذخیره انرژی در جذب مستقیم. 84

3-11-3- جرم حرارتی 85

3-11-4- جذب غیرمستقیم 87

3-11-4-1- دیوار ترومب… 87

3-11-4-2- دیوارهای آبی.. 90

3-11-4-3- حوضچه های سقفی 91

3-11-4-4- گلخانه 91

3-2-3. خصوصیات کلی کودکان. 34

3-3. بستری شدن و کودکان. 36

3-3-1. برخورد و نگاه به بستری شدن. 36

3-3-2. آماده سازی کودک.. 38

فصل چهارم سرطان و کودکان. 40

4-1. سرطان. 41

4 -2. معرفی مشکل سرطان. 42

4 -3 . انواع سرطان‌ها 43

4 -4  .سبب شناسی سرطان. 48

4 – 5 . روشهای اصلی درمان سرطان. 49

4-5-1. شیمی درمانی.. 49

4-5-2. پرتو درمانی.. 50

4-5-3. جراحی.. 54

4-5-4. ژن درمانی.. 54

4-5-6 . آنتی‌انجیوجنسیس… 55

4-5-7 .  تفکر مثبت.. 56

4-5-8 .  هایپرترمیا 56

4-5-9 . درمان بیولوژیکی یا ایمونولوژیک: 56

4-5-10 .درمان فوتودینامیک (بکارگیری رنگ و نور): 56

4 – 6. بخش کودکان سرطانی.. 57

4-6-1. کودکان و فضای مناسب برای تجمع آنها 57

4-6-2. شناسایی کودکان سرطانی و عمده ترین سرطانهای شایع کودکان. 59

4-6-3. کودکان سرطانی.. 62

4-6-4. شناسایی بیماری کودکان. 62

اقدامات مفید جهت بهبود کودکان سرطانی. 64

4 – 7 . درمانهای تکمیلی یا جانبی  (Complementary therapy) 65

4-7-1. بیوفیدبک یا پس خوراندن زیستی  (Biofeedback) 65

4-7-2. منحرف کردن فکر ( Distraction ) 66

4-7-3. هیپنوتیزم. 67

4-7-4. تصویر سازی ذهنی Imagery. 67

4-7-5 . ماساژدرمانی.. 68

4-7-6 . عبادت و دعا Meditation and Prayer. 68

4-7-7 .کشش ونرمش عضلات.. 68

4-7-8 . ورزشهای فیزیکی.. 69

4-7-9. تنفس منظم. 69

4-8 . روش های نوین درمان کودکان. 69

4-8-1. هنر درمانی.. 70

4-8-2. تعریف رشته های هنردرمانی.. 72

4-8-3. فواید درمانی هنر درمانی.. 73

4-8-4. هنر درمانی و بستری شدن کودک.. 74

4-8-5 . هنر درمانی و تئوری کنترل (LOC) 77

4-8-6 . بکارگیری تصویرسازی در هنردرمانی.. 78

4-8-7 . مطالعات صورت گرفته در مورد نقش نقاشی در درمان. 78

4-8-8 . روشهای هنر درمانی.. 80

4-8-9 . راهکارهای هنر درمانی برای کودکان. 82

4-9 .  موسیقی درمانی.. 84

4-9-1 . نتایج درمانی موسیقی درمانی.. 85

4-9-2 . مزیتهای موسیقی درمانی برای کودکان. 86

4-9-3 . اجرای موسیقی درمانی.. 88

4-10 . بازی درمانی.. 89

4-10-1. سیر تکامل بازیها 90

4-10-2 .  رابطه افزایش سن و تعداد بازیهای کودکان. 90

4-10-3 . تقسیم بندی بازیها 91

4-10-4 . انواع بازی درمانی.. 91

4-10-5 .  رویکرد کودک محور به بازی درمانی.. 92

4-10-6 .  اصول پایه بازی درمانی کودک محور. 94

4-10-7 . نتایج درمانی بازی درمانی.. 95

فصل پنجم معماری سبز. 97

5-1. مبانی معماری پایدار و معماری سبز. 98

5-1-1 . ویژگی ساختمان های سبز. 100

5-1-2 .  تفاوت معماری سبز و معماری پایدار. 100

5-1-3 .  دیدگاه های معماری پایدار. 101

5-1-4 .  معماری سبز و ارتباط با موضوع. 102

یک مطلب دیگر :

5-2 .   اصول معماری سبز. 103

5-3 .  معماری اکوتک… 105

5-3-1 . ویژگی های بناهای ساخته شده به سبک اکوتک… 106

5-3-2 . نگاه به معماری اکوتک… 107

5-3-3 . اکوتک و رابطه آن با طبیعت.. 107

5-3-4 . اهداف معماری اکوتک… 108

5-4 .  اصول طراحی سبز. 108

5-4-1 .  صرفه جویی در مصرف منابع( Economy of Resources ) 109

5-4-2 .  طراحی بر اساس چرخه حیات  (Life cycle design ) 124

5-4-3 .  طراحی انسانی.. 125

5-5 .  سامانه های ارزیابی ساختمان پایدار و سبز. 126

5-5-1 .  سامانه ارزیابی بری یم (انگلستان 2008) 127

5-5-2 .  سامانه ارزیابی لید(ایالات متحده 2009) 128

5-5-3 .  مقایسه سامانه های ارزیابی لید و بری یم. 130

5-5-4 . سامانه ارزیابی مروارید (امارات متحده 2009) 132

5-6 .  معماری سنتی ایرانی و پایداری.. 133

فصل ششم مصادیق و نمونه ها 135

6-1 . محک (موسسه حمایت از کودکان مبتلا به سرطان) 136

6-2 . بیمارستان کودکان مفید تهران. 143

6-3 . بیمارستان اِوِلینا 144

6-4 . بیمارستان کودکان دِل. 146

6-5 . معماری بیمارستان کودکان فونیکس… 149

فصل هفتم شناخت عوامل خارجی ومحیطی در بستر طرح. 152

7-1 . شناخت کلی.. 153

7-1-1 .  شناخت کلی استان گیلان. 153

7-1-2 .  بندر انزلی.. 157

7-1-3  .  ویژگی های کلی معماری.. 159

7-1-4 . بررسی شرایط محیطی حاکم بر معماری بومی گیلان. 160

7-1-5 . شرح اصول و الگوی شکل گیری معماری بومی.. 162

7-1-6 . الگوی معماری  بومی.. 163

7-2 . مشخصات اقلیمی.. 163

7-2-1 .  عوامل موثر بر آب و هوای بندرانزلی.. 163

7-2-2 .  بررسی اقلیمی منطقه. 165

7-2-3 .  بارش… 165

7-2-4 . دمای هوا 166

7-2-5 .  رطوبت.. 167

7-2-6 .  ابرناکی.. 167

7-2-7 .  روزهای یخبندان. 167

7-2-8 .  سرعت و جهت باد. 168

7-2-9 .  تابش آفتاب.. 169

7-2-10 .  تحیلیل سایت از نظر ویژگی های اقلیمی.. 173

7-3 . تحلیل مکانی طرح.. 174

7-3-1 . موقیت قرار گیری زمین مورد نظر. 175

7-3-2 . بررسی دسترسی ها و ورودی ها 176

7-3-3 . صدا و تاثیرات آن بر طرح.. 177

7-4-4 . دید و منظر. 177

7-4-5 . ارزیابی مکانیابی طرح.. 178

فصل هشتم مداخله و طراحی.. 182

8-1 . شناخت فضاها واستانداردها 183

8-1-1 .  بخش تصویر برداری.. 183

8-1-2 . بخش پزشکی هسته ای.. 183

8-1-3 . بخش خدمات.. 183

8-1-4 .  کلینیک های عمومی.. 184

8-1-5 . بخش جراحی.. 184

8-1-6 .  بخش مراقبت های ویژه 185

8-1-7 .  بخش پیوند مغز و استخوان و بستری ایزوله. 185

8-1-9 .  بخش شیمی درمانی.. 186

8-1-10 .  بخش آزمایشگاه 186

8-1-11 .  بخش فیزیوتراپی.. 187

2-4  فلزکاریدورانمغولوایلخانی…………………….18

2-5  هنرفلزکاریدرخراسان. 21

2-6- فلزکاریدورانتیموری.. 22

2-7 فلزکاری دوره صفویه. 27

فصل سوم: بررسی فن تزئینات فلزات و کتیبه شناسی………31

3-1 انواعفلزاتاستفادهشدهدردورانباستان. 32

3-2  تکنیکهایساختوشکلدهیاشیاءفلزیایراندردوراناسلامی.. 32

3-2-1  قالبگیرییاریختهگری………………………32

3-2-1-1  قالبروباز………..…………………..33

3-2-1-2  قالببستهیادوکفه. 33

3-2- 2  کندهکاری……………………….33

3-2-3   قلمزنیوحکاکی.. 34

3-2-4  فلزکوبییاترصیعکاری.. 34

3-2-5  سیاهقلم. 35

3-2-6  میناکاری.. 36

3-2-7   مشبککاری………..………………..36

3-4  نقوشتزئینیدرهنرفلزکاریدوراناسلامی…………….37

3-4-1   تزئیناتنقوشهندسی.. 37

3-4-2  تزئیناتنقوشگیاهییانباتی…………………39

3-4-3   تزئیناتنقوشانسانی.. 40

یک مطلب دیگر :

3-4-4   تزئیناتنقوشحیوانیوموجوداتافسانهای.. 40

3-4-4-1  شیر. 42

3-4-5  تزئیناتنقوشکتیبهای………………43

3-4-5-1  خطکوفی.. 43

4-3-5-2خطثلث…………………………..44

3-4-5-3  خطنستعلیق.. 45

فصل چهارم: ادبیات قندیل­ها و شمعدانهای دوران صفویه……….46

4-1  تاریخچهرواج‌،ساخت‌واستفاده‌ازچراغ‌درجهان‌اسلام‌. 47

4-2 افسانه‌هاییدرموردچراغ. 47

4-3   نگاهیبهمفهومنوردرفرهنگاسلامی………47

4-4   بررسیلغویمشکات.. 48

4-5  مفهومچراغوقندیل.. 48

4-6  قندیلدرادبیاتفارسی…………………48

4-7  ساختاروجنسقندیل­ها…………………….49

4-7-1  قندیلهایفلزی……………. 50

4 – 8  شمعدانها 51

فصل پنجم: بررسی نمونه­هایی از قندیل­ها و شمعدانهای دوران صفوی…………………… 54

5-1  بررسی نمونه­هایی از قندیل­های دوره صفویه …………… 55

5-2   بررسینمونههاییازشمعدانهایدورهصفوی.. 67

فصل ششم: نتیجه گیری………………….. 123

نتیجهگیری.. 124

منابعومأخذ………………………………. 126

چکیده انگلیسی…………………….. 129

2-2-1 تجلی دین در جوامع ابتدایی…………………….. 9

2-2-2 انواع باورهای دینی…………………………………… 10

2-2-3 نیاز معنوی دستمایۀ آفرینندگی……………………… 11

2-2-4 مرگ و رستاخیز…………………………………… 12

2-3 تدفین در اساطیر ایران باستان……………………….. 14

2-3-1 زروان گرایی…………………………………………….. 15

2-3-2 آیین زرتشت…………………………………………. 17

2-3-3 میترائیسم…………………………………………………. 19

2-3-4 آناهیتا…………………………………………………………….. 20

2-3-5  تأثیر كیش یونانی

………………………………………. 20

2-4 شیوه های تدفین در ایران باستان………………………… 21

2-4-1 استودان……………………………………… 22

2-4-2 آرامگاه های سردابه ای………………………… 23

2-4-3 آرامگاه چاهی با ظروف تدفین…………………………….. 24

2-4-4 قبرستان با ظروف تدفین……………………………… 25

2-4-5 خاکستردان…………………………………………… 26

2-4-6 تدفین گورخمره ای……………………. 27

2-5 جمع بندی مطالب فصل دوم………………. 27

فصل سوم: خمره های تدفینی

3-1 مقدمه……………………………….. 29

3-2 تدفین های خمره ای دوران پیش از تاریخ………………………………. 29

3-2-1 چغاگاوانه………………………………………………….. 29

3-2-2 تپه حاجی فیروز…………………. 30

3-2-3 قلعه گوشه………………………………………….. 31

3-2-4 اریسمان……………………. 34

3-2-5 سیلک……………………………………… 35

3-2-6 تپه اسماعیل آباد………………………………………….. 37

3-2-7 چشمه علی…………………………………………….. 37

3-2-8  تپه زاغه……………………………………………………… 37

3-2-9  محوطه الهایی………………………………………. 38

3-2-10 تپه قلی درویش……………………………….. 39

3-2-11 تپه گیان…………………………………… 40

3-2-12 محوطه ازبکی……………………………………. 41

3-2-13 مارال تپه………………………………………………. 42

3-2-14 کلورز…………………………………………… 44

3-2-15 قلعه کوتی……………………………………. 44

3-2-16 هفت تپه……………………………………………. 45

3-2-17 گوهر تپه……………………………………….. 48

3-3 تدفین های خمره ای دوران تاریخی

یک مطلب دیگر :

منابع پایان نامه ارشد با موضوع reading، questions، Students، read.

………….. 49

3-3-1 آکروپل وشهرشاهی در شوش………………………. 50

3-3-2 تل آپادانا…………………………………….. 52

3-3-3 کنگاور…………………………………………… 52

3-3-4 محوطه شیر سنگ…………………………………… 54

3-3-5 تپه خرمن…………………………………………………………. 54

3-3-6 تپه کن یری……………………………………………….. 55

3-3-7 آیری زمین (تپه نخود)………………………. 56

3-3-8 تپه پیه درق…………………………………………………… 56

3-3-9 تپه همت سلاله……………………………………….. 57

3-3-10 چوجیران………………………………………. 57

3-3-11 گرمی………………………………………. 57

3-3-12 طاق بستان………………………………………. 60

3-3-13 گهرتپه……………………………… 61

3-3-14 تنگه هرمز………………………………………… 62

3-3-15 تپه سنجر……………………………………. 63

3-3-16 نخل ابراهیمی………………………………………….. 63

3-3-17 دستوا……………………………………………………… 64

3-3-18 ستون های سنگی در دوگور دوپا………………………….. 65

3-3-19 تپه شیان………………………………………. 66

3-4 جمع بندی مطالب فصل سوم…………………………….. 67

فصلچهارم: سفال بستری مناسب جهت بروز ارزش های فکری و بصری

4-1 مقدمه…………………………………….. 70

4-2 نسبت گورخمره های سفالین با اساطیر و باورها………………….. 71

4-3 زیبایی شناسی خمره های تدفینی……………………… 73

4-4 جمع بندی مطالب فصل چهارم…………………….. 74

فصل پنجم: نتیجه گیری و تبیین فرضیات

5-1 فرضیه اول…………………………………… 76

5-2 فرضیه دوم………………………… 76

5-3 نتیجه گیری……………………….. 77

فهرست منابع و مآخذ………………….. 81

فهرست جداول

فهرست تصاویر

(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)

پیشگفتار

مکان یابی فعالیتی است جهت انتخاب مکانی مناسب برای کاربرد خاص، که قابلیت ها و توانایی های یک منطقه را از لحاظ وجود زمین مناسب و کافی و نیز ارتباط آن کاربری خاص با کاربری های شهری را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. به لحاظ تاریخی مسئله مکان یابی فعالیت های اقتصادی به زمان فرما ریاضیدان معروف فرانسوی در اوایل قرن 17 میلادی بر میگردد. مسائل مکان یابی مراکز خدماتی دسته ای بزرگ از مسائل تحقیق در عملیات را شامل می شود و به عنوان یک شاخه بهینه سازی در تحقیق در عملیات به دهه 70 می رسد. اخیرا مطالعات زیادی روی مدل های مکان یابی و کاربردهای آن ها انجام گرفته است. هر ساله گروه های علمی EWGLA و SOLA کنفرانس و سمینارهایی را به این زمینه اختصاص می دهند.

(EWGLA: European workgroup (http://www.vub.ac.be/ EWGLA/)

SOLA: American workgroup (http://www.ent.ohiou.edu/~hale/sola/sola.html)))

می توان گفت مهم ترین ویژگی مراکز سرویس دهی، مکان یابی آن ها است. در دو دهه اخیر بحث های مکان یابی و تخصیص به سرعت رشد پیدا کرده و بیشترین سهم در این تحقیقات را اقتصاد دانان، مهندسان صنایع، متخصصان تحقیق در عملیات و جغرافیا دارا می باشند. مسائلی چون مکان یابی میانه، مرکز، پوشش و انبار از جمله مسائل مکان یابی کلاسیک به شمار می رود که از دیر باز مطرح بوده و در ادبیات مکان یابی به عنوان پایه های تئوری مکان یابی شناخته می شود (زنجیرانی، 1388). گستره رشته

 های دانشگاهی و فعالیت های صنعتی که از مکان یابی تسهیلات استفاده کرده اند هم وسیع است هم عمیق. جغرافیدانان، برنامه ریزان شهری، خرده فروشان، مهندسین عمران، مهندسین صنایع، جنگلبانان، تحلیل گران شبکه های توزیع، خریداران، مدیران بیمارستان، و حتی سیاست مداران در مبارزات انتخاباتی همه از مسائل مکان یابی تسهیلات بهره جستند Hale) و Moberg،2003). مسائل مکان یابی روی سطح و شبکه را می توان به دو دسته مکان یابی گسسته و پیوسته تقسیم کرد. در مسائل مکان یابی پیوسته تسهیلات می توانند در هر جایی در سطح یا شبکه قرار بگیرند. مانند مکان یابی یک آمبولانس در طول یک بزرگراه که نمونه ای از مکان یابی پیوسته روی شبکه است. در مسائل مکان یابی گسسته تسهیلات تنها می توانند در یک سری نقاط از پیش تعیین شده روی سطح یا شبکه جای بگیرند. بنابراین مسائل مکان یابی گسسته طی یک فاز اضافه نقاط کاندیدا (که تسهیلات در آنها قرار می گیرند) را نیز انتخاب می کنند. یک نمونه از مکان یابی گسسته در سطح، مکان یابی یک فرستنده رادیویی در یک منطقه است که تنها در نقاطی مانند قله کوه می تواند قرار بگیرد. و مکان یابی یک خرده فروشی نمونه ای از مکان یابی گسسته روی شبکه است. نتیجه ای که از بحث فوق حاصل می شود این است که مسائل مکان یابی پیوسته بیشتر برای مکان یابی روی سطح به کار می روند، و شامل مسائل بهینه سازی غیر خطی می شوند. در حالی که مکان یابی گسسته که بیشتر برای مکان یابی روی شبکه مورد استفاده قرار می گیرد درگیر متغیرهای صفر و یک می شود که نتیجه ی مسائل بهینه سازی ترکیبی/ برنامه ریزی عدد صحیح است. با این حال مدل های بیشماری وجود دارد که در هیچ کدام از این دسته بندی ها قرار نمی گیرد (Revelle و Eiselt،2005). با توجه به گستره ی کاربرد مکان یابی می توان از آن برای تعیین محل مراکز تفریحی- توریستی مانند بنادر نیز بهره برد. دسترسی ایران به دریا به نحوی که یک ‌سوم (حدود 30 درصد) مرزهای این کشور آبی است، و موقعیت ایران در ۴ راه ترانزیتی دنیا، کشور را در زمره کشورهای دریایی قرار داده اما از سوی دولت‌‌ها به این مسئله توجه چندانی نشده است. وجود دریا به تنهایی نمی تواند ملاکی برای راه اندازی گردشگری دریایی باشد. گردشگری دریایی نیازمند زیرساخت هایی چون اسکله های تفریحی و اختصاصی برای پهلوگیری کشتی های تفریحی، ترمینال های مسافری، سواحل مجهز به امکانات گردشگری و … است. در سال 2005 در اروپا بالغ بر 387 میلیون نفر سفر دریایی صورت گرفت، چیزی حدود 5.5 برابر جمعیت ایران، در همین سال در یونان بیش از 20 میلیون سفر دریایی ثبت شد. با توجه به این موارد می توان تاثیر عمیق این صنعت بر سایر صنایع و اقتصاد کشور را ارزیابی کرد (بندر و دریا، اسفند 1387). به علاوه مرکز تحقیقاتی دانشگاه ملی سنگاپور که در سال 2005 راه اندازی شد، به عنوان مرکز مطالعات دریایی (Centre for Maritime Studies) شناخته می شود.

Home

یک مطلب دیگر :

تحقیقات و انتشارات این مرکز مطالعاتی پیرامون دو گروه سیاست و مدیریت دریایی (Maritime Policy and Management) و گروه مدلسازی و عملیات دریایی (Maritime Operations & Modeling) صورت می گیرد. گردشگری به عنوان یک منبع درآمد ملی و یک محور اقتصادی مهم مطرح می باشد. هم چنین از گردشگری به عنوان یک صنعت بدون آلودگی یاد می شود. و مهم ترین نکته این است که به عنوان منبعی مطرح است که اگر به طرز صحیح برنامه ریزی شود هرگز واهمه به اتمام رسیدن آن را نخواهیم داشت (کیا،1386). مواردی چون اشتغال زایی، کسب درآمد، جذب ارز و تقویت زیر ساخت های اجتماعی، ارتقای فرهنگی، و … از جمله مزایای جذب گردشگر به شمار می رود. در اوائل قرن بیستم با توجه به درآمدهای کلان سالانه بالغ بر 550 میلیارد دلار و اشتغال زایی سالانه بالغ بر 750 هزار شغل، گردشگری به یکی از مولفه های مهم تجارت بین المللی مبدل شده است. بر اساس آمارهای منتشر شده از سوی سازمان جهانی گردشگری این صنعت امروزه دومین منبع درآمد بیش از 49 کشور جهان است، و تا سال 2020 میلادی تعداد گردشگران در سرتاسر دنیا به رقمی معادل 1 میلیارد و 560 میلیون نفر خواهد رسید که 10% درآمدهای جهانی را شامل می شود. این فعالیت به ازای هر یک میلیون دلار درآمد تولید شده، هزار شغل جدید ایجاد می کند. یکی از عوامل مهم و موثر در جذب گردشگر وجود زیر ساخت های مناسب در مکان های مقصد گردشگری است (زراعت کار مقدم و مکی زاده،1392)، و لذا نیاز به وجود بنادر مسافری در سواحل خصوصا مرزهای آبی جنوب کشور به دلیل دارا بودن موقعیت خاص توریستی احساس می شود.

فصل اول

1-1 تعریف مکان یابی

منظور از تئوری مکان یابی، مجموعه ای از اصول است که با توسل به آن مکان بهینه فعالیت های صنعتی (نقطه منطبق بر حداکثر سود) تعیین می شود. تصمیم گیری در مورد مکان تسهیل از اجزاء بحرانی در برنامه ریزی استراتژیک شرکت های بزرگ خصوصی و عمومی محسوب می شود (زنجیرانی،1388). مسائل مکان یابی شامل چهار جزء هستند: (1) مشتریان: که فرض می شود قبلا در نقاط یا مسیرهای مشخصی قرار گرفتند. (2) تسهیلات: که طی مدل محل قرار گیری شان مشخص می شود. (3) فضایی که مشتریان و تسهیلات در آن قرار دارند و (4) یک متر (یا اندازه) که میزان فاصله یا زمان بین مشتریان و تسهیلات را بسنجد. هنگام مکان یابی روی شبکه ها منظور از متر کردن فواصل، فواصل در فضای گسسته است که معادل با یافتن طول کوتاهترین کمانی (یال) است که دو نقطه را بهم متصل می کند. برای استفاده از کوتاهترین مسیر معمولا نیازمند یک فاز پیش پردازنده هستیم که طی آن تمام کوتاهترین مسیرها بین تمام زوج های مرتبط در گراف سنجیده شود. به عنوان نمونه Dijkstra بر مبنای الگوریتمی با پیچیدگی زمانی O(n³) عمل فوق را انجام می دهد (Revelle و Eiselt،2005).

2-6-1 اهمیت استفاده از تکنیک های مکان یابی

به دلیل وجود هزینه های بالای احداث و راه اندازی، پروژه های مکان یابی تبدیل به سرمایه گذاری های بلند مدت شده اند. و تصمیم گیری در مورد مکان تسهیلات عمدتا از تصمیم گیری های بلند مدت و استراتژیک بخش های خصوصی و دولتی به شمار می رود، به نحوی که موفقیت یا شکست مراکز تسهیلاتی در هر کدام از بخش های خصوصی و دولتی، بستگی کامل به مکان های انتخابی برای آنها دارد.

2-8-3- مرور مقالات انتخاب تامین کننده در حالت فازی……………………… 26

فصل سوم-روش اجرای پژوهش…………………………………… 30

3-1- مقدمه…………………………………………………………………. 31

3-2- روش پژوهش………………………………………………………………………….. 31

3-3- جامعه پژوهش و ویژگی­های آن………………………….. 32

3-4- روش جمع­آوری دادها………………………………………….. 32

3-5- برخی مفاهیم مرتبط با مدل مورد بررسی…………………….. 32

3-5-1- مسائل برنامه ریزی چند هدفه…………………………………….. 33

3-5-2- منطق فازی……………………………………………………………………. 33

3-5-3- برنامه ریزی فازی……………………………………… 37

3-6- مفروضات مدل…………………………………………………………….. 38

3-7- مدل پیشنهادی………………………………………………….. 38

3-7-1- اندیس ها، پارامترها و متغیرها……………………………….. 41

3-7-3- محدودیت ها…………………………………………………. 44

3-7-3-1- محدودیت های تخفیف…………………………………. 45

3-7-3-2- محدودیت های تقاضا………………………………….. 45

3-7-3-3- محدودیت حداقل خرید قطعه از هر تامین کننده…………………………. 45

3-7-3-4- محدودیت ظرفیت تامین کنندگان………………………………….. 46

3-7-3-5- محدودیت موجودی……………………………………………. 46

3-8- برخی مفاهیم مرتبط با روش حل مساله……………………………. 47

3-8-1- روش L-P متریک برای حل مسائل برنامه ریزی چند هدفه……………………….. 47

3-8-2- روش منطق فازی……………………………………… 48

3-8-3- روش تاپسیس برای رتبه بندی آلترناتیوها با در نظر گرفتن چند شاخص……………… 51

3-8-4- روش ویکور برای رتبه بندی آلترناتیوها با در نظر گرفتن چند شاخص………………….. 52

3-8-5- روش تصمیم گیری سازشی بر اساس روش های تاپسیس و ویکور……………. 55

3-9- روش پیشنهادی برای حل مساله مورد بررسی………………… 58

3-10- روش تاپسیس برای حل مساله مورد بررسی………… 61

3-11- روش ویکور برای حل مساله مورد بررسی………………………. 63

3-12- مطالعه موردی………………………………… 64

3-13- جمع بندی…………………………………. 69

فصل چهارم- تجزیه و تحلیل نتایج……………………………. 70

4-1- اطلاعات مربوط به شرکت یونیلیور……………………………. 71

4-2- نتایج حاصل از انتخاب تامین کنندگان………………………………….. 90

فصل پنجم- نتیجه گیری و پیشنهادات آتی………………………….. 95

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………. 96

5-2- نتیجه گیری……………………………………………………………………….. 97

5-3- محدودیت های تحقیق…………………………………………………. 97

5-4- پیشنهادهای کاربردی…………………………………… 98

5-5- پیشنهادات آتی……………………………………………………… 98

منابع………………………………………………………………………………. 100

چکیده:

فرآیند ارزیابی و انتخاب تامین کننده نقش حساس و قابل توجهی در مدیریت زنجیره تامین می باشد. در مدیریت زنجیره تامین، به ایجاد روابط قوی و استراتژیک تا اینکه بهترین تامین کنندگان با استفاده از معیارهای انتخاب و روش مناسب باید انتخاب کنید. علاوه بر این تامین کنندگان مناسب کاهش هزینه های خرید، افزایش رضایت مندی مشتریان، افزایش محصول نهایی تقویت رقابت شرکتها می باشد. هدف این پژوهش ارایه یک الگوی چند هدفه زنجیره تامین در انتخاب تامین کنندگان با در نظر گیری ریسک و رویکرد فازی در محیط تخفیف در حال توسعه است. در مدل پیشنهادی تمام ضرایب تابع هدف و محدودیت ها بصورت اعداد فازی مثلثی در نظر گرفته شده است. مدل توسعه یافته را به کمک یک روش سازشی بر مبنای روش های تاپسیس و ویکور به طور همزمان، حل می نماییم و سپس مدل ارائه شده را با استفاده از روش های تاپسیس و ویکور به طور جداگانه حل نموده و سپس نتایج تمامی روش ها را با یکدیگر مقایسه می کنیم. در پایان نیز به منظور هر چه بییشتر روشن تر شدن مدل مورد نظر، یک مطالعه موردی را مورد بررسی قرار می دهیم. در جامعه آماری مورد مطالعه، پرسشنامه توسط خبرگان شرکت تکمیل گردید. به دلیل تعداد پایین کارکنان شرکت و افرادی که در شرکت صاحب نظر بوده اند، از نظرات تمامی افراد خبره بهره گرفته شد. نوع تحقیق نیز با توجه به اینکه یک روش جدید برای حل مدل مورد بررسی ارائه گردید، یک تحقیق علمی و توصیفی بوده و نیز از آن جایی که پژوهش حاضر به صورت میدانی نیز در یک مطالعه موردی واقعی به کار برده شده است، یک پژوهش کاربردی می باشد. نتایج حاصل نیز میزان تخصیص هر محصول به هر شرکت در هر دوره زمانی نسبت به یک از سطوح تخفیف را نشان می دهد.

واژهای کلیدی: انتخاب تامین کننده، مدیریت ریسک، چند هدفه، محیط فازی، تاپسیس، ویکور، روش سازشی نوین.

1-1- 

یک مطلب دیگر :

وقتی به صفحه اول گوگل برسیم چه اتفاقی می افتد؟

مقدمه

زنجیره تامین [1]یکی از علوم زیر بنایی در شکل گیری تولید و توزیع یک محصول یا خدمت است. مدیریت زنجیره تامین در یک سازمان اهداف زیادی را دنبال می کند که به عنوان نمونه می توان به کاهش حجم موجودی، سرعت در پاسخگویی به مشتری، افزایش میزان فروش، تامین بهینه و تسریع مواد اولیه، انتخاب تامین کنندگان برتر و در انتها کاهش هزینه ها اشاره کرد. بنابراین انجام پزوهش بر روی مدل های ریاضی به منظور انتخاب تامین کننده، ایجاد رقابت بین چندتامین کننده، در جهت بهبود کیفیت و کاهش هزینه، وجود محدودیت ظرفیت تولید تامین کننده، برآورده شدن تعهدات درحالت تامین کننده انحصاری و شرایط اقتصادی و اجتماعی جامعه، بسیار با اهمیت به نظر می رسد(آقایی، 1389). در این فصل علاوه بر ارائه کلیات و چارچوب کلی پژوهش، بیان مساله، اهداف تحقیق، جامعه آماری و همچنین سوالات تحقیق مورد بررسی قرار می گیرد.

1-2- بیان مسئله[2]

یکی از وظایف اساسی واحدهای خرید، انتخاب و جذب تامین کنندگان مناسب و توانا جهت تهیه و فراهم نمودن احتیاجات سازمان است. وجود تعداد زیادی از تامین کنندگان با قابلیت­های مختلف، تصمیم گیری در مورد تعداد تامین کنندگان، ترکیب آنها، نحوه برقراری ارتباط و دیگر موارد مرتبط انتخاب آنها را با مشکل روبرو می­سازد. اهمیت این موضوع تا بدان جااست که برخی از شرکت­ها سیاست­ها و قوانین مدونی را جهت ارزیابی و انتخاب، تدوین کرده­اند (غضنفری و فتح اله،1385).

و از آن جایی که امروزه در شرایط رقابتی موجود در بازار که فشار زیادی بر روی سازمان­ها جهت دستیابی به هزینه­های کمتر می­باشد، دستیابی به محصولی با قیمت پایین و کیفیت بالا بدون اتخاذ تصمیمات مناسب در فرآیند تامین و همچنین رضایت­مندی تامین­کنندگانغیر ممکن به نظر می­رسد(کپری و میندل[3]، 2007).

علاوه بر آن دبر[4]و همکارانش در سال 2001 بیان کردند که امروزه سازمان­ها بیشتر به تامین کنندگان وابسته شده­اند، بنابراین پیامد­های مستقیم وغیر­مستقیم تصمیم­گیری ضعیف، وخیم­تر جلوه می­کند. لذا تصمیمات مرتبط با استراتژی­ها و عملیات خرید، نقش تعیین کننده­ای در سود آوری ایفا می­کنند.

و نیز در پاسخ به افزایش رقابت، کوتاه شدن چرخه عمر محصولات و تغییر سریع سلایق مشتری، بیشتر شرکت هاتوسعه قابلیت­های بلند مدت تامین کنندگان را مورد توجه قرار داده­اند و این امر اهمیت ارزیابی و انتخاب تامین کنندگان را روشن می­کند(گارجیا و سو[5]، 2004).

در چنین شرایطی بخش خرید می­تواند نقش کلیدی در کارایی و اثر بخشی سازمان ایفا نماید و تاثیر مستقیمی روی کاهش هزینه­ها، سودآوری و انعطاف پذیری یک شرکت داشته باشدانتخاب تامین کنندگان مناسب می تواند به شکل چشمگیری هزینه های خرید را کاهش داده، قابلیت رقابت پذیری سازمان را افزایش دهد (کاظمی و زاهدی، 1388).

بنابراین ارزیابی تامین کنندگان قدم اول در مدیریت تامین کنندگان است که مجموعه پیچیده­ای از تصمیم گیری چند معیاره است. بر پیچیدگی این موضوع زمانیکه ارتباطات بسیار مهمی بین معیارهای ارزیابی در نظر گرفته شود اضافه می شود(لین[6]، 2009). انتخاب درست تامین کننده تنها به بررسی لیست­های قیمت محدود نمی­شود بلکه باید معیارهای زیادی را مد نظر قرار دهیم معیارهایی مانند هزینه، تحویل به موقع، کیفیت کالا وخدمات، حسن سابقه همکاری و غیره. در این مسائل ممکن است معیارها با هم در تضاد باشند(ازکک و تیریاکی[7]، 2011).

بنابراین فرآیند انتخاب تامین کننده فرآیندی است که طی آن کمپانی­ها همه کاندیدهای تامین کننده موجود را با توجه به معیارهای ارزیابی، ارزیابی می کنند و بهترین تامین کننده را در نهایت انتخاب می­کنند. بنابراین پروسه انتخاب تامین کننده ممکن است پیچیده شود(وو[8] و همکاران، 2009).

در حقیقت انتخاب تامین کننده صحیح یک تصمیم حیاتی با دامنه گسترده­ای از استنتاجات در یک زنجیره تامین است. تامین کنندگان نقش مهمی را در دستیابی به اهداف مدیریت تامین ایفا می­کنند. تامین کنندگان رضایت مندی مشتری را در زنجیره ارزش افزایش می­دهند. لیکن شراکت استراتژیکبا تامین کنندگانی که بهتر عمل می کنند باید درون زنجیره تامین ادغام شود تا بهبود عملکرد را در بیشتر جهات به وجود آورد(کومار[9] و همکاران، 2004).

از آنجایی که انتخاب تامین کنندگان مناسب می تواند در صرفه جویی اقتصادی و به عبارت بهتر در کاهش هزینه و از طرف دیگر در افزایش سود بسیار موثر باشد، بنابراین برنامه ریزی و پیاده سازی یک مدل ریاضی با در نظر گرفتن شاخص های تاثیر گذار، می تواند در جهت بهبود عملکرد یک سازمان مثمر ثمر واقع گردد. در شرکت یونیلیور تاکنون مدل ریاضی با این میزان توسعه ریاضی مدل تاکنون پیاده نگردیده بود. به رغم اینکه این شرکت از دو تامین کننده اصلی خودف یعنی محصولات شرکت پلاستکار و نیز محصولات ضد عفونی کننده و سفید کننده دامستوس به مقدار زیادی محصول در یافت می نماید ولی تاکنون هیچ مدلی در ارتباط با ارزیابی تامین کنندگان و اینکه از کدامیک و از هر کدام به چه میزان احتیاجات شرکت را برآورده سازیم، مورد مطالعه و بررسی قرار نگرفته است. به همین دلیل بر آن شدیم تا با انجام مطالعه موردی در شرکت مربوطه، تامین کنندگان آن را مورد ارزیابی قرار دهیم.

پس از مدل سازی مسئله فوق، مدل با استفاده از روش حل مسائل چند هدفه و روش ارائه شده توسط ترابی در سال 2008 حل شده و مقادیر متغیرهای تصمیم مسئله که همان تامین کنندگان منتخب و نیز مقدار بهینه تخصیص به هر یک از آنها است را مشخص می نماید. در پژوهش حاضر به منظور هر چه بیشتر روشن تر شدن مدل ارائه شده و نیز روش حل مورد نظر، یک مطالعه موردی در شرکت یونیلیور مورد بررسی قرار گرفت. جامعه آماری مورد نظر دو شرکت تامین کننده دامستوس و پلاست کار می باشند. از آنجایی که شرکت های مورد مطالعه از نظر دریافت دیتا های درخواستی همکاری لازم را داشته اند، بنابراین در این پژوهش می خواهیم به تخصیص محصولات دریافتی به هر یک از شرکت های مورد نظر به عنوان تامین کنندگان بپردازیم.

1-3- ضرورت خاص انجام تحقیق

یكی از مباحث مهمی كه در دو دهه اخیر در ادبیات مدیریت مطرح شده است، مدیریت زنجیره تامین است. شرایطی كه باعث تعریف و ایجاد چنین نگرشی شده، افزایش روز افزون رقابت پذیری و تلاش سازمان‌ها برای بقاء می‌باشد، كه با افزایش ارتباطات و پیشرفت در تكنولوژی ارتباطات حاصل شده است. سازمان‌ها رمز بقاء را در ارضای نیازهای مشتریان می‌دانند. نیازها و علایق مشتری می‌تواند شامل كاهش قیمت، تحویل به موقع،‌ كیفیت مناسب و غیره باشد. مدیریت زنجیره تامین نگرشی است كه بر مبنای آن ارضای این نیازها نه فقط توسط واحدهای ارائه كننده خدمت به مشتری، بلكه توسط سایر تامین كنندگان نیز صورت می‌گیرد. از آنجایی كه تامین كنندگان قابل اعتماد، تولیدكنندگان را قادر می‌سازند كه هزینه موجودی كالا را كاهش و كیفیت كالا را بهبود بخشند، این مساله قابل درك است كه انتخاب مناسب تامین كنندگان و مدیریت موثر روابط با آنها، فاكتوری كلیدی در افزایش رقابت پذیری شركت‌ها است.در راستای پیاده‌سازی این فلسفه، انتخاب تامین كننده، در زنجیره تامین بعنوان یك مساله مهم مورد توجه قرار گرفته و تصمیم گیران را به این سمت سوق می‌دهد كه تكنیك‌ها و روش‌های معتبر برای انتخاب تامین كننده استفاده كنند. چرا كه انتخاب تأمین كننده مناسب، به طور قابل توجهی هزینه‌های خرید مواد اولیه و نیز زمان انتظار تا رسیدن محموله سفارش شده را كاهش می‌دهد؛ همچنین موجب بالا رفتن سطح رقابت پذیری مؤسسه می‌شود(غضنفری و فتح اله،1385).

1-4- جنبه نوآوری و جدید بودن تحقیق

از روش روش سازشی نوین ارائه شده تاکنون برای حل مسائل چند هدفه استفاده نگردیده است. در حقیقت در روش تاپسیس حداکثر فاصله لحاظ نمی گردد و در روش ویکور نیز ایده آل منفی لحاظ نمی گردد، در روش سازشی نوین به این دو ضعف پرداخته شده و آنها را جبران نموده است. همچنین در این پژوهش برای اولین بار از انتگرال چند گانه نیز برای محاسبه مقدار حداکثر فاصله از ایده آل های مثبت و منفی استفاده می گردد. علاوه بر این روش های ارائه شده در یک مطالعه موردی در شرکت یونیلیور پیاده سازی می گردد.

1-5- سوالات تحقیق

1) چگونه می توان با ارائه یک مدل چند هدفه به ارزیابی تامین کنندگان با توجه به ریسک موجود در زنجیره تامین پرداخت؟

3) کیفیت، رضایت مشتریان و هزینه های تامین محصول ارائه شده از تامین کنندگان چه تاثیری بر روی انتخاب و نحوه تخصیص دهی آنها می­گذارد؟

4) چگونه می توان به کمک یک روش سازشی یک مساله چند هدفه را به مساله یک هدفه نبدیل نمود؟

1-6- اهداف تحقیق

2-5 خوشه‌بندی.. 25

2-5-1 مزایای روش خوشه‌بندی.. 26

2-5-2 الگوریتم K میانگین.. 27

2-4 بخش‌بندی.. 29

2-4-1 اهداف بخش‌بندی.. 30

2-4-2 مزایای بخش‌بندی مشتریان.. 31

2-4-3 معیارهای کلی بخش‌بندی.. 32

2-6 الگوریتم RFM… 34

2-6-1 مزایای الگوریتم RFM… 35

2-7 نگاشت‌های خود سازمانده. 35

2-7-1 کاربرد نگاشت‌های خود سازمانده. 36

2-7-2 توپولوژی نگاشت‌های خود سازمانده. 37

2-8 کاربرد بخش‌بندی در صنایع مختلف… 40

2-9 پیشینه تحقیق.. 42

فصل سوم: روش تحقیق.. 56

3-1 مقدمه. 56

3-2 روش تحقیق.. 56

3-3 جامعه آماری و روش نمونه‌گیری.. 57

3-4 شرح مدل.. 58

3-5 ارزیابی اعتبار مدل.. 64

فصل 4: تجزیه و تحلیل داده‌ها (پیاده‌سازی مدل در مرکز اپل ایران) 67

4-1 مقدمه. 67

4-2 درک و شناخت داده‌ها 67

4-3 آماده‌سازی داده‌ها 69

4-4 تعیین وزن پارامترهای تراکنشی (RFM) با استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی.. 71

4-5 اطمینان از صحت و درستی وزن‌های محاسبه شده در تکنیک AHP با استفاده از آزمون نرخ سازگاری   74

4-6 پیاده‌سازی مدل‌ها در مرکز اپل ایران.. 76

4-6-1 بخش‌بندی دو مرحله‌ای مشتریان با استفاده از مدل اول.. 76

4-6-2 بخش‌بندی دو مرحله‌ای مشتریان با استفاده از مدل دوم. 83

4-6-3 بخش‌بندی دو مرحله‌ای مشتریان با استفاده از مدل سوم. 90

4-7 ارزیابی مدل‌ها 94

فصل 5: نتیجه‌گیری.. 97

5-1 مقدمه. 97

5-2 جمع‌بندی و نتیجه‌گیری.. 97

5-3 بازخورد از خبرگان درمورد نتایج و یافته های پژوهش…. 99

5-4 محدودیت‌های پژوهش…. 100

5-5 پیشنهادات برای پژوهش‌های آتی.. 100

منابع فارسی.. 101

منابع انگلیسی.. 102

پیوست‌ها 109

مقدمه

تغییر در عادات خرید مصرف‌کنندگان و فن‌آوری‌های در حال ظهور تحول سنگینی را در سراسر صنعت خرده‌فروشی بوجود آورده است. مصرف‌کنندگان با روشی که امروزه زندگی می‌کنند، در حال به چالش کشیدن این صنعت هستند. به پشتیبانی فن‌آوری‌های در حال ظهور، مصرف‌کنندگان بیش از همیشه بر روی قیمت و راحتی، متمرکز شده‌اند. از این رو، خرده‌فروشان باید قادر به متمایز ساختن واضح خود از رقبایشان با خدمات عالی به مشتریان، که توسط فن‌آوری امکان‌پذیر است، باشند. توجه به این امر برای جلوگیری از کاهش مشتری مهم است، زیرا هزینه دستیابی به مشتریان جدید نسبت به حفظ آنها بسیار بالاتر است. کلید زنده ماندن در این صنعت رقابتی، درک و شناخت بهتر مشتریان می‌باشد. یکی از روش‌های مورد استفاده برای درک مشتریان و شناسایی گروه‌های همگن، بخش‌بندی مشتریان است. بخش­بندی مشتریان مسئله قابل توجه­ای در وضعیت تجاری رقابتی امروز است. مطالعات بسیاری کاربرد تکنولوژی داده‌کاوی را در بخش­بندی مشتریان بررسی کرده­اند و به تاثیراتش دست یافته­اند. روش داده‌کاوی، کمک فوق العاده‌ای به محققان برای استخراج دانش و اطلاعات پنهانی داده­ها می‌کند. تجزیه و تحلیل مشتری که لازمه بخش‌بندی است، فروشگاه‌ها را قادر می‌سازد که با رفتار مشتریان هماهنگ‌تر باشند. علاوه بر این بخش‌بندی می‌تواند با برجسته­کردن نیازهای برنامه­های بازاریابی و گروه‌های مشتریان خاص، وضوح بیشتری را در فرآیند برنامه‌ریزی ایجاد کند.

در فصل اول این پژوهش، به ارائه کلیات تحقیق، بیان مسئله، ضرورت انجام آن و سوالات تحقیق پرداخته خواهد شد. متدولوژی و مدل‌های پیشنهادی نیز در غالب نمودار ارائه گردیده است.

در فصل دوم سوابق پژوهشی و ادبیات نظری تحقیق مطرح شده است. مقالات منتشر شده در زمینه بخش‌بندی و ادبیات آن مورد بررسی قرار می‌گیرد همچنین الگوریتم های موجود جهت بخش‌بندی مشتریان و کاربرد آن در صنایع مختلف بیان شده است.

در فصل سوم روش تحقیق مطرح شده است. شیوه جمع آوری داده‌ها، جامعه آماری و روش نمونه‌گیری بیان شده در پایان نیز مدل‌های جدید ارائه شده تشریح گردیده است.

در فصل چهارم، نتایج عددی حاصل از پیاده‌سازی مدل در فروشگاه‌های زنجیره‌ای مرکز اپل ایران شرح داده شده و مراحل پیاده سازی مدل‌های پیشنهادی در این فروشگاه زنجیره‌ای تشریح گردیده است.

در فصل پنجم مقایسه‌ی مدل‌ها و نتایج حاصل از پژوهش عنوان شده است. به سوالات مطرح شده پاسخ داده شده و بازخورد از خبرگان در مورد نتایج و یافته‌های پژوهش نیز مطرح می‌شود همچنین محدودیت‌های پژوهش بیان گردیده و در پایان پیشنهاداتی برای پژوهش‌های آتی ارائه شده است.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1 مقدمه

در فصل اول این پژوهش، به ارائه کلیات تحقیق، بیان مسئله و ضرورت انجام آن و سوالات تحقیق پرداخته خواهد شد. متدولوژی و مدل‌های پیشنهادی نیز در غالب نمودار ارائه گردیده است.

1-2 ضرورت انجام تحقیق

شرکت‌ها در هر کسب و کاری، با گروه‌های مختلفی از مشتریان در ارتباط هستند. از این رو با توجه به منابع محدود، آنها باید مشتریان را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی کنند تا بخش مناسبی از منابع بازاریابی را به مشتریان با ارزش­­تر اختصاص دهند و سود بیشتری کسب نمایند.

با وجود این رقابت بالا، شرکت‌ها باید سعی در جذب مشتریان جدید و حفظ مشتریان با ارزش‌تر، با فعالیت‌های ارزش افزوده باشند. مدیریت ارتباط با مشتری، ارتباط شرکت با مشتری را برای رسیدن به سود بیشتر بهبود می‌بخشد (طبائی و فتحیان[1]، 2011). شرکت‌ها بسیاری از اطلاعات ارزشمند در مورد مشتریان و تجارب خرید گذشته­شان را دارند. استفاده از این اطلاعات به آنها کمک می­کند تا به بررسی منافع ، رضایت و وفاداری مشتری بپردازند. از این رو با استفاده از تکنیک داده‌کاوی و بخش­بندی مشتریان به گروه‌های مختلف، شرکت‌ها می‌توانند استراتژی‌های بازاریابی سودآوری داشته باشند.

1-3 بیان مسئله

موضوع ارزش مشتری یک مسئله مهم در مدیریت ارتباط با مشتری است و روش­های متعددی برای پیدا کردن آن وجود دارد. در این تحقیق به ارائه یک متدولوژی جامع شامل سه مدل دو مرحله‌ای برای بخش‌بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها می‌پردازیم. در این متدولوژی از دو پایگاه داده، شامل پروفایل شخصی مشتریان[2] و داده‌های معاملاتی[3] و استفاده می‌نماییم که در شکل 1-1 نشان داده شده است.

شکل 1-1 متدولوژی تحقیق

در مدل اول از این متدولوژی، ابتدا بخش‌بندی را بر اساس داده‌های جمعیت‌شناختی^[4] از پروفایل مشتریان با استفاده از شبکه عصبی خود سازمانده^[5] انجام می‌دهیم، سپس به بخش‌بندی دوباره هر کدام از بخش‌های نتیجه گرفته شده از مرحله اول بر اساس داده‌های معاملاتی (RFM وزن‌دار شده) بنا بر الگوریتم K میانگین می‌پردازیم در این روش K بهینه را در هر خوشه با روش دیویس بولدین به دست می‌آوریم و در نهایت بخش‌های بدست آمده را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی می‌کنیم. که در شکل 1-2 نشان داده شده است.

شکل 1-2  اولین مدل توسعه داده شده جهت بخش بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها

در مدل دوم از این متدولوژی، ابتدا مشتریان را بر اساس داده‌های معاملاتی (RFM وزن‌دار) با استفاده از الگوریتم K میانگین بخش‌بندی می‌نماییم، در این روش مقدار K بهینه از قبل توسط شاخص دیویس بولدین تعیین می‌شود. سپس هر بخش به دست آمده از مرحله اول را بر اساس داده‌های جمعیت‌شناختی با استفاده از شبکه عصبی خود سازمانده دوباره بخش‌بندی می‌نماییم و در نهایت بخش‌های بدست آمده را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی می‌کنیم. که در شکل 1-3 نشان داده شده است.

شکل 1‑3 دومین مدل توسعه داده شده جهت بخش بندی مشتریان بر اساس ارزش آنها

در مدل سوم از این متدولوژی، ابتدا مشتریان را با استفاده از شبکه عصبی خود سازمانده، بر اساس متغیرهای جمعیت‌شناختی و متغیرهای تراکنشی (RFM وزن‌دار) بخش‌بندی نموده سپس از تعداد خوشه‌ی بدست آمده (k) و مراکز خوشه‌ها به عنوان ورودی روش K میانگین برای بخش‌بندی دوباره مشتریان بر اساس متغیرهای جمعیت‌شناختی و تراکنشی استفاده می‌نماییم و در نهایت بخش‌های بدست آمده را بر اساس ارزششان رتبه‌بندی می‌کنیم. که در شکل 1-4 نشان داده شده است.

2-6 مدل های مطرح در مدیریت استراتژیک پروژه………………………………………………………………………….12

2-6-1 مدل فیلیپس………………………………………………………………………………………………………………..12

2-6-2 مدل فریمن یا مدل ذی نفعان………………………………………………………………………………………..13

2-6-3 مدل رقابتی پورتر………………………………………………………………………………………………………..14

2-6-4 مدل پورتفولیو…………………………………………………………………………………………………………….14

2-6-5 مدلSpace………………………………………………………………………………………………………………..15

2-6-6 مدل پایپ…………………………………………………………………………………………………………………..17

2-7 تدوین استراتژی‌ها در پروژه…………………………………………………………………………………………………..17

2-7-1 مراحل تدوین استراتژی‌ها در پروژه……………………………………………………………………………….18

2-7-1-1 مرحله ورودی…………………………………………………………………………………………………….18

2-7-1-2 مرحله مقایسه…………………………………………………………………………………………………….18

2-7-1-3 مرحله تصمیم گیری……………………………………………………………………………………………18

2-7-2 ماتریس نقاط قوت،نقاط ضعف،فرصت ها و تهدید ها……………………………………………………..18

2-8 کارت امتیازدهی متوازن………………………………………………………………..21

2-9 رابطه ی بین برنامه ریزی استراتژیک پروژه و کارت امتیازدهی متوازن…………………………………………21

2-10 رابطه ی بین کارت امتیازدهی متوازن وQFD………………………………………………………………………..22

2-10-1 گسترش عملکرد کیفیت……………………………………………………………………………………………..22

2-11 معیارهای انتخاب استراتژی در پروژه…………………………………………………………………………………….22

2-11-1 معیارهای مورد استفاده در محیطهای پروژه محور…………………………………………………………..23

2-12 استفاده از روش غربال‌‌سازی فازی………………………………………………………………………………………..25

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

3-1 مقدمه………………………………………………………………………………………..32

3-2 روش تحقیق………………………………………………………………………..32

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

4-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………37

4-2 یافته های تحقیق…………………………………………………………………………………..37

4-2-1 مروری بر تاریخچه شرکت……………………………………………………….37

4-2-2 تهیه ماتریسSWOT …………………………………………………………….38

4-2-3 رتبه بندی استراتژی‌ها…………………………………………………………………….56

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه……………………………………………………………………………………………….59

5-2 نتیجه گیری……………………………………………………………………………………..59

منابع و مآخذ………………………………………………………………………………………61

فهرست منابع فارسی……………………………………………………………….62

فهرست منابع انگلیسی……………………………………………………………………….63

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………….64

چکیده

امروزه مهمترین دغدغه‌ی اکثر شرکت‌ها در اجرای پروژه‌ها، تدوین و پیاده‌سازی استراتژی‌هایی است که موفقیت و دوام آنها را در شرایط متحول محیطی تضمین نماید‌. ‌‌‌‌‌‌‌در این تحقیق معیارهای مارسدن و اسکیدمور به عنوان ملاک انتخاب استراتژی‌ها در پروژه در‌نظر گرفته شده است.‌‌‌

این تحقیق به ارائه چهارچوبی جامع برای انتخاب بهترین استراتژی در یک پروژه پرداخته است.‌ در ابتدا یک گروه خبره شامل مدیران و مهندسان پروژه با استفاده از تجزیه و تحلیل SWOT به یافتن و استخراج نقاط قوت و ضعف و فرصت‌ها و تهدیدها در راستای انجام پروژه‌ها می‌پردازند.‌ در مرحله‌ی بعد یک نظرسنجی در مورد معیارها و همچنین میزان امکان اقناع معیارها توسط استراتژی‌های استخراج شده با استفاده از مقیاس‌های زبانی صورت می‌گیرد.‌ این استراتژی‌ها به وسیله‌ی BSC به چهار منظر مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری تفکیک می‌شوند. استراتژی‌ها در خانه‌ی کیفیت نقش «چه چیز‌ها/گزینه‌ها» و معیارها جهت غربال سازی نقش « چگونه‌ها/معیارها» را ایفا می‌کنند. در مرحله‌ی آخر با استفاده از روش غربال‌سازی فازی به انتخاب بهترین استراتژی پرداخته می‌شود.

واژگان کلیدی :

تجزیه و تحلیل SWOT، غربال‌‌سازی فازی، BSC 

1-1 مقدمه

مدیریت استراتژیک پروژه یعنی هماهنگی مجموعه‌ای از اقدامات و فرآیندها برای رسیدن به اهداف معین پروژه که به دو نوع مدیریت اجرایی و مدیریت پروژه تقسیم می‌گردد. مدیریت با توجه به سرشت سلسله‌مراتبی‌اش به دو بخش کلی استراتژیک جزئی و عملیاتی تقسیم می‌گردد. لذا مدیریت استراتژیک بیشتر متوجه جنبه‌های کلان‌تر، بلندمدت و اساسی‌تر اهداف و وظایف مدیریتی یعنی برنامه‌ریزی، سازماندهی، کنترل و نهایتا هماهنگی است که جهت هموارسازی حركت در این راستا، مدل‌ها و نیز ابزارهایی وجود دارند. مدیریت استراتژیک پروژه در حقیقت فرآیندی است که طی آن توجیه یا عدم توجیه پروژه در بستر زمان مشخص می‌شود و بر اساس

یک مطلب دیگر :

ارزیابی جامعه شناختی

 ویژگی‌های پروژه و شرایط محیطی آن، خط مشی‌ها و جهت‌گیری‌های کلان و یکپارچه‌ی پروژه‌ی تعیین شده، مسیر دستیابی به اهداف پروژه ترسیم می‌شود و تصمیمات چندبعدی اتخاذ می‌گردد.

در این فصل سعی شده است به ارائه‌ی بیان مساله‌ی اساسی، اهمیت و ضرورت انجام تحقیق، جنبه‌ی جدید بودن، سوالات تحقیق مورد نظر و اهداف آن پرداخته شود.

1-2 بیان مسأله اساسی

مدیریت استراتژیک پروژه شامل برنامه‌ریزی‌ها، مطالعات و تصمیمات راهبردی در ارتباط با پروژه می‌باشد که خطوط اصلی تکامل پروژه را ترسیم می‌کند.‌ اما به طور کلی در محیط‌های پروژه‌ای، تصمیم‌گیری‌های دراز مدت صورت نمی‌گیرد.‌ در بسیاری از طرح‌ها و پروژه‌ها به دلیل عدم انجام مطالعات و ارزیابی‌های دقیق و عدم انجام پیش‌بینی‌های صحیح، پروژه‌ها به صورت نیمه‌تمام رها گردیده‌اند. رها نمودن طرح‌ها و پروژه‌های بلندمدت به صورت نیمه‌تمام و یا عدم دستیابی به بازده‌ی مورد انتظار در رابطه با پروژه‌های به بهره‌برداری رسیده، می‌تواند حاكی از تصمیم‌گیری‌های نادرست مدیران و اخذ استراتژی نامناسب باشد.‌ مهمترین دغدغه‌ی اکثر سازمان‌ها در پروژه‌ها، تدوین و پیاده‌سازی استراتژی‌هایی است که موفقیت و دوام آنها را در شرایط متحول محیطی تضمین نماید. همه‌ی سازمان‌ها دائما در حال تغییر و دگرگونی هستند . سازمانی که در آن پروژه‌ها به صورت استراتژیک مدیریت می‌شود، سازمانی است که هم وضعیتی را که می‌خواهد به آن برسد مشخص کند و هم تغییرات را در پروژه از طریق یک برنامه‌ی عملیاتی برای دستیابی به آینده، مدیریت کند.

مطالعه‌ی تصمیمات استراتژیک که خط مشی‌های اصولی حرکت و تکامل پروژه را مشخص می‌کند، بسیار مهم می‌باشد. این تصمیم‌ها می‌توانند موفقیت یا شکست پروژه را از همان ابتدا رقم بزنند.

1-3 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

سرعت پرشتاب تغییرات در دنیای کنونی به این معناست که روش‌های متداول مدیریت نمی‌توانند مناسب تغییرات باشند. در شرایطی که با تغییرات جزئی مواجه بودیم، می‌توانستیم از عامل تجربه و تصمیم‌گیری‌های آنی بسیار بهره ببریم. اما اکنون تبعات تصمیمات کسب و کاری بسیار مهم هستند.

وجود فرصت‌ها و تهدیدهای متعدد با ریسک‌های متفاوت که نقاط قوت یا نقاط ضعف پروژه‌ها را هدف قرار می‌دهند، نشان‌دهنده‌ی اهمیت تصمیماتی هستند که آثار و تبعاتشان چندین سال دیگر مشخص می‌شود.‌ محیط اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و تغییرات آنها نیز برپروژه اثر گذاراست. پس می‌توان گفت تصمیمات جنبه‌ی راهبردی یافته‌اند و نتایج آنها بسیار عمده و غیرقابل برگشت محسوب می‌شوند. در نتیجه نمی‌توان از تصمیم‌گیری‌های مبتنی بر قضاوت‌های شهودی و تجربه‌ی مبتنی بر فلسفه‌های مدیریت سنتی در اخذ بهترین استراتژی در یک پروژه استفاده کرد. بنابراین ارائه‌ی راهکارهایی که بتواند پروژه‌ها را در سازمان‌ها، در اخذ تصمیمات بلندمدت یاری کند، حائز اهمیت می‌باشد.

1-4 جنبه جدید بودن و نوآوری در تحقیق

فرآیند تحقیقی جدیدی که در اخذ بهترین استراتژی در پروژه استفاده می گردد عبارت است از ترکیب ماتریسSWOT، کارت امتیازدهی متوازن BSC و غربال‌سازی فازی در محیط غیر قطعی که روش اساسی مهمی را برای شناخت استراتژی برتر در پروژه که در طراحی روندهای آتی درتفکر استراتژیک لازم است، فراهم می کند.

1-5 اهداف مشخص تحقیق

– مشخص نمودن نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدها در راستای پروژه‌های سازمان

–  استفاده از معیارهایی جهت غربال‌‌سازی استراتژی بهینه در پروژه نظیر قطعیت، سرعت و…

– انتخاب بهترین استراتژی حاصل از ماتریس SWOT در یک پروژه بر مبنای تلفیق نظر خبرگان

1-6 سؤالات تحقیق

–  چگونه می‌توان به ارائه‌ی یک مدل استراتژیک در محیط‌های پروژه‌ای در حالت عدم قطعیت پرداخت؟

–  نحوه‌ی تعیین و انتخاب استراتژی کارآمدتردر یک پروژه به چه صورت است؟

–  چگونه می‌توان از تلفیق نظر خبرگان، بهترین و کارآمد‌ترین استراتژی را در یک پروژه انتخاب نمود؟

–  چگونه از روش غربال‌‌سازی فازی می توان جهت انتخاب استراتژی برتر استفاده نمود؟

–  در صورت داشتن حداقل اطلاعات در مورد یک استراتژی در پروژه، چگونه می‌توان به انتخاب بهترین آن پرداخت؟

1-7 تعریف واژه‏ها و اصطلاحات فنی و تخصصی

• SWOT

این ماتریس برای فرموله کردن استراتژی‌های اولیه‌ی سازمان استفاده می‌گردد که این مبتنی بر تحلیل پروژه‌های سازمان و محیط اطراف آن بر اساس قوت‌ها، ضعف‌ها، فرصت‌ها و تهدیدات آن است. با استفاده ازاین ماتریس می‌توان چهار نوع استراتژی را ارائه نمود:

• استراتژی‌های SO
• استراتژی‌های WO
• استراتژی‌های ST
• استراتژی‌های WT

هرکدام از استراتژی‌هایی که در بالا نام برده شد ناظر به وضعیت خاص شرکت و محیط اطراف آن و اثراتی که آن محیط بر سازمان  دارد، می باشد که در این تحقیق، این ماتریس در راستای پروژه‌های سازمان تنظیم گردیده است. در گام اول بایستی عوامل اصلی داخلی و خارجی را مقایسه کرد. این قسمت، مشکل ترین بخش تهیه‌ی ماتریس است و توان قضاوت بالایی را می‌طلبد. میزان مناسب بودن استراتژی‌هایی که از این متد به دست می‌آید و صحیح یا نادرست بودن آنها به صحت اطلاعاتی می‌باشد که تا کنون گردآوری شده و قوت و ضعف این استراتژی‌ها بستگی زیادی دارد به دقتی که در تحلیل ارزیابی عوامل درونی و بیرونی سازمان صرف گردیده است.

• کارت امتیازدهی متوازن:

سازمان را از چهار جنبه‌ی مالی، مشتری، فرآیندهای داخلی و رشد و یادگیری می‌سنجد. کارت امتیازدهی متوازن زبان مشترکی را پدید آورده که مدیران می‌توانند از آن برای بحث در مورد جهت‌گیری و اولویت‌های سازمان خود استفاده کنند. اهداف و شاخص‌های عملکردی در چهار وجه مستقل نیستند و ارتباطات علت و معلولی بین آنها وجود دارد. سازمان‌های نوآور و خلاق از این روش به عنوان یک سیستم مدیریت و با هدف مدیریت استراتژیک در یک دورنمای بلند مدت استفاده می کنند.

• غربال‌‌سازی فازی:

روشی است جهت انتخاب بهترین استراتژی اخذ شده در یک پروژه که شامل دو مرحله می‌باشد که در فصول بعدی به طور مفصل شرح داده خواهد شد.

• استراتژی:

استراتژی‌ها ابزاری هستند که سازمان به وسیله‌ی آن می‌تواند به هدف های بلندمدت خود دست یابد.

یک مطلب دیگر :

1-10 جنبه های كاربردی تحقیق.. 5

1-11 نوآوری تحقیق.. 5

1-12 واژه های کلیدی و تعریف عملیاتی واژه ها: 5

1-13 جمع بندی: 6

فصل دوم:ادبیات و پیشینه تحقیق

2-1 مقدمه. 8

2-2  نظریهی اختیارات مالی.. 8

2-2-1  تعاریف: (1973،(Black& Scholes. 10

2-3  تحلیل اختیارات حقیقی.. 10

2-3-1 اختیارات حقیقی در مقابل اختیارات مالی.. 13

2-4  انواع اختیارات: 14

2-4-1 اختیارات ساده. 14

2-4-2 اختیارات مركب… 16

2-5  روش های ارزش گذاری اختیارات حقیقی.. 16

2-5-1 مرسوم ترین مدل های ارزش گذاری اختیارات حقیقی.. 17

2-5-1-1 معادله Black–Scholes. 17

2-5-1-1-1  ارزش‏گذاری خنثی نسبت به ریسك و بلك- شولز. 20

2-5-1-2  مزایا و محدودیت‌های بلك- شولز. 20

2-5-1-3  معادله Black – Scholes اصلاح شده. 20

2-5-2  روش دوجمله‏ای.. 22

2-5-2-1 مزایا و محدودیت‌های مدل دوجمله ای.. 23

2-5-2-2 همگرایی بین مدل Black-Scholes و روش دوجمله‏ای.. 23

2-5-3  شبیه سازی  مونت كارلو. 25

2-6   متغییرهای ورودی و نحوه ی تخمین آن ها در ارزش گذاری اختیارات… 26

2-6-1  ارزش دارایی مورد بررسی(S0): 26

2-6-2  تغییر پذیری در ارزش دارایی.. 27

2-6-2-1 تغییر پذیری چیست؟. 27

2-6-2-1-1 روش های تخمین تغییرپذیری: 27

2-6-3  قیمت اعمال اختیار. 27

2-6-4  عمر اختیار. 28

2-6-5  تعداد بازه های زمانی.. 28

2-7  اختیارات و عدم قطعیت… 28

2-8   مقایسه اختیارات حقیقی با  درخت تصمیم.. 31

2-9  تحلیل اختیارات حقیقی در چه زمانی ارزشمندتر است؟. 31

2-11 سرمایه‏گذاری.. 32

2-12  پیچیدگی.. 33

2-13 الگوهای اجرای پروژه‌های IT.. 33

2-14 روش‌های سنتی ارزیابی سرمایه‏گذاری.. 35

2-15 تحلیل ریسك سرمایه‏گذاری‏های فناوری اطلاعات… 36

2-16 ویژگیهای خاص سرمایه‏گذاریهای فناوری اطلاعات… 37

2-17  نواقص روشهای سنتی برای ارزیابی ریسك سرمایه گذاری در فناوری اطلاعات… 38

2-18  فاکتورهای تعیین کننده ارزش اختیارات حقیقی در سرمایه گذاری IT.. 39

2-19 الگوی اختیارات آشیانه ای: 39

2-20 روش Real Options و تصمیمات سرمایه‏گذاری IT: 39

2-21  نقدها و دفاع ها ROT.. 40

2-22 پیشینه تحقیق: 41

2-23 گزینه های بکارگرفته شده برای هریک از ریسکهای سرمایه‏گذاری IT در تحقیقات گذشته. 46

2-24 جمع بندی : 49

فصل سوم:روش تحقیق

3-1  مقدمه. 51

3-2 روش تحقیق.. 51

3-3  هدف تحقیق.. 53

3-3-1 اهداف كلی.. 53

3-3-2 اهداف جزئی.. 53

3-3-3  فرضیات تحقیق: 53

3-5  جامعه و نمونه آماری تحقیق.. 53

3-6  روش گردآوری داده های تحقیق.. 54

3-7  ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش: 54

3-7-1 فرم راهنما: 54

3-7-2 پرسشنامه: 56

3-7-2-1مراحل طراحی پرسشنامه. 57

3-8  مطالعات کتابخانه ای: 58

3-9 جمع بندی: 58

فصل چهارم:تجزیه و تحلیل اطلاعات

4-2روش تجزیه و تحلیل اطلاعات… 61

4-2-1 نتایج یافته های توصیفی: 61

4-2-2  تحلیل رگرسیون: 63

4-2-3  نتایج یافته های حاصل از سوال باز پرسشنامه: 65

4-3  تكنیك مرحله ای مبتنی بر Real Options برای سرمایه‏گذاری پروژه ERP: 68

4-3-1  ارزش یابی پروژه ERP با استفاده از مدل تحقیق: 68

4-4 ارزش گذاری اختیارات در نظر گرفته شده در پروژه با استفاده از روش درخت دوجمله ای.. 69

4-4-1 تعریف پارامترهای ورودی.. 69

4-4-2  محاسبه منافع و هزینه‌های سرمایه‏گذاری.. 69

4-4-3  ارزشیابی سرمایه گذاری با روش NPV… 70

4-5  محاسبه پارامترهای ساخت درخت دوجمله ای.. 71

4-5-1 ساخت درخت دوجمله ای و محاسبه ارزش انتظاری در هر گره از درخت… 71

4-5-2  ارزش گذاری اختیار گسترش: 71

4-5-3  ارزش گذاری اختیارات… 73

یک مطلب دیگر :

4-5-3-1 محاسبه ارزش گره با روش پسرو: 73

4-5-4  تحلیل نتایج ارزش گذاری اختیار گسترش…. 74

4-6  ارزش گذاری اختیار كوچك سازی.. 74

4-6-1 تحلیل نتایج ارزش گذاری اختیار كوچك سازی.. 77

4-7  ارزش گذاری اختیار انتخاب… 77

4-7-1 تحلیل نتایج ارزش گذاری اختیار انتخاب… 78

4-8  مقایسه نتایج تحلیل جریان های نقدینگی تنزیل یافته و روش اختیارات حقیقی.. 79

فصل پنجم:  نتیجه گیری و پیشنهادات

5-1 مقدمه. 82

5-2  جمع بندی: 82

5-3  پاسخ به سوالات تحقیق: 83

5-4 یافته های تحقیق: 84

5-5  محدودیت‏ و كمبودهای تحقیقات پیشین.. 84

5-6  نوآوری‏ها و مزیت‏های اصلی پژوهش…. 85

5-7  محدودیت‏های انجام تحقیق.. 85

5-8 پیشنهادات جهت تحقیقات آتی.. 86

5-8 پیشنهادات برای  شرکت طرفه نگار: 86

منابع و ماخذ:

منابع و ماخذ ……….. 89

پیوست ها…………….. 95

– مقدمه:

حرکت رو به رشد و سریعی که جوامع امروزی جهت کسب اطلاعات هر چه بیشتر از خود نشان می دهد موجب افزایش روز افزون اجرای عملیات پروژه های مختلف در زمینه های فناوری اطلاعات در سطوح سازمانی و ملی شده است. سرمایه گذاری فناوری اطلاعات مزیت های بالقوه متعددی برای سازمان ها فراهم می سازد، با این وجود، متاسفانه دستاوردهای تولید حاصل از سرمایه گذاری های فناوری اطلاعات ممكن است به دلیل ریسك بالای مربوط به پروژه های فناوری اطلاعات خنثی یا حتی منفی باشند(1994،Arthur). به طور سنتی مدیران فناوری(IT) اطلاعات از روش های كلاسیك تحلیل سرمایه‏گذاری مانند ارزش فعلی خالص[1] برای انتخاب پروژه ها استفاده می كنند. چارچوب های كلاسیك تصمیم گیری برای انتخاب پروژه های فناوری اطلاعات (IT) از مقادیر مشخص و ایستا برای تخمین هزینه‏ها و منافع پروژه استفاده می كنند و در نتیجه تأثیر عدم‏قطعیت به طور كلی نادیده انگاشته می شود. با توجه به نوآوریهای روزافزون در حوزه فناوری اطلاعات اهمیت دخیل كردن عدم‏قطعیت در تصمیم گیری های سرمایه گذاریهای این فناوری آشكار می گردد. هدف این پژوهش معرفی تحلیل RO[2] به عنوان تكنیكی برتر برای تصمیم گیری در سرمایه‏گذاری پروژه های فناوری اطلاعات است. این روش تكنیكی نوین برای ارزش یابی سرمایه گذاری است كه از یك طرف محدویت های موجود در روشهای قبلی را ندارد و از طرف دیگر دارای انعطاف بالایی است كه امكان استفاده از انتخاب هایی را پیش روی مدیریت سرمایه‏گذاری قرار می‏دهد. بنابراین این تحقیق درباره کاربرد تئوری اختیارات حقیقی در ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری فناوری اطلاعات می باشد و همچنین نظریه اختیارات حقیقی را به عنوان رویکردی به روز و قابل کاربرد در تحلیل های اقتصادی معرفی می نماید.

1-2- بیان مسئله

رشد سریع سرمایه گذاری فناوری اطلاعات (IT) فشارهایی را بر بخش مدیریتی اعمال نموده است تا ریسك ها و بازدهی های موجود در سرمایه گذاری های خود را در تصمیمات خود مدنظر قرار دهند (2002،Kim &Yong). برای كاهش ریسك، باید به تصمیم گیرندگان اجازه داده شود تا هر زمان كه اطلاعات جدیدی در حوزه قیمت ها، هزینه ها و سایر شرایط بازار موجود می باشد بتوانند تصمیمات مربوط به سرمایه گذاری تغییر دهند. این موضوع مفهوم اصلی انعطاف پذیری در زمینه وجوه سرمایه گذاری شده است، و به موسسات اجازه می دهد تا در سرمایه گذاری IT از ارزش گذاری اختیارات حقیقی استفاده نمایند. به دلیل ماهیت بسیار نامطمئن سرمایه گذاری فناوری اطلاعات، ارزیابی اختیارات حقیقی توسط محققان سیستم های اطلاعاتی(IS) پیشنهاد شده است كه به عنوان روشی برای درك و تسهیل تصمیمات سرمایه گذاری محسوب می شود (1986،Kumar).

اگر چه نظریه اختیارات حقیقی یك روش امید بخش برای ارزیابی سرمایه گذاری IT می باشد، اما نداشتن دانش در مورد انتخابهای واقعی مانع این می شود تا مدیران از این روش برجسته برای ارزیابی سرمایه گذاری های خود استفاده نمایند (1997،Busby).

این پژوهش درباره کاربرد تئوری اختیارات حقیقی در ارزیابی فرصت های سرمایه گذاری فناوری اطلاعات می باشد و همچنین نظریه اختیارات حقیقی را به عنوان رویکردی به روز و قابل کاربرد در تحلیل های اقتصادی معرفی می نماید. این روش تکنیکی نوین برای ارزش یابی سرمایه گذاری است که به دلیل انعطاف پذیری بالا امکان استفاده از انتخاب هایی را پیش روی مدیریت سرمایه گذاری قرار می دهد، حتی زمانی كه ارزش اقتصادی مورد انتظار كمتر از صفر است، سازمان ها مشتاقانه تصمیم به سرمایه گذاری در یك فناوری خاص می گیرند.

-3-1 ضرورت تحقیق

با توجه به شرایط کشور ما و در حال گذار بودن از حالت نیمه توسعه یافته به توسعه یافتگی، شرایط تحریم های  بین المللی که اوضاع طرح های کلان را بیش از پیش پیچیده و دشوار می سازد انجام این نوع تحلیل که رویکرد نوینی در سطح بین المللی برای تحلیل اقتصادی با در نظر گرفتن عوامل ریسک زا می باشد و آشنایی عمیق با آن برای کارشناسان بخش تحلیل اقتصادی، امری ضروری است. این نظریه در حالی موضوع قرار گرفته است كه در حال حاضر در ایران به جزء چند تحقیق دانشگاهی وكارگاه آموزشی پراكنده، تلاش منسجم و سازماندهی شده ی دانشگاهی در جهت بكارگیری این نظریه ندارد. در این تحقیق، سعی شده تا حد امكان و بضاعت علمی وزمان، روحیه ایجاد نوآوری در حوزه مورد تحقیق، حفظ گردد از آنجا كه نظریه اختیارات در حال ایجاد تحولی در دنیای ارزیابی اقتصادی طرح هاست كاربردی كردن آن در ارزیابی طرح های حوزه فناوری اطلاعات بسیار ضروری به نظر می رسد.

این  پایان نامه تلاشی است در جهت این نیاز عمیق و ضمن معرفی این رویکرد و بیان برخی کاستی ها و موارد ابهام در آن و تلاش در جهت زدودن این ابهامات، سعی می کند مواردی عملی از کاربرد این رویکرد را نیز مورد توجه قرار دهد.

-4-1هدف تحقیق

1-4-1- اهداف كلی

تدوین چارچوبی جهت ارزیابی پروژه های حوزه فناوری اطلاعات بر اساس رویکرد [3]ROT می باشد که پروژه های پیاده سازی سیستمهای ERP به عنوان مورد مطالعه انتخاب شده است.

1-4-2- اهداف جزئی

2-2-1  مقدمه. 25

2-2-2توصیف و تحلیل تشکیل نانوکامپوزیت… 28

2-2-3بررسی تأخیر اشتعال.. 31

2-2-4مکانیسم های تأخیر اشتعال در نانو کامپوزیت ها 32

2-3       پلی‌یورتان.. 33

2-3-1  مقدمه. 33

2-3-2اشکال مختلف پلی یورتان.. 37

2-3-3كاربردهای پلی‌یورتان‌ها 37

2-3-4فوم‌های پلی یورتان.. 42

2-3-5دانسیته فوم‌ها 44

2-3-6روش های متداول استفاده از فوم پلی یورتان      45

2-4مدلسازی پاسخ حرارتی کامپوزیت در شعله. 46

2-4-1  مقدمه. 46

2-4-2پاسخ کامپوزیت ها در شعله. 50

2-4-3مدلسازی هدایت حرارتی در کامپوزیت‌ها 56

2-4-4مدلسازی پاسخ حرارتی كامپوزیت‌ها 61

2-4-5مدلسازی خواص حرارتی كامپوزیت‌ها 79

3کارهای تجربی و مدلسازی.. 87

3-1مقدمه    87

3-2کارهای آزمایشگاهی.. 90

3-2-1مواد مصرفی.. 90

3-2-2روش تهیه نمونه‌ها 92

3-2-3آزمون‌ها و دستگاه‌ها 95

3-3مدلسازی ریاضی پاسخ حرارتی.. 95

3-4تعیین پارامترهای سینتیکی.. 99

3-4-1 روش Friedman. 101

4تجزیه و تحلیل نتایج.. 127

4-1مکانیسم تجزیه. 127

4-2توضیح مراحل فیزیکی نمودار. 130

4-3مقایسه نتایج مدلسازی‌ها با نتایج آزمایشگاهی.. 139

5نتیجه‌گیری و پیشنهادات.. 147

5-1نتایج کلی.. 147

5-2پیشنهادات.. 148

6مراجع 150

پیش‌گفتار

مدل به نوعی ساده کردن واقعیت است و می‌تواند چیزهای واقعی یا ذهنی از یک حوزه خاص را ارائه می‌کند. یک مدل خوب شامل عناصر مؤثر و حذف عناصر غیر مؤثر که ربط مستقیم در فرآیند نداشته و یا اینکه پیچیدگی مدل را افزایش می‌دهد، است. هر سیستم ممکن است از جنبه‌های مختلف توسط مدل‌های مختلف مورد بررسی قرار بگیرد.

بطور کلی مدلسازی باعث می‌شود که درک بهتری از رفتار سامانه حاصل شود، مدل امکان مشخص کردن ساختار و رفتار سیستم را حتی قبل از ساخت را خواهد داد. در نتیجه امکان برطرف کردن معایب سیستم حتی قبل از تولید را به ما خواهد داد؛ که بالطبع خود موجب صرفه‌جویی زیاد در هزینه و زمان خواهد شد. با درک رفتار سیستم امکان کنترل سیستم و روند آن را داشته و با درک بهتر سیستم، مدیریت ریسک سیستم و استناد به روش‌ها و تغییرات اعمال شده بر سیستم مستند خواهد شد. در واقع می‌توان گفت مدل خلاصه‌ای از واقعیت را نشان می‌دهد. به بیان دیگر نمایش کلیات و یا فیزیک یک شیء یا سیستم و سامانه را از یک نقطه نظر و نگاه خاص را مدل می‌نامند.

مدلسازی؛ فرایند ایجاد و انتخاب مدل‌ ها را مدل‌سازی نامیده اند. مدل‌ها ، انواع گوناگون داشته (مثل فیزیکی، ریاضی، عددی، نرم‌افزاری، و …) و کاربردهای حیاتی متنوّع و فراوانی در همه زمینه‌های علوم و فن‌آوری دارند. تبدیل یک مفهوم فیزیکی، به زبان ریاضی، نوعی از مدل‌سازی است.که هرچه مفاهیم زبان ریاضی استفاده شده در آن ساده‌تر باشند، مدل‌سازی ارزش بیشتری دارد.

در مدل‌سازی ابتدا اجزای محیط واقعی انتخاب شده و متناسب با هدف مورد نظر از مدل‌سازی خصوصیاتی از هریك از اجزای واقعی انتزاع می‌شود، یعنی به ازای هزیك از اجزای محیط واقعی یك موجودیت مصنوعی ساخته می‌شود و با برقراری ارتباطی مشابه با ارتباط اجزای واقعی، در میان موجودیت‌های مصنوعی، محیط واقعی مدل می‌شود. پس می‌توان گفت كه هدف از مدل‌سازی دو چیز می‌باشد:

شناخت[1]

یک مطلب دیگر :

تنها یك جنبه از مدل‌سازی را بیان می‌كند و آن جنبه شناخت می‌باشد. یعنی در مدلسازی‌های مشابه مدل‌سازی فوق‌الذكر، هدف از مدل‌سازی تنها شناخت محیط مورد مدل می‌باشد.

تبیین[2]

یك جنبه دیگر از مدل‌سازی، تبیین می‌باشد. یعنی گاه برای معرفی و ارائه خصوصیات یك موجودیت واقعی یك مدل از آن ارائه می‌شود. نقشه جغرافیایی مثال خوبی است كه این جنبه از مدل‌سازی را مورد نظر دارد.

بر اساس تعریف مسئله، مدل‌سازی یكی یا هردو هدف را در نظر می‌گیرد.

حال به این سوال بر می‌خوریم که تفاوت مدلسازی با شبیه‌سازی چیست؟

پاسخ این است که مدل سازی گام اول شبیه سازی است. در شبیه سازی رفتار یک سیستم را بر اساس یک سناریو میخواهیم به دست بیاوریم که این رفتار را بر اساس روابط ریاضی یا نمیتوان بدست آورد یا بسیار پیچیده است.

بر اساس سناریوی تعریف شده رفتار مدل سازی شده و بعد مدل اعتبارسنجی[3] شده و سپس رفتار سیستم بر اساس سناریو پیش‌بینی و شبیه‌سازی می گردد.

آنچه در این اثر به آن پرداخته شده؛ بترتیب فصول؛ عبارتند از: کامپوزیت‌های تأخیردهنده اشتعال، خواص اشتعال نانوکاپوزیت‌های پلیمری، پلی‌یورتان، مدلسازی پاسخ حرارتی کامپوزیت در شعله، و نهایتاً بخش اصلی که در آن ابتدا به تهیه و بررسی نانوکامپوزیت پلی‌یورتان/نانورس/اوره کندانس پرداخته و سپس به بحث مدلسازی پاسخ حرارتی نمونه و برررسی رفتار انتقال حرارت تک-بعدی و ارتباط تغییرات دما و جرم در کامپوزیت پلیمری ساخته شده از پلی‌یورتان/نانورس/اوره کندانس خواهیم پرداخت.

فصل دوم

2         مروری بر تحقیق‌های انجام شده

2-1   کامپوزیت های تأخیردهنده اشتعال[4]

2-1-1مقدمه

در این بخش یک نگاه کلی به روش‌های افزودن و بهینه کردن خواص تأخیر اشتعال در کامپوزیت های تقویت شده با الیاف خواهیم داشت. روش های مورد استفاده فوق العاده متنوع و متفاوت می باشند. افزودنی های ساده آلیاژ شونده با ماتریس پلیمری یا پوشش های مقاوم در حرارت[5]، روش‌های شیمیایی اصلاح ماتریس کامپوزیت‌هایی که سطح آنها با گرما به instumescence تبدیل می‌شود. همچنین روش هایی برای بهبود پایداری حرارتی و مقاومت در برابر آتش الیاف آلی مورد استفاده در کامپوزیت نیز مشخص شده است. روش معمول برای کاهش اشتعال پذیری کامپوزیت، افزودن پرکننده داخلی (مثل تالک، سیلیکا) یا پرکننده فعال حرارتی (مثل اکسیدهای هیدراته[6]) به ماتریس پلیمری است. انواع پرکننده ها مکانیسم تأخیر اشتعال آنها و راندمان آنها زمانی که در مواد کامپوزیتی استفاده می شود شرح داده می شود بعد از آن به اصلاح ساختار شیمیایی پلیمیرهای آلی جهت بهبود مقاومت اشتعال پذیری با تکیه بر مکانیسم های تأخیر اشتعال و خواص برهمکنش شعله در پلیمرهای فسفره، کلره و برمه توضیح داده خواهد شد. برخی روش های گفته شده جهت تأخیر اشتعال صدها سال جهت کاهش اشتعال در پارچه لباس و چوب و اخیراً در پلیمرها و کامپوزیت‌های پلیمری کاربرد دارد. دیگر روش‌ها در 10 الی 50 سال گذشته ارائه شده است. چندین روش جدید نیز برای کاهش اشتعال‌پذیری در حال تکمیل و بهبود است و چشم انداز بزرگی جهت تأخیر اشتعال کامپوزیت ها را پیشنهاد می کنند. دیگر روش های موجود عبارتند از پلیمریزاسیون پیوندی اجزای تأخیردهنده اشتعال به پلیمر آلی و پلیمرهای با ساختار غیر معدنی غیر قابل اشتعال نیز از این روش‌ها است. چرخه اساسی اشتعال کامپوزیت‌های پلیمری به صورت شماتیک در شکل ‏2‑1 نشان داده شده است.

شکل ‏2‑1: چرخه اشتعال کامپوزیت‌های پلیمری در آتش.علامت ضربدر مشخص کننده مراحلی از چرخه است که تاخیر دهنده اشتعال چرخه را بر هم میزند[1]

دمای حاصل از تجزیه وابسته به طبیعت شیمیایی پلیمر و اتمسفر آتش است اما به صورت عمده این دما در محدوده 500-300 درجه سانتی گراد برای بیشتر پلیمرها و الیاف آلی مورد استفاده در کامپوزیت ها می باشد. همانطور که گفته شده گازهای حاصل از تجزیه از درون کامپوزیت به شعله جریان می یابد. در اینجا مواد ناپایدار قابل اشتعال با اکسیژن واکنش می دهد و به مقدار زیاد رادیکال فعال OH و H را تولید می کند. این رادیکال ها نقش مهمی در واکنش های زنجیره ای منجر به تجزیه و سوختن زنجیره ای پلیمرها و دیگر سوخت های آلی بازی می کند. واکنش های پیرولیز در شعله به صورت ساده به وسیله نهاد O₂-H₂ توصیف می شود:

واکنش گرمازای اصلی که بیشترین انرژی گرمایی در شعله را تولید می کند عبارتست از:

رادیکال های H تولید شده در واکنش(‏2‑2) و (‏2‑3) به واکنش(‏2‑1) برگردانده می شود[7] بنابراین واکنش اشتعال باعث یک فرآیند خود انتشار متوالی یا واکنش زنجیره ای شده که تا زمانی که اکسیژن مورد نیاز لازم موجود باشد ادامه خواهد یافت. گرمای تولید شده دمای ناحیه اشتعال را بالا می برد و این عامل باعث افزایش شتاب نرخ تجزیه کامپوزیت خواهد شد. بسیاری از پلیمرها مثل پلی استرها، ونیل استرها و اپوکس ها با مقدار زیادی گازهای قابل اشتعال را آن می کنند که خود عاملی افزایش مقدار سوخت شعله خواهد شد[8]. در این مواد تا زمان تخریب کامل ماتریس پلیمر اشتعال ادامه می یابد. اشتعال پذیری مواد کامپوزیتی به وسیله توقف یا کاهش واکنش های شاخه ای شدن زنجیردر مراحل(‏2‑1) و (‏2‑2) در چرخه احتراق کاهش می یابد. تأخیر دهنده های اشتعال پلیمرها به سه روش چرخه احتراق را قطع می کنند:

1- اصلاح فرآیند تخریب حرارتی برای کاهش میزان و یا انواع گازهای قابل اشتعال

2- تولید گازهای تجزیه که شعله و آتش را سریعاً سرد می کند[9] . این عمل به وسیله حذف رادیکال های H و OH انجام می گیرد.

3- کاهش دمای مواد به وسیله اصلاح خصوصیات هدایت حرارتی و یا گرمای ویژه (این روش می تواند به تنهایی یا با دیگر روش ها به کار برده شود.)

به صورت کلی اغلب پلیمرهای تأخیر دهنده اشتعال به دو دسته فاز متراکم شونده و فاز گازی فعال تقسیم می شوند. این تقسیم بندی بستگی به این دارد که آیا در آنها مکانیسم تجزیه پلیمر مختل می شود یا احتراق در شعله. زمانی پلیمر در دسته فاز متراکم قرار می گیرد که در حالت جامد یا مذاب باشند. دسته فاز متراکم خود شامل چندین مکانیسم برای تأخیر اشتعال است که عبارتند از:

1- رقیق کردن مقدار ماده آلی قابل اشتعال به وسیله افزودن ذرات پرکننده داخلی.

2- کاهش دمای کامپوزیت به وسیله افزودن پر کننده هایی که به عنوان جاذب حرارتی[10] عمل می کنند.

3- کاهش دما به وسیله افزودن پر کننده هایی که به صورت گرماگیر تجزیه شده و محصولاتی مانند آب یا دیگر محصولات غیر قابل اشتعال با ظرفیت حرارتی ویژه بالا تولید می کنند.

1-3-2-4- گام های سبز نمودن مدیریت زنجیره تأمین…………………………………………………….14

1-3-3- برنامه ریزی خطی چند هدفه……………………………………………………………………………15

1-3-4- تئوری مجموعه های راف………………………………………………………………………………..15

فصل دوم: ادبیات تحقیق

2ـ1ـ  مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 18

2ـ2-  معیار های انتخاب تأمین کننده………………………………………………………………….. 19

2ـ3- تکنیک های ارزیابی و انتخاب تأمین کننده……………………………………………………. 21

2-3-1- مدل های وزن دهی خطی……………………………………………………………………. 22

2ـ3-2- مدل هزینه کل مالکیت…………………………………………………………………………. 24

2-3-3- مدل های آماری…………………………………………………………………………………. 25

2ـ3-4- مدل های مبتنی بر هوش مصنوعی…………………………………………………………… 25

2-3-5- مدل های برنامه ریزی ریاضی (ساده و ترکیبی)…………………………………………. 26

2ـ4- ارزیابی تأمین کننده سبز……………………………………………………………………………. 31

2ـ 5- جمع بندی ادبیات…………………………………………………………………………………. 33

فصل سوم: برنامه ریزی ریاضی چند هدفه

3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 36

3-2- شکل ریاضی مدل های چند هدفه………………………………………………………………. 36

3-3- معرفی مفاهیم اولیه…………………………………………………………………………………. 37

3-4- روش های ارزیابی یک مدل چند هدفه……………………………………………………….. 38

3-4-1- روش موجود بدون کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده………………………………….. 39

3-4-1-1- توابع سازگار…………………………………………………………………………………. 40

3-4-2- روش های موجود با استفاده از کسب اطلاعات اولیه از تصمیم گیرنده…………….. 41

3-4-2-1-روش های مربوط به کسب اطلاعات در مورد یک هدف خاص…………………. 41

3-4-2-1-1- روش های موجود از تابع مطلوبیت و تابع ارزشی …………………………….. 41

3-4-2-1-1-1- روش وزن دهی به اهداف………………………………………………………… 42

3-4-2-1-1-1-1- روش اسمارت………………………………………………………………….. 43

3-4-2-1-1-1-2- تکنیک سووینگ………………………………………………………………… 43

3-4-2-1-2- روش های مربوط به اهداف حد دار……………………………………………….. 44

3-4-2-2- روش های مربوط به کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده به صورت مخلوط …… 45

3-4-2-2-1- برنامه ریزی آرمانی…………………………………………………………………….. 45

3-4-2-2-1-1- ایده اصلی برنامه ریزی آرمانی…………………………………………………… 46

3-4-2-2-1-2- مفاهیم برنامه ریزی آرمانی……………………………………………………….. 46

3-4-2-2-1-3- ساختار برنامه ریزی آرمانی………………………………………………………. 47

3-4-3- روش های موجود با استفاده از کسب اطلاعات تعاملی……………………………….. 48

3-4-4- روش های مربوط به کسب اطلاعات از تصمیم گیرنده در بعد از حل مسئله……… 49

3-5- برنامه ریزی چند هدفه خطی فازی ……………………………………………………………. 49

3-5-1- نظریه فازی………………………………………………………………………………………. 50

3-5-1-1- مفاهیم اولیه تئوری فازی………………………………………………………………….. 50

3-5-1-1-1- تعریف مجموعه های فازی…………………………………………………………… 50

3-5-1-1-2- نمایش مجموعه های فازی…………………………………………………………… 50

3-5-1-1-3- تعریف اعداد فازی…………………………………………………………………….. 51

3-5-1-1-4- اعداد فازی ذوزنقه ای…………………………………………………………………. 51

3-5-1-1-5- غیر فازی کردن اعداد فازی………………………………………………. 52

3-5-1-1-5-1- روش میانگین……………………………………………………………………….. 52

3-5-2- مدل های برنامه ریزی چند هدفه خطی فازی…………………………………………….. 53

فصل چهارم: روش تحقیق

یک مطلب دیگر :

4-1- مقدمه………………………………………………………………………………………………….. 55

4-2- مدل انتخاب تأمین کننده سبز…………………………………………………………………….. 55

4-2-1- اجزای مدل انتخاب تأمین کننده سبز……………………………………………………….. 55

4-2-2- توابع هدف………………………………………………………………………………………. 57

4-2-2-1- تابع هزینه کل……………………………………………………………………………….. 58

4-2-2-2- تابع کیفیت…………………………………………………………………………………… 59

4-2-2-3- تابع سطح خدمت …………………………………………………………………………. 59

4-2-2-4- تابع عملکرد زیست محیطی……………………………………………………………… 60

4-2-3- محدودیت ها……………………………………………………………………………………. 61

4-2-3-1- محدودیت تأمین تقاضا……………………………………………………………………. 61

4-2-3-2- محدودیت ظرفیت تأمین کنندگان………………………………………………………. 61

4-2-3-4- محدودیت متغیر های صفر و یک………………………………………………………. 62

4-2-4- ارائه مدل نهایی………………………………………………………………………………….. 62

4-3- روش های ارزیابی اوزان…………………………………………………………………………. 63

4-3-1- تئوری مجموعه های راف…………………………………………………………………….. 63

4-3-1-1- روش پیشنهادی…………………………………………………………………………….. 64

4-3-2- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)………………………………………………………. 68

4-3-2-1- فرآیند تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP)…………………………………………. 71

4-3-2-1-1- نحوه محاسبه وزن های فازی ذوزنقه ای در FAHP به روش میانگین هندسی        71

4-3-2-1-2- نحوه تبدیل اوزان فازی به اوزان قطعی……………………………………………. 74

4-3-2-1-3- الگوریتم حل مسئله خطی فازی چند هدفه……………………………………….. 75

4-3-3- تکنیک آنتروپی………………………………………………………………………………….. 78

4-4- مورد کاوی-شرکت سازه گستر سایپا…………………………………………………………… 80

4-4-1-معرفی شرکت……………………………………………………………………………………. 81

4-4-2-پیاده سازی مدل پیشنهادی…………………………………………………………………….. 83

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

5-1- نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………… 99

فهرست منابع…………………………………………………………………………………………………. 101

پیوست ها ……………………………………………………………………………………………………. 104

چكیده انگلیسی………………………………………………………………………………………………. 107

چکیده:

با افزایش نظارت دولت ها و توجه روز افزون افکار عمومی به موضوعات محیط زیستی, شرکت ها برای بقا در بازار جهانی نمی توانند از توجه به مسائل محیطی غافل باشند. به همین سبب یک سیستم ارزیابی برای تأمین کنندگان سبز نیاز ضروری شرکت ها است.در اکثر مطالعات مربوط به انتخاب تأمین کنندگان مدل هایی برای ارزیابی و انتخاب ارائه شده است اما در اغلب مدل های فوق مسائل مربوط به محیط زیست در نظر گرفته نشده است.در این تحقیق سعی بر این است تا با استفاده از مدل ریاضی چند هدفه با اهداف 4 گانه کیفیت، قیمت، سطح خدمت و عملکرد زیست محیطی تأمین کنندگان را ارزیابی و انتخاب کنیم. در ابتدا توسط پرسشنامه های جامع معیار های زیست محیطی کارشناسان شرکت در انتخاب تأمین کننده سبز مشخص شده سپس ضریب عملکرد تأمین کنندگان در هر زیر معیار خاص مشخص می گردد.در ادامه با استفاده از روش ریاضی تئوری مجموعه های راف تاثیر هر کدام از معیار ها در تابع اثرات زیست محیطی تعیین می شود. تئوری مجموعه های راف یک روش جدید و مناسب برای مواجهه با ابهام, عدم قطعیت و نقص اطلاعات است. البته برای اعتبار سنجی وزن های بدست آمده از روش تئوری مجموعه های راف، با استفاده از تکنیک آنتروپیوزن های جدید بدست آمده و نتایج مقایسه می شود. مدلی که در این تحقیق ارائه می شود به شرکت ها در انتخاب بهترین تأمین کننده سبز برای همکاری کمک می کند. در نهایت مدل فوق با ارائه یک مثال موردی شرح داده می شود.

واژه های کلیدی: انتخاب تأمین کننده سبز، تئوری مجموعه راف،تکنیک آنتروپی، مدل ریاضی چند هدفه

فصل دوم:  مبانی نظری و بررسی پیشینه تحقیق. 12

2-1    مقدمه  : 13

2-2        تاریخچه بانک داری : 13

2-3  تعریف واژه بانک : 13

2-4   پیشینه : 14

2-5    تاریخچه بانک داری در ایران : 14

2-6   گونه های بانک داری : 14

2-7 انواع بانک : 15

2-7-1  بانک های تجاری : 15

2-7-2    بانک های سرمایه گذاری : 16

2-7-3   بانک تخصصی یا توسعه ای : 17

2-7-4   بانک رهنی : 17

2-7-5   بانک مرکزی : 17

2-8 حوزه فعالیت بانک ها : 18

2-9    بانک های ایرانی : 19

2-10      بانک  های خصوصی در ایران : 20

2-11    برخی از بانک های ایران : 20

2-12  نظام بانکی بعد از انقلاب اسلامی: 28

2-13  مفاهیم اولیه کارایی  ، اثر بخشی  و بهره وری : 29

2-14    انواع کارایی: 30

2-14-1     کارایی فنی ( تکنیکی ) : 31

2-14-2  کارایی تخصیصی : 32

2-14-3     کارایی اقتصادی : 33

2-15 مفهوم اثر بخشی : 33

2-16 مفهوم بهره وری : 33

2-17  مقایسه کارایی و بهره وری : 35

2-19      پیشینه تحقیق : 37

2-19-1    تحقیقات داخلی : 37

2-19-2    تحقیقات خارجی : 43

فصل سوم:  روش شناسی تحقیق. 54

3-1    مقدمه : 55

3-2    انواع روش های محاسبه کارایی : 55

3-2-1     روش های پارامتری برای تخمین تابع تولید: 56

3-2-2    روش های ناپارامتری : 59

3-3    تحلیل پوششی داده  ها (دی ای آ) : 59

3-5    برخی از مزایای روش دی ای آ  : 61

3-6    محدودیت های الگوی دی ای آ در مقایسه با سایر الگوها: 62

3-7   مفاهیم اولیه : 65

3-7-1    مفهوم ورودی: 65

3-7-2     مفهوم خروجی : 65

یک مطلب دیگر :

3-7-3    واحد تصمیم گیرنده  دی ام یو (Decision making units) : 65

3-8      تابع تولید ، مجموعه امکان تولید و مرز کارایی : 65

3-8-1    بازده به مقیاس : 66

3-8-2      ماهیت ورودی محور و خروجی محور : 67

3-9   مدل ﻫﺎی ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﻮﺷﺸﯽ داده : 67

3-9-1    فرم مضربی مدل سی سی آر ( چارنز،کوپر و رودرز ) : 67

3-9-2     ﻓﺮم ﭘﻮﺷﺸﯽ ﻣﺪل سی سی آر  : 70

3-9-3  ﻓﺮم ﻣﻀﺮﺑﯽ ﻣﺪل بی سی سی ( Banker- Cooper- Charnes ) : 72

3-9-4     ﻓﺮم ﭘﻮﺷﺸﯽ ﻣﺪل بی سی سی  : 75

3-10    ﻣﺪل ﺟﻤﻌﯽ ( ای دی دی ): 76

3-11    دیدگاه های اﻧﺪازهﮔﯿﺮی ورودیﻫﺎ و ﺧﺮوﺟﯽﻫا : 78

3-11-1    دیدگاه تولیدی : 79

3-11-2     دیدگاه واسطه ای : 79

فصل چهارم : تجزیه و تحلیل داده ها 82

4-1  مقدمه  : 83

4-2  توصیف داده ها : 83

4-3   متغیر های مدل ( ورودی ها و خروجی ها ) : 85

4-6  تجزیه کارایی تکنیکی : 92

4-7 ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮐﺎراﯾﯽ ﻣﻘﯿﺎس (ﻗﯿﺎﺳﯽ) : 93

4-8  خلاصه نمرات کارایی : 95

4-9 پاسخ به سوالات  تحقیق : 96

4-10  جمع بندی : 96

فصل پنجم خلاصه نتیجه گیری و پیشنهادها. 98

5-1 نتیجه گیری : 99

5-2 پیشنهادات : 100

5-2-1  محدودیت های تحقیق : 100

5-2-2  زمینه های تحقیقات آتی : 101

مراجع : 103

پیش گفتار :

مسئله ارزیابی عملکرد از دیر باز مورد توجه مدیران بوده است ، برخورد علمی با این مسئله از اواخر جنگ جهانی دوم زمانی که اولین گروه از دانشمندان برای تصمیم گیری در مسائل جنگی دعوت شدند ، شروع شد و تا کنون گسترش چشمگیری داشته است. در واقع ، می توان گفت این دانشمندان اولین پایه گذاران تحقیق در عملیات بودند. ارزیابی عملکرد سازمان ها و واحد های درون سازمانی ابزاری برای رشد و ادامه حیات آن ها است. مدل ها و تکنیک های متعددی به منظور ارزیابی عملکرد بر اساس شاخص های مختلف همچون کیفیت ، کارایی ، درآمد و …  وجود دارد که در این میان تحلیل پوششی داده ها تکنیک ریاضی به منظور ارزیابی عملکرد بر اساس کارایی است که در آن منظور از کارایی ، توانایی تولید خروجی ها یا ارائه خدمات با کمترین کیفیت سطح منابع مورد نیاز می باشد.

در ﻓﺼﻞ1 اﯾﻦ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﺑﻪ ﺑﯿﺎن ﻣﻘﺪﻣﻪ، ﺗﻌﺎرﯾﻒ و اهداف تحقیق ضرورت انجام تحقیق  ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﯿﺎن ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺮداﺧﺖ. در ﻓﺼﻞ 2 ابتدا مفاهیم ابتدایی کارایی و بهره وری و اثربخشی و تفاوت آنها  و تعاریف بانکی  ، ﻣﻔﺎﻫﯿﻢ ابتدایی ﺗﺤﻠﯿﻞ ﭘﻮﺷﺸﯽ داده ﻫﺎ و اراﺋﻪ ﻣﺪلﻫﺎی مختلف آن ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ در اداﻣﻪ اﯾﻦ ﻓﺼﻞ ﺑﺨﺸﯽ از ﺗﺤﻘﯿﻘﺎت اﻧﺠﺎم ﮔﺮﻓﺘﻪ داﺧﻠﯽ و ﺧﺎرﺟﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﺎراﯾﯽ و ﻣﺪل تحلیل پوششی داده ها ﺑﯿﺎن ﻣﯽﺷﻮد. ﻓﺼﻞ 3 ﺑﻪ ﺗﻮﺻﯿﻒ دادهﻫﺎ و اراﺋﻪ ﻣﺪل ﺗﺤﻘﯿﻖ و اﻧﺪازهﮔﯿﺮی  روش های ﮐﺎراﯾﯽ اﺧﺘﺼﺎص دارد. در ﻓﺼﻞ4  برآورد و تجزیه تحلیل نتایج ﺑﺤﺚ خواهد شد. در فصل 5 هم به ارائه پیشنهادات و نتایج اختصاص دارد.

فصل اول : مقدمه وکلیات

1-1     مقدمه

3-1-مواد شیمیایی مورد استفاده 38

3-1-1-پلی ونیل الکل. 38

3-1-2- نانو فیبر سلولز 39

3-2-فرآیند ساخت فیلم. 41

شکل 5-3- دستگاه اولتراسونیک.. 42

3-3-آزمونها 43

3-3-1- اندازه گیری ضخامت فیلم. 43

3-3-2- اندازه گیری خواص مكانیكی. 43

3-3-3- میكروسكوپ الكترونی روبشی گسیل میدان FE-SEM.. 44

3-3-4-رنگ سنجی. 44

3-3-5- زاویه تماس.. 45

3-3-6-تحلیل آماری. 45

فصل چهار 46

4- نتایج. 47

1-4- اندازهگیری ضخامت.. 47

2-4- زاویه تماس.. 47

4-4- ویژگیهای مکانیکی فیلم. 50

4-4-1- استحکام  کششی. 51

4-4-2- ازدیاد طول. 52

4-4-3- مدول یانگ.. 53

4-5-1- فاکتور L*  (0:روشنی؛ 100: تیرگی) 55

4-5-2- فاکتور a*  (-:سبزی؛ +: قرمزی) 56

4-5-3- فاکتور b*  (- :آبی؛ + : زردی) 57

4-5-4- فاکتور ΔL  )اختلاف رنگ کلی) 58

4-5-5- فاکتور YI* )فاکتور زردی) 59

4-5-5- فاکتور WI* )فاکتور سفیدی) 60

4-6- تصاویر میکروسکوپی نیروی اتمی (AFM) از نانوفیبر سلولز تولید شده و میکروسکوپ الکترونی روبشی FE-SEM از فیلمهای تهیه شده 61

فصل پنج. 64

5- بحث و نتیجهگیری. 65

5-1- خواص مکانیکی. 65

5-1-1- استحکام کششی. 65

5-1-2- ازدیاد طول. 65

5-1-3-مدول یانگ.. 66

5-2- زاویه تماس.. 66

5-3- ویژگیهای نوری فیلم. 67

منابع. 68

چکیده :

در این پژوهش، خواص فیزیکی و مکانیکی نانوکامپوزیتهای حاصل از نانوفیبر سلولز وپلیمر پلی­وینیل­الکل مورد بررسی قرارگرفت. نانوکامپوزیت­ها از اختلاط پلیمر پلی­وینیل­الکل به عنوان ماتریس تجزیه شونده و سوسپانسیون نانوفیبرسلولز به­عنوان فاز تقویت­کننده طبیعی تجزیه شونده تهیه شدند. نانوفیبرهای سلولز با روش سوپر آسیاب از مخلوط سوزنی برگان تهیه گردید. فیبرهای سلولزی با استفاده از میکرسکوپ نیروی اتمی AFM مورد ارزیابی قرار گرفتند و قطر آنها 10±32 نانومتر اندازه­گیری شد. پلیمرهای پلی­وینیل­الکل به منظور تهیه محلول پلیمر در آب­ مقطر حل گردیدند. نانوکامپوزیت­ها پس از اختلاط محلول پلیمر با سوسپانسیون حاوی نانوفیبر سلولز، با روش قالب­گیری محلول تهیه شدند. خواص مکانیکی در رطوبت 55% اندازه گیری شد و افزایش معنی داری با افزایش درصد نانو در مقاومت مکانیکی مشاهده گردید. نتایج خواص مکانیکی نشان داد، مدول یانگ و استحکام کششی را به ترتیب 97 و  80 درصد افزایش داده است. بررسی ریخت شناسی فیلم­های ساخته شده، به وسیله میکروسکوپ الکترونی گسیل میدانیFE-SEM   نشان داد سازگاری و سطح مشترک مناسب بین پلیمر و نانوفیبرهای سلولزی حاصل شده است. همچنین پراکنش مناسب نانوساختارهای سلولزی درپلیمر وجود داشت. در بررسی خواص زاویه تماس فیلم­های ساخته شده افزایش چشم­گیری مشاهده نشد و بر اساس گروه بندی دانکن تفاوت معنی داری رویت نشد.

واژه­های کلیدی: نانوکامپوزیت، نانوفیبر سلولز، پلی­ونیل­الکل ، خواص مکانیکی

1-مقدمه

آلودگی محیط زیست و راه­های مقابله با آن یکی از مسائلی است که توجه بسیاری از محققان را به خود جلب نموده است و گرایش به سمت طبیعت امروزه در اکثر کشورهای پیشرفته و صنعتی به چشم می­خورد. اگر چه طبیعت توانایی خودپالایی آب و هوا را دارد ولی با افزایش جمعیت، بالا رفتن سطح زندگی و رشد صنایع، سرعت آلوده سازی اغلب بیشتر از خودپالایی طبیعت می­باشد. (نوشیروانی 1389)

تا قبل سال 1960 در کشورهای صنعتی توجه زیادی به آلودگی محیط زیست به عمل نمی­آمد. در سال 1960 اولین زنگ خطر آلودگی هوا در لس­آنجلس آمریکا زده شد. مه دود فتوشیمیایی در این مناطق باعث آبریزش چشم، سوزش گلو و خفگی گردید. از آن زمان به بعد با بررسی تغییرات به وقوع پیوسته در ترکیب اتمسفر و  مسائلی همچون؛ نابودی لایه ازن، بارانهای اسید،محلول فتوشیمیایی و اثر گلخانه­ای تلاشهای فراوانی برای درک بهتر شیمی محیط زیست صورت گرفت و کم­کم نیاز مبرم به کنترل آلودگی محیط زیست برای حفظ یک توسعه پایدار در جهان احساس گردید. (الماسی 1388)

پلاستیک­های مورد استفاده یکی از عوامل آلاینده محیط­زیست یه شمار می­آیند. این ترکیبات به دلیل دارا بودن ماهیت غیر زیست تخریب پذیر در محیط زیست باقی مانده و آلودگی­های زیست محیطی را موجب می­شوند.

از سال 1970 و با وخیم شدن مشکل دفن زباله در سطح جهان استفاده از پلیمرهای زیست تخریب پذیر مطرح گردید که اولین موضوع در خصوص کیسه­های زباله و مواد یکبار مصرف بود طوری که 30% از پلاستیک­های تولیدی برای مصارف یکبار مصرف می­باشد و تنها 2% از آن بازیابی می­گردد لذا پلیمرهای زیست تخریب پذیر بعنوان جایگزین مناسب پلاستیک­های رایج مطرح گردید. (نوشیروانی 1389)

برای حل این مشکل، پژوهشگران به فکر استفاده از ترکییبات زیست تخریب پذیر افتاده­اند. ترکیباتی که به سادگی در محیط­زیست تخریب شده و به چرخه کربن وارد شوند. بایوپلیمرها جایگزین مناسبی برای ترکیبات سنتزی به شمار می­روند، آنها از منابع تجدید پذیر بدست می­آیند و به وفور در طبیعت یافت می­شوند.

یک مطلب دیگر :

1-1 پلیمرها و انواع آن

پلیمرها بزرگ مولکول­هایی هستند که از تعداد زیادی واحدهای همسان تکراری به نام مونومر تشکیل شده­اند. پلیمرها به طور کلی دارای وزن مولکولی بیشتر از 5000 هستند. از دیر باز پلیمرها کارایی زیادی در زندگی انسان ها داشتند و امروزبه مهم ترین موضوع تحقیقات تبدیل گشتند.

پلیمرها را می­توان از نظر منشا تولید آن به دو دسته مصنوعی و طبیعی تقسیم کرد. پلیمر­های مصنوعی به طور عمده از منابع نفتی تهیه می­شوند. تولید و مصرف پلیمر­های نفتی به طور تقریبی از اواسط قرن بیستم  شروع شده و به طور فزاینده­ای پیشرفت کرده است. در شکل 1-1 روند افزایش مصرف این نوع  پلیمرها طی دهه­های مختلف نشان داده شده است(David teegarden، 2004).

شکل1-1-نمودار مصرف پلیمرهای پتروشیمیایی از سال 1950 تا 2010 (David teegarden، 2004).

این افزایش مصرف پلیمرهای مصنوعی (بر پایه نفت) به دلیل محدود بودن منابع نفتی ، تخریب پذیر نبودن در محیط زیست و آلودگی آن نگرانی های زیادی را بوجود آورده و باعث جلب نظر دانشمندان به سمت بررسی پلیمرهای طبیعی ( زیست تخریب پذیر) شده است.

پلیمرهای طبیعی در طبیعت توسط فعالیت طیف وسیعی از موجودات زنده مثل گیاهان ، جانوران و باکتری ها تولید می شوند. این مواد به سادگی توسط فعالیت موجودات زنده به ریز واحد های سازنده خود تجزیه شده و در محیط زیست باقی نمی­مانند. تولید و استفاده این پلیمرها در صنعت برای این منظور و با هدف داشتن صنعتی در خدمت توسعه پایدار و حفظ زیست بوم های طبیعی در دستور کار بسیاری از کشورهای پیشرفته قرار گرفته است. چند نوع عمده از پلیمر های طبیعی  را در جدول زیر می توانید ملاحظه کنید(David teegarden، 2004).

پلیمرهای زیست تخریب پذیر براساس اجزای تشکیل دهنده آن از نظر خاستگاه به دو دسته طبیعی و غیر طبیعی تقسیم می­گردد.

1-1-1-پلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعی

پلیمرهای زیست تخریب پذیر با خاستگاه طبیعی به شش گروه تقسیم می­شوند؛ پلی­ساکاریدها، مانند: نشاسته سلولز و پروتئینها، پلی­اترهای تولید شده از میکروارگانیسمها یا گیاهان، مانند: پلی­هیدروکسی­الکانوآتها یا
پلی­هیدروکسی­بوتیرات، پلی­استرهای ساخته شده بر پایه منومر طبیعی نظیر پلی­لاکتیک­اسید.

1-1-2-پلیمرهای زیست تخریب پذیر سنتزی

پلیمرهای زیست تخریب پذیر زیادی وجود دارد که از مواد اولیه پتروشیمی تولید می­شوند که میتوان از جمله آنها به پلی­استرهای آلیفاتیک زیر را نام برد:

پلی­گلایکولیک­اسید

پلی­استرهای­آروماتیک یا ترکیب با پلی­استرهای­آلیفاتیک

پلی­وینیل­الکلها

پلی­الفین­های اصلاح شده

1-1-3- پلی وینیل الکل

پلی(وینیل الکل) بزرگ ترین پلیمر سنتزی قطبی تولید شده در دنیا از نظر فراوانی است كه زیست تخریب پذیری در محیط زیست مهم ترین ویژگی آن است. پلی(وینیل الکل) پلیمری نیمه بلوری و محلول در آب با خواص فیزیکی و شیمیایی ویژه است. با توجه به ناپایداری مونومر وینیل الکل و تبدیل ناخواسته آن به آلدهید، این مونومر قابلیت پلیمر شدن و تبدیل به پلی(وینیل الکل) را ندارد. از این رو، معمولا این پلیمر از واکنش صابونی کردن پلی(وینیل استات) به دست می­آید. (Kokabi و همکاران، 2007)،. پلی(وینیل الکل) به دلیل خواص ویژه، نظیر سازگاری با محیط زیست، انحلال پذیری در آب، مقاومت کششی زیاد، مقاومت زیاد در برابر خوردگی در محیط­های قلیایی، نفوذ پذیری کم در برابر گازها و خواص نوری مطلوب در صنایع نساجی، کاغذ سازی، بسته بندی و پزشکی کاربرد­های گسترده­ای دارد (Lyoo و همکاران، 2000). در بسیاری از کاربردهای پلی (وینیل الکل) از جمله در تولید الیاف مصنوعی و همچنین به عنوان پوشش ئر صنایع کاغذ­سازی، وزن ملکولی آن اهمیت بسیاری دارد. در سایر کاربردها نیز وزن ملکولی به دلیل اثر مستقیم بر خواص فیزیکی و مکانیکی پلیمر مورد توجه قرار می­گیرد. (Navarchian و Mousazadeh، 2010)

2-32اهمیت کارکنان در ارائه خدمات با کیفیت.. 97
2-33 پیشینه پژوهش… 99
2-34چارچوب نظری تحقیق.. 103
فصل سوم روش اجرای تحقیق.. 105

3-1 روش تحقیق.. 106
3-2 متغییرها 106
3-3دامنه متغییرها 107
3-4 جامعه و نمونه آمار. 108
3-5 روش جمع آوری داده ها 109
3-6 پرسشنامه ارگونومی.. 110
3-7پرسشنامه کیفیت خدمات.. 114
3-8 روایی و پایایی پرسشنامه. 116

یک مطلب دیگر :

فصل چهارم تجزیه وتحلیل داده‌ها 119
4-1 مقدمه. 120
4-2تجزیه و تحلیل توصیفی داده ها 120
4 -3 توصیف متغیرهای تحقیق.. 122
4-4آزمون نرمالیته متغیرهای تحقیق.. 123
4-5آزمون فرضیات اصلی.. 123
فصل پنجم نتایج و پیشنهادات تحقیق.. 131
5-1مقدمه. 132
5-2نتیجه گیری از یافته ها 133
5-3بحث وتفسیر. 134
5-4 پیشنهادهای پژوهش… 136
5-5محدودیت های تحقیق.. 140
فهرست منابع و ماخذ. 141
پیوست.. 146

۲-۵- نگاهی به مهمترین قوانین مربوط به موتور سیکلت…………………………..14

۲-۵-۱- تجهیزات اختصاصی موتور سیکلت ………………………………………14

۲-۵-۲- مقررات اختصاصی موتورسیکلت………………………………14

۲-۶- پیشینه پژوهش………………………………………………………..14

۲-۶-۱- پیشینه پژوهش در ایران……………………………..14

۲-۶-۲- پیشینه پژوهش در جهان……………………………………………..20

۲-۷- تاریخچه اولین تصادف جهان……………………………………21

۲-۸- هزینه های تصادفات جاده ای………………………………………..22

۲-۹- گزارش آماری سازمان پزشکی قانونی کشور از  مرگ و میرهای تصادفات رانندگی……………………23

۲-۱۰- تلفات موتورسیکلت در برخی از شهرهای آسیایی …………………………………..24

۲-۱۱- پیشگیری از مرگ های موتورسیکلت در کالی کلمبیا………….25

۲-۱۲- حوادث جاده ای در ایالت کاماتاکا در هند…………………………..26

۲-۱۳- کشته های ناشی از تصادفاتموتورسیکلتدر جهان……………………….26

۲-۱۴- بررسی کشته های حوادث رانندگی کشور با کشته های جنگ تحمیلی……………………………………..27

۲-۱۵- پیشگیری از آسیب های ترافیکی را هها…………………………………28

۲-۱۶- پیشنهادات گزارش جهانی برای پیشگیری از آسیب های ترافیکی راهها………………..28

۲-۱۷- مدیریت ترافیک……………………………………………………28

۲-۱۸- پرترافیک‌ترین شهرهای جهان…………………………………………29

۲-۱۹- آسیب های سر و گردن علت اصلی مرگ و ناتوانی………………………………………..30

۲-۲۰- کلاه ایمنی…………………………………………………………..31

۲-۲۰-۱-  مشخصات كلی كلاه ایمنی……………………………………32

۲-۲۰-۲-  استاندارد بین‌المللی برای كلاه ایمنی در اروپا…………..32

             فصل سوم : بررسی جغرافیایی استان یزد و بررسی تلفات موتورسیکلت در کشور مالزی……34

۳-۱- تاریخچهگسترششهریزد…………………………35

۳-۲- قدمتوپیشینهتاریخی…………………………………………35

۳-۳- موقعیتاجتماعیواقتصادی………………………………………..36

۳-۴- نژاد‌،‌ زبان، مذهب………………………………………………….37

۳-۵- شبکهارتباطی…………………………………………………..38

۳-۶- نقشۀ محورهای دسترسی و میزان فواصل با شهرهای نزدیک و کلانشهرها…………………….41

۳-۷- محورهای اصلی شهر یزد……………………………………………….41

۳-۷-۱- راه های اصلی، فرعی و روستایی یزد……………………………41

۳-۷-۲- راه های هوایی شهر یزد………………………………………………………..42

۳-۷-۳- راهها و شاهراهای قدیمی استان یزد……………………………………………….42

۳-۸- منابع طبیعی یزد و مناطق اطراف آن…………………………………..43

۳-۸-۱- زمین شناسی، پستی و بلندی و اراضی…………………………………….43

۳-۱۰- نرخ رشد جمعیت…………………………………………………………………44

۳-۱۰-۱- ویژگیهایجمعیتی……………………………………………………44

۳-۱۰-۲- جمعیت بر اساس گروههای سنی……………………………………46

۳-۱۱- ویژگی های اقلیمی استان یزد……………………………………………47

۳-۱۲- طرحتفصیلیبافتقدیمشهریزد…………………………………………..48

۳-۱۳- تعریفسیستمحملونقلشهری………………………………………….49

۳-۱۳-۱-سیستمحملونقلدرونشهری………………………………49

یک مطلب دیگر :

۳-۱۳-۲- مطالعاتطرحجامعشهریزد در بخش حمل و نقل………..50

۳-۱۳-۳- تعیینمسائلومشکلاتشبکهارتباطیوسیستمحملونقلشهریزد…………………….51

۳-۱۴- سهمبالایترددموتورسیکلتهاومشکلاتمرتبطباآن…………………………52

۳-۱۵- مشکلاتمربوطبهسیستمحملونقلعمومی…………………………………..53

۳-۱۶- تعیینمسائلومشکلاتترافیکیمحدودهبافتفرسوده…………………………..53

۳-۱۷- چشم انداز توسعه بخش حمل و نقل استان یزد …………………..53

۳-۱۸- برداشتوبررسیوضعشبکهخیابانهایموجود ( درصدشیب،نوعپوشش )…………………………54

۳-۱۹- تعیینسلسلهمراتبشبکهمعابرموجود………………………………………..54

۳-۲۰- نگاهی به آمار تصادفات استان یزد در سال جاری…………………55

۳-۲۰-۱- عمده ترین علت تصادفات شهری……………………………56

۳-۲۱- فاصلهشبکهراههایدرونشهر……………………………………….56

۳-۲۲- سیستمحملونقل……………………………………………………….57

۳-۲۲-۱- ساختارشهروشبکهاصلیحملونقل………………………………….57

۳-۲۳- بررسی تلفات موتورسیکلت در کشور مالزی………………………………58

۳-۲۳-۱- برخورد های موتورسیکلت از لحاظ موقعیت……………………….64

فصل چهارم : یافته های پژوهش………………………………….66

۴-۱- مقدمه……………………………………………………..67

۴-۲- نمای کلی تصادفات………………………………………………………….67

۴-۳- توزیع تصادفات از لحاظ سبک حمل و نقل………………………………….69

۴-۴- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس نوع راه…………………………….70

۴-۵- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس نوع برخورد…………………………..71

۴-۵- تصادفات موتورسیکلت در استان یزد بر اساس علت تامه تصادف………………..72

۴-۶- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس وضعیت برخورد…………………………………….72

۴-۷- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس ماه…………………………………….73

۴-۸- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس روز…………………………………………75

۴-۹- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر حسب ساعت………………………………….76

۴-۱۰- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس روشنایی هوا………………………….77

۴-۱۱- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس شرایط جوی…………………………….78

۴-۱۲- توزیع تصادفات بر اساس استفاده از کمربند و کلاه ایمنی…………………79

۴-۱۳- توزیع تصادفات موتورسیکلت بر اساس نوع گواهینامه راننده مقصر…………………………81

۴-۱۴- یافته های پژوهش بر اساس پرسشنامه…………………………….82

۴-۱۴-۱- تعیین روایی و اعتبار ابزار مورد استفاده……………………………..83

۴-۱۴-۲-تعیین وضوح آیتم ها (Item clarity) ………………………………83

۴-۱۴-۳- تعیین روایی صوری (Face validity) ……………………………….83

۴-۱۴-۴-تعیین پایایی پرسشنامه (Reliability) ……………………………………84

۴-۱۴-۵- محتوای پرسشنامه (Questionnaire Content) ………………………………………84

۴-۱۵- تجزیه و تحلیل سوالات با توجه به بخش های پرسشنامه…………….86

۴-۱۵-۱- عامل انسانی……………………………………………………..86

۴-۱۵-۲- عامل جاده…………………………………………………………..88

۴-۱۵-۳- عامل وسیله نقلیه………………………………………………………….89

4-16- ازمون میانگین نمونه در مقابل یک مقدار شناخته شده (one _ sample T Test )……………………………90

2–9-1 اهداف برنامه ریزی تولید ادغامی18……………………………

2–9-2  نقش برنامه ریزی ادغامی در زنجیره تامین20…………………………..

2    –9–3  پاسخ­گویی به تغییرپذیری قابل پیش­بینی در زنجیره تامین20………

2–9–4  برنامه ریزی ادغامی با استفاده از برنامه ریزی خطی24…

2-9-5  استراتژی های برنامه ریزی تولید ادغامی برای ارضای تقاضا25…………..

2-9-6  فرایند برنامه ریزی تولید ادغامی26.…………….

2-10 منطق فازی28………….….……………………

2-11 ویژگی های مدل های تعیین اندازه اندازه انباشته31……….……..………

2      -11-1  افق برنامه ریزی 31……..……………………….

2      -11-2 راه اندازی  32……..……………………………….

2      -11-3  سطح تولید 32……..………………………………….………..

2      -11-4 تعداد محصول نهایی 33……..……..………..

2      -11-5 تقاضا 34……..……………………………………………..

2      -11-6  ظرفیت 35……..…………………..………..

2      -11-7  کمبود 

36……..…………………….………..

2      -11-8  محدودیت موجودی 36……..……………………..………..

2      -11-9  انبار 37……..……………………………..………..

2      -11-10  زمان تحویل 37……..……………………..

2-12  مروری بر تحقیقات پیشین38………………………………

فصل سوم:  مدل پیشنهادی و الگوریتم حل آن……………………………………46

3-1  مقدمه 47………………………………………………………………………………

3-2  تعریف مسله 47………………………………………..……………

3-3  مفروضات 49…………………………………………………………………….

3-4  علایم 49…………………………………………………….……….

3-5  مدل پیشنهادی 51………………………………………………..……….

3-6  

یک مطلب دیگر :

اخلاقی، فضیلت، فضایل، نظریه‌ی، ویژگی‌های، زگزبسکی

الگوریتم حل 52……………………………………………….

فصل چهارم:  محاسبات و تحلیل نتایج………………………………………..61

 1-4 مقدمه62…………………………………………….……….

 2-4 مثال عددی 62…………………………………………………………..…

فصل پنجم:  نتیجه گیری و پیشنهادات………………………………………77

 1-5 مقدمه78………………………………………………………………………….

 2-5  خلاصه فصول78…………………………………………………………

 3-5 نتایج79……………………………………………………………….……….

4-5   ارائه پیشنهادات برای تحقیقات آتی 79……………………………….……

منابع و مراجع ………………………………………81

پیوست ……………………………………………………………………89

Abstract ……………………………….91

چکیده

برنامه‌ریزی تولید در واقع تخصیص و تعیین ترتیب اولویت‌های انجام كارها به صورت بهینه می‌باشد واضح است كه برای یك واحد تولیدی حداقل نمودن هزینه و افزایش بهره‌وری اهمیت زیادی دارد بنابراین تنظیم فعالیت­ها در برنامه به منظور حداقل كردن هزینه و افزایش بهره‌وری ضرورت دارد. در نظرگیری تقاضا به صورت متغیر تصادفی نتایج برنامه­ریزی را به واقعیت نزدیك می­كند. در حالتی كه مقدار تقاضا متغیر تصادفی باشد مسئله بسیار پیچیده می­شود. در این تحقیق با ارائه یک مدل تعیین اندازه انباشته با ظرفیت محدود [1](CLSP) برای محیط­های احتمالی اندازه انباشته بهینه بدست می­آید تا مجموع کل هزینه­ها بهینه گردد. محصول مورد نظر در طول افق زمان­بندی متناهی و طی چند دوره تولید می­شود که در پایان هر دوره مقداری از آن باید تولید و به مشتریان و بازار عرضه شود. با توجه به شرایط دنیای واقعی و عدم توانایی در تعیین میزان تقاضا به طور دقیق، میزان تقاضا بصورت احتمالی مورد بررسی قرار می­گیرد و در هر دوره تقاضا مستقل از دوره­های دیگر از یک توزیع احتمال پیروی می­کنند. برای حل مدل تعیین اندازه انباشته بهینه با ظرفیت محدود از ترکیب دو الگوریتم حل pdla و کوتاهترین مسیر استفاده شده است که نتایج بدست آمده کارایی این ترکیب را برای حل مسله CLSP نشان می­دهد.

واژگان کلیدی: برنامه­ریزی تولید ، تقاضای احتمالی، مسئله اندازه انباشته با ظرفیت محدود

1-1- مقدمه

برنامه‌ریزی تولید در واقع زمان­بندی و تعیین ترتیب اولویت‌های انجام كارها به صورت بهینه می‌باشد واضح است كه برای یك واحد تولیدی حداقل نمودن هزینه و افزایش بهره‌وری اهمیت زیادی دارد بنابراین نوبت‌بندی در برنامه به منظور حداقل كردن هزینه و افزایش بهره‌وری ضرورت دارد. بدلیل استفاده از بر نامه­ریزی تولید با تقاضای احتمالی در سیستم­های تولید مطابق سفارش مشتری و سیستم­های مونتاژ مطابق سفارش، اهمیت این نوع برنامه­ریزی افزایش یافته است. در نظرگیری تقاضا به صورت متغیر تصادفی نتایج برنامه­ریزی را به واقعیت نزدیك می­كند. در حالتی كه مقدار تقاضا متغیر تصادفی باشد مسئله بسیار پیچیده می­شود . داشتن یك برنامه زمان­بندی تولید مناسب، تاثیر زیادی بر افزایش كارائی و دسترسی به اهداف سازمان دارد. مدل زمان­بندی تولید در هر یك از سازمان‌های تولیدی با توجه به اهداف و اولویت‏های دسترسی به هر یك از آن‌ها متفاوت است. بنابراین برای تعیین مدل زمان­بندی مناسب در سازمان ابتدا باید اهداف، اولویت و محدودیت منابع مورد بررسی قرار گیرد.

با توجه به آن­که در محیط واقعی با مسائل پویا و غیرقطعی مواجه هستیم. لذا ضرورت دارد در  یک مدل ریاضی یکپارچه و با استفاده از مفاهیم احتمالی به تشریح مسله زمان­بندی تولید بپردازیم.

این تحقیق برای دستیابی به یک مدل ریاضی زمان­بندی تولید  و ارائه یک الگوریتم حل و تلاش در بهبود جواب نهایی می­باشد

2‌.3‌   مدیریت موجودی در زنجیره تأمین.. 14

2‌.4‌   پیشینه مطالعات انجام شده 21

2‌.4‌.1‌   مدل­های موجودی در زنجیره تأمین.. 21

2‌.4‌.2‌   پیشینه مطالعاتی مسئله SWMR.. 23

2‌.4‌.3‌   پیشینه روش­های حل مسائل SWMR.. 31

2‌.4‌.4‌   پیشینه روش­های فراابتکاری استفاده شده 33

2‌.4‌.4‌.1‌ الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب­سازی نامغلوب… 33

2‌.4‌.4‌.2‌ الگوریتم ﺑﻬﯿﻨﻪ­ﺳﺎزی ازدحام ذرات چند هدفه. 35

فصل3 روش تحقیق.. 37

3‌.1‌   مقدمه  38

3‌.2‌   مدل ریاضی مسئله. 38

3‌.2‌.1‌   حالت تک هدفه. 41

3‌.2‌.2‌   حالت دو هدفه. 42

3‌.3‌   روش­های فراابتکاری.. 44

3‌.3‌.1‌   الگوریتم ژنتیک چندهدفه با مرتب­سازی نامغلوب… 44

3‌.3‌.1‌.1‌ غلبه. 45

3‌.3‌.1‌.2‌ جبهه پارتو. 46

3‌.3‌.1‌.3‌ مرتب­سازی غیرمغلوب… 46

3‌.3‌.1‌.4‌ فاصله ازدحامی.. 47

3‌.3‌.1‌.5‌ عملگر انتخاب… 47

3‌.3‌.1‌.6‌ عملگرهای ژنتیک… 48

3‌.3‌.1‌.7‌ سایر ملاحظات… 48

3‌.3‌.2‌   الگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات چندهدفه. 49

3‌.3‌.2‌.1‌ اﻧﺪازه گروه 50

3‌.3‌.2‌.2‌ اﻧﺪازه ﻫﻤﺴﺎﯾﮕﯽ.. 50

3‌.3‌.2‌.3‌ ﺿﺮاﯾﺐ  ﺳﺮﻋﺖ… 51

3‌.3‌.2‌.4‌ سایر ملاحظات… 51

3‌.4‌   مقایسه الگوریتم­ها 52

3‌.4‌.1‌   معیار میانگین فاصله از نقطه ایده­آل 52

3‌.4‌.2‌   معیار بیشترین گسترش… 52

3‌.4‌.3‌   معیار یکنواختی.. 53

3‌.4‌.4‌   معیار تعداد جواب­های آرشیو پارتو. 53

3‌.4‌.5‌   معیار پوشش مجموعه. 53

فصل4 تجزیه و تحلیل داده­ها و آزمون فرضیات… 54

4‌.1‌   مقدمه  55

4‌.2‌   نحوه تولید داده­ها 55

4‌.2‌.1‌   تولید مسئله. 55

4‌.2‌.2‌   تولید متغیرها 57

4‌.2‌.3‌   نمونه داده 57

4‌.3‌   تنظیم پارامترها 59

4‌.3‌.1‌   الگوریتم NSGAΙΙ 60

4‌.3‌.2‌   الگوریتم MOPSO.. 62

4‌.4‌   نتایج اجرای الگوریتم­ها 65

یک مطلب دیگر :

4‌.5‌   مقایسه عملکرد الگوریتم­ها 70

4‌.6‌   نتیجه­گیری.. 76

فصل5 نتیجه­گیری و پیشنهادات… 77

5‌.1‌   مقدمه  78

5‌.2‌   پاسخ به اهداف تحقیق.. 78

5‌.3‌   پاسخ به سوالات تحقیق.. 78

5‌.4‌   محدودیت­های مطالعه. 87

5.5‌   پیشنهادات برای تحقیقات آتی.. 87

منابع و مراجع. 88

پیوست………92

1‌.1‌     مقدمه

مدیریت زنجیره تأمین، تضمین می­کند که زنجیره تأمین^[1] شرکت­ها به صورت کارا و با هزینه­های مناسب عمل کند و به آنها در بهبود موقعیت رقابتی در بازار متلاطم کمک می­کند. اگر زنجیره تأمین به خوبی مدیریت گردد، می­تواند منجر به استفاده بهتر از منابع، سودبخشی و به دست­آورن مزیت رقابتی گردد. در مقایسه با زنجیره­های تأمین سنتی که شرکت­ها به طور مستقل عمل می­کنند، مدیریت زنجیره تأمین شامل ارتباط نزدیک و هماهنگی جریان اطلاعات و مواد است. با کمک اطلاعاتی که راجع به تقاضا، موجودی و تأمین بین اعضا به اشتراک گذاشته می­شود، شرکت­ها به طور گسترده­ای از سیاست­های هماهنگ برای مدیریت سیستم­های توزیع خود با هدف کاهش هزینه­های حمل و نقل و انبارداری استفاده می­کنند. مدیریت موجودی به عنوان موضوعی مهم در مدیریت زنجیره تأمین مورد توجه قرار گرفته است. مدیریت کارای موجودی در طول زنجیره تأمین به طور قابل توجهی سطح خدمت به مشتریان را بهبود می­بخشد. بنابراین، برای رسیدن به حداقل هزینه­ها، تعیین مقدار موجودی که در سطوح مختلف باید نگهداری شود، اجتناب ناپذیر است. حداقل کردن هزینه کل در یک زنجیره تأمین با کاهش هزینه­های نگهداری و کمبود در کل زنجیره مرتبط است. پیچیدگی این دسته از مسائل با افزایش تعداد محصولات، مراکز توزیع و استفاده از لجستیک شخص ثالث افزایش می­یابد که برای یافتن سیاست بهینه باید از روش­های مناسب بهره جست.

1‌.2‌     بیان مساله

این پژوهش، درصدد گسترش مدل کنترل موجودی در زنجیره تأمین ارائه شده توسط آقای یانگ و همکاران[2] است که به اختصار SWMR^[3] نامیده می­شود. زنجیره تأمین فوق شامل چند تأمین­کننده^[4]، یک انبار^[5] و چند خرده­فروش^[6] است که در آن ظرفیت وسایل نقلیه محدود و تقاضای پس­افت^[7] مجاز است. مدل فوق به فرم یک مسئله تک­هدفه برای کمینه­کردن تابع هزینه فرموله شده است که شامل هزینه حمل از تأمین­کننده تا انبار و از انبار تا خرده­فروش، هزینه نگهداری موجودی توسط خرده­فروش و هزینه کمبود می­باشد [1].

از آنجاییکه مبنای مشخصی برای محاسبه هزینه هر واحد کمبود وجود ندارد و در سایر پژوهش­ها نیز فقط مقدار پیش فرضی برای آن در نظر گرفته شده است؛ لذا می­توان هزینه کمبود را از تابع هدف مجزا نموده و به صورت تابعی از تعداد کمبود به اهداف مسئله اضافه کرد [2]. در این صورت مسئله تبدیل به یک مسئله چندهدفه می­شود که طبعاً حل آن نیازمند بکارگیری الگوریتم­های متناسب خواهد بود.

نشان داده شده است که مسائل SWMR از جمله مسائل متعلق به رده پیچیدگی سخت^[8] طبقه­بندی می شوند [1]. به علت اندازه بزرگ بسیاری از مسائل واقعی، حل بهینه آنها غیرممکن بوده و یا با صرف زمان بسیار زیاد امکان­پذیر است. به همین دلیل، دو الگوریتم فراابتکاری الگوریتم ژنتیک چند هدفه با مرتب­سازی نامغلوب^[9] و الگوریتم بهینه­سازی ازدحام ذرات چندهدفه^[10] برای حل مسئله مورد نظر ارائه می­شود.

در این مسئله فرضیه خاصی وجود ندارد؛ اما مفروضات آن عبارتند از:

• ساختار زنجیره تأمین متشکل از چند تأمین­کننده، یک انبار و چند خرده­فروش است.
• انبار به عنوان بارانداز بوده و موجودی در آن نگهداری نمی­شود.
• پیش­بینی تقاضای خرده­فروش­ها برای T دوره بعدی در دست است.
• هزینه نگهداری هر واحد کالا معین است.
• هیچ محدودیتی در مقدار کالای ارسالی وجود ندارد.
• به تمامی تقاضاها در ابتدای دوره پاسخ داده می­شود.

1‌.3‌     اهمیت و ضرورت

یک مطلب دیگر :

۹ از بزرگترین تأثیرگذار رسانه های اجتماعی در اینستاگرام

چکیده

مسئله‌ی مکان‌یابی محور یکی از حوزه‌های نوظهور و تازه رونق گرفته در نظریه مکان‌یابی تسهیلات کلاسیک است که بایستی مدیران زنجیره تأمین سازمان‌ها و شرکت‌ها در هنگام طراحی شبکه‌ی زنجیره تأمین خود به عنوان بخشی از فرآیند تصمیم‌گیری، توجه ویژه‌ای به این مسائل داشته باشند. در برنامه‌ریزی استراتژیک، ممکن است تصمیم‌ها اثر طولانی مدتی داشته باشند و پیاده‌سازی برنامه‌ها زمان قابل‌توجهی را بگیرد. همچنین، داده‌های ورودی از قبل دقیقاً شناخته‌شده نباشند. از این رو، در تصمیمات گرفته‌شده بایستی عدم قطعیت در نظر گرفته شود. عدم قطعیت را می‌توان به عنوان خاصیتی از سیستم در نظر گرفت که توصیف‌کننده‌ی نقص دانش بشر درباره‌ی یک سیستم و وضعیت پیشرفت آن، است. در این تحقیق مدل‌های خاصی از مسائل مکان‌یابی محور تحت عنوان تخصیص ساده و چندگانه‌ در نظر گرفته شده است. ابتدا مدل‌ عمومی حالت‌های تخصیص ساده و چندگانه‌ی ظرفیت محدود معرفی‌شده و در ادامه مدل پیشنهادی این تحقیق برای نحوه‌ی برخورد با عدم قطعیت پارامترها که شامل حالت‌های تخصیص ساده و چندگانه‌ی ظرفیت محدود مکان‌یابی محور مبتنی بر رویکرد بهینه‌سازی استوار است، ارائه می‌شود. در انتها عدم قطعیت پارامترهایی مانند هزینه‌ی ثابت راه‌اندازی محور و ظرفیت مربوط به هر محور بر روی مجموعه داده‌های هواپیمایی ایران IAD[1] با استفاده از رویکرد [2]Minimax Regret بررسی و نتایج به دست آمده تجزیه و تحلیل می‌شود. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که در نظر نگرفتن عدم قطعیت در طراحی شبکه‌های زنجیره تأمین، گاه باعث ایجاد خسارت‌ها و هزینه‌های هنگفتی می‌شود که این ضرر‌های متحمل شده به نوبه‌ی خود موجب تأخیر در اجرا و پیاده‌سازی برنامه‌های بلند‌مدت پیش‌بینی‌شده و تعلیق تمامی فعالیت‌های سازمان‌ها یا شرکت‌ها می‌شود.

واژه‌های کلیدی: مکان‌یابی تسهیلات، مکان‌یابی محور، عدم قطعیت، تخصیص ساده و چندگانه‌ی ظرفیت محدود، بهینه‌سازی استوار، Minimax Regret

مقدمه

مكان‌یابی تسهیلات، واژه‌ای شناخته‌شده در حوزه مطالعات كاربردی تحقیق در عملیات است. تعداد بسیار زیاد مقاله‌ها و تحقیق‌های منتشرشده، گواه بر این ادعا است. با این حال، كاربرد مدل‌های مكان‌یابی همواره مورد پرسش قرار دارند. البته سودمندی و كاربردی بودن مكان‌یابی به ویژه در لجستیك، هیچ‌گاه مورد تردید قرار نگرفته است. قابل‌توجه‌ترین موارد لجستیك در این حوزه، مدیریت زنجیره تأمین است. در واقع، توسعه‌ی مدیریت زنجیره تأمین به طور مستقل از تحقیق در عملیات انجام‌گرفته و تحقیق در عملیات گام به گام وارد مباحث زنجیره تأمین شد. در نتیجه، مدل‌های مكان‌یابی تسهیلات، به تدریج وارد متون زنجیره تأمین‌شده و حوزه‌ای بسیار جذاب و مفید به وجود آمد.

در روند این توسعه، به طور طبیعی سؤالاتی متعدد به وجود می‌آیند كه برخی از آن‌ها عبارت‌اند از:

• مدل مكان‌یابی تسهیلات باید دارای چه ویژگی‌هایی باشد تا در حوزه تأمین پذیرفته شود؟
• آیا مدل‌هایی از مكان‌یابی تسهیلات وجود دارند كه قبلاً در حوزه زنجیره تأمین كارایی داشته‌اند؟

3-4-1- محاسبه هزینه سالیانه خریدار. 43

3-4-2- هزینه‌ی سفارش­دهی سالیانه خریدار. 44

3-4-3- هزینه نگهداری سالیانه خریدار. 44

3-5- هزینه هر تأمین­كننده. 46

3-5-1- هزینه تولید. 46

3-5-2- هزینه آماده­سازی.. 46

3-5-3- هزینه نگهداری موجودی تأمین­كننده. 46

3-6- مدلسازی بر اساس تصمیم­گیری در خصوص اقلام معیوب.. 47

3-7- تعریف محدودیت­ها 51

3-8- ساده سازی مدل.. 51

3-9- خلاصه. 54

فصل4 متدولوژی حل مسأله  55

4-1- مقدمه. 56

4-2- معرفی الگوریتم ژنتیک… 56

4-3- ویژگی­های الگوریتم ژنتیک… 58

4-4- ساز و کار الگوریتم ژنتیک… 58

4-5- مراحل استفاده از الگوریتم ژنتیک… 59

4-5-1- مشخص کردن ترتیب در ساخت کروموزوم. 60

4-5-2- تعریف تابع تناسب.. 60

4-5-3- مشخص کردن عملگرهای الگوریتم ژنتیک… 61

4-5-4- تعیین مسیر جستجو. 61

4-6- مراحل رسیدن به جواب.. 62

4-7- خلاصه: 63

فصل5 مطالعه موردی   64

5-1- مقدمه. 65

5-2- معرفی شرکت صنایع برق زاویر. 65

5-2-1- تاریخچه. 65

5-2-2- امكانات و تجهیزات.. 65

5-2-3- انواع محصولات تولیدی شركت صنایع برق زاویر. 65

5-3- مثال عددی.. 66

5-4- نتایج.. 69

5-5- خلاصه. 71

فصل6 نتیجه گیری و مطالعات آتی   72

6-1- نتایج.. 73

6-2- مطالعات آتی.. 74

مراجع……….75

پیوست 1………………… 82

فصل 1:

• مقدمه
• یک مطلب دیگر :
• ارتباط برقرار کردن با مخاطبان سخنرانی

مقدمه

عنوان این پایان­نامه “تخصیص سفارش به تأمین­کنندگان به کمک الگوریتم­های متاهیوریستیک در شرکت صنایع برق زاویر” است.

با گذر زمان، سازمان‌ها شاهد تغییرات وسیع جهانی به خاطر پیشرفت در تکنولوژی، جهانی‌شدن بازارها، تنوع­طلبی مشتریان و غیره بوده‌اند و با افزایش تعداد رقبا در سطح جهانی، برای باقی‌ماندن در صحنه‌ی رقابت سعی در بهبود بخشیدن به فرایندهای درونی خود داشته­اند.

سازمان‌ها دریافته­اند که برای موفقیت و بقای بلندمدت در بازار جهانی باید در مدیریت همه‌ی سازمان‌هایی که ورودی‌های سازمان (به شکل مستقیم یا غیرمستقیم) را تأمین می‌کنند و همه‌ی سازمان‌هایی که تحویل و ارایه‌ی خدمات پس از فروش به مشتری را برعهده دارند مشارکت داشته باشند و چنین نگرشی باعث پیدایش نظریه‌ی زنجیره‌ی تأمین[1] شده است.

“بطور کلی زنجیره‌ی تأمین، زنجیره­ای است که همه‌ی فعالیت‌های مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد از مرحله‌ی تهیه‌ی ماده‌ی اولیه تا مرحله‌ی تحویل کالاهای نهایی به مشتری را در بر می‌گیرد و در کنار جریان مواد، جریان اطلاعات و جریان منابع مالی هم برقرار خواهد بود”[1].

با توجه به چرخه­ی کوتاه عمر محصول، سازمان‌ها باید همواره جلوتر از مشتریان حرکت کنند و محصول جدید و با کیفیتی را ارایه کنند و هم­زمان هزینه‌های خود را کاهش دهند تا آستانه­ی سود بیشتری داشته باشند. در اغلب صنایع هزینه­ی مواد خام و قطعات مورد استفاده، بخش عمده­ی هزینه‌های محصول را تشکیل می‌دهد که در برخی از موارد این سهم می‌تواند تا 70% باشد و حتی در سازمان­های دارای تکنولوژی بالا تا بیش از 80% از هزینه­ی کل محصول مربوط به هزینه­ی مواد و خدمات خریداری شده است. بنابراین تصمیم­های مرتبط با استراتژی­ها و عملیات خرید، نقش مهمی در سود سازمان ایفا می­کند و تصمیم­گیری برای انتخاب صحیح تأمین­کنندگان اهمیت بیشتری یافته و انتخاب تأمین­کننده­ی مناسب به ­عنوان مهمترین فعالیت بخش خرید مورد توجه قرار گرفته است.

از سوی دیگر، در یک زنجیره تأمین کارا هماهنگی بین تصمیم­های اجزای مختلف زنجیره نقش اساسی در پیشبرد اهداف زنجیره دارد. در واقع نمی­توان مدیریت زنجیره تأمین را مطرح کرد اما انتظار داشت هر یک از اجزا مانند گذشته تصمیم­گیری­های خود را صرفاً براساس منافع سازمان خود اتخاذ نمایند. تفکر برنده- برنده باید بر تمام تصمیم­های اجزا حاکم باشد. بنابراین مفهوم هماهنگی در زنجیره تأمین امروزه به یکی از موضوعات مهم و کلیدی در طراحی و مدیریت زنجیره تأمین تبدیل شده است.

شرکا در یک زنجیره تأمین که شامل تأمین­کنندگان، تولیدکنندگان و توزیع­کنندگان هستند، نمی­توانند بدون در نظر گرفتن منافع یکدیگر فقط در پی حداکثر کردن سود و منافع خود باشند. در این صورت دیگر زنجیره تأمین معنای واقعی خود را از دست خواهد داد. به همین دلیل است که موضوع هماهنگی فرایندهای کسب و کار بین اعضای یک شبکه برای بهبود عملکرد و کارایی شبکه به یکی از مباحث مهم زنجیره تأمین تبدیل شده است.

به­طور کلی هدف این تحقیق کمک به خریدار در انتخاب تأمین­کنندگان و تخصیص سفارش به ­آن­ها است به­شکلی که مناسب­ترین هزینه به سازمان تحمیل شود و در عین حال منافع تأمین­کننده مدنظر قرار گیرد و منافع کل زنجیره همزمان بهینه شود.

این تحقیق به­صورت مطالعه موردی بوده و شرکت مورد مطالعه یک شرکت تولیدکننده کلید فیوز تابلو برق است.

به­طور كلی در فرایند انتخاب تأمین‌کنند‌ه باید به سه سئوال اصلی پاسخ داده شود:

• هدف سفارش دادن چه قطعه­ای است؟
• به چند تأمین‌کنند‌ه‌ و به هر کدام چه مقدار سفارش داده شود؟
• در کدام دوره سفارش دریافت شود؟

فرایند ارزیابی و انتخاب تأمین‌کنند‌ه از نظر محققان مختلف شامل مراحل متفاوتی است که عبارتند از:

1. تعریف مسأله‌
2. فرموله‌کردن معیار (ها)
3. پیش­ارزیابی[2] تأمین‌کنند‌گان مناسب
4. انتخاب نهایی[3]

در این تحقیق منظور ما از انتخاب، انتخاب نهایی خواهد بود.

مطالعات پیشین در زمینه انتخاب تأمین­کننده را به طور کلی در دسته های زیر می­توان طبقه­بندی کرد:

تک‌منبعی بودن یا چند منبعی بودن

تک هدفه یا چند هدفه بودن

تک محصولی یا چند محصولی بودن

تک دوره‌ای یا چند دوره‌ای بودن

1-8-تعریف مسئله تحقیق: 17

1-9- اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: 18

1-10- جمع بندی و بیان ساختار کلی رساله: 19

فصل دوم. 20

پیشینه تحقیق.. 21

2-1-مقدمه: 21

2-2- استراتژی های قیمت گذاری: 23

2-3- مكانیزم های قیمت گذاری: 26

2-4- استراتژی بازار یابی: 27

2-5- صنایع چند محصولی: 28

2-6- مدیریت درآمد: 39

2-7-تحقیقات در خرده فروشی ها: 40

2-8- ترویج و قیمت گذاری پویا: 40

2-9- قیمت گذاری، زمان بین سفارش، دریافت محصول، ظرفیت: 41

2-10- عملیات قیمت گذاری و تصمیمات موجودی: 43

2-11- قیمت گذاری پویا و کنترل موجودی به طور تواما: 46

2-12- بحث و نتیجه گیری: 57

2-13- جمع بندی : 57

معرفی مدل.. 59

3-1- مقدمه: 59

3-2- مدل: 59

3-2-1- مدل تقاضا: 61

یک مطلب دیگر :

3-2-2-نماد گذاری و فرمول بندی مسئله: 62

3-1-3- پارامترهای ورودی مدل: 62

3-2-4-فرضیات مدل: 64

3-2-5- مدل ریاضی: 65

3-2-6- تابع هدف : 67

3-2- مدل پایه ای : 69

3-3 –جمع بندی: 69

فصل 4.. 70

روش حل و نتایج عددی.. 71

4-1- مقدمه: 71

4-2- بهینه‌سازی و معرفی انواع مختلف روش‌های آن: 71

4-3- مروری کوتاه بر علت استفاده از نرم افزار لینگو به جهت تعیین بهینگی : 72

4-4- پارامتر های شبیه سازی: 73

4-5- مدل برنامه نویسی شده در لینگو : 74

4-6-نتایج شبیه سازی : 76

4-6-1-تاثیر نرخ حساسیت بر تقاضا : 76

4-7-تاثیر نرخ حساسیت بر تقاضا با در نظر گرفتن تاثیر قیمت فروش: 79

4-8- تاثیرهزینه تبلیغات بازاریابی بر تقاضا : 81

4-9- تاثیر تعداد دوره  بر سود حاصله : 83

4-10- تاثیر تعداد کالای تولیدی بر سود حاصله : 85

4-11- جمع بندی : 87

فصل پنجم.. 88

نتیجه گیری و پیشنهاداتی برای تحقیقات آتی.. 89

2-2-3-1- تغییر در باورها و تکنیک ها………………………………………………………………………. 14

2-2-3-2- درک تغییرات………………………………………………………………………………………… 14

2-2-3-3- آموزش…………………………………………………………………………………………… 15

2-2-3-4- مدیریت دارایی ها…………………………………………………………………………. 15

2-2-3-5- کنترل موجودی و انبار………………………………………………………………….. 15

2-2-3-6- نگهداری و تعمیرات اصلاحی………………………………………………………… 16

2-2-3-7- نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه………………………………………………………….. 16

2-3- بخش سوم: مروری بر ادبیات مدل های یکپارچه……………………………………………. 18

2-3-1- مقدمه………………………………………………………………………………………. 18

2-3-2- رابطه تولید،کیفیت و نگهداری و تعمیرات…………………………………………… 19

2-3-3- کیفیت و تولید…………………………………………………………………………… 21

2-3-4- نگهداری و تعمیرات و تولید……………………………………………………….. 24

2-3-5- نگهداری و تعمیرات و کیفیت……………………………………………………….. 28

2-3-6- مدل های تلفیقی نگهداری و تعمیرات، تولید و کیفیت……………………………………………………. 31

2-3-7- مدل های یکپارچه شده در سیستمهای چند مرحله ای………………………………………………….. 32

فصل سوم: روش تحقیق………………………………………………………………………………………. 34

3-1- بخش نخست: کلیات و فرضیات مسئله………………………………………………………… 35

3-1-1- مقدمه………………………………………………………………… 35

3-1-2- حالت مسئله……………………………………………………………………. 35

3-1-3- فرضیات مسئله……………………………………………………. 36

3-1-4- توصیف مدل………………………………………………………………… 36

3-2- بخش دوم: فرمول بندی مدل های هزینه……………………………………………………… 38

3-2-1- مدل بهینه سازی………………………………………………………. 38

3-2-2- مدل هزینه برای نگهداری و تعمیرات اصلاحی به دلیل  …………………………………….. 39

3-2-3- مدل هزینه برای نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه………………………………………………………………. 40

3-2-4- مدل هزینه به دلیل تنزل کیفیت به خاطر نقص فرایند…………………………………………………… 40

3-2-5- محاسبه طول فرایند………………………………………………………………………… 41

3-2-6- به دست آوردن مدل هزینه کنترل کیفیت فرایند…………………………………………………………….. 44

3-2-7- نرخ خرابی فرایند و ماشین……………………………………………………….. 47

3-2-8- به دست آوردن  به عنوان تابعی از  ……………………………………………………………………. 48

فصل چهارم: جمع آوری و تحلیل داده……………………………………………………………………. 49

4-1- مقدمه……………………………………………………………………………………….. 50

4-2- مدل های نگهداری و تعمیرات……………………………………………………………………. 50

4-2-1- محاسبه تابع هزینه نگهداری و تعمیرات اصلاحی…………………………………………………………….. 50

4-2-2- محاسبه تابع هزینه نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه………………………………………………………….. 51

4-2-3- هزینه نگهداری و تعمیرات در یک دوره برنامه ریزی شده………………………………………………. 51

4-3- مدل کنترل کیفیت……………………………………………………………………………………….. 51

4-3-1- به دست آوردن طول دوره در مدل کنترل کیفیت……………………………………………………………. 51

4-3-2- محاسبه تایع هزینه کنترل کیفیت……………………………………………………………………………………… 51

4-4- اجرای مدل بر روی داده های عددی……………………………………………………………………………………….. 52

4-5- بررسی حساسیت تابع هزینه کل و متغیر های تصمیم با تغییر بعضی داده ها…………………… 53

4-6- پیاده سازی داده ها بر روی مدل مستقل………………………………………………………………………………… 56

فصل پنجم: نتیجه گیری……………………………………………………………………………………… 56

5-1- مقدمه…………………………………………………………………………………………………. 57

5-2- خلاصه بر کار انجام شده…………………………………………………………………….. 57

5-3- نوآوری های پژوهش……………………………………………………………………………. 58

5-4- پیشنهادات……………………………………………………………………………………………….. 59

ضمیمه………………………………………………………………………………………………………………. 60

منابع و مراجع……………………………………………………………………………………………………. 73

• مقدمه

مسئله زمانبندی در تولید همواره یکی از موضوعات مهم و قابل توسعه برای مهندسین و محققین بوده است. کارهای زیادی در خصوص این موضوع تا بحال انجام شده است و محققان زیادی مدل هایی برای بهینه کردن زمانبندی در تولید ارائه داده اند. به طور ویژه تر مسئله زمانبندی در تولید در سیستم های تک ماشین، یکی از موضوعات فرعی در زمانبندی تولید بوده است. در این میان مطالبی همچون نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه (PM)، و نگهداری و تعمیرات اصلاحی (CM)، نیز وارد ادبیات

یک مطلب دیگر :

پایان نامه جو اخلاق سازمانی:/دایره اخلاق

 موضوع می­شوند. مسائلی چون زمان انجام عملیات نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و اصلاحی، تبدیل به دغدغه محققین می­شود. اینکه چه زمانی بهتر است عملیات نگهداری و تعمیرات را روی ماشین انجام داد.

از طرفی دیگر، بحث کنترل کیفیت محصولات تولید شده توسط ماشین نیز مد نظر کنترل کنندگان کیفیت قرار می­گیرد. مسائلی مانند اینکه آیا محصول تولید شده توسط سیستم کیفیت مورد انتظار ما را داشته است و مطابق با انتظارات و مقادیر مورد هدف ما بوده است. آیا سیستم در حالت تحت کنترل قرار دارد یا نه. اگر سیستم در حالت خارج از کنترل قرار گرفته است به چه دلیل بوده است  و چگونه می­توان سیستم را دوباره به حالت تحت کنترل بازگرداند و در واقع پیدا کردن راهی برای حل مشکل بوجود آمده که باعث شده است که سیستم ما از حالت تحت کنترل به حالت خارج از کنترل تبدیل شود.

تعیین پارامترهای بهینه نمودار کنترل برای حداقل­سازی هزینه های ناشی از کنترل کیفیت محصول تولید شده و طراحی نمودار کنترل نیز یکی دیگر از مواردی می­باشد که مدیران تولید باید در بحث کنترل کیفیت آن را مورد نظر قرار دهند.

اهمیت  این دو موضوع، یعنی بحث نگهداری و تعمیرات و کنترل کیفیت در بحث تولید غیر قابل انکار می­باشد و در نظر نگرفتن این دو جنبه در تولید، باعث بروز مشکلات فراوانی خواهد شد که در کار تولید، خدشه وارد می­کند و باعث  استهلاک ماشین، بالارفتن هزینه ها، پایین آمدن کیفیت محصول تولید شده، افزایش میزان برگشتی محصول، نارضایتی مشتری و … خواهد شد.

• بیان مسئله

هانطور که گفته شد دو موضوع نگهداری و تعمیرات و کنترل کیفیت در بحث تولید از اهمیت ویژه ای برخوردار است و توجه نکردن به این دو جنبه در کار تولید تبعات منفی زیادی را می­تواند به دنبال داشته باشد.

به همین منظور مدل های زیادی درباره این دو مسئله ارائه و توسعه داده شده است. هدف این مدل ها در بحث نگهداری و تعمیرات به دست آوردن یک فاصله زمانی برای اعمال نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه یا اصلاحی  در طول فرایند می­باشد که هزینه های ناشی از این نگهداری و تعمیرات مانند هزینه بیکاری ماشین، هزینه نیروی کار تعمیر کننده و … را حداقل کند. و در بحث کنترل کیفیت هم تعیین پارامترهای نمودار کنترل به صورت بهینه به طوریکه هزینه های ناشی از کنترل را حداقل کند.

اما مطالعات اخیر نشان داده است که این دو جنبه روابط و وابستگی های قابل توجهی با یکدیگر دارند و به دلیل این روابط و وابستگی ها بهتر است که این دو جنبه را به طور تلفیقی و با یکدیگر در نظر گرفت. در واقع مد نظر قرار دادن این دو جنبه به طور مستقل و جدا از هم، با توجه به روابط بین آنها کار معقولی نمی­باشد و نتایج بهینه را برای ما نتیجه نمی­دهد. مدل های یکپارچه شده زیادی در سالهای اخیر از سوی محققان ارائه شده است که در اکثر این مدلها یکپارچه کردن و تلفیق مباحث نگهداری و تعمیرات، زمانبندی تولید و کنترل کیفیت باعث بهتر شدن روند تولید در مقایسه با زمانی که این سه جنبه به طور مستقل در نظر گرفته می­شود، می­باشد. در اکثر مقالات در مورد مدل های یکپارچه این مقایسه انجام شده است و نتیجه گرفته می­شود که یکپارچه و تلفیق کردن این سه جنبه بهتر از زمانی است که آنها به طور مستقل و جدا از هم در نظر گرفته می­شوند و هزینه ها در حالت یکپارچه شده و تلفیقی کمتر از حالت مستقل و جدا از هم می­شوند.

در این پایان نامه مدلی یکپارچه شده ارائه شده است که دو جنبه نگهداری و تعمیرات و کنترل کیفیت به طور تلفیقی در یک سیستم در نظر گرفته شده­ است. در این مدل همه ویژگی های نگهداری و تعمیرات و کنترل کیفیت را در قالب یک مدل به صورت یکپارچه مورد نگارش واقع شده است و نسبت به حل آن اقدام شده است.

در واقع یک مدل یکپارچه شده برای تلفیق بهینه سازی فاصله های نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه و پارامترهای کنترل پیشنهاد شده است. دو نوع سیاست نگهداری و تعمیرات در نظرگرفته شده است. حداقل تعمیر اصلاحی که حالت و شرایط تجهیزات را بدون تاثیر بر عمر آنها تعمیر می­کند و نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه که تجهیزات را بین حالت as good as new و as bad as old قرار می­دهد. مدل پیشنهاد شده می­تواند مقدار بهینه هر یک از چهار متغیر تصمیم را معین کند. یعنی اندازه نمونه(n)، زمان تناوب نمونه گیری (h)، ضریب حد کنترل(k)، و فاصله های زمانی تعمیر پیشگیرانه( )، که هزینه کل مورد انتطار حال از یکپارچه سازی در واحد زمان را حداقل می­کند. یک مثال عددی برای تشریح تاثیر پارامترهای هزینه در سیاست تلفیق کنترل کیفیت و تعمیر پیشگیرانه از نظر اقتصادی، نشان داده شده است.

سیستم کار در این پایان نامه یک سیستم تک ماشین با یک مؤلفه می­باشد که یک نوع محصول را  تولید می­کند. در واقع مدل ارائه شده، فاصله های زمانی بهینه برای اعمال نگهداری و تعمیرات پیشگیرانه بر روی این ماشین و همچنین پارامترهای بهینه کنترل کیفیت را برای بررسی میزان کیفیت محصول تولید شده، به نحوی که هزینه های ناشی از اعمال نگهداری و تعمیرات و کنترل کیفیت حداقل شود، را مورد بررسی قرار می­دهد.

• اهمیت پژوهش

رویکرد یک سیستم تولید به کم بودن از کار افتادگی تجهیزات و فرایند وابسته است. نگهداری و تعمیرات و کنترل کیفیت نقش اساسی در دستیابی به این هدف ایفا می­کنند. علاوه بر این با گذشت زمان کیفیت تجهیزات پایین می­آید و ممکن است یک انتقال کیفیت از حالت تحت کنترل به حالت خارج از کنترل اتفاق بیفتد که توسط بالا رفتن نرخ بازگشت محصول و میل به خرابی مشخص می­شود.

زمانبندی نگهداری و تعمیرات و فرایند کیفیت، قسمتی از سیاستهای عملیاتی می­باشد که نتیجه عملکرد هر سیستم تولید می­باشد.با وجود تاثیرات مشترک بین این تصمیمات، که خیلی هم مهم نیستند، رویکردهای بر پایه مدل برای بهینه کردن آنها بطور شبیه سازی شده، مهیا می­باشند. بعنوان نمونه، بیشترین مدلهای زمانبندی تولید، تاثیر در دسترس بودن ماشین بدلیل خرابی یا فعالیت نگهداری و تعمیرات را در نظر نمی­گیرند. بطور مشابه، مدلهای برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات، به ندرت اثر نگهداری و تعمیرات را بر زمان تحویل به مشتری و نیازمندیهای او، در نظر می­گیرند. اگرچه، اثر نگهداری و تعمیرات نمی­تواند به شکل معنا داری بدون محاسبه کردن تابع نگهداری و تعمیرات که با نیازمندیهای تولید مطابقت می­کند، اندازه گیری شود.

از طرف دیگر، تاخیر نگهداری و تعمیرات برای سازگاری با نیازمندیهای تولید ممکن است تعمیرات فرایند و خطر معیوب شدن ماشین را افزایش دهد، به طوریکه ممکن است باعث بیشتر شدن موارد غیر قابل قبول وپایین آمدن سرعت شود. از این رو در نظر گرفتن کنترل کیفیت و برنامه ریزی نگهداری و تعمیرات می­تواند یک راه مؤثر برای برطرف شدن برخی از مشکلات باشد و به تبع آن اگر بخواهیم این دو را جدار از هم نگاه کنیم، با توجه به رابطه های موجود و وابستگی های بین این موضوعات باعث بروز مشکلاتی خواهد شد. یکی از رویکرد های مهم در هر سیستم تولید واقف بودن به مسائل وابستگی ها و روابط موجود بین مورد های مورد بحث خواهد بود و داشتن اطلاعات جامع حول موضوع و احاطه داشتن به جنبه های موجود در مسئله می­تواند ما را در مدل سازی کمک شایانی نماید و در نتیجه کار ما تاثیر به سزایی بگذارد. با توجه به نکاتی که گفته شد پی به اهمیت موضوع تلفیق و یکپارچه سازی مدل های نگهداری و تعمیرات و کنترل کیفیت خواهیم برد.

• هدف پژوهش

همانطور که قبلا اشاره شد، تلفیق و یکپارچه سازی مدل های کنترل کیفیت و نگهداری و تعمیرات به طور همزمان، به طرز قابل توجهی مثمرثمر تر از زمانی که این مدل ها به طور جداگانه مورد بررسی قرار می­گیرند، خواهد بود. رویکرد یک سیستم تولید به طور قابل ملاحظه ای به زمانبندی نگهداری تعمیرات و پارامترهای کنترل کیفیت، وابسته است.

بحث مدل های یکپارچه و تلفیقی یکی از موضوعاتی می­باشد که در سالهای اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است و با توجه به اینکه این مدلها بهتر و کاراتر از زمانی خواهند بود که به طور جداگانه هستند، با استقبال زیادی روبرو شده اند. در واقع یکی از اهداف محققان در سالهای اخیر همواره ادغام دو یا چند موضوع با ویژگی ها و روابطشان در غالب یک مدل بوده است و معمولا با مقایسه کار یکپارچه سازی شده خود با حالت جداگانه به این نتیجه رسیده اند که حالت ادغام شده مسئله بسیار کاراتر از حالت جداگانه و مستقل آن می­باشد.

2-5-2 خصوصیات  وسایل نقلیه. 15

2-5-4- انواع توابع هدف در VRP. 16

2-5-6 برخی مشکلات مدل‌سازی VRP در شرایط واقعی.. 16

2-6- تعریف ریاضی مسأله مسیریابی وسیله نقلیه در حالت کلی.. 17

2-6-1  مدل عمومی مسأله VRP. 18

2-7-روشهای حل مسأله مسیریابی وسایل نقلیه کلاسیک… 20

2-7-1-روش‌های دقیق.. 20

2-7-2-روشهای ابتکاری.. 22

2-7-3-روشهای فراابتکاری.. 24

2-8- انواع اصلی مسأله مسیریابی وسیله نقلیه. 26

2-8-1 مسیریابی وسیله نقلیه باظرفیت محدود وسایل نقلیه. 27

2-8-2-مسأله مسیریابی وسایل نقلیه با ناوگان ناهمگن.. 28

2-8-3-مسأله مسیریابی وسایل نقلیه با تقسیم تحویل.. 30

2-8-4- مسیریابی وسیله نقلیه با تحویل و جمع آوری.. 33

2-8-5- مسأله مسیریابی دورهای وسایل نقلیه. 34

2-8-5-1 تعریف ریاضی مسأله مسیریابی دوره ای وسایل نقلیه (PVRP) 35

2-8-5-2- مدل ریاضی PVRP. 37

2-8-6- مسأله مسیریابی وسایل نقلیه با چند انبار. 41

2-8-6-1-تعریف ریاضی مسأله MDVRP. 42

2-8-7- مسأله مسیریابی وسایل نقلیه با پنجره زمانی.. 44

2-8-7-1 تقسیم بندی مسأله VRPTW… 45

2-8-7 -1-1 مدل های پنجره‌‌های زمانی سخت… 46

2-8-7-1-2-  مدل های پنجره‌های زمانی نرم. 46

2-9- جمع‌‌بندی.. 53

فصل سوم:روش تحقیق… 55

3-1 مقدمه. 56

3-2 خصوصیات و فرضهای مدل.. 56

3-2-1-فرضیات.. 56

3-2-2 تعریف علائم و پارامترها 56

3-2-2-1 اندیسها 57

3-2-2-2 پارامترها 57

3-2-2-3 متغیرهای تصمیم‌گیری.. 58

3-2-2-4 مدل ریاضی.. 58

3-3 مروری بر الگوریتم ژنتیک (GA) 60

3-3-1 تعریف… 60

3-3-2 گذری بر ژنتیک طبیعی.. 61

3-3-3 واژگان الگوریتم ژنتیک… 66

3-3-4 ساختار کلی الگوریتم ژنتیک… 67

3-3-5 مفاهیم کلیدی الگوریتم ژنتیک… 68

یک مطلب دیگر :

3-3-6 کدینگ… 69

3-3-7 ایجاد جمعیت اولیه. 71

3-3-8 اعمال ژنتیک… 71

3-3-8 -1 عمل تحول.. 72

3-3-8 -1 -1فضای نمونه گیری.. 72

3-3-8 -1 -2مکانیسم نمونه‌گیری.. 73

3-3-8 -1-4 نخبه گرایی.. 75

3-3-8 -2 عملگرهای ترکیبی.. 75

3-3-8 -2 -1 انواع عملگرهای ترکیبی.. 75

3-3-8 -2 -2 احتمال ترکیب… 78

3-3-8 -3 عملگرهای جهشی.. 79

3-3-8 -3 -1 انواع عملگرهای جهشی.. 80

3-3-9 تابع برازش… 81

3-3-10 روش اجرای الگوریتم ژنتیک… 82

3-4 ساختار پیشنهادی الگوریتم ژنتیک… 84

3-4 -1خوشه بندی ژنتیک… 84

3-4 -1-1 نمایش رشته(کروموزوم) 84

3-4-1 -2 ساخت جمعیت اولیه. 85

3-4-1 -3 محاسبه تابع برازش… 85

3-4 -1-3 انتخاب.. 85

3-4 -1-4 ترکیب… 86

3-4 -1-5 جهش…. 86

3-4 -1-6 شرط توقف… 87

3-4-2 الگوریتم ژنتیک… 87

3-4-2 -1 نحوه نمایش جواب‌ها 87

3-4-2 -2 تعریف میزان برازندگی.. 88

3-4-2 -3 مکانیزم انتخاب.. 89

3-4-2 -3 عملگر ترکیب… 89

3-4-2 -4 عملگر جهش…. 91

3-5 الگوریتم K-Mean. 92

3-6 الگوریتم خوشه‌بندی فازی  (FCM) Fuzzy c-mean. 92

فصل چهارم:جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها 95

4-1 مقدمه. 96

4-2 ویژگی های نرم افزار. 96

4-3 مشخصات مسائل نمونه. 96

4-4 تعیین پارامترها 97

4-5 نتایج محاسباتی.. 97

4-6 جمع بندی.. 102

فصل پنجم:نتیجه گیری.. 103

5-1 نتیجه گیری.. 104

5-2 تحقیقات آتی.. 104

2-1-4-3- مدیریت روابط.. 25

2-1-5- راهبرد زنجیره‌ی تأمین و خلق ارزش… 25

2-1-6- بهره وری زنجیره‌ی تأمین: دو مثال موردی.. 26

2-1-7- پیش نیاز متحول ساختن زنجیره‌ی تأمین.. 29

2-2- مفاهیم و ادبیات مهندسی ارزش… 31

2-2-1-تعریف مهندسی ارزش… 33

2-2-2- تعریف برنامه‌ریزی ارزش… 38

2-2-3- تعریف شاخص ارزش… 38

2-2-4- هدف مهندسی ارزش… 38

2-2-5- مزایای جانبی مهندسی ارزش… 40

2-2-6- آنالیز ارزش… 40

2-2-7- طرح ریزی ارزش… 41

2-2-8- بهترین زمان اجرای متدولوژی ارزش… 42

2-2-9- زنجیره‌ی ارزش پورتر 43

2-3- نقش نمودار FAST در مدیریت زنجیره تأمین.. 46

2-3-1- نمودار FAST در مهندسی ارزش: 47

2-3-2- هدف از ترسیم نمودار FAST: 47

2-3-3- معرفی و تعیین کارکرد. 48

2-3-4- مدل سازی کارکردها 48

2-3-4-1- مدل سلسله مراتبی کارکرد. 49

2-3-4-2روش سیستم های آنالیز کارکرد (FAST) 49

2-3-5- ترسیم نمودار FAST تکنیکی.. 52

2-4- ارزیابی عملكرد مدیریت زنجیره تأمین.. 55

2-4-1- اهمیت ارزیابی عملکرد. 55

2-4-2- بهبود زنجیره‌ی تأمین.. 57

2-4-3- انواع روش های ارزیابی جهت خلق ارزش در زنجیره‌ی تأمین.. 60

2-4-3-1- روش دیوید تیلور. 60

2-4-3-2- روش PQM: 60

2-4-3-3- نظریه “باور ساکس”: 61

2-5- مدیریت هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 62

2-5-1- دلایل اصلی کاهش هزینه. 62

2-5-2- مدیریت هزینه. 65

2-5-2-1- ضرورت مدیریت هزینه. 65

2-5-2-2- روش های اصلی مدیریت هزینه. 68

2-5-2-3-کاهش زمان سیکل نقد به نقد. 69

2-6- صرفه جویی هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 71

2-6-1- اهمیت صرفه جویی هزینه. 71

2-6-2- منابع کاهش هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 72

2-6-3- تکنیک های کاهش هزینه در زنجیره‌ی تأمین.. 73

2-7- خلق ارزش در زنجیره تأمین و تفكر ناب.. 75

2-8- تفکر ناب.. 76

2-9- اصول ناب.. 77

2-10- استراتژی های خرید جهانی در تأمین ناب.. 81

2-11- نگاشت جریان ارزش… 82

2-11-1- روش نگاشت جریان ارزش… 82

2-11-2- استفاده از شبیه سازی سیستم های گسسته پیشامد در نگاشت جریان ارزش… 82

2-11-3- نگاشت توسعه یافته ی جریان ارزش (EVSM). 84

2-12- پیشینه تحقیقات انجام شده. 85

فصل سوم

روش تحقیق

مقدمه. 97

3-1- روش تحقیق.. 97

3-2- جامعه آماری.. 98

3-3- قلمرو تحقیق: 99

3-3-1- قلمرو موضوعی تحقیق.. 99

3-3-2- قلمرو زمانی تحقیق.. 99

3-3-3- قلمرو مکانی تحقیق.. 99

3-4- روش گرد آوری اطلاعات.. 100

3-5- روایی و پایایی ابزار گرد آوری اطلاعات.. 101

فصل چهارم

تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق

4-1- مطالعه موردی بر روی ساخت پالایشگاه میعانات گازی خلیج فارس… 103

4-1-1- توجیح اقتصادی پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس: 104

4-1-2-نواحی اصلی پالایشگاه: 105

4-1-2-1-واحد Utility: 106

4-1-2-2-واحد فرآیند: 107

4-1-2-3-واحد فصل مشترک: 108

4-1-2-4-واحد مخازن: 108

4-1-2-5-واحد ساختمانها: 108

4-1-3-واحد های فرآیندی پالایشگاه: 108

4-1-3-1- شرح واحد های فرایندی (اصلی و جانبی) پالایشگاه: 109

4-1-3-2- شرح واحد های فرایندی Utility پالایشگاه: 110

4-2- استفاده از آنالیز ارزش در پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس با استفاده از نمودار FAST: 113

4-2-1-نمودار FAST نواحی.. 113

4-2-2-نمودار FAST بخش های فرآیند. 114

4-3- نتایج 117

فصل پنجم

نتیجه گیری و پیشنهاد ها

مقدمه. 123

5-1- مروری بر یافتته های تحقیق.. 123

5-2- محدودیت ها و موانع تحقیق.. 123

5-3- پاسخ به سؤالات تحقیق.. 124

5-4-پیشنهادات.. 126

5-5- نتیجه گیری.. 127

فهرست منابع. 139

الف) منابع داخلی.. 139

ب) منابع خارجی.. 141

چکیده

یک مطلب دیگر :

امروزه توجه به موضوع زنجیره تأمین و مدیریت آن، در عصر جهانی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و اغلب شرکت ها با توجه به رقابت سنگینی که میان آنها وجود دارد دریافتند بخش خرید آنها می تواند در بازدهی و افزایش کارایی شرکتشان اثر بخشی موثری داشته باشد. اگرچه تاکنون روش های بسیاری در زمینه بهره وری زنجیره تأمین مطرح شده است اما هیچکدام منجر به خلق ارزش در زنجیره تأمین نشده است و بسیاری از پروژه ها پس از پایان به ارزش از پیش تعیین شده دست نیافته اند بنابراین شرکت ها می بایست برای رسیدن به بهره وری مناسب در زنجیره تأمین خود به خلق ارزش در زنجیره تأمین بپردازند؛ بنابراین یکی از جدید ترین و مهمترین این روش ها استفاده از تکنیک FAST یا همان تحلیل کارکرد که به عنوان قلب مهندسی ارزش معرفی می گردد زیرا که این روش می تواند خلأ موجود در سایر روش ها را تحت پوشش دهد و منجر به خلق ارزش شود؛ بنابراین برای اثبات این موضوع به یک تحقیق کاربردی و مطالعه موردی در زمینه پروژه ساخت پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس پرداخته ایم و در بررسی این پالایشگاه خواهیم دید که با حذف کارکرد های غیر ارزش آفرین و اولویت بندی زنجیره تأمین که از طریق نمودار FAST می توان با کاهش هزینه ها و زمان ساخت به خلق ارزش در زنجیره تأمین دست یافت.

کلید واژه: زنجیره تأمین، خلق ارزش، تکنیک FAST، پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس

مقدمه:

در رقابت‌های جهانی در عصر حاضر، باید محصولات متنوع را با توجه به درخواست مشتری، در دسترس وی قرار داد. خواست مشتری بر كیفیت بالا و خدمت رسانی سریع، موجب افزایش فشارهایی در زنجیره تأمین شده است كه قبلاً وجود نداشته است، در نتیجه شركت‌ها بیش از این نمی ‌توانند به تنهایی از عهده تمامی كارها برآیند. در بازار رقابتی موجود، بنگاه‌های اقتصادی و تولیدی علاوه بر پرداختن به سازمان و منابع داخلی، خود را به مدیریت و نظارت بر منابع و اركان مرتبط خارج از سازمان نیازمند یافته‌اند. علت این امر در واقع دستیابی به مزیت یا مزایای رقابتی با هدف كسب سهم بیشتری از بازار است. بر این اساس، فعالیت‌های نظیر برنامه ریزی عرضه و تقاضا، تهیه مواد، تولید و برنامه ریزی محصول، خدمت نگهداری كالا، كنترل موجودی، توزیع، تحویل و خدمت به مشتری كه قبلاً همگی در سطح شركت انجام می شده به سطح زنجیره تأمین انتقال پیدا كرده است. مسئله كلیدی در یك زنجیره تأمین، مدیریت و كنترل مناسب تمامی این فعالیت ‌ها است.

مدیریت زنجیره تأمین (SCM[1]) پدیده‌ای است كه این كار را به طریقی انجام می ‌دهد كه مشتریان بتوانند خدمت قابل اطمینان و سریع را با محصولات با كیفیت در حداقل هزینه دریافت کنند.

در حالت كلی زنجیره تأمین از دو یا چند سازمان تشكیل مى‌شود كه رسماً از یكدیگر جدا هستند و به وسیله جریان‌های مواد، اطلاعات و جریان‌هاى مالی به یكدیگر مربوط می ‌شوند. این سازمان‌ها می توانند بنگاه‌هایی باشند كه مواد اولیه، قطعات، محصول نهایی و یا خدماتی چون توزیع، انبارش، عمده فروشی و خرده فروشی تولیدمی ‌كنند. حتی خود مصرف كننده نهایی را نیز می ‌توان یكی از این سازمان‌ها در نظر گرفت.

برای رسیدن به اهداف زنجیره‌ی تأمین، سازمان ها و شرکت ها باید در زنجیره‌ی تأمین خود به خلق ارزش بپردازند؛ زیرا ارزش از دید مشتری دارای مفاهیم گسترده ای است که ممکن است در هر محصول متفاوت باشد. یکی از راه های خلق ارزش که تقریباً در همه ی محصولات و خدمات مشترک است کاهش قیمت مصرف کننده است. در این پروژه هدف این بوده که راه های خلق ارزش برای مشتری شناسایی شود و سپس به بیان راهکار های خلق ارزش مخصوصاً کاهش هزینه در زنجیره‌ی تأمین پرداخته شود.

این فصل تحقیق مروری بر کلیات تحقیق است. در این فصل، در ابتدا موضوع به تفصیل مورد بررسی قرار گرفته و لزوم پرداختن به این موضوع شرح داده شده است و در ادامه به ضرورت انجام تحقیق و اهداف و سؤالات تحقیق اشاره شده و در انتها به مواردی همچون قلمرو تحقیق و تعاریف متغیرهای اشاره شده است، همچنین در هر جا که نیاز بوده، مناسب با موضوع، تجربیات شرکت های مختلف و دلایل موفقیت آن ها مورد بررسی قرار گرفتند.

1-1-     بیان مسئله

امروزه شركت‌ها دریافته‌اند كه بخش خرید آنها می تواند به طور فزاینده ای در افزایش کارایی و اثربخشی آنها مؤثر باشد و به همین دلیل شیوه های خریدشان را تغییر داده و سعی كرده اند تا برای كالاهای خود شیوه خرید مناسب را بیابند، به طوری كه بخش خرید بتواند به عنوان جزئی از شركت، اهداف استراتژیك خرید شركت را برآورده سازد.

تاکنون تعاریف گوناگونی از زنجیره‌ی تأمین و بهره وری آن ارائه شده است. زنجیره تأمین شامل سازمان ها و فرآیند هایی می شود که کالاها، اطلاعات و خدمات ایجاد شده را ایجاد کرده و به مصرف کنندگان تحویل می دهند. خرید، جریان وجوه، باربری مواد، برنامه ریزی و کنترل تولید، کنترل موجودی و لجستیکی و توزیع و تحویل نیز درون این زنجیره جای خواهند گرفت. به عبارت دیگر، مدیریت زنجیره‌ی تأمین، مدیریت تمام فعالیت های مورد نیاز برای ارائه یک محصول به مشتری نهایی (زنجیره‌ی تأمین) است.

در زنجیره‌ی تأمین، مدیریت اطلاعات در بخش های گوناگونی تأثیر گذار خواهد بود که برخی از آن ها عبارتند از (زنجیرانی،1382):

• مدیریت لجستیک
• تبادل و پردازش داده ها میان شرکا
• جمع آوری و پردازش اطلاعات برای تحلیل فرآیند منبع یابی و ارزیابی، انتخاب و توسعه تأمین کنندگان
• جمع آوری و پردازش اطلاعات عرضه و تقاضا و … برای پیش بینی روند بازار و شرایط آینده عرضه و تقاضا
• ایجاد و بهبود روابط بین شرکا (ابراهیمی و همکاران، 1388)

با توجه به شرایط کنونی که بین تولید کنندگان رقابت سنگینی وجود دارد، عدم هماهنگی بین فعالیت های شرکای تجاری به عنوان یکی دیگر از مسائلی که اداره ی زنجیره‌ی تأمین را با مشکل مواجه می سازد، شناخته می شود. این نوع مشکلات هنگامی اتفاق می افتد که یک بخش سازمان با دیگر بخش ها ارتباط خوبی نداشته باشد و یا اینکه اولویت بندی در اجرای زنجیره تأمین جهت بهبود آن انجام نشده باشد.

بنابراین عدم استفاده مناسب و عدم تلفیق تکنیک ها در زنجیره تأمین شرکت ها موجب می گردد در زنجیره تأمین، بهره وری و کاربرد ارزشمندی مشاهده نگردد و نتوان مدیریت جامعی بر روی زنجیره تأمین داشت، تاکنون مدل های متفاوتی جهت حل مسئله مدیریت زنجیره تأمین و خلق ارزش ارائه شده است که در زیر یک دسته بندی جامع از این مدل ها بیان شده است:

• روش های مبتنی بر برنامه ریزی ریاضی (زنجیرانی،1382)
• روشهای تحلیل تصمیم، نظیر تصمیم گیری چند معیاره (AHP- ANP-TOPSIS …) (لعیا الفت و هکاران، 1390)
• استفاده از مهندسی ارزش و تئوری فازی (بیات، 1388)
• تکنیک های بهینه سازی

اما با توجه به بکارگیری روش های فوق تاکنون بهره وری ارزشمندی در خصوص خلق ارزش در زنجیره تأمین مشاهده نشده است مهندسی ارزش با تکیه بر آنالیز ارزش شکل گرفته است و فرآیندی است که طی آن تیم طراحی که در زمینه آنالیز ارزش آموزش دیده است سعی در به کار گیری آن در محصول جدید دارد. فرآیند مهندسی ارزش از پنچ فاز تشكیل شده است. (ایر اس، 1383)

1 – فاز اولیه آماده سازی[2]

2-6-1- اثر متقابل مدیریت زنجیره تامین و پایداری.. 21

2-6-2- توسعه پایدار 21

2-6-3- مدیریت زنجیره تامین پایدار 23

2-7- مسئولیت اجتماعی سازمان.. 24

2-7-1- تعریف مسئولیت اجتماعی.. 25

2-8- سیر تکاملی مدیریت محیط زیست… 26

2-8-1- معرفی استاندارد ایزو 14700. 28

2-8-2- سیستم مدیریت زیست محیطی.. 29

2-8-3- استاندارد ارزیابی عملکرد زیست محیطی.. 30

2-8-4- استاندارد های برچسب گذاری زیست محیطی.. 30

2-8-5- جنبه های زیست محیطی در استاندارد محصول.. 30

2-9- مدیریت زنجیره تامین سبز. 30

2-9-1- مفاهیم و تعاریف مدیریت زنجیره تامین سبز. 31

2-9-2- توسعه مدیریت زنجیره تامین سبز. 33

2-9-3- ارزیابی چرخه عمر. 37

2-9-4- تاثیرات مدیریت زنجیره تامین سبز بر استراتژی های صنعت… 38

2-9-5- مصرف سبز. 39

2-9-6- مزایای پیاده سازی سیستم مدیریت زنجیره تامین سبز. 41

2-9-7- موانع پیش رو جهت دستیابی به مدیریت زنجیره تامین سبز. 44

2-10- مؤلفه های مدیریت زنجیره تامین سبز. 46

2-10-1- خرید سبز. 46

2-10-1-1- سیستم مدیریت زیست محیطی تامین کنندگان.. 47

2-10-2- طراحی و بسته بندی سبز. 50

2-10-2-1- بسته بندی سبز. 50

2-10-3- تولید سبز. 52

2-10-4- لجستیک سبز. 53

2-10-5- لجستیک معکوس…. 54

2-10-5-1- دلایل استفاده از لجستیک معکوس…. 57

2-10-6- آموزش و پژوهش…. 58

2-10-7- مدیریت زیست محیطی.. 59

2-11- پیشینه تحقیق.. 60

2-11-1- مطالعات خارجی.. 60

2-11-2- مطالعات داخلی.. 63

2-12- صنایع غذایی.. 65

2-12-1- مصرف انرژی و سوخت… 67

2-12-2- آلودگی آب در اثر صنایع غذایی.. 68

2-12-3- بسته بندی مواد غذایی.. 69

2-13- معرفی شرکت های مورد مطالعه. 70

2-13-1- معرفی شرکت لینا 70

یک مطلب دیگر :

2-13-1-1- چشم انداز 71

2-13-1-2- خط و مشی کیفیت… 72

2-13-1-3- سیستم مدیریت زیست محیطی.. 73

2-13-1-4- جوایز و تندیس ها 73

2-13-2- معرفی شرکت کاله. 74

2-13-2-1- نوآوری و تنوع. 74

2-13-2-2- كیفیت و سلامت… 74

2-13-2-3-گستردگی.. 75

2-13-2-4- خط و مشی کیفیت و سیستم مدیریت زیست محیطی.. 75

2-13-2-5- افتخارات… 77

2-13-3- معرفی شرکت پاک… 77

2-14- تصمیم گیری های چند معیاره (MCDM) 78

2-14-1- ارزیابی و بررسی مدل های MADM… 80

2-14-2- تصمیم گیری های چند معیاره فازی (FMCDM) 81

2-15- مروری بر مفاهیم و تعاریف تئوری فازی: 82

2-15-1- مجموعه های فازی.. 82

2-16- نتیجه گیری.. 85

فصل سوم: روش شناسی تحقیق… 91

3-1- مقدمه. 92

3-2- روش تحقیق.. 92

3-3- مراحل تحقیق.. 94

3-4- روش گردآوری داده ها و اطلاعات… 96

3-4-1- شناسایی مؤلفه های مدیریت زنجیره تامین سبز. 97

3-4-2- طراحی پرسشنامه. 97

3-5- جامعه و نمونه آماری.. 98

3-6- اعداد فازی.. 99

3-6-1- اعداد فازی مثلثی.. 99

3-7- تحلیل سلسله مراتبی بوکلی.. 101

3-8- روش بررسی سازگاری.. 103

3-9- روش تاپسیس…. 106

3-9-1 روش تاپسیس فازی.. 107

3-10- متغیرهای زبانی.. 110

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل.. 113

4-1- متغیرهای جمعیت شناختی.. 114

4-2- محاسبات فرآیند غربالگری شاخص های پژوهش…. 115

4-3- تجزیه و تحلیل پرسشنامه ب… 119

4-4- تجزیه و تحلیل پرسشنامه ج.. 134

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات… 144

5-1- مقدمه و نتایج شناسایی و غربالگری مؤلفه ها 145

5-2- نتایج حاصل از پرسشنامه ب به روش تحلیل سلسله مراتبی فاز بوکلی.. 148

5-3- نتایج حاصل از پرسشنامه ج به روش تاپسیس فازی چانگ… 150

یک مطلب دیگر :

پخش کاغذ a4 کپی مکس

شکل 1-1: متودولوژی تحقیق

1-4- اهمیت پژوهش و ضرورت انجام تحقیق

امروزه محصولات شوینده تنوع زیادی پیدا کرده اند و روز بروز محصولات بیشتر با برندهای مختلف وارد بازار می شود. اما اینکه محصولات با چه کیفیتی تولید می شوند و مواد سازنده ی این محصولات دارای چه ویژگی هایی می باشد، اهمیت زیادی دارد. زیرا در صورت مطلوب نبودن کیفیت مواد سازنده ی محصول و بدنبال آن نا مرغوب بودن آن، صدمات و خطراتی متوجه استفاده کنندگان خواهد بود که این صدمات می تواند عارضه های پوستی و حساسیتی، سرطان پوست، نابینایی، مشکلات تنفسی و ریوی و غیره باشند. به همین دلیل و برای جلوگیری از بروز احتمالی چنین عارضه هایی، بررسی کیفیت محصولات شوینده و کنترل کیفی این محصولات امری لازم و ضروری می باشد.

تحقیق پیش رو در شرکت پدیده شیمی پایدار که یک شرکت بهداشتی است و در زمینه ی تولید مواد شوینده فعالیت می‌كند، انجام شده است. از آنجا که مواد شوینده

 حساسیت بالایی دارند و عدم دقت کافی در مراحل ساخت و عدم بررسی صحیح مواد از لحاظ کیفیت می‌تواند منجر به مشکلات پوستی و بیماری هایی شود، بهبود کیفیت و بررسی و کنترل مواد شوینده می‌تواند منجر به رضایتمندی اقشار مختلف جامعه و سلامت آنان شود.

یک مطلب دیگر :

در زمینه‌ی کنترل کیفیت تحقیقات مختلف و متنوعی صورت گرفته است كه می‌توان از نتایج آنها برای انجام بهتر و موثرتر تحقیق حاضر بهره جست.

1-5- اهداف تحقیق

1-5-1- اهداف اصلی

هدف اصلی از انجام پژوهش حاضر، طراحی و پیاده سازی یک نمودار کنترل مناسب برای محصولات شوینده بر اساس مشخصه های کیفی و داده های در دسترس می باشد. و ارزیابی و تاثیر و کارکرد این نمودار برای محصول مورد نظر، به منظور بهبود کیفیت محصولات بررسی خواهد شد.

1-5-2- اهداف فرعی

از آن جا که استفاده از کنترل کیفیت آماری ما را از تغییرات ناگهانی و یا جزئی در کیفیت محصول آگاه ساخته و اجرای اقدامات چاره جویانه را امکان پذیر می سازد و از تولید محصولات معیوب و تحمیل هزینه های سنگین جلوگیری می کند، و هم چنین به دلیل اهمیت و قدرت نمودارهای کنترل در کشف این تغییرات، محقق بر این شد تا با بکارگیری این ابزار در کارخانه ی مورد نظر، منجر به بهبود کیفیت محصولات و بتبع آن حفظ سلامت مصرف کنندگان شود.

1-6- شرح واژه ها و اصطلاحات تحقیق

1-6-1- نمودار کنترل EWMA

در این نمودار با وزنی که به داده های گذشته داده می‌شود از اطلاعات داده های گذشته برای پیش‌بینی میانگین فرایند استفاده می‌شود. به این صورت که:

که در آن  ثابت وزنی،   مشاهده در لحظه ی  ،  مقدار میانگین پیش‌بینی شده در لحظه ی  و مقدار  میانگین پیش‌بینی شده در لحظه ی  و نقطه‌ی   رسم شده در نمودار است.

2-4 عارضه‌یابی زنجیره تامین.. 15

2-4-1 تاریخچه عارضه‌یابی زنجیره تامین.. 17

2-5 شاخص‌ها و معیارهای عملکرد در یک زنجیره تامین.. 19

2-5-1 مقالات اندازه‌گیری و ارزیابی عملکرد زنجیره تامین.. 21

2-5-2 مدل‌های مدیریت و ارزیابی عملکرد. 29

2-5-2-1 مدل مرجع عملیات زنجیره تامین (SCOR) 31

2-5-2-2 مدل GSCF. 36

2-5-2-3 مدل CPFR.. 37

2-5-2-4 مدل کارت امتیازی متوازن (BSC). 39

2-5-2-5 مدل APQC.. 42

2-5-3 روش‌های عارضه‌یابی زنجیره تامین.. 44

2-5-3-1 روش جستجوی سریع.. 47

2-5-3-2 روش تعیین ارزش مشتری.. 53

2-5-3-3 روش MMOG/LE.. 56

2-5-3-4 روش لامبرت… 63

2-5-3-5 روش CSCMP. 66

2-5-4 جمع بندی روش‌های عارضه‌یابی مطرح.. 69

فصل 3 معرفی شرکت مورد کاوی (شرکت داروسازی ایران داروک). 71

3-1 مقدمه. 72

3-2 کلیات شرکت… 73

3-3 معرفی اجمالی شرکت… 75

3-3-1 بخش کنترل کیفیت… 76

یک مطلب دیگر :

3-3-2 تضمین کیفیت… 78

3-3-3 آزمایشگاه تحقیق و توسعه. 80

3-3-4 برنامه‌ریزی و انبار. 81

3-3-5 فناوری و اطلاعات… 82

3-3-6 فنی و مهندسی.. 83

3-3-7 تولید.. 83

3-3-8 امور اداری و منابع انسانی.. 84

3-3-9 بازرگانی و پشتیبانی.. 85

3-3-10 بازاریابی و فروش…. 85

3-4 شناسایی فرآیندهای مرتبط با زنجیره تامین.. 86

3-5 جریان مواد و اطلاعات… 89

3-6 جمع بندی.. 90

فصل 4 معرفی روش پیشنهادی برای عارضه‌یابی زنجیره تامین و بهبود آن.. 91

4-1 انتخاب هسته مدل پیشنهادی.. 92

4-2 استخراج نیازمندی‌ها 94

4-3 طراحی پرسش‌نامه. 96

4-4 اجرای مصاحبه‌ها 101

4-5 نتایج مصاحبه‌ها 103

4-6 متن کاوی عارضه‌ها 120

4-7 پروژه‌های بهبود. 124

4-8 اولویت‌بندی پروژه‌های بهبود. 133

4-8-1 معیارهای اولویت‌بندی.. 133

4-8-2 پرومتی.. 134

4.2  پیشینه تحقیق.. 28

1.4.2 معیارهای ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین.. 33

1.1.4.2 شاخص‌های ارزیابی چِن.. 33

2.1.4.2 شاخص‌های تحقیق گوناسکاران و همکاران 40

فصل سوم: روش تحقیق.. 43

1.3 مدل چارنز، کوپر و رودز.. 44

2.3  مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی.. 45

1.2.3 سیستم‌های خطی فازی.. 45

3.3  متدولوژی پژوهش.. 51

1.3.3  مدل تركیبی BSC-FDEA.. 52

فصل چهارم: محاسبات و یافته های تحقیق.. 56

1.4  شرح مساله.. 57

2.4 استخراج شاخص ها.. 58

1.2.4 جامعه آماری.. 58

2.2.4  نمونه آماری.. 59

3.2.4  طراحی پرسشنامه.. 60

3.4  شاخص‌های ارزیابی.. 65

4.4 داده‌های مساله.. 66

5.4  مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی.. 68

4. 4. 6 نتایج مدل تحلیل پوششی داده‌های فازی.. 69

4 .7  تحلیل حساسیت.. 71

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات.. 74

1.5 مقدمه.. 75

یک مطلب دیگر :

2.5 نتایج.. 75

3.5 بحث.. 78

4.5 پیشنهادات کاربردی پژوهش.. 80

5.5 محدودیتهای پژوهش.. 81

6.5 پیشنهادات آتی.. 81

پیوست… 83

پیوست الف: شاخص‌های ارزیابی چِن.. 84

پیوست ب: چارچوب ارائه شده توسط گوناسکاران و همکاران برای معیارهای ارزیابی.. 87

پیوست پ: مدل‌های ارزیابی کارآیی زنجیره‌ی‌تأمین و مشخصات آن‌ها  88

پیوست ت: شاخص‌های ارزیابی شپرد و گانتر.. 93

منابع.. 99

[1] Data Analisys

مقدمه

در سال‌های اخیر، مدیریت زنجیره‌ی‌تأمین[1]  به دلیل افزایش روزافزون رقابت در بازارهای جهانی به یکی از مهم­ترین زمینه‌ها در شاخه‌ی مدیریت تولید تبدیل شده است. مدیریت زنجیره‌ی‌تأمین، به عنوان ابزاری که در اوایل دهه 1990 بوجود آمده و شامل برنامه‌ریزی و مدیریت عملیات و تولید، انتقال و توزیع کالا تا رسیدن به مشتری است، راهی را برای بهبود محیط تولید و رقابتی کردن آن پیشنهاد می‌دهد. یک زنجیره‌ی‌تأمین مجموعه‌ای از امکانات، تأمین‌کنندگان، مشتریان، محصولات و روش‌های کنترل موجودی، فروش و توزیع است که تأمین‌کنندگان را به مشتریان متصل می‌کند و با تولید مواد اولیه توسط تأمین‌کنندگان شروع شده و به مصرف محصول توسط مشتریان ختم می‌شود (گوناسکاران و همکاران، 2001). به دلیل اینکه زنجیره تامین نقش مهمی را در فرآیند مدیریت تولید ایفا می‌کند، ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین به عنوان عنصر مهمی از عملکرد شرکت (سازمان) در نظر گرفته می­شود. ارزیابی عملکرد را به صورت فرآیند کمی­سازی یا به صورت دقیق­تر فرآیند کمی­سازی و آنالیز اثربخشی و بهره­وری تعریف می‌کنند. بر این اساس، بهره­وری زنجیره‌ی‌تأمین به صورت یک پیمانه اندازه­گیری از میزان عملکرد منابع شرکت در کل زمینه زنجیره‌ی‌تأمین برای رسیدن به اهداف خاص آن تعریف می­شود.

مسائل ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین دامنه وسیعی را از ارزیابی عملکرد واحدهای مستقل یک زنجیره‌ی‌تأمین تا ارزیابی عملکرد کل زنجیره‌ی‌تأمین را شامل می­شود.  مساله ارزیابی عملکرد زنجیره‌ی‌تأمین یکی از جامع­ترین مسائل تصمیم­گیری استراتژیک است که باید برای بهره­وری بلندمدت کل یک زنجیره‌ی‌تأمین در نظر گرفته شود.

2-4   روش‌های مدل‌سازی برای فرسایش و تخریب پلیمر. 31
2-4-1     مدل‌های وابسته به پدیده‌شناسی.. 33
2-4-2     مدل‌های احتمالی.. 34
2-4-3     مدل‌های بر اساس نفوذ و واکنش شیمیایی.. 36
2-4-3-1    مدل های بر اساس غیر مونت‌کارلو. 36
2-4-3-2    مدل‌های بر اساس مونت‌کارلو. 41
2-5   پروفیل رهایش…. 42

2-6   عوامل تأثیر گذار بر رهایی.. 43
2-6-1     تأثیر PVP روی الگوی رهایش…. 43
2-6-2     دمای انتقال شیشه‌ای.. 44
2-6-3     osmolarity  محیط کشت رهایی.. 45
2-6-4     PH محیط کشت رهایی.. 45
2-6-5     دمای محیط کشت رهایی.. 46
2-6-5-1     تأثیر دمای نهفتگی روی تخریب ذرات PLGA.. 47
2-6-6     اثر شدید PH روی تخریب پلیمر. 47
2-7   مروری کلی بر تحقیقات گذشتگان.. 48
فصل سوم: داده‌های تجربی.. 59
3-1   مواد. 61
3-1-1     پلیمر پلی (D,L- لاکتید- کو-گلیکولید) اسید. 61
3-1-1-1    فرایندهای فیزیکی-شیمیایی اتفاق افتاده در DDSs بر پایۀ PLGA.. 62
3-1-2     پلیمر پلی (ε- کاپرولاکتون) 63
3-1-3     داروی پاکلیتاکسل.. 63
3-1-4     محلول بافر فسفات سالین.. 64
3-2   تهیه نمونه‌ها 65
3-3   تعیین میزان رهایش…. 66
3-4   مقادیر تجربی.. 67
فصل چهارم: مدل پیشنهادی.. 69

یک مطلب دیگر :

4-1   قانون دوم نفوذ فیک همراه با واکنش شیمیایی.. 71
4-1-1     مدل‌سازی تخریب پلیمر. 72
4-1-2     مدل‌سازی رهایش دارو 75
4-2   مدل‌سازی عددی.. 76
4-2-1     معادلات دیفرانسیل با مشتقات جزئی.. 77
4-2-1-1    روش تفاضل محدود. 77
4-2-1-2    روش ضمنی.. 77
4-3   روش حل معادلات… 79
4-4   مقادیر موردنیاز جهت مدل‌سازی.. 81
فصل پنجم: تحلیل و بحث… 83
5-1   فاز خالص PCL.. 85
5-1-1     میزان تخریب پلیمر. 85
5-1-2     میزان رهایش دارو 88
5-1-3     محاسبه‌ی خطا 89
5-2   فاز خالص PLGA.. 90
5-2-1     میزان تخریب پلیمر. 90
5-2-2     میزان رهایش دارو 92
5-2-3     محاسبه‌ی خطا 93
5-3   ترکیب دوفاز به صورت 50/50. 94
5-3-1     میزان رهایش دارو 94
5-3-2     محاسبه‌ی خطا 95
فصل ششم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات… 97
6-1   نتایج.. 99

2-5     اهداف نظام بانکی ……………………………………………………………… 14

2-6      اهمیت مشتری مداری در بانک ها ……………………………………………… 15

بخش دوم: مروری بر مفاهیم کیفیت خدمات

2-7        مفهوم کیفیت خدمات……………………………………………………………………………… 17

2-8        کیفیت خدمات و رضایت مشتری ……………………………………………………………………. 18

2-9         اجزای تشکیل دهنده کیفیت خدمات …………………………………………………………

یک مطلب دیگر :

پایان نامه درمورد نور فلورسنت – مجله علمی خبری رهاجو

• مقدمه

امروزه سازمان های خدماتی از مهمترین بخش های اقتصاد کشورها بشمار می آیند. از هر ده شغلی که ایجاد می شود، نه شغل در فعالیت های خدماتی است، این امر باعث شده که بخش خدمات در بین زیر بخش های اقتصادی، بیشترین و سریعترین رشد را داشته باشد. بانک ها به عنوان پشتوانه سازمان های تولیدی، نقش مهمی در موفقیت یا شکست یک نظام اقتصادی ایفا می کنند. بانک ها نهادهای مالی هستند که دارایی ها را از منابع گوناگون جمع آوری کرده و آنها را در اختیار بخش هایی قرار می دهند که به نقدینگی نیاز دارند، از اینرو بانک ها شریان های حیاتی هر کشور محسوب میشوند. به موازات ورود بانک های خصوصی به بازار مالی و روند خصوصی سازی بانک های دولتی، این سازمان های خدماتی مشتری محور، برای ربودن گوی سبقت از یکدیگر در جهت افزایش سهم بازار و سودآوری، بدنبال استفاده از انواع روشهای بهبود عملکرد به منظور جذب مشتریان هستند. از آنجایی که موفقیت و ایستایی در عرصه صنعت بانکداری مستلزم براوردن نیازهای مشتریان بگونه ای مطلوب و اقتصادی می باشد، لذا لزوم توجه به خواسته های مشتریان و عوامل دارای اهمیت برای آنها بیش از پیش احساس می شود.

در این پژوهش بر آن شدیم تا در قالب توابع توسعه عملکرد[1] کیفی و به گونه ای کاملاٌ استراتژیک به  برجسته سازی گروهی از معیارها و شاخص های مشتریان در انتخاب یک بانک بپردازیم، بگونه ای که، پژواک حاصل از آن به گوش تمامی عناصر سازمان برسد و سازمان را قادر به ایجاد ارزشهای مشتری پسند نماید.

این فصل شامل بررسی مسئله مورد نظر، ضرورت انجام این پژوهش، اهداف حاصل از آن و تعریفی از کلیات مربوط به موضوع تحقیق می باشد.

 بیان مسئله

 پس از گذشت سه دهه بخش خدمات به عنصر برجسته ای از اقتصاد تبدیل شده و مطالعات مربوطه روشن ساخته است که، کیفیت خدمات یک پیش نیاز برای موفقیت و بقا در محیط امروز است (چن[2] و چون[3]، 2011). صنایع ارائه خدمات در مقایسه با صنایع تولید کالا از خصایص کاملاً ویژه ای برخوردارند. مهمترین این خصایص را می توان اهمیت تاثیر انسان در این صنایع، غیر ملموس بودن خدمات، ارائه و مصرف همزمان، اهمیت ویژه طراحی و ضرورت پیش بینی و کنترل پیش نگر برشمرد.در مجموع، ویژگی های خدمات سبب شده تا بررسی ارزیابی و بهبود آن به فرایندی حساس و نسبتاً پیچیده تبدیل گردد.(مدهوشی و همکاران، 1388)

بانکداری به عنوان فعالیتی خدماتی به حفظ مشتری و جذب مشتریان جدید بسیار نیازمند است و این مهم مستلزم ارائه خدمات باکیفیت و افزایش رضایت مشتری می باشد.(حاج کریمی و همکاران، 1388)

در حال حاضر در محیط رقابتی ایجاد شده برای نظام بانکی کشور، بانک ها در سه گروه دولتی، خصوصی و نیمه خصوصی، در تکاپو برای جذب سهم بازار بیشتر برای خدمات مشترک خود با رقبا میباشند و در اینجا این مشتری است که با توجه به معیارهای خود بانک مورد نظر را برای دریافت خدمات انتخاب می کند. در واقع درک توقعات خدماتی مشتری یک پیش نیاز برای ارائه خدمات ممتاز است. این امر با توجه به پیچیدگی روزافزون سیستم های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی خود به خود اتفاق نمی افتد، بلکه نیازمند رویه ها و روشهایی نظامند است که این مفاهیم را به فرایندهای سازمانی تبدیل کند.(حسینی، قادری، 1389)

مسئله این پژوهش، شناسایی معیارهای کیفی مشتریان در انتخاب یک بانک و در نهایت رتبه بندی این معیارها با توجه به ارتباطات بین آنها و هدف گذاری های سالانه یک بانک می باشد. با توجه به محدودیتهای پژوهشی، به منظور بررسی مسئله مطرح شده، حوزه پژوهش به شعبات سه بانک ملی(دولتی)، صادرات(نیمه خصوصی) و سرمایه(خصوصی) در استان مازندران، محدود شده است.

 اهمیت و ضرورت انجام تحقیق

امروزه بانک ها به عنوان یک صنعت خدماتی مشتری محور، با تغییرات سریع بازار، تکنولوزی جدید، اقتصاد ناپایدار و غیر قابل اطمینان، رقبای خشمگین، تقاضای زیاد مشتریان و جو متغیری مواجه شده اند، که نهایتاً یک مجموعه بی نظیر از چالش ها را ایجاد می کنند (احمِد[4]، 2011).

در کشور ما، پس از پیروزی انقلاب اسلامی تمامی بانک های خصوصی، دولتی اعلام شدند، اما تاسیس موسسه ‌های مالی و اعتباری از سال ۱۳۷۶ مجدداً زمینه‌ساز تاسیس بانک های خصوصی شد. طبق آمار بانک مرکزی در حال حاضر 18 بانک خصوصی در ایران مشغول به فعالیت هستند. این بانک ها را می توان به دو گروه تقسیم بندی کرد. دسته اول، بانک هایی که مالکیت و مدیریت آنها تماماً بدست اشخاص غیر دولتی است و دسته دوم بانک هایی است که به واسطه اصل 44 قانون اساسی از مالکیت دولت درآمده اند، اما هنوز قسمتی از سهام آنها در اختیار دولت می باشد که در این پژوهش با عنوان نیمه خصوصی ار آنها نام برده می شود (http://www.cbi.ir, 2011). با ورود بانک های خصوصی در نظام بانکی کشور و محیط رقابتی ایجاد شده، تکاپوی بانک ها برای جذب سهم بازار بیشتر شده است. باید توجه داشت، این مشتری است که با توجه به معیارهای خود بانک مورد نظر را برای دریافت خدمات انتخاب می کند و در وضعیت کنونی ایران، از نظر مردم تمامی بانک ها مشابهند و به سختی می توان مشتری یک بانک را تشویق کرد تا بانک خود را تغییر دهد. در چنین موقعیت هایی باید بجای محصولات مشابه بر مزایا تاکید کرد (ونوس، 1384،ص 29).امروزه  مدیران بانك ها برای جلوگیری از گرایش یافتن مشتری به سمت رقبا بیش از هر زمانی می بایست در پی درك خواسته و نیازهای مشتریان و تامین رضایت بخش آنها باشند، تا بهتر بتوانند روابط بلندمدت تجاری با آنها برقرار نمایند(رنجبریان و براری، 1388). لذا هر رویكردی كه بهتر بتواند به طرح ریزی برای درک نیازهای آنی و آتی مشتریان، برآورده کردن این نیازها پرداخته و همچنین ارائه خدمات ورای انتظار مشتریان را محقق گرداند بیشتر مورد توجه خواهد بود(اسکندری، 1388).QFD یک متد حامی توسعه و برنامه ریزی خدمات است که راه ساختارمندی را برای ایجاد خدمات، با اطمینان از کیفیت و رضایت مشتری فراهم کرده، در حالی که مزایای رقابتی پایداری را نیز، حمایت می کند )آندرونیکیدز[5] و همکاران، 2009). در این تحقیق نیز تمرکز بر استفاده از تکنیک بهبود یافته QFD و بررسی معیارهای مشتریان به منظور انتخاب یک بانک می باشد چرا که توجه به معیار ها و خواسته های مشتریان، زمینه رشد و شکوفایی هر چه بیشتر سازمان های خدماتی و موجبات ترقی آنها را در صحنه رقابت فراهم می آورد.

• اهداف تحقیق

همانطور که ذکر شده، اکثر پژوهش های بعمل آمده در حوزه بانک ها، مربوط به بررسی میزان رضایت مشتریان از خدمات بانکی پرداخته شده است (احمدی، پور اشرف ،1386). در حالی که، مسئله مهم این است که چگونه می توان این مشتریان را جذب کرد، تا به ارائه خدمات و جلب رضایت آنها پرداخت. برای بررسی این مهم باید به شناسایی معیارهای مشتریان برای انتخاب یک بانک به منظور دریافت خدمات بپردازیم. هدف کلی این تحقیق بکارگیری متد توسعه عملکرد کیفی و فرایند تحلیل شبکه ای در بخش خدمات به منظور برای افزایش کارایی و تاثیر گذاری QFD می باشد. هدف های استفاده از این تکنیک عبارتند از:

4-1-2- آزادی انتخاب تحت قواعد رم…………………………………………………………………………… 84
4-1-2-1- انتخاب شبکه‌ای و برتر (انتخاب قانون حاکم ازطریق شروط قراردادی) ………………… 85
4-1-2-2- قابلیت تفکیک………………………………………………………………………………………… 90
4-2- قانون حاکم در صورت عدم انتخاب آن از سوی طرفین…………………………………………………. 96
4-2-1- امکان اعمال قوانین ملی…………………………………………………………………………………… 96
4-2-2- امکان اعمال قواعد بین‌المللی……………………………………………………………………………. 98
نتیجه‌گیری:………………………………………………………………………………………………………………….. 102
منابع و ماخذ:………………………………………………………………………………………………………………. 104

چکیده:
با وجودی که قواعد رتردام در خصوص حمل‌ونقل مرکّب به مرحلۀ اجرا درآمده است، اما همچنان مسائل بسیاری در خصوص تعارض قوانین در حیطۀ حمل‌ونقل مرکّب وجود دارد. براین‌اساس، در قراردادهای حمل بین‌المللی، وضعیت‌هایی وجود دارد که در آن بیش از یک رژیم حمل‌ونقل به کار می‌رود. طبیعت محدود مسئولیت متصدی حمل‌ونقل، طبق رژیم‌های واحد حمل‌ونقل^[1] و تفاوت‌ها در اسناد راجع به حقوق حمل‌ونقل واحد، تعارضاتی را در پی دارد. به بیان دیگر، وضعیت‌های متعددی وجود دارد که در آن بیش از یکی از این کنوانسیون‌ها بر قرارداد حمل، قابل اعمال هستند و نفس محدودیت‌های موجود برای مسئولیت متصدی حمل، تضمین‌کنندۀ تعارض می‌باشد. درعین‌حال، وضعیت‌هایی نیز وجود دارند که در آن قواعد روبه‌رو هستیم که هیچ‌یک از کنوانسیون‌های موجود، قابل اعمال نبوده و نوبت به اجرای قوانین ملی می‌رسد. باتوجه‌به اختلافاتی که رژیم‌های حمل‌ونقل در این مورد و مواردی ازاین‌دست دارند، در صورت اعمال بیش از یکی از آن‌ها در یک قرارداد، تعارض محتمل خواهد بود و درعین‌حال، لزوم بررسی وضعیت‌هایی که در آن، قوانین ملی اعمال می‌شوند، در این تحقیق این اختلافات و اختلافات بین رژیم‌های حمل‌ونقل واحد با قواعد روتردام در خصوص حمل‌ونقل مرکّب^[2] از یک سو و از سوی یک وضعیت رژیم‌های حقوقی ملی دراین‌خصوص مورد بررسی قرار گرفته و راهکار ارائه می‌گردد.
کلمات کلیدی: حمل‌ونقل واحد، حمل‌ونقل مرکّب، تعارض، کنوانسیون حمل مرکّب کالا، کنوانسیون حمل ریلی، کنوانسیون حمل جاده‌ای، کنوانسیون حمل هوایی، کنوانسیون حمل آب‌های داخلی.

یک مطلب دیگر :

مقدّمه:
حمایت از ارزش‌های اساسی در هر جامعه به بخش‌ها و نهادهای گوناگون رسمی و غیررسمیِ سیاسی، حقوقی، اجتماعی و فرهنگی سپرده می‌شود. درمورد پاره‌ای از ارزش‌ها بین جوامع و فرهنگ‌ها و ایدئولوژی‌های انسانی وحدتِ‌نظر و عقیده وجود دارد و تعارض چندانی میان آن‌ها در قبول یا ردّ یک مسئله پیدا نمی‌شود؛ البته چالش اصلی تنها ارزش‌های مشترک و عام و غیرمتعارض نیست، مسئله جایی نمود می‌یابد که در درجۀ نخست ارزش‌ها متفاوت‌اند و پس از آن درمورد ابزارهای حمایت از ارزش‌ها هماهنگی و وفاق وجود ندارد. بسیاری از ارزش‌های جامعه برای حمایت، با علم حقوق ارتباط مستقیم دارند. در‌واقع حمایت از ارزش‌های مرتبط با مسائل مالی و اقتصادی و معاملاتی، در حقوق و بخش‌هایی خاص از آن یعنی حقوق قراردادها به حقوق خصوصی سپرده می‌شود.
حمل و نقل به عنوان یکی از مهمترین ابزارهای تجارت، امروز نقشی به مراتب افزون تر به خصوص در صحنه تجارت بین الملل نسبت به گذشته پیدا کرده است. امروزه به عملیات حمل به عنوان یک امر و فعالیت خدماتی نگریسته نمی‌شود، بلکه به صورت صنتعی درآمده است که مستلزم تجربه و دانش تخصصی است. حمل و نقل سنتی که از آن به حمل یک نوعی تعبیر می شود، عبارتست از حمل محموله به وسیله یک شیوه حمل و نقل از مبدا تا مقصد با یک قرارداد و یک سند حمل که تابع مقررات خاص خود نیز می باشد. اما استفاده از این روش در همه موارد ممکن نیست، مضافا اینکه تامین کننده مشتری به خصوص در مسافرتهای طولانی نیز نمی باشد، عواملی نظیر، ممکن نبودن حمل محموله، به صورت مستقیم به وسیله یک روش از مبدا تا مقصد، متناسب کردن هزینه ها با روش مورد استفاده و صرفه جویی در هزینه های حمل، باعث گردید تا جابجایی محموله از طریق ترکیب کردن چندین محموله شیوه متداول شود.
در این پایان نامه جدای از این مسائل که در واقع به حقوق ماهوی بر می گردد به این مسئله اشاره خواهد شد که قانون حاکم بر قراردادهای حمل و نقل و حل تعارض میان معاهدات موجود در این زمینه به چه شکل ممکن است.  در این حوزه اسنادی نظیر پروتکل ویزبی، شیوه حل تعارض کنوانسیون ملل متحد برای حمل‌ونقل مرکّب و قواعد هامبورگ، حل تعارض کنوانسیون ملل متحد برای حمل‌ونقل مرکّب و همچنین در آخر قواعد رتردام امکان حکومت مقررات رتردام و در آخر نظریه منتخب مورد بررسی قرار می‌گیرند. بررسی قوانین کشورهایی نظیر انگلیس و آلمان به صورت تطبیقی نیز مد نظر خواهد بود و در آخر امکان توسل به قوانین ملی و بین المللی از نظر خواهد گذشت. به نظر می‌رسد هر کدام از این روش‌ها در سطح حقوق داخلی به جهت اصالت دادن به حقوق داخلی کشورها و نظم عمومی داخلی مورد توجه بوده و از سوی دیگر با نظم بین الملل در حقوق فراملی روبروست. در این پایان نامه نگارنده درصدد است نیم نگاهی نیز به انتقادات راجع به این موضوعات داشته باشد.
سؤالات تحقیق:

• قانون حاکم بر قراردادهای حمل‌ونقل مرکّب کدام است؟
• حل تعارض میان معاهدات موجود به چه صورت است؟

فرضیات:

های جنایی افتراقی در فرآیند دادرسی کیفری برای اشخاص بزه دیده در قالب حق های ویژه و خاص مقرر گشته اند. در قانون جدید آیین دادرسی کیفری ایران مصوب 1393، قانونگذار رویکرد بزه دیده محور به اشخاص درگیر در فرآیند دادرسی داشته و حق های ویژه ای را در قالب سیاست های ترجحی، اقتداری و امتیازی برای آنان منظور کرده که در این پایان نامه به شرح آن اشاره خواهد شد.
واژگان کلیدی:
بزه دیده، دادرسی کیفری، سیاست جنایی افتراقی، حقوق انسانی 

مقدمه
در مقایسه با سایر انسانها، بزه دیدگان بیش از دیگران به محیطی امن و سالم برای رشد و شکوفایی استعداد های خود نیاز دارند و باید در شرایطی باشند که در مواقع لازم از حمایت و امداد های لازم برخوردار شوند. از این رو و با توجه به آنکه به موجب اسناد بین المللی و قوانین داخلی کشورها باید نسبت به بهبود شرایط جسمانی و روحی بزه دیدگان و حقوق آنها در فرآیند دادرسی کیفری توجهات لازم صورت گیرد. با توجه به نمودهای فراوان بزه دیده گی که ره آورد اوضاع نابسامان اقتصادی، فقر و

 بحران های جهانی و منطقه ایست و در شرایطی که اشکال خاص بزه دیده گی در مناطق گوناگون جهان هر روزه به شیوه ای جدید مشاهده می شود،استفاده از حمایت ها توجیه پذیر و ضروری  می رسد. با آنکه مطالعات بزه دیده شناسی در ایران مراحل آغازین خود را سپری می کند لیکن سابقه حمایت قانونی از بزه دیدگان خاصه حمایت کیفری به سالهای نخستین قانونگذاری جدید در کشور ما برمی گردد.

پایان نامه پیش رو با تمرکز بر مفهوم بزه دیده گی و بزه دیده و حقوق مربوط به آنها به بحث مهم حمایت های ضروری و لازم در دو عرصه داخلی بات رویکرد به قانون آیین دادرسی کیفری پرداخته است. در واقع تعهد عمده دولتها در حقوق داخلی  وابستگی تام و جدایی ناپذیر آن جای را برای بحث باز می کند که دولتهای گوناگون از جمله ایران در عرصه داخلی چه تعهداتی را در حوزه دادرسی کیفری برای حمایت از بزه دیدگان در این خصوص دارند.
حمایت از بزه دیده گی اطفال با حد و مرزی که در آینده نزدیک برای آن بیان خواهیم کرد کمتر مورد توجه قرار گرفته است. حساسیت تضییع حقوق کودکان که به نوعی تضییع حقوق کل جامعه تلقی می‌شود، به جهت خلاء مشهود ادبیات حقوقی و جرم شناسی راجع به مقوله بزه دیده گی اطفال زمینه ای برای نگارش پایان نامه پیش رو بوده است. پس از بیان کلیات موضوع در فصل اول این پایان نامه، در فصول دوم تا چهارم حق های بزه دیدگان در مراحل مخنلف دادرسی کیفری مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
فصل اول- کلیات تحقیق
1-تعاریف و مفاهیم
در این بخش تعاریف و مفاهیم مرتبط با این پایان نامه مورد بررسی قرار خواهند گرفت. این تعاریف در واقع معنی شناسی مفاهیم و واژگان کلیدی به کار رفته در این پایان نامه می باشند.
1-1-تعریف حمایت
حمایت واژه ای است عربی که از این زبان به زبان فارسی راه یافته است. در کتاب های لغت فارسی حمایت به معنی ماوی، ملجا و در امنیت و آسایش قرار داشتن به کار رفته است.[1] در زبان انگلیسی برا حمایت واژه protection را به کار برده اند که همان معانی از آن استنباط می شود. به طور کلی در نظام عدالت کیفری که مورد بحث ما می باشد حمایت به معنی مجموعه سازوکارهایی به کار بسته می شود که برای صیانت از حقوق انسان های درگیر در نظام عدالت کیفری به کار می روند.
1-2-تعریف بزه دیده
«بزه‌دیده»[2] از مشتقاتvictim  و در اصطلاح به شخصی گفته می‌شود که به دنبال رویداد یک جرم، آسیب یا آزار می‌بیند. در یک تعریف آمده است «بزه‌دیده کسی

یک مطلب دیگر :

رسانه و بزهکاری از دیدگاه جامعه شناسی انحراف

 است که یک خسارت قطعی، آسیبی به تمامیت شخصی او وارد آورده است و اکثر افراد جامعه هم به این مسئله اذعان دارند.»[3] درواقع بزه‌دیده به جهت یک عمل جنایی، متحمل آسیب شده و این آسیب می‌تواند به اشکال گوناگون مالی، بدنی، عاطفی، روحی و… باشد.[4] برای مثال شخصی که حمله خشونت‌آمیز، تجربه آزار جنسی یا سرقت را دارد، بزه‌دیده تلقی می‌شود. در مواقعی اعضای خانواده فرد نیز قربانی یا بزه‌دیده می‌شوند و ازاین‌روست که گفته شده عمل مجرمانه ممکن است بزه‌دیدگان متفاوتی داشته باشد. از بعد حقوق بشری، بزه‌دیده به‌صورت واقعی و مستقیم به‌وسیلۀ فعل یا عقیده مورد تعرض قرار گرفته و باید از حقوق حمایتی بهره‌مند شود. «کنوانسیون اروپایی حمایت از بزه‌دیدگان جرائم خشونت‌آمیز» و «کنوانسیون اروپایی حقوق بشر» بر این مهم تأکید کرده‌اند که بزه‌دیده در حالت خطر قرار دارد و باید متمتع از حقوق حمایتی باشد. آسیبی که به بزه‌دیده وارد می‌شود ممکن است ناشی از فعل یا ترک فعل باشد؛ اما عنصر دیگری که در تعریف بزه‌دیده باید لحاظ شود آن است که وی به لحاظ ارتکاب عمل مجرمانه شدیداً رنج می‌برد. بدین لحاظ می‌توان گفت بزه‌دیده شخصی است که از یک حمله خشونت‌آمیز، یک تجربه آزار جنسی یا سرقت آسیب می‌بیند.

وضعیت خاص اطفال مانند کم‌سن‌وسال‌بودن، وابستگی روانی و عاطفی به دیگر اعضای خانواده از‌جمله پدر و مادر، فقر، نیاز به توجه و محبت در کودکی و… و همچنین عوامل محیط و هم‌نشینی با هم‌سن‌و‌سالان کج‌رو و… ما را به این امر رهنمون می‌سازد که نگاهمان به کودک به‌عنوان بزه‌دیده و قربانی جرم و نه بزهکار معطوف باشد.[5] قربانی‌شدن به واسطه یکی از عوامل مذکور، زمینه‌ای است برای بزهکاری و به تعبیری می‌توان بزه‌دیدگی را مقدمه و زمینه‌ساز بزهکاری اطفال دانست.
با وجود این، ممکن است شخصی درعین‌حال هم بزهکار و هم بزه‌دیده واقع شود؛ مثلاً در منازعات و جرائم رانندگی طرفین هم بزهکار و هم بزه‌دیده هستند. این مورد به‌ویژه در آشوب‌ها و شورش‌ها و اختلال‌های اجتماعی بروز می‌کند.
1-3- تعریف فرآیند
فرایندپروسه یا روند  که در زبان انگلیسی معادل  Process برای آن به کار می رود به دنباله‌ای از تغییرات رخ‌دهنده در ویژگی‌های یک سیستم یا شیء گفته می‌شود. این تغییرات می‌توانند به طور طبیعی رخ دهند یا طراحی‌شده باشند. پس در کل فرایند به مجموعهٔ فعالیت‌های به هم پیوسته‌ای اطلاق می‌شود که برای ایجاد یک یا چند تغییر تعریف شده طراحی و پیاده شده‌است. در ضمن هر فرایند با یک فعالیت مشخص آغاز و با یک فعالیت مشخص نیز پایان می‌یابد. تشخیص این فعالیت‌ها از اهمیت ویژه‌ای برای شناسایی فرایند برخوردار است. به منظور تأکید بر ضرورت تشخیص فعالیت‌های آغاز کننده و خاتمه دهنده، فرایند را به عنوان مجموعهٔ فعالیت‌های به هم پیوسته‌ای که با یک فعالیت مشخص آغاز می‌شود و با یک فعالیت مشخص پایان می‌یابد، نیز تعریف کرده‌اند.
1-4-تعریف دادرسی کیفری
آیین دادرسی کیفری یکی از رشته های مهم علوم جنایی است که به مطالعه سازمان و تشکیلات مراجع قضایی و نحوه رسیدگی به آنها می پردازد. در یک تعریف ساده می توان گفت که آیین دادرسی کیفری مجموعه اصول و مقرراتی است که برای کشف جرم، تعقیب متهم و تحقیق از او، تعیین صلاحیت و روش کار مراجع تحقیق و حکم و همچنین تجدید نظر از تصمیمات آنها و سرانجام چگونگی اجرای احکام کیفری وضع شده می پردازد.[6]

استاد مشاور:

دکتر اصغر پورشمس

برای رعایت حریم خصوصی نام نگارنده پایان نامه درج نمی شود
(پایان نامه مقطع ارشد)
تکه هایی از متن پایان نامه به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل اصلی به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
مقدمه:
انسان فطرتاً اجتماعی آفریده شده است، نیازهای او در جامعه و در ارتباط با افراد دیگر برآورده می‌شود و یکی از نهادهای اجتماعی مورد‌توجه قانونگذاران، نهاد خانواده می‌باشد و مهم‌ترین حرف قانون در هر جامعه‌ای بیان حقوق افراد آن جامعه برای حفظ و عدم تضییع آن می‌باشد و این مهم تنها در سایۀ آگاهی و تعهد و هماهنگی افراد جامعه از بدو تحقق شخصیت حقوقی انسان تا پایان آن می‌تواند به نحو مطلوب محقق گردد.
از طرفی بدون تردید، بنیادی‌ترین نهاد اجتماعی، خانواده است که از به‌هم‌پیوستن آن‌ها جامعه شکل می‌گیرد؛ لذا می‌بایست همه برنامه‌هایی که در جهت اصلاح و سروسامان‌دادن جوامع، ارائه می‌شود با محوریت خانواده باشد. به عبارت دیگر، در راهکارهای اصلاحی جوامع نقش کلیدی و اساسی باید از آن خانواده باشد.
خانواده این کوچک‌ترین واحد اجتماعی متشکل از والدین و فرزندان است، که مهم‌ترین کارکرد آن تولیدمثل در راستای بقاء نسل بشر و ایجاد بستری مناسب جهت رشد فرزندان، این متولیان و گردانندگان آیندۀ چرخ‌های اجتماع، می‌باشد. تحقیقاً این مهم ممکن نمی‌گردد مگر آنکه اعضای خانواده به‌خصوص والدین که ارکان اصلی آن محسوب می‌شوند:

اولاً: در یک چهارچوب مشخص که مورد پذیرش عقل و فطرت انسانی است، با هم مرتبط باشند.
ثانیأ: با آگاهی از وظایف و تکالیفی که بر عهدۀ هر یک از آن‌هاست، دقیقأ به مسؤلیت‌های خویش در قبال یکدیگر عمل نموده و پایبند به آن باشند. می‌دانیم که یکی از معضلات مهم اجتماعی، عدم رعایت حقوق افراد در محدودۀ خانواده در مراحل مختلف زندگی است؛ به‌ویژه در دوران جنینی و کودکی که در آن فرد مستقلاً قدرت دفاع از خویش را ندارد و عدم رعایت حقوق این دوران، خسارات جبران‌ناپذیری به شخصیت افراد و آیندۀ جوامع وارد می‌کند.
در تمامی جوامع با هر عقیده و مسلکی، قوانین و مقررات و آداب و رسوم خاص، جهت ارتباط زن و مرد وجود دارد. هر زن و مردی که بخواهند در کنار یکدیگر و به‌صورت زوج، هستۀ اولیۀ خانواده را تشکیل دهند، ملزم به رعایت آن قوانین و آداب و رسوم می‌باشند و نیز نحوۀ ارتباط و مسئولیت‌های اعضاء خانواده مشخص و معلوم است.
«یَا أَیُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُم مِّن ذَكَرٍ وَأُنثَى» ای مردم ما شما را از زن و مردی آفریدیم. (حجرات: ۱۳)
خلقت انسان از یک زن و مرد است که ارکان خانواده می‌باشند و نیز در آیات دیگر به‌صورت صریح یا تلویحی وظایف اعضاء خانواده بیان گردیده است و در روایات وارده از معصومین«علیهم‌السلام» که به‌عنوان یکی از منابع چهارگانۀ استخراج احکام شرعیۀ فرعیه شمرده می‌شوند به‌صورت کامل تمام جزئیات وظایف و مسؤلیت‌های اعضاء خانواده و حقوق متقابل یکدیگر بیان شده است.
باید دانست انجام هر وظیفه‌ای منوط به آگاهی و اطلاعات لازم دربارۀ آن تکلیف می‌باشد. آگاهی عالمانه و دقیق که در پرتو آن انگیزۀ لازم جهت عمل به آن ایجاد شود. اعضاء خانواده ابتدا آگاه از مسئولیت‌های خویش گردند و آنگاه انتظار عمل به آن تکالیف و وظایف را از آن‌ها داشته باشیم.
وظایف و تکالیف اعضاء خانواده را در یک تقسیم‌بندی به دو دسته می‌توان تقسیم کرد:
1-وظایف والدین نسبت به فرزندان
2-وظایف فرزندان نسبت به والدین
در فرهنگ غنی اسلام، این حقوق و وظایف به درستی رعایت گردیده؛ مثلاً اگر حق طاعت را برای والدین به گردن و در تعهد فرزندان و حق تربیت را برای فرزندان به گردن والدین (پدر و مادر) بر شمرده، این حق طاعت و این حق تربیت براساس حقوق متقابل جعل شده است؛ یعنی اگر بر فرزند لازم است که از والدین خود اطاعت کند به این دلیل نیست که والدین بر آن‌ها سلطه دارند و صرفاً به خاطر رعایت مصالح آن‌ها باشد؛ بلکه در حق طاعت، مصالح فرزند در نظر گرفته شده است و رعایت این حق، درواقع برای این است که پدر و مادر با فرزند، با هماهنگی کامل زندگی و رشد نمایند. درواقع پدر و مادر با امر و نهی، مطابق مصالح فرزند، علاوه‌براینکه فرزند خود را تربیت می‌کنند، خود در پرتو آن رشد می‌کنند.

یک مطلب دیگر :

اهمیت موضوع رعایت حقوق متقابل والدین و فرزندان برابر با اهمیت تربیت انسان‌های شایسته برای جامعه و استحکام نهاد خانواده است. شناخت صحیح و التزام به رعایت حقوق هریک از والدین و فرزندان می‌تواند جامعه را به سوی اعتدال اخلاقی، اجتماعی و رفتاری سوق دهد؛ به‌طوری‌که والدین شایسته می‌توانند خدمتگزاران مفیدی برای آیندۀ جامعۀ بشری بسازند و فرزندان برخوردار از پدر و مادر شایسته این فرصت را خواهند یافت که خود، پدران و مادران شایسته‌ای برای تربیت نسل‌های آینده باشند.
تحقیقاتی که تابه‌حال توسط دانشمندان و محققین محترم دربارۀ وظایف و تکالیف متقابل والدین و فرزندان صورت گرفته که امید است خدمات آن‌ها موردقبول درگاه پاک احدیت باشد، بیشتر حول محور اخلاقیات است و از منظر روایات وارده به موضوع پرداخته‌اند.
در آنچه که به‌عنوان پایان‌نامه، پیش روی است، تلاش شده است تا در لابه‌لای کتب فقهی و منابع اصیل به‌عنوان کتب پایه و مرجع، هر جا حکمی را که به نحوی بیان‌کنندۀ مسؤلیت‌های متقابل والدین و فرزندان نسبت به همدیگر بوده، یافته و به‌صورت دسته‌بندی‌شده ارائه شود. به بیان دیگر، وظایف و تکالیف متقابل والدین و فرزندان از دیدگاه فقهای امامیه مورد تجزیه و تحلیل قرار گیرد. می‌دانیم که یکی از نکاتی که در مدخل هر بحث دارای اهمیت می‌باشد، تبیین مسئله، پرسش‌های اصلی، هدف، فرضیه‌ها، روش تحقیق، روش کار و تقسیم مطالب است که در آن موضوع به کار رفته است.
توضیح و بیان این مباحث کمک زیادی به فهم دقیق اصل موضوع می‌نماید؛ بنابراین لازم است قبل از ورود به مبحث اصلی، به ذکر این مباحث پرداخته شود.

کلیات تدوین رساله:
الف) تبیین مسئله
ب) سؤالات تحقیق
ج) اهداف
د) روش تحقیق
ه) روش کار
و) تقسیم مطالب
الف) تبیین مسئله:
خانواده به‌عنوان مهم‌ترین نهاد اجتماعی همواره مورد‌توجه ادیان و قانونگذاران بوده است؛ زیرا صلاح و فساد خانواده ارتباط مستقیم با کمال و انحطاط جوامع بشری دارد. در اسلام نیز اهتمام ویژه‌ای به این نهاد شده است. مطالعۀ حاضر به‌منظور بررسی حقوق متقابل والدین و فرزندان نسبت به همدیگر مورد بحث قرار خواهد گرفت و ضمن بررسی نظرات فقهای امامیه و باتوجه‌به شرایط کنونی جامعۀ اسلامی و تأثیر بسیار مهم رعایت حقوق متقابل والدین و فرزندان در استحکام خانواده امیدواریم که با بررسی و تحقیق این موارد، اثرات آن در کل جامعه، مفید واقع شود.
ب) سؤالات تحقیق:
هر پژوهش علمی بر پایۀ سؤال یا سؤالات مشخصی انجام می‌شود. بدیهی است که بیان سؤالات فرعی در یک تحقیق وسیع، در طرح تحقیق، امکان‌پذیر نیست؛ اما طرح سؤال یا سؤالات اصلی تحقیق ممکن می‌باشد. البته سؤالات فرعی نیز به‌طور جزئی و نه به‌طور کامل قابل‌طرح می‌باشد که در زیر، سؤالات اصلی و برخی از سؤالات فرعی آمده است.
سؤالات اصلی این تحقیق عبارت‌اند از:
1-حقوق والدین بر فرزندان از چه ابعاد و خصوصیاتی برخوردار بوده و به عبارتی دیگر کمیت و کیفیت حقوق پدر و مادر بر فرزندان چیست؟
2-حقوق فرزندان بر پدر و مادر، برعکس روش فوق چه نوع حقوقی است و ابعاد آن تا کجاست؟
سؤالات فرعی این تحقیق عبارت‌اند از:
1-آیا حق فرزند بر پدر از قبیل حق ولایت نوعی الزام و الجاء ایجاد می‌کند یا اسقاط‌پذیر است؟

بخش بزرگی از جامعه ی انسانی را به خود مشغول کرده است،خواهیم پرداخت و سپس به بیان کارکرد ها و انواع رسانه ها در جهان و نقش اساسی و سازنده ی آنها بر جامعه می­پردازیم.در فصل­های بعدی با توجه به مبانی مسئولیت مدنی و با در نظرگرفتن دقائق موجود در رسانه­های صوتی و تصویری به معرفی منابع و مبانی مسؤولیت مدنی و موشکافی مسؤولیت مدنی در رسانه­ها پرداخته و مسئولیت مدنی را از زاویه رسانه­های صوتی و تصویری مورد بررسی و موشکافی قرار داده و با توجه به مصادیق آن شناخت دقیقی از این مسئولیت در رسانه­های صوتی و تصویری ارائه می نمائیم.

فصل اول:تعریف و مفهوم رسانه­های صوتی ،تصویری و انواع آن
انسان شخصی است اجتماعی و در جامعه پیرامون خود زندگی می­کند و فطرت و ضرورت این زندگی اجتماعی،اجتماعی بودن انسان است.آدمی از بدو زندگی میل به جمع و جمع گرایی دارد و فطرت اجتماعی او،وی را ملزم می­سازد که با همنوعان خویش در تعامل و ارتباط باشد و همین ارتباط و تعامل با افراد بشر،اجتماع را تشکیل داده و به رغم این ارتباط،انسان در گروههای اجتماعی چون قوم،خانواده و جامعه قرار می­گیرد و این قرار­گیری در گروهها جامعه را ایجاد می­نماید. جامعه­ای که دور نمای آن روابط مجموعه­ای از انسانها با یکدیگر است که جامعه را سرپا نگهداشته است و فرایند این ارتباطات میان انسانها واکنش­هایی است که انسانها را متأثر می­سازد. اشکال ارتباطی بین جوامع گذشته به مراتب ساده­تر از امروزه بوده و گاه با روشن کردن آتش یا حک کردن منظور خود بر روی سنگ ها پیام خود را به افراد دیگر منتقل می­کردند. اما امروزه ارتباطات شکل پیچیده­تری به خود گرفته و پیشرفت فن­آوری و تکنولوژی نحوه­ی ارتباطات افراد را به طور غیر قابل باوری متحول نموده است.امروزه رسانه  که محصول و نتیجه­ی این
فن­آوری است از روزنه­ها و باریک راه­های چشم و گوش و اندیشه­ی انسان به جای­جای زندگی اجتماعی و خصوصی افراد در همه جای این کره­ی خاکی رخنه کرده  و تاثیری ژرف بر زندگی آن بنا نهاده است. رسانه در درون خانه­ها و حریم خصوصی و عمومی مردم آزادانه حضور پیدا کرده و اندیشه و فرهنگ و زبان افراد را دچار دگرگونی و تغییر و تحول کرده است.
گفتار اول: تعریف رسانه­های صوتی و تصویری
اگر تمامی وسایل شفاهی،نوشتاری و تصویری را که با گروه کثیری از مردم ارتباط برقرار کرده­اند و از طریق آنها اخبار،اطلاعات و نظرات منعکس یا منتشرمی شوند،رسانه­های گروهی یا وسایل ارتباط جمعی بنامیم،به تعریفی کلی دست یافته­ایم که می تواند تقریباً همه­ی رسانه­های گروهی را در بر گیرد.
رسانه­های گروهی،در فرهنگ لغت آکسفورد به «منابع اطلاعات و اخبار نظیر روزنامه­ها،مجلات،رادیو و تلویزیون که به گروه کثیری از مردم می­رسد و بر آنان تاثیر می­گذارد » تعریف شده­اند تعریف نسبتاً روشنی از وسایل ارتباط جمعی در مقررات داخلی جمهوری اسلامی ایران را می توان در «آیین نامه صدور اجازه تاسیس ،انحلال و نظارت بر فعالیت وسایل ارتباط جمعی خارجی و نمایندگان وابسته به آنها»ملاحظه نمود.طبق این تعریف،«وسایل ارتباط جمعی خارجی شامل کلیه مؤسسات مطبوعاتی، خبری،
خبر­گزاری، آژانس­های عکس،رادیو،تلویزیون و هرگونه مؤسسه یا سازمانی می شود که به کار انتشار یا انعکاس اخبار و اطلاعات اشتغال داشته و مقر اصلی آنها در خارج از کشور باشد.»^[1]
نکته­ی  حائز اهمیت این است که رسانه­های همگانی وسایل فنی انتقال پیام و بر قراری ارتباط هستند و این وسایل اگر با استفاده از فن­آوری و در سطحی نامحدود و برون

یک مطلب دیگر :

پایان نامه درباره تاثیرات اقتصادی

 گروهی صورت گیرد در مقوله­ی

رسانه­های همگانی جای خواهد گرفت مثلاً سخنرانی ، به وسیله­ی زبان که خود از نخستین وسیله­ی برقراری ارتباطات اجتماعی است مادامی که با فن­آوری همگام نشده است رسانه تلقی نخواهد شد.
نکته­ی دیگری که مختص رسانه­هاست واز عبارت آن استفاده می شود،رسانه­ی همگانی ،به ارتباط جمعی و همگانی مربوط می­شود و سایر وسایل که بین چند نفر ارتباطی را برقرار می­نمایند را شامل نمی­شود همانند تلفن یا تلفن­های تصویری ،فاکس و تلگراف که اگرچه محصول فن آوری و ارتباطات هستند اما چون توان برقراری ارتباط همگانی ندارد، رسانه­ی همگانی محسوب نمی­گردند.
همانگونه که از اسم رسانه­های صوتی و تصویری مشخص است،آن دسته از رسانه­های همگانی که به صورت دیداری و یا شنیداری و یا هر دو توأماً با مخاطبین خود ارتباط برقرار می­کنند، رسانه­های صوتی وتصویری[2] نامیده می­شوند، همانند رادیو، تلویزیون، شبکه­های دیجیتال ماهواره­ای و یا اینترنتی ،
شبکه های پخش خانگی و غیره که به انواع آن در گفتارهای بعدی خواهیم پرداخت.
گفتار دوم : کارکرد رسانه­­های صوتی و تصویری
امروزه هیچ کس منکر عملکرد مهم رسانه­ها نیست و تأثیر رسانه­ها بر اندیشه ، فرهنگ ، توقعات و احساسات افراد امری محسوس و انکار ناپذیر است وظایف وکارکردهای رسانه­های گروهی با پیشرفت تکنولوژی متنوع شده است و فقط محدود به اطلاع­رسانی نیست بلکه جنبه­های آموزشی و
فرهنگ سازی،تبلیغی و تفریحی و…را نیز شامل  می شود . هر فردی نیز ممکن است تحت تاثیر یک یا چند کارکرد رسانه قرار گیرد و برنامه­های آن رسانه را دنبال کند اما نکته­ی مهم اینست که این کارکردهای متفاوت ممکن است در طرز زندگی افراد وعقاید آنها تاثیر بسزایی داشته باشد.ضمن اینکه با بررسی کارکردهای مختلف رسانه­های مذکور نوع مسؤولیت آنها و تاثیرات حقوقی ممکن متفاوت خواهد بود که این امر ما را ناگزیر از تفکیک می­نماید.در ذیل به برخی ازکارکرد­های رسانه­های همگانی اشاره می شود).
بند1: اطلاع­رسانی
شاید بتوان مهمترین کارکرد رسانه­ها را اطلاع رسانی نامید ،وظیفه­ی مهم رسانه، دادن اطلاعات و انتشار اخبار و وقایع است و همه­ی افراد نیز این حق را دارند که به این اطلاعات دسترسی آزاد داشته باشند و از همه­ی آنچه که در پیرامون خود اتفاق می افتد با خبر شوند و آگاهی یابند و به تحلیل و تفسیر این وقایع پرداخته و به واقعیات پی­ببرند.با این حال امروزه تنوع و گستردگی ­حوزه­ی نفوذ و قدرت تاثیر
رسانه­ها،آن­ها را از ابزار صرف عرضه­ی اطلاعات و اخبار خارج کرده و نقش­های متعددی را برای آن­ها فراهم کرده است.با وجود این نمی­توان حق اطلاع مردم از اخبار و دریافت اطلاعات را که ضرروت های زندگی در دنیای ارتباطات است را نادیده گرفت.
بند2: پر کردن اوقات فراغت و تفریح

2-5-2 قدمگاه امامزاده سید سلطان محمد. 14

2-5-3 گور شهیدان. 14

2-5-4 شهرت محلی نسب امامزاده 14

2-6 از نظر آب وهوا 15

2-7 از نظر دین ومذهب 15

2-8 زبان وگویش 15

2-9  از نظر سیاسی واجتماعی. 16

2-10 نگاهی به زندگی گذشته مردم روستای زیارت.. 18

2-10-1 مسكن. 18

2-10-2  خوراك 19

2-10-3 پوشاك 20

2-10-4 مشاغل. 21

2-10-5 كشاورزی و دامپروری. 21

2-10-6 بهداشت ودرمان. 21

2-10-7 تعلیم وتربیت 24

2-10-8  ارتباطات 27

2-10-9 رخدادها و اتفاقات.. 28

فصل سوم – روش تحقیق

3-1 روش تحقیق. 31

3-2 روش ابزار جمع آوری اطلاعات.. 31

3-3 شیوه کار و نحوه تجزیه و تحلیل. 31

3-4 ویژگی های فرهنگ و ادبیات عامه و ادبیات شفاهی مردم روستای زیارت (سیدسلطان محمد) 32

3- 5 فرهنگ عوام 36

3-6 ادب عوام 37

3-7 ضرورت واهمیت گردآوری فرهنگ وادبیات عامه فارسی. 37

3-8 فرهنگ عامه مردم روستای زیارت (پیر چوگان) 38

3-8-1 واج ها 39

3-8-2 سایر ویژگیهای زبانی. 42

3-9 انواع ادبی در ادبیات عوام روستای زیارت (پیر چوگان) 45

3-9-1 دوبیتی ها 46

3-9-2 ترانه ها 58

3-9-3 حنابندان 58

3-9-4 نوحه ها 59

فصل چهارم – نتایج

4-1 گویش… 64

4-1-1 گویش رودانی. 68

4-2 اشعار 70

4-2-1  لالایی ها 70

4-2-2 لالایی و چگونگی پیدایش آن در روستای زیارت سید سلطان محمد (ص) 72

4-2-3 نظر عوام روستای زیارت سید سلطان محمد (ع) درباره لالایی. 73

4-2-4 لالایی از  نظر دیگر. 74

4-2-5  موسیقی لالایی ها 74

4-2-6  هدف سرایندگان لالایی ها 75

4-2-7  کاربردهای لالایی. 75

4-2-8 درون مایه لالایی ها: 75

4-2-9 جنبه های مذهبی لالایی. 76

4-2-10 لالایی مرثیه ای. 77

4-2-11 کد خداها در لالایی ها 78

4-2-12 نمونه ای از لالایی های معروف در روستای (سید سلطان محمد (ع) 81

4-3 ترانه 89

4-3-1 ننه میزاد جواد 90

4-3-2  ترانه بازی. 91

4-3-3 ترانه نیایش… 91

4-3-4 ترانه مناسبتی. 93

4-3-5 ترانه نوازش.. 95

4-3-6 ترانه کار 96

4-3-7 ترانه آموزش.. 97

4-6-8 زنبیل گردانی. 98

4-6-9 راه خدا بگیره 98

4-6-10 کنکلوجو. 98

4-6-11 مادر شوهر لبی لبی (بله بله) 99

4-6-12 زهرای زنگی. 99

4-6-13 دیغل دوغی شکسته 100

4-6-14 چستکو بالشتکو. 100

4-6-15 دکی. 101

4-6-16 پت نازی. 101

4-6-17 اخکجو اخکجو. 102

4-6-18 اولی اول بار 103

4-6-19 بازی پیزگا 104

4-6-20 بازی کرابو. 105

4-6-21 بازی چهم بنوکا 106

4-6-22 «راه» 106

4-6-23 حنابندان. 107

4-6-24 سرتراشیدن داماد 108

4-6-25 مراسم استحمام 109

4-6-27 (راه ها) اشعار ویژه عروسی. 111

4-6-28 شعری به گویش مردم زیارت سید سلطان (ع) 112

4-6-29 نمونه هایی از اشعار رایج در روستای سید سلطان محمد (ع) 113

4-7 متل. 120

4-7-1 متل کشک پا 121

4-7-2 متل شوهر بیاید. 122

4-7-4 متل اهومبا 124

4-7-5 متل مناظره ای. 124

4-7-6 متل موروکو. 125

یک مطلب دیگر :

4-8 نوحه ها 127

4-9 تعریف چیستان. 136

4-9-1 پیشینه چیستان ها 137

4-9-2 ساختار چیستان. 137

4-9-3 انواع چیستان ها 138

4-10 ضرب المثل. 141

4-11 در پایان فصل چهارم- اشعار محلی ، سراینده – جانعلی خاوند. 168

4- 12 طلاق. 206

فصل پنجم – بحث و نتیجه گیری

5-1 لغات و اصطلاحات عامیانه 220

5-2 نتیجه گیری 266

5-3 پیشنهادات.. 268

منابع فارسی. 270

چکیده انگلیسی. 272

چکیده:

از آن جا که فرهنگ و ادبیات عامه و شعر و سروده، میراث ماندگار گذشتگان کشور ماست بایستی در ابعاد گوناگون، آن را شناسایی و حفظ کرد. هدف پژوهش حاضر، بررسی سروده ها و اشعار محلی و ادبیات شفاهی و عامه روستای سید سلطان محمد (ع) است زیرا هویت فرهنگی و تاریخی اقوام و ملل یکی از شاخص های علمی ماندگار می باشد و پرداختن به آن از ضرورت های جامعه است.

از آنجا که شکاف بین نسلی روز به روز افزایش می یابد این پدیده باعث شده تا جوان امروزی برای بیان سوز درونی خویش به روش هایی متوسل شود که نتیجه آن فراموش شدن فرهنگ ادبی نسل گذشته و از بین رفتن سروده های محلی و اصطلاحات عامیانه است.

وهدف دیگر این پژوهش زنده کردن سروده های محلی، لالایی ها، ترانه ها، شروندها و ضرب المثل ها و چیستان و دیگر بازی های محلی که در روستای روستای سید سلطان محمد (ع) وجود دارد می باشد و هم چنین معرفی این سروده ها به نسل جوان امروزی و علاقمند کردن مردم منطقه خصوصاً جوانان به حفظ میراث فرهنگی و ادبی روستای خود از طریق ثبت و نسخه برداری از آنها می باشد تا این سروده های ارزشمند که با گویش و کلمات اصیل گذشتگان است برای نسل های آینده باقی بماند.

این جانب برای خدمت به زادگاه و وطن خویش، روستای روستای سید سلطان محمد (ع) از توابع شهرستان رودان تصمیم گرفتم به گردآوری سروده ها و اشعار محلی و بررسی آنها بپردازم و برای جمع آوری واژگان و سروده های محلی به مدت شش ماه در روستا به نزد پیران و سالخوردگان، شاعران محلی و مداحان و ذاکران و صاحب نظران رفتم و ار برخی ادارات طلب همکاری نمودم که پس از تهیه مطالب، با هدایت و مشاوره، اساتید بزرگوار، دکتر اسدا… نوروزی و دکتر جواد دهقانیان به تدوین نهایی رساله پرداختم که به شرح زیر در چهار فصل نگارش گردید و روش جمع آوری اطلاعات به صورت میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات، مصاحبه با اهالی و پیران روستای روستای سید سلطان محمد (ع) است.

فصل اول کلیاتی پیرامون موقعیت جغرافیایی و تاریخی استان هرمزگان و فصل دوم در رابطه با ویژگی های فرهنگ و ادبیات عامه و ادبیات شفاهی مردم روستای سید سلطان محمد (ع) است.

فصل سوم بررسی سروده های محلی روستای سید سلطان محمد (ع) و فصل چهارم لغات و اصطلاحات محلّی روستای سید سلطان محمد (ع) است که به دقت آوانگاری شده و به ترتیب حروف الفبای فارسی مرتب و مدوّن شده است .

کلید واژه: سروده – گویش – پیر چوگان – ترانه – واژه – اصطلاحات محلی – آداب و رسوم.

از مهم ترین شاخص و تمایز ملل و اقوام مختلف همانا زبان آنهاست. زبان که خود مقوله­ای فرهنگی است می­تواند بارزترین شناسه هویت تاریخی، اجتماعی، قومی و ملی یک ملت محسوب شود و گونه­های آن چون لهجه و گویش غنای فرهنگی به زبان اصلی می بخشد و این نکته در مورد زبان فارسی که از زیر شاخه اصلی هند و اروپایی است که همانا بخشی از هویت تاریخی و ملی ایران زمین است که در بستر جغرافیایی همین مرز و بوم کهن کشورهای مجاور دچار نشیب و فرازهای زیادی شده است.

چه در فتح یونان و سلطه دو قرن آنان وچه در سلطه ترکان و حضور و سلطه اعراب مسلمان هیچ دگردیسی و انحطاط نگردیده و تغییرات جزئی اجتناب ناپذیر بوده و چنانچه این تهاجم ها صورت نمی­گرفت این اندک تغییر به علت مجاورت زبانی قابل تصور بود چون قرض گیری وقرض دادن در جنبه­های مختلف زبان از همگانی های آن است.

طبیعی است که در دوران مختلف در تقابل و تعامل با دیگر زبان ها و فرهنگ ها واژگان و اصطلاحات جدید وارد زبان فارسی شده و یا از آن به سایر زبان های دیگر راه یافته است.

میراث گران بهای ما که زبان، لهجه و گویش های ایرانی قسمتی از آن می باشد ریشه ای دیرپای دارد که به قدمت این سرزمین کهن است تاریخ و جغرافیای این مرز و بوم نشانه­ی تفکر و تدبر پیشینیان از جمله فلاسفه، دانشمندان، حکیمان، شاعران، نویسندگان و غیره است.

زبان فی نفسه در حال تغییر و تحول است همانند یک بچه متولد شده و رشد نموده شکوفا می شود و ممکن است بمیرد و نمونه زبان های مرده دنیا، زبان پهلوی، لاتین و سانسکریت هستند و البته تغییر و دگرگونی در مقوله آواها، واژگان سریع و در نحو بطئی است.

در تحولات جوامع بشری زبان ها، لهجه ها و گویش ها نیز دستخوش تغییرات می شوند. دوام و عدم تغیر کلی آنها در گذشته بستگی به عواملی چون غنای ادبی و علاقه سخنگویان به فرهنگ و آداب و رسوم خود بوده، همچنین کمبود ارتباط یا عدم ارتباط با دیگر زبان ها ازا جمله این عوامل محسوب می شود.

ولی در دنیای ارتباط با مهاجرت زیاد جمعیت از نقاطی به نقاطی دیگر وجود رسانه های همگانی چون رادیو.، تلویزیون، ماهواره، روزنانه، مجلات و وجود مراکز آموزشی عواملی هستند که در همگونی لهجه ها و یکسون شدن آنها با لهجه استاندار در یک کشور دخالت زیاد دارند. پس برای اینکه علاج واقعه را قبل از وقوع کنیم و برای این که دست ما از این گنجینه ذیقیمت کوتاه نشود همتی شایسته و بایسته می خواهد که این لهجه ها و گویش را قبل از نابودی جمع کرده و همین امروز و الا فردا دیر است.

دانشجویان و اساتید زبان و ادبیات و زبان شناسی در این زمینه وظیفه ای خطیر بر عهده دارند. از طریق جمع آوری لهجه و گویش های محلی می توان به آداب و رسوم، خلقیات، فرهنگ و وضعیت اقتصادی – اجتماعی اخلاقی، ترانه ها، چیستان ها، بازی محلی عقاید و سایر خصیصه های یک قوم دست یافت.

استان هرمزگان از نظر غنای لهجه ای یکی از مهم ترین نقاط کشور می باشد، لهجه های مینابی، رودانی، بشکردی فیشوری، کوفراربندری از لهجه ها و گویش های بارز کشور است که فقط بشکردی با دو لهجه مارزی گال و ملکی گال در شهرستان میناب بیش از 14700 سال قدمت دارد.

نقش نویسندگان، شاعران نقش بسزایی در حفظ و صیانت این گنجینه با ارزش دارند و در نقاطی که در گذشته دسترسی به آموزش کم بوده و میزان افراد تحصیل کرده و در آنجا ها کمتر از مناطق دیگر بوده، شاعران و نویسندگان رسالت سنگین تری را بر عهده داشتند تا بتوانند آداب و رسوم، تفکرات، ایده ها و سنت ها را در سینه ها حفظ کرده یا به رشته تحریر در آورند که تا برای نسل های آینده به یادگار بگذارند و بدیهی است که این امر در استان هرمزگان بالاخص روستای سید سلطان محمد (ص) و در حد امکان صورت پذیرفته است.

زبان وسیله ای شگفت آور است که ما در سرتاسر زندگیمان، از آن برای برقراری ارتباط استفاده می­کنیم و این وسیله ارتباط در زندگی روزمره انسان ها آن قدر اهمیت دارد که تصور دنیای بدون کلام ممکن نیست.

2ـ3ـ معنای اصطلاحی اعتدال…………………………………………………………………….. 9

2ـ4ـ واژگان مربوط به اعتدال…………………………………………………………………….. 9

2ـ5ـ فواید اعتدال………………………………………………………………………………….. 9

2ـ 6ـ مفهوم حقیقی اعتدال در فرهنگ قرآنی……………………………………………………… 10

2ـ7ـ عوامل خروج از اعتدال……………………………………………………………………… 11

2ـ 8 ـ افراط‌وتفریط دو طرف اعتدال……………………………………………………………… 11

2ـ9ـ ریشه‌ی افراط‌وتفریط…………………………………………………………………………. 12

2ـ10ـ اعتدال از دیدگاه حکما و دانشمندان………………………………………………………… 13

فصل سوم: زندگی‌نامه سعدی و مجد خوافی

3ـ1ـ زندگی سعدی…………………………………………………………………………………. 16

3ـ2ـ تحصیلات سعدی…………………………………………………………………………….. 17

3ـ3ـ ویژگی‌های اخلاقی سعدی……………………………………………………………………. 17

3ـ4ـ آثار سعدی……………………………………………………………………………………. 19

3ـ4ـ1ـ گلستان……………………………………………………………………………………… 20

3ـ5ـ ویژگی گلستان……………………………………………………………………………….. 21

3ـ6ـ مجد خوافی…………………………………………………………………………………… 23

3ـ7ـ مؤلفات مجد خوافی…………………………………………………………………………… 24

3ـ7ـ1ـ روضه‌ی خلد………………………………………………………………………………. 24

3ـ7ـ2ـ کنزالحکمه…………………………………………………………………………………. 26

3ـ 8 ـ برخی از ویژگی‌های سبکی روضه‌ی خلد…………………………………………………. 26

3ـ9ـ مذهب………………………………………………………………………………………… 27

یک مطلب دیگر :

3ـ10ـ ابواب روضه‌ی خلد………………………………………………………………………… 28

فصل چهارم: اعتدال و میانه‌روی در گلستان سعدی و روضه‌ی خُلد مجد خوافی

4ـ1ـ اعتدال در سبک گلستان……………………………………………………………………… 30

4ـ2ـ تأثیر آیات قرآن و احادیث در اشعار سعدی و مجد خوافی…………………………………… 33

4ـ3ـ اعتدال در طنز گلستان……………………………………………………………………….. 34

4ـ4ـ اعتدال و میانه‌روی در خوراک……………………………………………………………… 34

4ـ4ـ1ـ اعتدال و میانه‌روی در گفتار………………………………………………………………. 39

4ـ4ـ2ـ اعتدال در مهر و قهر……………………………………………………………………… 42

4ـ4ـ3ـ اعتدال در دوستی و دشمنی……………………………………………………………….. 43

4ـ4ـ4ـ اعتدال در انفاق……………………………………………………………………………. 44

4ـ4ـ5ـ اعتدال در دخل و خرج……………………………………………………………………. 45

4ـ4ـ6ـ اعتدال در شتاب و درنگ…………………………………………………………………. 46

4ـ4ـ7ـ اعتدال در معاشرت و برخورد……………………………………………………………. 47

4ـ4ـ 8 ـ عدالت در گلستان و روضه خلد…………………………………………………………. 48

4ـ4ـ9ـ در بیان کبر و حسد………………………………………………………………………… 58

4ـ4ـ10ـ در بیان بخل و لئیمی…………………………………………………………………….. 59

فصل پنجم: نتیجه‌گیری

نتیجه‌گیری…………………………………………………………………………………………. 64

فهرست منابع و مآخذ…………………………………………………………………………………. 68

چکیده

2-1-3 منابع شاهنامه. 10

2-2سرایش شاهنامه. 12

2-2-1 ستایش سلطان محمود. 14

2-2-2 پیشینه داستان های شاهنامه. 14

2-3 محتوا و بخش بندی.. 15

2-3-1بخش اسطوره ای 16

2-3-2 بخش پهلوانی …………………………………………………………………………………………………. 18

2-3-3 بخش تاریخی.. 21

2-4 نفوذ در ادبیات پارسی و ادبیات جهان 23

2-5 بازگردانی شاهنامه به زبان های دیگر. 24

2-6 واژگان عربی در شاهنامه. 26

2-7 هزاره شاهنامه در یونسکو. 26

2-8فیلم های ساخته شده بر پایه شاهنامه. 28

2-9 پژوهشکده شاهنامه. 28

فصل سوم: جانداران در شاهنامه

3-1آب 31

3-2 خورشید. 31

3-2-1 خورشید و سیمرغ. 32

3-3 عناصر اسطوره ای 33

3-3-1 کوه و درخت 33

3-3-2 کوه البرز. 34

3-3-3 درختو پسپویش… 34

3-3-4 ارتباط کوه و درخت با هوم. 35

3-4 خسروانی درختان شاهنامه. 36

3-4-1 آیین هایی که با درخت پیوند دارند …………………………………………………………………………36

3-5 برخی ار درختان شاهنامه ……………………………………………………………………………………………37

3-6 سوزاندن درختان ………………………………………………………………………………………………………38

فصل چهارم: حیوانات در شاهنامه

4-1مقدمه. 40

4-2سیمرغ 40

4-2-1 سیمرغ در نوشته های دینی زرتشتی.. 41

4-2-2 پرنده ای با ویژگی انسانی.. 42

4-2-2 چهره سیمرغ در شاهنامه 43

4-2-3 آشیانه سیمرغ در متون زرتشتی.. 43

4-3-4 آشیانه سیمرغ در متون حماسی.. 44

4-3-5 آشیانه سیمرغ در متون دیگر. 44

4-3 سیمرغ در ارتباط با آیین مهر. 45

4-3-1 سیمرغ و عقاب 45

4-4 مهر 46

4-5 توتم و توتیسم. 46

4-6 انواع توتم در شاهنامه 50

4-6-1 نام ها 50

یک مطلب دیگر :

4-6-1-1 گاو 50

4-6-1-2 اسب 53

4-6-1-3 درفش …………………………………………………………………………………………………………55

4-6-1-4 شیر …………………………………………………………………………………………………………….56

4-6-1-5 اژدها …………………………………………………………………………………………………………..58

4-6-1-6 گراز ……………………………………………………………………………………………………………62

4-6-1-7 گرگ …………………………………………………………………………………………………………..62

4-6-1-8 فیل …………………………………………………………………………………………………………….64

4-6-1-9 ببر ……………………………………………………………………………………………………………..65

4-6-1-10 پلنگ ………………………………………………………………………………………………………. 66

4-6-1-11 آهو …………………………………………………………………………………………………………..67

4-6-1-12 غرم …………………………………………………………………………………………………………..68

4-7 نماد شناسی اژدها در شاهنامه فردوسی …………………………………………………………………….69

4-8 ارتباط حیوانات با پهلوانان شاهنامه ………………………………………………………………………….74

4-8-1 اسب و رستم ……………………………………………………………………………………………………74

4-8-2 شبرنگ بهزاد و سیاوش ……………………………………………………………………………………..77

4-8-3 زال و سیمرغ ……………………………………………………………………………………………………79

فصل پنجم: نتیجه­گیری

5-1 نتیجه گیری.. 81

منابع. 84

چکیده لاتین

چکیده:

بررسی نقش جاندارن در شاهنامه و جایگاه آن ها در داستان ها، چندان شورانگیز است که خواننده ی شاهنامه از مطالعه ی آن در می یابد برخی از این جاندارن و حیوانات در روند حماسی ملی کارکرد و نقش بنیادین دارند و از ارتباط آن ها با پهلوانان این نکته دریافت می شود که فردوسی به اساطیر ملل باستان و اقوام گذشته که در آن بشر با حیوانات و طیور، پیوند و همبستگی داشت، بی اعتنا نبوده و داشتن مهر و عاطفه را در جانداران نیز به تصویر کشیده است. در این پژوهش بر آنیم که به بررسی حضور اکثر جاندارانی که در شاهنامه نقش اساسی داشته و دارند، بپردازیم

كلید واژه‌ها: جانداران، جانداران غیر انسان، شاهنامه ، فردوسی

مقدمه

بشر با توجه به قوه ی تعقل اعطا شده به او در می یابد که روزی بر خلاف اراده ی خود می میرد. درک این جدایی از عزیزان باعث بروز نوعی اضطراب در او می شود. انسان در طول قرن ها، از راه های گوناگون و بنا بر موقعیت و وضع هستی خود، تلاش می کرده است تا با عشق به خدا، غرقشدن در تجمل، آفرینش هنری و عشق به همنوع خود بر این جدایی غلبه کند. برای بشر اولیه که در غارها زندگی می کرد، پرستش حیوانات  ودیگر جاندارن و ارتباط با آنها بهترین راه غلبه بر جدایی بود[1]. با نگاهی به دوره های نخستین در می یابیم که انسان ابتدایی از طبیعت و جهان دریافتی عجیب، اما مشخص دارد؛ در بینش اساطیری او پدیده های طبیعی دارای شعور و اراده اند و از این رو در سرنوشت بشر سهیم و دخیل هستند. این اعتقاد باعث پیوند انسان با جانوارن و دیگر جاندارن می شده، مقام و جایگاه حیوان و جاندارن در نظر او بسیار با ارزش و والا بوده است، بنابراین از آنها نه تنها در زندگی مادی، بلکه در زندگی معنوی نیز سود می جسته، بر رازهای جاودانگی و طبیعت واقف می شد.[2] در پهنه ی آفرینش نیز حیوانات پس از انسان در مرتبه دوم ارزشمندی قرار دارند و نه تنها در اسطوره های ایرانی، بلکه در اسطوره های کشورهای دیگر نیز ارزشند . شاید ریشه ی ارزشمندی آنها به دروه ی کودکی نسل بشر گردد که برای نیازهای روزمره ی زندگی به آنها نیازمند بود. در اوستا نیز بر اثر نفوذ فرهنگ و عقاید آیینی و اساطیری پیش از زرتشت، ستایش جانوران مطرح گردیده است و از میان جانوران ستایش شده در اوستا، پرندگان از جایگاه ویژه ای برخوردارند.[3]

جان فردوسی سرشار از مهر و عاطفه است. او استعداد مهررزی را نه تنها در پهلوانان محبوب خود، بلکه حیوانات و برخی از  جاندارن نیز به تصویر کشیده است.[4] در شاهنامه که بازتاب اسطوره ها، زندگی جوامع بدوی و کهن ایرانیان است، حیوانات و سایر جانداران از اهمیت والایی برخوردارند و از ویژگی ها و جایگاه عادی خود خارج می شوند.

با مطالعه ی شاهنامه در می یابیم که فردوسی در کنار پهلوانان نامی از قبیل فریدون، زال، رستم و سیاوش جاندارن و حیواناتی از قبیل گاوبرمایه، سیمرغ( به عنوان پرنده)، رخش و بهزاد را آروده است. ارتباط  آنها در روند داستان به قدری قوی است که آرودن نام هر یک از این پهلوانان، حیوان مرتبط با آن ها را به ذهن تداعی می کند. علت این امر را باید در زندگی جوامع بدوی جست و جو کرد؛ دورانی که حیوانات و جاندارن دیگر در زندگی آنها نقش اساسی دارند و با آنها در ارتباط هستند. فردوسی در شاهنامه که بازتاب اسطوره ها و زندگی جوامع بدوی است، به اصل یگانگی بشر در نسل کودکی خود با حیوان، بی توجه نبوده است، حیوانات در نظر او از جایگاه ویژه ای برخوردارند و دوش به دوش پهلوانان در داستان ظاهر می شوند و با آنها در ارتباط هستند.

1-2 بیان مسأله

در شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی علاوه بر انسان از جانوران هم نام برده شده است. که این جانوران جزو لاینفک داستان­های شاهنامه می­باشند لذا با توجه به تأثیر این جانوران در داستان­ها و شخصیت­ها و زندگی قهرمانان شاهنامه به بررسی آن­ها پرداخته شده است که این جانوران اعم از اسب، فیل، گوره­خر، میش­و مار که واقعی­اند تا سیمرغ و امثال آن که اساطیری­اند و اکوان دیو، دیو سپید، اژدها و … که وهمی به­نظر می­رسد. (فردوسی، 1374 : 56)

هم­چنین جانورانی که به­عنوان سمبل ذکر شده­اند، از جمله شیر که سمبل دلیری می­باشد، در داستان رستم و اسفندیار :

فصل اوّل : کلیّات طرح تحقیق                                   7

1-1- بیان مساله                                                               8

1-2- پرسش اصلی تحقیق                                                   9

1-3- اهمّیّت تحقیق                                                             9

1-4- اهداف تحقیق :                                                        9

کاربرد گویشها :                                                                                 9

1-5- فرضیّه های تحقیق:                                              10

1-6 تعریف واژگان کلیدی                                            10

فصل دوم : پیشینه تحقیق                                         12

2-1 پیشینه تحقیق:                                                        13

فصل سوّم : روش تحقیق                                                  19

3-1- روش تحقیق                                                                20

3-1-1 : روش تحقیق                                                                         20

3-1-2 : ابزارهای گردآوری اطلاعات                                   20

3-1-3 : روش تجزیه و تحلیل اطلاعات                                20

فصل چهارم : یافته های تحقیق                           21

4ـ1 : تعریف اصطلاحات و واژها :                           22

4ـ2ـ1 گروه همخوان                                                                        22

4ـ1ـ2 جمله                                                                                           22

4ـ1ـ3 چاکنایی                                                                                   22

4ـ1ـ4 دولبی                                                                                        22

4ـ1ـ5 زبان                                                                                           22

4ـ1ـ6  واژه مرکب                                                                            23

4ـ1ـ7  واژه مشتق                                                                          23

4ـ1ـ8  واج                                                                                           23

4ـ1ـ9  واژه                                                                                        23

4-1-10 اندامهای گفتار                                                               23

4ـ1ـ11 آهنگ                                                                                        24

4ـ4ـ12  انسدادی                                                                               24

4ـ1ـ13 تکواژ                                                                                      24

4ـ1ـ14  تکیه :                                                                                  25

4ـ2: بررسی آوا شناسی و واج شناسی                   26

4-2-1- واکه ها :                                                                            26

4-2-1-1- واجهای واکه ای :                                                26

4-2-1-2- واجگونه های واکه ای                                       27

4-1-1-3-واکه های مرکب (دوگانه)                                  30

4-1-1-4- واکه های میانجی                                                  30

4-2-2- همخوانها                                                                               31

4-2-2-1- واجهای همخوانی                                                     31

4-2-2-2- ساختمان هجا                                                             35

4-2-2-3- آواهای زبان فارسی  :                                     36

4-2-2-4- توازن واجی                                                                37

4-2-2-5- دگرگونی همخوان ها                                             37

4-2-2-6- تکیه                                                                                 48

4-3 : صرف (ساخت واژه)                                               50

4-3-1- اسم                                                                                             50

4-3-1-1-ساده-مرکّب :                                                                50

4-3-1-2- جامد – مشتق :                                                        50

4-3-1-3- مفرد – جمع                                                                51

4-3-1-4- معرفه – نکره                                                           51

4-3-2- اضافه                                                                                   52

4-3-3 ضمیر                                                                                         54

4-3-1-3-1- ضمیر در جایگاههای نحوی جمله :   56

1- جایگاههای بنیادین :                                                   56

2- جایگاههای توضیحی                                                           58

3- جایگاههای وابسته                                                           59

3-1- مضاف الیه                                                                         59

3-2- بدل                                                                                          60

4-3-4- صفت                                                                                     60

2- صفت اشاره :                                                                         60

3- صفت اشاره تأکیدی                                                           61

4- صفت پرسشی                                                                               61

یک مطلب دیگر :

5- صفت مبهم                                                                                 61

6- صفت تعجّبی                                                                               61

7- صفت عددی                                                                                 61

4- 3-5- قید                                                                                  62

4-3-6-  نقش نماها                                                                 63

4-3-7- نشانه ندا                                                                    64

4-3-8- نشانه تصغیر                                                               65

4-3-9- اصوات                                                                               65

4-3-10- فعل                                                                                  66

10-1-زمان :                                                                                  66

10-1-1- شکل ساخته شده از بن مضارع :                67

10-1-2- ماضی (گذشته) :                                                    70

10-1-3- ستاک حال                                                                    71

10-1-4- ستاک گذشته                                                               71

4-3-11- مصدر                                                                               72

4-3-12- اسم مفعول (صفت مفعولی)                              72

4-3-13- شخص                                                                                  73

4-3-14-جهت (لازم،متعدّی)                                                      73

4-3-15- فعل معلوم و مجهول                                            74

4-3-16- فعل از نظر ساخت اشتقاقی : (ساختمان)           75

4-3-18- پیشوندهای اشتقاقی :                                      78

4-3-19- پسوندهای اشتقاقی                                              79

4-4 نحو (ساخت جمله) :                                               82

4-4-1- نحو :                                                                                       82

4-4-2- مطابقه فعل با نهاد در مفرد و جمع             82

4-4-3- اقسام جمله                                                                         84

4-4-4- اجزای جمله                                                                         86

4-4-5- ساختمان و ترتیب اجزای جمله :                        87

4-4-5-1- جمله خبری (اخباری التزامی)                    87

4-4-5-2- جمله های پرسشی :                                                88

4-4-5-3- جمله های امری – ندایی :                             88

4-4-5-4- جمله های تعجّبی :                                                89

4-4-6- انواع گروه در جمله                                                   89

4-4-7- گروه فعلی مرکّب                                                              92

4-4-8- تطابق فاعل و فعل از نظر شخص و شمار :  93

4-4-9- جمله و اجزاء آن                                                            93

4-4-10- حذف در جمله                                                                    94

4-4-11- انواع جمله از نظر جایگاههای بنیادی:  97

4-4-12- انواع جمله از نظر نوع  فعل                        100

4-4-12-1- جمله با فعل اسنادی                                     100

4-4-12-2-جمله با فعل غیر اسنادی :                       101

4-4-13- مفعول و انواع مفعول :                                      101

4-4-13-1-مفعول مستقیم :                                                   102

4-4-13-2-مفعول غیر مستقیم :                                        102

4-4-14- انواع جمله از نظر تعداد فعل                      104

4-4-14-1-جمله ساده :                                                           104

4-4-14-2- جمله مرکّب :                                                        104

یک- جمله مرکّب همپایه :                                                105

دو– جملات مرکب ناهمپایه :                                           105

4-4-14-3- جمله شرطی                                                              106

4-4-15- انواع جمله از نظر آهنگ :                              107

4-4-15-1- افتان                                                                         107

4-4-15-2- خیزان                                                                         107

4-4-15-3- خیزان افتان                                                        107

فصل پنجم : نتیجه گیری                                          108

نتیجه گیری :                                                                                    109

پیشنهادها :                                                                                       111

پیوست                                                                                                               136

منابع                                                                                                               144

‌   2-2-1‌-تاریخچۀ مختصر صرف   ……………………………………………………………………………………   9

2-2-2 – واژه چیست؟   ………………………………………………………………………………………………….  13

2-2-3- تکواژ و انواع آن   ………………………………………………………………………………………………  15

2-2-3-1- تکواژهای آزاد و مقید (وابسته)………………………………………………………………..   16

2-2-3-2‌- تکواژهای دستوری و قاموسی……………………………………………………………………   16

2-2-4 – وند   ………………………………………………………………………………………………………………….   17

2-2-5 – تقسیم‌بندی واژه‌های مرکب   …………………………………………………………………………..   19

2-2-5-1‌-تقسیم‌بندی مبتنی برشیوۀ ترکیب …………………………………………………………….   19

2-2-5-2-تقسیم‌بندی معنایی کلمات مرکب  ……………………………………………………………   19

2-2-6- شفافیت و تیرگی در واژه‌های مرکب   ………………………………………………………………   20

2-2-7‌-هستۀ نحوی و معنایی در ‌کلمات مرکب  ‌…………………………………………………………..   21

2-2-8- هستۀ نحوی در کلمات برون مرکز   ‌………………………………………………………………..   22

2-2-9 -هستۀ نحوی در کلمات متوازن   ……………………………………………………………………..   22

2-2-10- اهمیت هستۀ معنایی   ………………………………………………………………………………….   23

2-2-11- اسم‌های مرکب   ……………………………………………………………………………………………   23

2-2-11-1 -تصریف درونی ………………………………………………………………………………………   24

2-2-11-2- هسته‌داری  ………………………………………………………………………………………….   24

2-2-11-3- ترتیب اجزای جمله ‌……………………………………………………………………………..   24

2-2-11-4 -اسم‌های مرکب از نظر معنی‌شناسی ترکیب  ‌………….‌………………………….   24

2-2-12- ترکیب‌های پیوندی   ……………………………………………………………………………………..   25

2-2-13- ترکیب‌ غیر فعلی در زبان فارسی  ………………………………………………………………….  26

2-2-14‌- فرایند اشتقاق   ……………………………………………………………………………………………….  27

2-2-15- بررسی جنبه‌های مختلف واژه‌سازی  ……………………………………………………………..  28

2-2-15-1- ضرورت واژه‌سازی ………………………………………………………………………………..   28

2-2-15-2‌- انواع  واژه‌سازی  ………………………………………………………………………………….   29

2-2-15-3- فرایندهای واژه‌سازی ‌…………………………………………………………………………..   30

2-2-15-4‌-شرایط لازم برای واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………   32

2-2-15-5‌-موانع واژه‌سازی ‌………….‌………………………………………………………………………….   32

2-2-16- انواع نو‌واژه‌ از نظر منشأ  ……………………………………………………………………………….   34

2-2-17- موانع نهادینه شدن نو‌واژه‌ها‌…………………………………………………………………………..   34

2-2-17-1- عوامل درون زبانی ‌………………………………………………………………………………   34

2-2-17-2‌- عوامل برون زبانی ‌………….‌……………………………………………………………………   36

2-2-18- واژه‌‌گزینی  …………………………………………………………………………………………………….  36

2-2-19- زبان علم  ……………………………………………………………………………………………………….  36

2-2-20- شیوه‌های واژه‌‌گزینی ‌  …………………………………………………………………………………..  36

2-2-21- روش‌های معادل‌یابی  ……………………………………………………………………………………  37

2-2-22- ضوابط واژه‌‌گزینی…………………………………………………………………………………………..  37

2-3- مبانی عملی تحقیق   …………………………………………………………………………………………….   39

2-3-1- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………   39

2-3-2- تاریخچۀ مختصری از صرف در ایران   …………………………………………………………   39

2-3-3‌- مطالعات پژوهشگران ایرانی   ……………………………………………………………………….  ‌ 39

2-3-3-1- پژوهش‌های سنتی   ‌…………………………………………………………………………….   39

یک مطلب دیگر :

2-3-3-2‌- پژوهش‌های نوین غیر تحلیلی ‌………….‌………………………………………………….   40

2-3-3-3- پژوهش‌های نوین ‌‌تحلیلی ‌………….‌…………………………………………………………   40

2-3-4 مطالعات پژوهشگران غیر‌ایرانی   ……………………………………………………………………. ‌ ‌ 54

فصل سوم: روش‌شناسی تحقیق

3-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   59

3-2‌- روش تحقیق   …………………………………………………………………………………………………………   59

3-3‌- حجم نمونه‌ها و روش اندازه‌گیری …………………………………………………………………………..   59

3-4- ابزار جمع آوری داده‌ها   …………………………………………………………………………………………   59

3-5‌- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………   60

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

4-1- مقدمه   ……………………………………………………………………………………………………………………  ‌ 62

4-2 – تجزیه و تحلیل داده‌ها   …………………………………………………………………………………………‌   ‌62

4-2-1- جمع‌بندی مطالب  …………………………………………………………………………………………..  62

4-2-2-  اسامی مشتق- مرکب   ………………………………………………………………………………….   64

4-2-3‌- اسامی مرکب   …………………………………………………………………………………………………   66

4-2-4- ‌ اسامی مشتق   ……………………………………………………………………………………………….   70

4-2-5 –گروه‌های اسمی   ……………………………………………………………………………………………   72

4-2-6 –اسامی بسیط   ………………………………………………………………………………………………..   83

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

5-1‌- مقدمه   …………………………………………………………………………………………………………………..   85

5-2- خلاصۀ تحقیق   ……………………………………………………………………………………………………..   85

5-3-  پاسخ به پرسش‌های تحقیق   ………………………………………………………………………………   87

5-4- پیشنهادات   …………………………………………………………………………………………………………..   90

‌فهرست منابع   ………………………………………………………………………………………………………………..   91

واژه‌نامۀ فارسی-  انگلیسی  …………………………………………………………………………………………….   96

اصطلاحات انگلیسی- فارسی   ……………………………………………………………………………………….   134

فهرست نمودارها

5-1- نمودار کیکی درصد واژه‌ها   ……………………………………………………………………………………………   88

5-2- نمودار ستونی واژه‌ها   …………………………………………………………………………………………………….. ‌ 88

5-3- نموداردرصد‌ پنج فرایند زایای اسامی مرکب‌ساز ……………………………………………………………………..  89

5-4- نمودار درصد نقش کل واژگان تشکیل یافته  از اسم و صفت ………………………………………………..  89

چکیده

فرهنگستان‌ زبان و ادب‌ فارسی، با تشکیل گروه‌های تخصصی واژه‌گزینی، به طور مستمر و با روندی منظم دست ‌اندر‌کار ساخت، باز آفرینی و تصویب واژه‌ها و اصطلاحات ‌تخصصی بوده و در این راستا فرهنگ‌های موضوعی را با عنوان هزار واژه تدوین، و به جامعۀ علمی عرضه‌ کرده‌است. با توجه به اهمیت حفظ و غنای زبان از یک سو و اصالت فرهنگی هر ملت از سوی دیگر، لزوم پرداختن به بحث واژه‌سازی، به عنوان یکی از بارزترین راه‌های رسیدن به این اصالت و تقویت زبان احساس می‌شود. با مشخص‌ شدن فرآیند ‌واژه‌سازی یا واژه‌‌گزینی زبان‌ فارسی در گذشته، می‌توان راه را برای واژه‌‌‌سازی مناسب در زمان حال، و برطرف کردن نیازهای زبان دربارۀ واژگان جدید برای جلوگیری از ورود واژگان بیگانه آماده‌کرد. در این پژوهش تلاش گردیده ساخت صرفی واژه‌های مصوب فرهنگستان درحوزۀ علوم ‌نظامی بررسی ‌گردد تا بلکه با آگاهی از پیشینۀ واژگان نظامی و نحوۀ تغییر آنها ‌آیندۀ واژگان فعلی‌ و اقبال مردم به واژگان نوساز نظامی نیز پیشگویی گردد. در گرداوری داده‌های این پژوهش از روش میدانی‌ و در تجزیه و تحلیل آن‌ها، روش توصیفی به ‌‌کارگرفته‌شده‌است. نتایج حاصل از این تحقیق بدین شرح می‌باشد: 1‌) ساختار بیشتر واژه‌ها، گروه اسمی بوده؛ 2) تعداد اندکی از واژه‌ها از اسامی مشتق تشکیل شده‌اند؛ 3‌) شمار اسامی مشتق پایگانی بیشتر از ناپایگانی بوده؛ 4) در اسامی مرکب‌، از ساختار درون‌مرکزِ هسته‌پایان به مراتب بیشتر از برون‌مرکز استفاده‌شده‌است؛ 5) پسوندافزایی بیشتر از پیشوند‌افزایی‌ کاربرد داشته‌است.

مقدمه

فرهنگستان ‌سوم زبان و ادب ‌فارسی با تشکیل‌گروه‌‌های متعدد واژه‌گزینی تلاش‌کرده‌است در حوزۀ زبان     ‌‌علم، واژه‌سازی کند. در این مدت تعداد واژه‌های مصوب برخی از گروه‌های تخصصی از مرز هزار واژه فراتر      ‌رفت و تدوین فرهنگ‌های موضوعی واژه‌های مصوب در حوزه‌های مختلف ضروری می‌نمود. از این رو، ‌گروه‌‌‌های واژه‌گزینی، فرهنگ‌های موضوعی را با عنوان هزار واژه تدوین، و به جامعۀ علمی عرضه‌کرد. فرهنگستان، در برابر برخی واژه‌های بیگانه با پذیرفتن لفظ بیگانه، یک برابر نهاد ِفارسی در کنار آن به تصویب‌ رساند، به این امید که این معادل‌ فارسی به‌تدریج جای لفظ بیگانه را بگیرد. در این پژوهش تلاش خواهدشد ساخت صرفی واژه‌های مصوب فرهنگستان درحوزۀ علوم ‌نظامی بررسی ‌گردد. با مشخص‌ شدن فرآیند ‌واژه‌سازی یا واژه‌‌گزینی زبان‌ فارسی در گذشته، می‌توان راه را برای واژه‌ ‌سازی مناسب در زمان حال، و برطرف کردن نیازهای زبان دربارۀ واژگان جدید برای جلوگیری از ورود واژگان بیگانه آماده‌کرد. با آگاهی از پیشینۀ واژگان نظامی و نحوۀ تغییر آن‌ها می‌توان‌ آیندۀ واژگان فعلی‌ و اقبال مردم به واژگان نوساز نظامی را پیشگویی نمود.

جناس لاحق……………………………………………………………………………………………………………………………………….82

جناس مطرف…………………………………………………………………………………………………………………………………….93

جناس مرکب …………………………………………………………………………………………………………………………………….97

جناس مزدوج(مردد، مکرر)…………………………………………………………………………………………………………….101

جناس اشتقاق ………………………………………………………………………………………………………………………………..102

جناس شبه اشتقاق ………………………………………………………………………………………………………………………..107

مجموعه ی سجع

ترصیع………………………………………………………………………………………………………………………………………………110

موازنه (ممائله)…………………………………………………………………………………………………………………………………113

تضمین المزدوج(ازدواج، اعنات القرینه)………………………………………………………………………………………….118

تکریر(مکرر)……………………………………………………………………………………………………………………………………..123

تردید………………………………………………………………………………………………………………………………………………..126

واج آرایی (توزیع ، هم حروفی و هم صدایی)…………………………………………………………………………………128

تصدیر (رد العجز علی الصدر و رد الصدر علی العجز)……………………………………………………………………..135

بخش دوم(صناعات معنوی در مثنویهای خواجوی كرمانی)…………………………………………………………148

مراعات نظیر(ائتلاف،‌تناسب، متناسب،‌مناسبت، تلفیق، توفیق، مواخات)………………………………………149

تضاد (طباق، متضاد، مطابقه، تطبیق، تکافو)…………………………………………………………………………………..165

طباق سلب……………………………………………………………………………………………………………………………………….171

پارادكس (متناقض نما)……………………………………………………………………………………………………………………173

استتباع(مدح موجه و ذم موجه)……………………………………………………………………………………………………..182

ایهام(توریه،توهیم،تخییل)……………………………………………………………………………………………………………….189

ایهام تناسب……………………………………………………………………………………………………………………………………..204

سیاقه الاعداد (اعداد، تعدید)………………………………………………………………………………………………………….209

تنسیق الصفات ……………………………………………………………………………………………………………………………….213

تفریق……………………………………………………………………………………………………………………………………………….220

مبالغه ……………………………………………………………………………………………………………………………………………..222

تبلیغ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………222

اغراق………………………………………………………………………………………………………………………………………………..224

غلو……………………………………………………………………………………………………………………………………………………226

تصلّف……………………………………………………………………………………………………………………………………………….235

بخش سوم: در دیگر صناعات معنوی…………………………………………………………………………………………….238

ابداع………………………………………………………………………………………………………………………………………………….239

بخش چهارم:اصطلاحات و صناعات شاخه های دیگر بلاغت در بدیع………………………………………….265

قسم………………………………………………………………………………………………………………………………………………….266

بخش پنجم: اصطلاحات علم قافیه مطرح در بدیع………………………………………………………………………267

مصرّع……………………………………………………………………………………………………………………………………………….268

مردّف……………………………………………………………………………………………………………………………………………….274

بخش ششم: اصطلاحات انواع ادبی مطرح در بدیع…………………………………………………………………….279

ملمّع……………………………………………………………………………………………………………………………………………….280

سوال و جواب…………………………………………………………………………………………………………………………………281

ماده تاریخ……………………………………………………………………………………………………………………………………….283

بخش هفتم: در تلمیحات و دقایق ادبی………………………………………………………………………………………..286

تلمیح……………………………………………………………………………………………………………………………………………….287

اقتباس …………………………………………………………………………………………………………………………………………..295

کهن باوری………………………………………………………………………………………………………………………………………298

سنت ادبی………………………………………………………………………………………………………………………………………..300

صفت نمایی…………………………………………………………………………………………………………………………………….308

فصل پنجم(نتیجه)

نتیجه گیری…………………………………………………………………………………………………………………………………….313

یک مطلب دیگر :

نمودارها

نمودا(انواع جناس)…………………………………………………………………………………………………………………………..315

نمودار(صفات لفظی)………………………………………………………………………………………………………………………..316

نمودار(صفات معنوی)………………………………………………………………………………………………………………………317

نمودار(اصطلاحات انواع ادبی مطرح در بدیع)…………………………………………………………………………………318

نمودار(در تلمیحات ادبی)……………………………………………………………………………………………………………….319

منابع و مأخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………320

چكیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………….321

چکیده

خواجو شاعر بزرگ کرمانی از جمله اولین کسانی است که به خمسه سرایی پرداخته است و اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم بعد از نظامی و امیرخسرو دهلوی سومین نفری است که این کار را انجام داده، خواجو مثنویهای خود را با استادی خاص سروده است و صناعات بدیعی را در مثنویهایش به وفور به کار برده و بسامد این صنایع در مثنویهای خواجو زیاد می باشد که این امر باعث زیباتر جلوه دادن اشعار خواجو گردیده و در کنار داستانهای بسیار زیبا مثنوی های  خواجو را به غایت زیبا و خواندنی کرده است.

صناعات بدیعی در زیباسازی ساختار شعر از اهمیت و درجه ی بسیار والایی برخوردار است و هدف از این تحقیق نمایان ساختن این صنایع زیبا و میزان به کارگیری و اندازه ی کاربرد صناعات بدیعی در مثنویهای خواجوی بزرگ می باشد.

خواجو علاوه بر اینکه به تمام آرایه های ادبی اشراف کامل داشته در علومی مانند نجوم نیز تبحّر داشته و توانسته از این علم در صنایعی مانند کهن باوری و ماده ی تاریخ و ایهام به خوبی استفاده نماید و زیبایی اشعار خود را دوچندان کند. اشعاری که نام خواجو را نه تنها در کرمان بلکه در ایران و اگر غلو نباشد در جهان بلند آوازه کرده است.

واژگان کلیدی

خواجوی کرمانی، مثنوی ها، صناعات بدیعی ، صناعات لفظی، صناعات معنوی

مقدمه

به نام نقش بند صفحه ی خاک                                 عذار افروز مهرویان افلاک

یکی از مفاخر بزرگ کرمان و حتی  ایران، ملک الفضلاء و افضل الشعراء، نخلبند دیوان نکته دانی افضل الدین خواجوی کرمانی با همه ی عظمت و بزرگی که دارد و شاعران بزرگی همچون حافظ از معلومات وی بهره ها برده و از اشعار او استقبال نموده اند و حتی حافظ در شعری که منسوب به اوست در مورد خواجو چنین گفته است:

استاد غزل سعدی است نزد همه کس اما          دارد سخن حافظ طرز سخن خواجو

با این حال باز هم خواجو مورد توجه چندانی قرار نگرفته و مورد بی مهری واقع گردیده است که شاید یکی از دلایل این مسئله موقعیت زمانی خواجوست که درست در زمانی مابین دو شاعر بزرگ و بلندآوازه ی شیراز یعنی شیخ اجل سعدی و حضرت حافظ قرار گرفته است که این مسئله باعث کمرنگ تر جلوه کردن خواجو شده است و مسئله ی دیگر مربوط به خمسه نویسی وی می باشد. چنانکه می دانیم بعد از نظامی نخستین کسی که به کار خمسه پرداخته است امیرخسرو دهلوی است و بعد از او خواجو به این امر پرداخته است و شاید بعضیها فکر می کنند که خمسه ی خواجو تقلیدی از خمسه ی نظامی است و همین امر نیز باعث شده که خواجو در خمسه نویسی نیز به نحوی در سایه ی نظامی قرار گرفته و این آثار به غایت زیبا و ارزشمند تحت سیطره ی خمسه ی نظامی کمرنگ جلوه می نماید. خواجو درست است که به خمسه ی نظامی نظر داشته و آن را خوانده و از آن درس و الهام گرفته که این خود یک امر طبیعی است و خود خواجو نیز چند جا با احترام از نظامی یاد کرده است.

گرچه سخن پرور نامی توئی                                       معتقد نظم نظامی توئی

درگذر از مخزن اسرار او                                   بر گذر از جدول پرگار او

خازن مخزن دل دانای توست                                        محرم اسرار خرد رأی توست

ولی می بینیم که ضمن محترم شمردن نظامی از دل دانا و خرد والای خویش نیز مدد می خواهد و بر این اساس است که مقید نبوده است که از هر پنج مثنوی نظامی حتی به صورت ظاهر پیروی کند مثلاً گوهرنامه که بر وزن خسرو و شیرین است بکل از سیاق مثنوی نظامی خارج است و همچنین همای و همایون که بر وزن اسکندرنامه است کاملاً موضوعی دیگر را دنبال می کند. جز دو مثنوی او، یکی روضه الانوار که در وزن سبک و سیاق مخزن الاسرار سروده شده و دیگری گل و نوروز که در وزن و سبک و سیاق خسرو و شیرین است. سایر مثنویات خواجو بازگوکننده ی مطالب دیگری است.

به هر حال به خاطر این مسائل که بازگوشد خواجوی بزرگ آن چنان که واقعاً لایق اوست در بین مردم فروغ چندانی ندارد.

بنابراین بنده ی حقیر به خاطر داشتن عِرق ملی و علاقه ی زیاد به خواجو پس از مشورت با استاد راهنمای خویش جناب آقای دکتر اسفندیار پور تصمیم بر این گرفتیم که موضوع پایان نامه ی خویش را صناعات بدیعی در مثنویهای خواجوی کرمانی قرار دهم تا کسانیکه مثنویهای خواجو را می خوانند به زیباییهای این مثنویها به علت به کار رفتن این صنایع زیبا در آنها بیشتر پی ببرند و از خواندن آنها لذت بیشتری ببرند و دیگر اینکه اگر کسانی با این صنایع در مثنویهای خواجو با ابهاماتی مواجه می شوند حقیر بتوانم در حد بضاعت کم خویش آنها را یاری نموده و بر تجارب آنها بیافزایم.

نخلبند نخلهای سربلند

ابوالعطا کمال الدین محمود بن علی بن محمود متخلص به خواجو از شعرای بزرگ و بلند آوازه ی قرن هشتم است که از آغاز شاعری، سخن او ممورد توجه بزرگان شعر و ادب بوده است. دولتشاه سمرقندی او را « ملک الفضلاء» خوانده و می نویسد که: « از بزرگ زادگان کرمان بوده و صاحب فضل و خوشگوی است و سخن او را فاضلان و بزرگان در فصاحت و بلاغت بی نظیر می دانند و او را نخل بند شعرا می نامند».

ملاعبدالنبی فخر الزمانی قزوینی در تذکره ی میخانه وی را « نخلبند دیوان نکته دانی افضل الدین خواجوی کرمانی» می نامد و می نویسد که: از اکثر کتب معتبر چنان بنظر این محقر رسیده که پدر او یکی از اکابر کرمان بوده و نام فرزند خود افضل الدین نموده ولیکن بر سبیل اشفاق و مهربانی، والدین او را خواجو می خواندند».

2-1-2 مذاهب و ادیان و پیروان آنان در کوفه. 18

2-2 شرایط محیطی خطبه‌ی کوفه. 18

2-3 اسناد خطبه در اجتماع کوفیان. 21

2-4 خطبه حضرت زینب3 در كوفه. 22

2-5 ساختار شكلی.. 24

2-6 تحلیل بلاغی.. 25

2-6-1 کاربردعلم معانی.. 27

2-6-1-1 اغراض خبر. 28

2-6-1-2 اغراض ندا 29

2-6-1-3 تأكید كلام. 30

2-6-1-4 حصر (قصر) 32

2-6-1-5 حروف استفهام. 33

2-6-1-6 التفات… 33

2-6-1-7 ایجاز. 34

2-6-1-8 استتباع. 35

2-6-1-10 فصل‌الخطاب… 35

2-6-1-11 حسن ختام. 36

2-6-1-12 فصاحت كلمه. 36

2-6-2 کاربرد بیانی.. 38

2-6-2-1 تشبیه. 38

2-6-2-2 مجاز. 43

2-6-2-3 استعاره 44

2-6-3 کاربردبدیعی.. 47

2-6-3-1 تسجیع. 47

2-6-3-2 جناس… 48

2-6-3-3 تجاهل العارف… 49

2-6-3-4 طباق.. 50

2-6-3-5 مقابله. 50

2-6-3-6 تکرار مترادفات… 51

2-6-3-7 بینامتنیت… 52

2-7 کاربرد نحوی كلمات در خطبه. 56

2-7-1 كاربرد افعال. 56

2-7-2 جملات فعلیه واسمیه. 57

2-7-3 کاربرد حروف… 58

فصل سوم: شام و  حضرت زینب3

3-1 شرایط محیطی خطبه‌ی حضرت در شام. 63

3-2 اسناد خطبه در دارالخلافه یزید در شام. 67

3-3 خطبه‌ی حضرت زینب3 در شام. 68

3-4 ساختار شکلی خطبه شام. 72

3-5 تحلیل بلاغی.. 72

3-5-1 کاربردمعانی.. 73

3-5-1-1 تأکید کلام. 74

3-5-1-2 حصر (قصر) 75

3-5-1-3 ایجاز. 75

3-5-1-4 استتباع. 76

3-5-1-5 اختصاص…. 76

3-5-1-6 فصاحت کلمه. 76

3-5-1-7 حسن ختام. 77

3-5-2 کاربردبیانی.. 77

3-5-2-1 تشبیه. 77

3-5-2-2 استعاره 78

3-5-2-3 کنایه. 79

3-5-3 کاربردبدیعی.. 81

3-5-3-1 مراعاة‌النظیر. 81

3-5-3-2 واج‌آرایی.. 81

3-5-3-3 سجع. 82

3-5-3-4 تجاهل‌العارف… 84

3-5-3-6 طباق.. 85

3-5-3-7 مقابله. 86

3-5-3-8 تکرار مترادفات… 86

3-5-3-9 بینامتنیت دینی.. 86

3-6 کاربرد نحوی کلمات در خطبه. 91

3-6-1 کاربرد افعال. 91

3-6-2 جملات اسمیه و فعلیه. 93

3-6-3 کاربرد حروف… 94

فصل چهارم: دارالاماره و احتجاج حضرت زینب3

4-1 شرایط محیطی احتجاج حضرت با ابن‏زیاد در دارالاماره و بیان احتجاج.. 99

4-2 اسناد احتجاج در دارالاماره‌ی کوفه. 100

4-3 ساختار شکلی احتجاج حضرت زینب3 با ابن‌زیاد. 101

4-4 تحلیل بلاغی.. 101

4-4-1 کاربردمعانی.. 102

4-4-1-1 تأکید کلام. 102

یک مطلب دیگر :

4-4-2 کاربردبیانی.. 102

4-4-2-1 کنایه. 102

4-4-3 کاربردبدیعی.. 102

4-4-3-1 مراعاة‌النظیر. 102

4-4-3-2 تسجیع. 102

4-4-3-3 طباق.. 103

4-4-3-4 بینامتنیت دینی.. 103

4-5 کاربرد نحوی کلمات درخطبه. 104

4-5-1 کاربرد افعال. 104

4-5-2جملات اسمیه و فعلیه. 104

4-5-3 کاربرد حروف… 104

نتیجه‌‌گیری.. 106

فهرست منابع و مآخذ. 109

فهرست نمودارها

نمودار افعال(1-1) 57

نمودار جملات (2-1) 58

نمودار کاربرد حروف جر(3-1) 59

نمودار حروف استفهام (4-1) 60

نمودار حروف تأکید (5-1) 60

نمودار حروف ندا (6-1) 61

نمودار کاربرد افعال (7-1) 92

نمودار کاربرد جملات (8-1) 93

نمودار کاربرد حروف جر(9-1) 94

نمودار کاربرد حروف استفهام (10-1) 95

نمودار کاربرد حروف تأکید (11-1) 96

نمودار کاربرد حروف ندا (12-1) 97

نمودار کاربرد افعال (13-1) 104

مقدمه

انسان برای برقراری ارتباط با دیگران واثرگذاری بر آنان از نیروی زبان بهره‌ می‌گیرد. او با گزینش الفاظ مختلف سعی می‌کند که از راه‌های گوناگون تأثیر سخن خود را تغییر دهد. در برخی از موارد احساسات مخاطب را برانگیزد و او را به انجام کاری تحریک نماید و در بعضی مواقع او را از انجام عمل بر حذر دارد. گاهی او را موافق گفتار و اعمال و افکار خویش نماید و گاهی او را به مسائل پیرامون خود آگاه نماید.

در تمام این مواقع زبان و عناصر آن‌که عبارت‌اند از دایره واژگان و زیبایی‌های حاکم بر نظام زبان تأثیر‌گذار است. عناصری چون بلاغت و فصاحت و … می‌تواند تأثیر سخن متکلم را چندین برابر نماید.

نویسندگان و ادیبان بزرگ جهت تبیین صحبت خود از صورت‌های بلاغی استفاده می‌کنند. آن‌ها معمولاً گفتار خود را با افزودن تشبیه و استعاره، کنایه، اقتباسات قرآنی و… تکمیل می‌کنند. بلکه به کمک تشبیه، روح و حیات به کالبد الفاظ می‌دهند و معانی ذهنی (احساسی- حسی و عقلی) را به صورت‌هایی مجسم و زنده در قالب تابلو‌هایی بدیع به نمایش می‌گذارند.

امیرالمؤمنین علی7 که استاد فصاحت و بلاغت در سخن است بیش از این اسلوب در گفتار خود بهره برده است و از شاگردان برجسته ایشان دختر او حضرت زینب3 است که همانند پدر ادیبی بزرگ و سخنوری توانا بود. هرکس که خطبه‌های غرّای ایشان را پس از واقعه‌ی عاشورا مطالعه کند اذعان خواهد کرد که او دانش‌آموخته‌ی مکتب علی7 است. با توجه به آنکه یک سخنرانی خوب باید شرایط ویژه‌ای داشته باشد ازجمله: «1- آرامش فکری سخنگو و نبودن او تحت‌فشار عوامل درونی (مثل گرسنگی و تشنگی)؛ 2- دید مثبت شنوندگان به گوینده و احترام گذاشتن به او؛ 3- محیطی آرام و بی‌سروصدا؛ 4- نبودن در برابر مناظر ناراحت‌کننده و شرایط مطلوب».[1] اما هیچ‌کدام از این شرایط برای حضرت زینب3 مهیا نبود. از ابتدای اسارت غذا و آب برای آنان جیره‌بندی شده بود و حضرت هم سهم خود را بین کودکان تقسیم می‌کرد. شنوندگان به دیده حقارت به اهل‌بیت: می‌نگریستند. در آن محیط از سکوت و آرامش خبری نبود و مناظری دل‌خراش پیش چشمان قهرمان کربلا اتفاق می‌افتاد مانند چوب زدن بر لب و دندان امام حسین7، در این موقعیت حضرت زینب3سعی کرد با بهره‌گیری از صورت‌های بلاغی میزان اثرگذاری کلام را در مخاطبان به حد اعلی برساند. با توجه به اینکه سرآغاز علوم دانش‌های ما حواس است. حضرت با نمونه‌هایی از امور محسوس فهم حقیقت را برای مخاطبان هموار ساخت و با تجسم تلاشی کرده در جهت تقریب مفاهیم و حقایق به ذهن و آن را ابزاری ساخته برای آشنایی مخاطبان با آنچه در حوزه‌ی مشهوداتشان نمی‌گنجید. این پایان‌نامه صور بلاغی خطبه‌های حضرت را موردبررسی و اعجاز بلاغی آن را در انتخاب الفاظ مناسب و معانی محسوس روشن می‌نماید.

یکی از عواملی که باعث پیروزی اهل‌بیت: شد نوع سخن گفتن و روش بیان بانوی کربلا بود. او با استفاده ازتشبیهات و استعارات و کنایات و … هم عظمت حادثه را متذکر شد و هم حوادث را برای مردم ملموس و قابل‌فهم نمود. برانگیختن احساسات مخاطبین از عهده‌ی هر سخنوری برنمی‌آید. تنها کسانی که کلامشان درنهایت فصاحت و بلاغت باشد به این مهم دست خواهند یافت و حضرت زینب‌3نمونه کامل این نوع سخنوران است. ما بر آنیم تا خطبه‌های حضرت زینب3 را ازنظر صور بلاغی تحلیل کنیم.دراین پژوهش منظور از صور بلاغی ،تصویرهای بلاغی مورد نظردر علم بیان نیست،بلکه منظور کلیه صورت های زبانی است که می تواند در هر یک از سه علم معانی،بیان و بدیع مورد استشهاد قرار گیرد ،به عبارت دیگر معنای اعم آن مورد نظر می باشد. این پایان‌نامه در 4 فصل است.

فصل اول: شامل کلیات.

فصل دوم: صور بلاغی خطبه‌ی کوفه.

فصل سوم: صور بلاغی خطبه شام.

فصل چهارم: صور بلاغی در احتجاج حضرت زینب3 با ابن‌زیاد.

که در چند محور موردبررسی قرار می‌گیرد:

1- ساختار شکلی خطبه.

2- کاربردمعانی خطبه.

ز)تحقیق توصیفی تحلیلی.. 17

ح)نوع مطالعه «روش‌ها و ابزار های گرد آوری اطلاعات». 17

ط) اسناد عمده‌ی مورد استفاده در این تحقیق: 18

ی) ابزار گردآوری اطلاعات: 18

ک)محدودیت‌ها و موانع. 18

فصل اوّل: تعاریف و کلیات تحقیق

تعاریف و کلیّات.. 20

1-1درباره وصال شیرازی و شعرش… 20

1-2 وصال و سبک بازگشت : 21

1-3وصال و شاعران سبک خراسانی و عراقی: 22

1-4 مختصری در موردعلم بیان. 26

1-5وصال و موسیقی شعر. 27

فصل دوّم: جایگاه علم بیان در شعر وصال شیرازی

بخش اوّل: تشبیه. 31

2-1-1 تشبیه. 32

2-1-1 حسی و عقلی بودن طرفین تشبیه. 32

2-1-2 محسوس به محسوس: 33

2-1-3 معقول به معقول. 39

2-1-4 محسوس به معقول. 41

2-1-5 معقول به محسوس: 43

2-1-6تشبیه خیالی و وهمی: 52

2-1-1-2تشبیه به اعتبار مفرد و مرکب بودن طرفین: 53

2-1-1-2-1 تشبیه مفردمقید به مفرد مقید. 53

2-1-1-2-2 تشبیه مفردغیر مقیدبه مفرد غیر مقید. 57

2-1-1-2-3تشبیه مفرد مقید به مفرد غیر مقید. 62

2-1-1-2- 4 تشبیه مفرد غیر مقید به مفرد مقید. 65

2-1-1-2-5  تشبیه مفرد به مرکب.. 67

2-1-1-2-6 تشبیه مرکب به مفرد. 68

2-1-1-2-7  تشبیه مرکب به مرکب.. 69

2-1-1-2-8 تشبیه مرکب به مرکب مرسل.. 86

انـواع دیگر تشبیه. 88

2-1-1-3-1 استخـدام (وجه شبه دوگانه ) 89

2-1-1-3-2تشبیه جمع. 89

2-1-1-3-3 تشبیه مفروق. 92

2-1-1-3-4 تشبیه مجمل.. 95

2-1-1-3-5 تشبیه مؤکد ومرسل.. 96

2-1-1-3-6 تشبیه مشروط و تفضیل.. 98

2-1-1-3-7 تشبیه ملفوف.. 98

2-1-1-3-8 تشبیه تفضیل.. 99

2-1-1-3-9 تشبیه مضمر. 101

2-1-1-3-10 تشبیه تمثیل.. 102

2-1-1-3-11 اضافه تشبیهی.. 102

بخش دوّم: استعـاره. 118

2-2-1 استعاره 119

2-2-1-1 استعاره مصرحه مجرده 119

یک مطلب دیگر :

2-2-1-2 استعارۀ مصرّحۀ مرشحه. 123

2-2-1-3 استعارۀ مصّرحۀ مطلقه. 127

2-2-1-4 استعارۀ مکنیۀ تخییلیّه (تشخیص)………………………………………………………………………………………128

2-2-1-5  استعاره مصرّحۀ تبعیّه. 137

2-2-1-6 اضافۀ استعاری.. 138

2-2-1-7  استعاره تمثیلیّه. 140

بخش سوّم کنـایه: 141

2-3-1 کنایه. 142

2-3-1-1 اقسام كنایه به لحاظ مكنیّ عنه……………………………………………………………………………………………………..142

2-3-1-2 انواع کنایه به لحاظ واضح بودن و مخفی بودن: 143

2-3-1-2-1ایماء 143

2-3-1-2-2تلویح. 143

2-3-1-2-3تعریض… 144

بخش چهـارم: مجـاز. 149

2-4-1- مجاز 150

2-4-1-1 مجاز به علاقۀ جزء و كل. 150

2-4-1-2 مجاز به علاقه حال و محلّ……………………………………………………………………………………………………………..151

2-4-1-3 مجاز به علاقه ظرف و مظروف……………………………………………………………………………………………………….152

2-4-1-4 مجاز به علاقه آمر و مأمور ……………………………………………………………………………………………………………153

2-4-1-5 مجاز به علاقه ما كان…………………………………………………………………………………………………………………….153

2-4-1-7 مجاز به علاقه سبب و مسبب……………………………………………………………………………………………………….153

2-4-1-8 مجاز به علاقه  بدلیّت…………………………………………………………………………………………………………………..154

2-4-1-9 مجاز به علاقه تضاد……………………………………………………………………………………………………………………….154

2-4-1-10مجاز به علاقه مادیّت…………………………………………………………………………………………………………………….154

2-4-1-11 مجاز به علاقه قوم و خویشی……………………………………………………………………………………………………….154

2-4-1-12 مجاز به علاقه  آلیّه……………………………………………………………………………………………………………………..155

2-4-1-13 مجاز به علاقه عموم و خصوص……………………………………………………………………………………………………156

2-4-1-14 مجاز به علاقه ی غلبه………………………………………………………………………………………………………………….156

2-4-1-15مجاز به علاقه ملازمت………………………………………………………………………………………………………………….156

2-4-1-16 مجاز جنسیّت.. 157

فصل سوّم: نتیجه گیری

كتابنامه. 161

بیان مسأله

در این پایان نامه سعی شده است تا اطلاعات جامع و مستندی بر مبنای اشعار وصال، از عناصر بنیادی شعریعنی: تشبیه، استعاره، مجاز و کنایه ، ارائه گردد و هر یک از عناصر صور خیال و بلاغت را در فصلی جداگانه، نسبتاً جامع و مُشَبع، باز نموده شود.

از آن جا که در شعر ، تتبّع و تقلید از سرآمدان و بزرگان، امری شایع و طبیعی است، شاعران دوره‌ی بازگشت از جمله وصال، با نظر به ویژگی‌های شعر کهن و راه و شیوه‌ی فحول ادبای پیش یعنی سرایندگان سبک عراقی و پس از آن خراسانی، توانستند به گونه ای طبیعی و توانمند، سرودن شعر را ادامه دهند و غزلیات ، قطعات و قصاید نسبتاً زیبا و هنرمندانه ای از خود به جای گذارند. البته برخی از اشعار آنان در ردیف بهترین اشعار به جای مانده در ادب پارسی نیز، قرار گرفته است که از آن جمله می‌توان به ترجیع بند معروف هاتف اصفهانی که بسیار عارفانه و از روی سوز و از سر حقیقت سروده شده است، اشاره کرد.

برخی از تک بیت‌های به جای مانده و معروف در ادب فارسی ، نیز سروده‌ی طبع شاعران دوره‌ی بازگشت و از جمله وصال است:

2-5 سیر كاربرد قالبهای شعری در برخی از دوره های سبكی تا قرن ششم: 9

2-6 سبك شعر و انواع آن در زبان فارسی.. 11

2-6-1 سبك خراسانی.. 12

2-6-2 سبك آذربایجانی.. 13

2-7 انواع ادبی و سابقه ی آن در شعر فارسی.. 14

2-7-1 تعریف لغوی و اصطلاحی ادب غنائی: 16

2-7-1-1 مضامین و قالبهای شعر غنائی فارسی.. 16

2-8 کاربرد عناصر طبیعت در سبکهای شعر فارسی تا سدهی ششم هجری.. 18

2-8-1 تقسیم بندی طبیعت.. 20

2-9 تصویر. 21

2-9-1 تعریف لغوی تصویر (ایماژ) 21

2-9-2 تعریف معنایی تصویر. 21

2-10 ابزارهای تصویر گرایی از دیدگاه ادبی.. 22

2-10-1 صنایع معنوی.. 22

2-10-1-1 تشبیه. 22

2-10-1-2 حقیقت و مجاز. 23

2-10-1-3 علاقة مجاز مرسل و استعاره 24

2-10-1-4 كنایه. 24

فصل سوم: احوال و آثار حكیم نظامی

3 ـ 1 شرح احوال حکیم نظامی.. 26

3 ـ 2 شخصیت حکیم نظامی.. 27

3 ـ 3 آثار حکیم نظامی.. 27

3 ـ 3 ـ 1 مخزن‌الاسرار. 28

3 ـ 3 ـ 2 خسرو و شیرین.. 28

3 ـ 3 ـ 3 لیلی و مجنون. 29

3 ـ 3 ـ 4 هفت‌پیکر. 29

3 ـ 3 ـ 5 اسکندرنامه. 30

3 ـ 4 سبک حکیم نظامی.. 30

3 ـ 5 وصف طبیعت در شعر حکیم نظامی.. 31

فصل چهارم: بررسی عناصر طبیعت در خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی

4 ـ بررسی عناصر طبیعت در خسرو و شیرین و لیلی و مجنون نظامی.. 34

4-1طبیعت زمینی.. 34

4 – 1 -1 آب.. 34

4 ـ 1 ـ 1 ـ 1استفاده از عنصر آب در ساخت تشبیه. 34

4 -1- 1 – 2 استفاده از عنصر آب در ساخت استعاره 39

4 ـ 1-1 ـ 3 استفاده از عنصر آب در ساخت مجاز. 43

4 ـ 1 ـ 1 ـ 4 استفاده از عنصر آب در ساخت کنایه. 44

4 ـ 1 ـ 1 ـ 5  استفاده از عنصر آب در معنای حقیقی.. 45

4-1-2 آتش… 47

4-1-2-1 استفاده از عنصر آتش در ساخت تشبیه. 47

4 ـ1- 2 ـ 2 استفاده از عنصر آتش در ساخت استعاره 49

4 ـ1 ـ 2 ـ 3 استفاده از عنصر آتش در ساخت مجاز. 51

4 ـ1 ـ 2 ـ 4استفاده از عنصر آتش در ساخت کنایه. 51

4 ـ1 ـ 2 ـ 5استفاده از عنصر آتش در معنای حقیقی.. 51

4 ـ1ـ 3 باد. 52

4 ـ1ـ 3 ـ 1 استفاده از عنصر باد در ساخت تشبیه. 52

4 ـ 1-3 ـ 2 استفاده از عنصر باد در ساخت استعاره 54

4 ـ 1-3 ـ 3 استفاده از عنصر باد در ساخت مجاز. 54

4 ـ1ـ 3 ـ 4استفاده از عنصر باد در ساخت کنایه. 55

4 ـ1ـ 3 ـ 5استفاده از عنصر باد در معنای حقیقی.. 55

4 ـ1ـ 4 خاک.. 56

4ـ1ـ 4 ـ 1استفاده از عنصر خاک و زمین در ساخت تشبیه. 56

4 ـ1ـ 4 ـ 2 استفاده از عنصر خاک و زمین در ساخت استعاره 56

4 ـ1ـ 4 ـ 3 استفاده از عنصر خاک و زمین  در ساخت مجاز. 59

4 ـ1ـ 4 ـ 4 استفاده از عنصر خاک و زمین در ساخت کنایه. 61

4 ـ1ـ 4 ـ 5 استفاده از عنصر خاک  و زمین در معنای حقیقی.. 61

4 ـ1ـ 5 کوه، دشت و صحرا 63

4 ـ1ـ 5 ـ 1 استفاده از عنصر کوه، دشت و صحرادر ساخت تشبیه. 63

4 -1- 5 – 2 استفاده از عنصر کوه،دشت و صحرادر ساخت استعاره 65

4 ـ1ـ 5 ـ 3 استفاده از عنصر کوه، دشت و صحرا در ساخت مجاز. 66

4 -1- 5 -4 استفاده از عنصر کوه، دشت و صحرادر ساخت کنایه. 67

4 ـ1ـ5 ـ 5  استفاده از عنصر کوه، دشت و صحرا در معنای حقیقی.. 67

4 ـ1ـ 6 زمان. 68

یک مطلب دیگر :

4 ـ1- 6 ـ 1 استفاده از عنصر زمان در ساخت تشبیه. 69

4 ـ1ـ6 ـ 2 استفاده از عنصر زمان در ساخت استعاره 71

4 ـ 6 ـ 3 استفاده از عنصر زمان در ساخت مجاز. 72

4 ـ1ـ6 ـ 4 استفاده از عنصر زمان در ساخت کنایه. 74

4 ـ1- 6 ـ 5 استفاده از عنصر زمان در معنای حقیقی.. 74

4 ـ1ـ 7 ـ سنگ و انواع قیمتی آن. 78

4 ـ 1ـ7 ـ 1 ـ استفاده از عنصر سنگ و انواع قیمتی آن و صدف در ساخت تشبیه. 78

4 ـ1ـ 7 ـ 2 ـ استفاده از عنصر سنگ و انواع قیمتی آن و صدف در ساخت استعاره 81

4 ـ1ـ 7 ـ 3 ـ استفاده از عنصر سنگ و انواع قیمتی آن و صدف در ساخت مجاز. 85

4 ـ1ـ 7 ـ 4 ـ استفاده از عنصر سنگ و انواع قیمتی آن و صدف در ساخت کنایه. 86

4 ـ1ـ 7 ـ 5 ـ استفاده از عنصر سنگ و انواع قیمتی آن در معنای حقیقی.. 87

4 ـ1ـ 8ـ درخت.. 89

4 ـ1ـ 8 ـ 1 ـ استفاده از عنصر درختان و باغ در ساخت تشبیه. 89

4 ـ1ـ 8 ـ 2 ـ استفاده از عنصر درختان و باغ در ساخت استعاره 92

4 ـ1ـ 8 ـ 3 ـ استفاده از عنصر درختان و باغ در ساخت مجاز. 95

4 ـ1ـ 8 ـ 4 ـ استفاده از عنصر درختان و باغ در ساخت کنایه. 96

4 ـ1ـ 8 ـ 5 ـ 1 ـ استفاده از عنصر درختان و باغ در معنای حقیقی.. 96

4 ـ1ـ 9 ـ گلها و رستنیهای دیگر. 97

4 ـ1ـ 9 ـ 1 ـ استفاده از عنصر گلها و رستنی‌ها در ساخت تشبیه. 97

4 ـ1ـ 9 ـ 2 ـ استفاده از عنصر گلها و رستنیها در ساخت استعاره 103

4 ـ1ـ 9 ـ 3 ـ استفاده از عنصر گلها و رستنیها در ساخت مجاز. 109

4 ـ1ـ9 ـ 4 ـ استفاده از عنصر گلها و رستنیها در ساخت کنایه. 112

4 ـ1ـ 9 ـ 5 ـ استفاده از عنصر گلها و رستنیها در معنای حقیقی.. 113

4 ـ1ـ 10 ـ میوه‌ها 113

4 ـ1ـ 10 ـ 1 ـ استفاده از عنصر میوه در ساخت تشبیه. 114

4 ـ1ـ 10 ـ 2 ـ استفاده از عنصر میوه در ساخت استعاره 116

4 ـ1ـ 10 ـ 3 ـ استفاده از عنصر میوه در ساخت مجاز. 118

4 ـ1ـ 10 ـ 4 ـ استفاده از عنصر میوه در معنای حقیقی.. 118

4 ـ1ـ 11 ـ حیوانات.. 118

4 ـ1ـ 11 ـ 1 ـ استفاده از عنصر حیوانات در ساخت تشبیه. 118

4 ـ1ـ 11 ـ 2 ـ استفاده از عنصر حیوانات در ساخت استعاره 123

4 ـ1ـ 11 ـ 3 ـ استفاده از عنصر حیوانات در ساخت مجاز. 125

4 ـ1ـ 11 ـ 4 ـ استفاده از عنصر حیوانات در ساخت کنایه. 126

4 ـ1ـ 11 ـ 5 ـ استفاده از عنصر حیوانات در معنای حقیقی.. 127

4 ـ1ـ 12 ـ پرندگان و حشرات.. 129

4 ـ 1 ـ 12 ـ1ـ استفاده از عنصر پرندگان و حشرات در ساخت تشبیه. 129

4 ـ1ـ 12 ـ 2 ـ استفاده از عنصر پرندگان و حشرات در ساخت استعاره 134